Η νοοτροπία του Ελεύθερου Λογισμικού και Λογισμικού Ανοικτού Κώδικα (ΕΛ/ΛΑΚ) αφορά την δυνατότητα που έχουν οι χρήστες να μελετούν, να τροποποιούν και να βελτιώνουν το λογισμικό. Στα πλαίσια αυτής της νοοτροπίας, την εφαρμογή myUoM που υλοποίησαν μέλη της ομάδας opensourceUoM πήραν φοιτητές αντίστοιχου τμήματος από το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής και την προσάρμοσαν στις δικές τους ανάγκες και προτιμήσεις. Πιο αναλυτικά, μία νεοσύστατη ομάδα φοιτητών του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, υπό την επίβλεψη του επίκουρου καθηγητή του Τμήματος Μηχανικών Πληροφορικής και Υπολογιστών του ΠΑΔΑ, Χρήστου Τρούσσα, ήρθαν σε επαφή με την δική μας ομάδα και χρησιμοποίησαν το project myUoM που διατίθεται ελεύθερα για όλους στο gitlab.
Η ομάδα μας είναι εξαιρετικά χαρούμενη που βλέπει το project που η ίδια ξεκίνησε να εξελίσσεται με τον καιρό και να διαδίδεται και σε άλλα πανεπιστήμια βοηθώντας έτσι περισσότερους φοιτητές να ανταπεξέρχονται στις ακαδημαϊκές τους δραστηριότητες παρέχοντάς τους ευκολότερη πρόσβαση σε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες.
Μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του project εδώ.
Για περισσότερες πληροφορίες για την εφαρμογή myUoM επισκεφτείτε το αντίστοιχο άρθρο.
Η νοοτροπία του Ελεύθερου Λογισμικού και Λογισμικού Ανοικτού Κώδικα (ΕΛ/ΛΑΚ) αφορά την δυνατότητα που έχουν οι χρήστες να μελετούν, να τροποποιούν και να βελτιώνουν το λογισμικό. Στα πλαίσια αυτής της νοοτροπίας, την εφαρμογή myUoM που υλοποίησαν μέλη της ομάδας opensourceUoM πήραν φοιτητές αντίστοιχου τμήματος από το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής και την προσάρμοσαν στις δικές τους ανάγκες και προτιμήσεις. Πιο αναλυτικά, μία νεοσύστατη ομάδα φοιτητών του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, υπό την επίβλεψη του επίκουρου καθηγητή του Τμήματος Μηχανικών Πληροφορικής και Υπολογιστών του ΠΑΔΑ, Χρήστου Τρούσσα, ήρθαν σε επαφή με την δική μας ομάδα και χρησιμοποίησαν το project myUoM που διατίθεται ελεύθερα για όλους στο gitlab.
Η ομάδα μας είναι εξαιρετικά χαρούμενη που βλέπει το project που η ίδια ξεκίνησε να εξελίσσεται με τον καιρό και να διαδίδεται και σε άλλα πανεπιστήμια βοηθώντας έτσι περισσότερους φοιτητές να ανταπεξέρχονται στις ακαδημαϊκές τους δραστηριότητες παρέχοντάς τους ευκολότερη πρόσβαση σε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες.
Μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του project εδώ.
Για περισσότερες πληροφορίες για την εφαρμογή myUoM επισκεφτείτε το αντίστοιχο άρθρο.
Ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών – ΕΕΛΛΑΚ συμμετέχει με 3 παρουσιάσεις στην φετινή FOSDEM 2023,Η FOSDEM (που σημαίνει Free and Open Source Developers’ European Meeting), είναι μια από τις μεγαλύτερες εκδηλώσεις της κοινότητας που διοργανώνονται στην Ευρώπη. Φέτος η FOSDEM θα θα πραγματοποιηθεί στις 4 & 5 Φεβρουαρίου 2023 με πάνω από 750 συνεδρίες .
Το 2021, κατά την διάρκεια του κορονοϊού πολλές επιχειρήσεις και δημόσιες υπηρεσίες χρειάστηκε να μεταβούν σε on-line ραντεβού, συχνά πηγαίνοντας σε εμπορικές και κλειστού λογισμικού λύσεις, με την επικοινωνία να περνάει από servers τρίτων εταιριών. Ο Οργανισμός Ανοικτών Τεχνολογιών, αξιοποιώντας δύο ανοικτού κώδικα ελεύθερα λογισμικά, το EASY!Appointments που προσφέρει web περιβάλλον για διαχείριση ραντεβού, του Έλληνα προγραμματιστή Αλεξ. Τσελεγκίδη που έχει εγκατασταθεί εκατοντάδες φορές ανά τον κόσμο, και το Jitsi, προϊόν Γαλλικού πανεπιστημίου για online συναντήσεις με φωνή, εικόνα, διαμοιρασμό οθόνης, δυνατότητα ανταλλαγής μηνυμάτων κλπ, επεκτείνει την λειτουργία του EASY!Appointments προσθέτοντας την δυνατότητα δημιουργίας μοναδικού jitsi συνδέσμου που αποστέλλεται στον χρήστη και εμφανίζεται στον πάροχο για την online συνάντηση.
FOSSbot: An open source and open design educational robot Η ΕΕΛΛΑΚ σε συνεργασία με το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο έχουν σχεδιάσει και αναπτύξει το Fossbot, ένα Εκπαιδευτικό Ρομπότ Ανοικτού Κώδικα και Σχεδίων. Όλα τα 3D σχέδια και ο κώδικας για τη λειτουργία του ρομπότ είναι ελεύθερα διαθέσιμα στο GitHub της ΕΕΛΛΑΚ (https://github.com/eellak/fossbot) και επιτρέπουν στον καθένα να τα κατεβάσει, να τυπώσει το ρομπότ, να συναρμολογήσει τα ηλεκτρονικά του τμήματα, να εγκαταστήσει το λογισμικό λειτουργίας του αλλά και να το βελτιώσει. Η λειτουργία του ρομπότ βασίζεται σε Raspberry Pi και μια στοίβα λογισμικού σε Python που καταλήγει σε μια γραφική διεπαφή προγραμματισμού του ρομπότ με το Blockly.
Tο build_recorder https://github.com/eellak/gsoc2022–build-recorder , είναι ένα καινοτόμο εργαλείο γραμμής εντολών που επιτρέπει την παρακολούθηση λεπτομερών πληροφοριών για κάθε μεμονωμένο αρχείο που με κάποιο τρόπο που χρησιμοποιήθηκε για τη δημιουργία του κώδικα μις εφαρμογής . Το εργαλείο λειτουργεί με διαφάνεια κατά την κατασκευή του λογισμικού, χωρίς να απαιτείται καμία αλλαγή στον πηγαίο κώδικα ή το σύστημα κατασκευής. Για κάθε αρχείο που χρησιμοποιείται, αποθηκεύεται ένας αριθμός χαρακτηριστικών, όπως όνομα, πλήρης διαδρομή, άθροισμα ελέγχου και ακριβής χρήση. Αυτή το έργο δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του του Google Summer of Code του 2022 για τον οργανισμό GFOSS.
Δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης η “Ευρωπαϊκή διακήρυξη σχετικά με τα ψηφιακά δικαιώματα και τις ψηφιακές αρχές για την ψηφιακή δεκαετία” (2023/C 23/01).
Όπως επισημαίνεται στο κείμενο, η διακήρυξη περιγράφει κοινές πολιτικές προθέσεις και δεσμεύσεις και υπενθυμίζει τα σημαντικότερα δικαιώματα στο πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού.
Η διακήρυξη θα πρέπει επίσης να καθοδηγεί τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής κατά τον προβληματισμό τους σχετικά με το όραμά τους για τον ψηφιακό μετασχηματισμό: ένας ψηφιακός μετασχηματισμός με επίκεντρο τον άνθρωπο· που στηρίζει την αλληλεγγύη και την ένταξη, μέσω της συνδεσιμότητας, της ψηφιακής εκπαίδευσης και κατάρτισης και των ψηφιακών δεξιοτήτων, των δίκαιων και πρόσφορων συνθηκών εργασίας καθώς και της πρόσβασης σε ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες στο διαδίκτυο· που τονίζει τη σημασία της ελευθερίας επιλογής σε ό,τι αφορά τις αλληλεπιδράσεις με τους αλγόριθμους και τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης σε ένα δίκαιο ψηφιακό περιβάλλον· που προωθεί τη συμμετοχή στον ψηφιακό δημόσιο χώρο· που αυξάνει την ασφάλεια, την προστασία και την ενδυνάμωση στο ψηφιακό περιβάλλον, ιδίως για τα παιδιά και τους νέους, ενώ παράλληλα διασφαλίζει την ιδιωτική ζωή και τον έλεγχο που ασκούν τα άτομα επί των δεδομένων· που προάγει τη βιωσιμότητα.
Όπως επισημαίνεται στο κείμενο, τα διάφορα κεφάλαια της διακήρυξης θα πρέπει να αποτελούν ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο αναφοράς και να μην διαβάζονται μεμονωμένα.
Αναλυτικά η διακήρυξη προβλέπει:
Διακήρυξη σχετικά με τα ψηφιακά δικαιώματα και τις ψηφιακές αρχές για την ψηφιακή δεκαετία
Στόχος μας είναι να προωθήσουμε έναν ευρωπαϊκό τρόπο ψηφιακού μετασχηματισμού που θέτει τους ανθρώπους στο επίκεντρο, με βάση τις ευρωπαϊκές αξίες και τα θεμελιώδη δικαιώματα της ΕΕ, επιβεβαιώνοντας τα οικουμενικά ανθρώπινα δικαιώματα και προς όφελος όλων των ατόμων, των επιχειρήσεων και της κοινωνίας στο σύνολό της.
Ως εκ τούτου, διακηρύσσουμε τα ακόλουθα:
ΚΕΦΆΛΑΙΟ I
Ψηφιακός μετασχηματισμός με επίκεντρο τους ανθρώπους
1. Οι άνθρωποι βρίσκονται στο επίκεντρο του ψηφιακού μετασχηματισμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η τεχνολογία θα πρέπει να υπηρετεί και να ωφελεί όλους τους ανθρώπους που ζουν στην ΕΕ και να τους δίνει τη δυνατότητα να εκπληρώνουν τις προσδοκίες τους, με πλήρη ασφάλεια και σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους.
Δεσμευόμαστε:
a) να ενισχύουμε το δημοκρατικό πλαίσιο για έναν ψηφιακό μετασχηματισμό που ωφελεί όλες και όλους και βελτιώνει τη ζωή όλων όσοι ζουν στην ΕΕ·
b) να λαμβάνουμε τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίζουμε ότι οι αξίες της ΕΕ και τα ατομικά δικαιώματα, όπως αναγνωρίζονται από το δίκαιο της ΕΕ, γίνονται σεβαστά τόσο στο διαδίκτυο όσο και εκτός διαδικτύου·
c) να ενθαρρύνουμε και να διασφαλίζουμε υπεύθυνη και επιμελή δράση εκ μέρους όλων των φορέων, δημόσιων και ιδιωτικών, στο ψηφιακό περιβάλλον·
d) να προωθούμε ενεργά το όραμα αυτό του ψηφιακού μετασχηματισμού, μεταξύ άλλων και στις διεθνείς μας σχέσεις.
ΚΕΦΆΛΑΙΟ ΙΙ
Αλληλεγγύη και ένταξη
2. Η τεχνολογία θα πρέπει να χρησιμοποιείται για να ενώνει και όχι για να διχάζει τους ανθρώπους. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός θα πρέπει να συμβάλλει σε μια δίκαιη και συμπεριληπτική κοινωνία και οικονομία στην ΕΕ.
Δεσμευόμαστε:
a) να διασφαλίζουμε ότι ο σχεδιασμός, η ανάπτυξη, η εφαρμογή και η χρήση τεχνολογικών λύσεων σέβονται τα θεμελιώδη δικαιώματα, καθιστούν δυνατή την άσκησή τους και προωθούν την αλληλεγγύη και την ένταξη·
b) να επιδιώκουμε έναν ψηφιακό μετασχηματισμό που δεν αφήνει κανέναν στο περιθώριο. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός θα πρέπει να ωφελεί όλες και όλους, να επιτυγχάνει έμφυλη ισορροπία και να περιλαμβάνει ιδίως τους ηλικιωμένους, τους κατοίκους αγροτικών περιοχών, τα άτομα με αναπηρία ή τα περιθωριοποιημένα και ευάλωτα άτομα ή τα άτομα που στερούνται τα δικαιώματά τους και όσους ενεργούν για λογαριασμό τους. Θα πρέπει επίσης να προωθεί την πολιτιστική και γλωσσική πολυμορφία·
c) να αναπτύσσουμε κατάλληλα πλαίσια ώστε όλοι οι παράγοντες της αγοράς που επωφελούνται από τον ψηφιακό μετασχηματισμό να αναλαμβάνουν τις κοινωνικές ευθύνες τους και να συμβάλλουν με δίκαιο και αναλογικό τρόπο στο κόστος των δημόσιων αγαθών, υπηρεσιών και υποδομών, προς όφελος όλων όσοι ζουν στην ΕΕ.
Συνδεσιμότητα
3. Κάθε άνθρωπος, οπουδήποτε και αν βρίσκεται στην ΕΕ, θα πρέπει να έχει πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή ψηφιακή συνδεσιμότητα υψηλής ταχύτητας.
Δεσμευόμαστε:
a) να διασφαλίζουμε την πρόσβαση σε συνδεσιμότητα υψηλής ποιότητας, με διαθέσιμη πρόσβαση στο διαδίκτυο, για όλους και όλες, οπουδήποτε και αν βρίσκονται στην ΕΕ, μεταξύ άλλων για τα άτομα με χαμηλό εισόδημα·
b) να μεριμνούμε για την προστασία και την προώθηση ενός ουδέτερου και ανοικτού διαδικτύου, όπου το περιεχόμενο, οι υπηρεσίες και οι εφαρμογές δεν φράσσονται ή υποβαθμίζονται αδικαιολόγητα.
Ψηφιακή εκπαίδευση και κατάρτιση και ψηφιακές δεξιότητες
4. Κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα στην εκπαίδευση, την κατάρτιση και τη διά βίου μάθηση και θα πρέπει να είναι σε θέση να αποκτήσει όλες τις βασικές και προηγμένες ψηφιακές δεξιότητες.
Δεσμευόμαστε:
a) να προάγουμε την ψηφιακή εκπαίδευση και κατάρτιση υψηλής ποιότητας, μεταξύ άλλων με σκοπό τη γεφύρωση του ψηφιακού χάσματος μεταξύ των φύλων·
b) να στηρίζουμε τις προσπάθειες που επιτρέπουν στους εκπαιδευόμενους και τους εκπαιδευτικούς να αποκτούν και να μοιράζονται τις απαραίτητες ψηφιακές δεξιότητες και ικανότητες, οι οποίες συμπεριλαμβάνουν την παιδεία στα μέσα ενημέρωσης και την κριτική σκέψη, ώστε να συμμετέχουν ενεργά στην οικονομία, την κοινωνία και τις δημοκρατικές διαδικασίες·
c) να προωθούμε και να στηρίζουμε τις προσπάθειες για τον εξοπλισμό όλων των ιδρυμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης με ψηφιακή συνδεσιμότητα και ψηφιακές υποδομές και εργαλεία·
d) να δώσουμε σε όλες και όλους τη δυνατότητα να προσαρμοστούν στις αλλαγές που επιφέρει η ψηφιοποίηση της εργασίας μέσω της αναβάθμισης των δεξιοτήτων και της επανειδίκευσης.
Δίκαιες και πρόσφορες συνθήκες εργασίας
5. Κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα σε δίκαιες, πρόσφορες, υγιεινές και ασφαλείς συνθήκες εργασίας και σε κατάλληλη προστασία στο ψηφιακό περιβάλλον, όπως και στον πραγματικό χώρο εργασίας, ανεξάρτητα από το καθεστώς, τον τρόπο και τη διάρκεια της απασχόλησής του.
6. Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις και οι ενώσεις εργοδοτών διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στον ψηφιακό μετασχηματισμό, κυρίως όσον αφορά τον ορισμό των δίκαιων και πρόσφορων συνθηκών εργασίας, μεταξύ άλλων σε σχέση με τη χρήση ψηφιακών εργαλείων στην εργασία.
Δεσμευόμαστε:
a) να μεριμνούμε ώστε όλοι και όλες να είναι σε θέση να αποσυνδέονται και να διαθέτουν εγγυήσεις για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής στο ψηφιακό περιβάλλον·
b) να διασφαλίζουμε ότι, στο εργασιακό περιβάλλον, τα ψηφιακά εργαλεία δεν θέτουν με κανέναν τρόπο σε κίνδυνο τη σωματική και ψυχική υγεία των εργαζομένων·
c) να εξασφαλίζουμε τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων των εργαζομένων στο ψηφιακό περιβάλλον, στα οποία συμπεριλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή και το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι, το δικαίωμα συλλογικής διαπραγμάτευσης και δράσης, καθώς και η προστασία από παράνομη και αδικαιολόγητη παρακολούθηση·
d) να μεριμνούμε ώστε η τεχνητή νοημοσύνη στον χώρο εργασίας να χρησιμοποιείται με διαφάνεια και με προσέγγιση βάσει κινδύνου και ώστε να λαμβάνονται ανάλογα μέτρα πρόληψης για τη διατήρηση ασφαλούς και υγιούς εργασιακού περιβάλλοντος·
e) να εξασφαλίζουμε ειδικότερα ότι η ανθρώπινη εποπτεία είναι εγγυημένη σε σημαντικές αποφάσεις που επηρεάζουν τους εργαζομένους και ότι οι εργαζόμενοι είναι γενικά ενημερωμένοι ότι αλληλεπιδρούν με συστήματα τεχνητής νοημοσύνης.
Ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες στο διαδίκτυο
7. Κάθε άνθρωπος θα πρέπει να έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο σε βασικές δημόσιες υπηρεσίες στην ΕΕ. Δεν πρέπει να ζητείται από κανέναν να παρέχει δεδομένα συχνότερα από ό,τι είναι αναγκαίο κατά την πρόσβαση σε ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες και κατά τη χρήση τους.
Δεσμευόμαστε:
a) να μεριμνούμε ώστε όσοι και όσες ζουν στην ΕΕ να έχουν τη δυνατότητα χρήσης προσβάσιμης, προαιρετικής, ασφαλούς και αξιόπιστης ψηφιακής ταυτότητας που παρέχει πρόσβαση σε ευρύ φάσμα επιγραμμικών υπηρεσιών·
b) να εξασφαλίζουμε την ευρεία προσβασιμότητα και την περαιτέρω χρήση πληροφοριών του δημόσιου τομέα·
c) να διευκολύνουμε και να στηρίζουμε την απρόσκοπτη, ασφαλή και διαλειτουργική πρόσβαση σε ολόκληρη την ΕΕ σε ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες που έχουν σχεδιαστεί για να καλύπτουν αποτελεσματικά τις ανάγκες των ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων ιδίως των ψηφιακών υπηρεσιών υγείας και περίθαλψης, και ειδικότερα της πρόσβασης σε ηλεκτρονικά μητρώα υγείας.
ΚΕΦΆΛΑΙΟ ΙΙΙ
Ελευθερία επιλογής
Αλληλεπιδράσεις με αλγορίθμους και συστήματα τεχνητής νοημοσύνης
8. Η τεχνητή νοημοσύνη θα πρέπει να χρησιμεύει ως εργαλείο για τους ανθρώπους, με απώτερο στόχο τη μεγαλύτερη ευημερία τους.
9. Κάθε άνθρωπος θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να επωφελείται από τα πλεονεκτήματα των αλγοριθμικών συστημάτων και των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης, μεταξύ άλλων κάνοντας τις δικές του συνειδητές επιλογές στο ψηφιακό περιβάλλον, ενώ παράλληλα προστατεύεται από κινδύνους και βλάβες για την υγεία, την ασφάλεια και τα θεμελιώδη δικαιώματά του.
Δεσμευόμαστε:
a) να προωθούμε ανθρωποκεντρικά, αξιόπιστα και δεοντολογικά συστήματα τεχνητής νοημοσύνης καθ’ όλη τη διάρκεια της ανάπτυξης, της εφαρμογής και της χρήσης τους, σύμφωνα με τις αξίες της ΕΕ·
b) να εξασφαλίζουμε κατάλληλο επίπεδο διαφάνειας σχετικά με τη χρήση αλγορίθμων και τεχνητής νοημοσύνης, καθώς και τη δυνατότητα των ανθρώπων να χρησιμοποιούν αυτά τα εργαλεία και να είναι ενημερωμένοι όταν αλληλεπιδρούν με αυτά·
c) να διασφαλίζουμε ότι τα αλγοριθμικά συστήματα βασίζονται σε κατάλληλα σύνολα δεδομένων, ώστε να αποφεύγονται οι διακρίσεις και να καθίσταται δυνατή η ανθρώπινη εποπτεία όλων των αποτελεσμάτων που επηρεάζουν την ασφάλεια και τα θεμελιώδη δικαιώματα των ανθρώπων·
d) να διασφαλίζουμε ότι τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη δεν χρησιμοποιούνται για να προδικάζονται οι επιλογές των ανθρώπων, για παράδειγμα όσον αφορά την υγεία, την εκπαίδευση, την απασχόληση και την ιδιωτική τους ζωή·
e) να μεριμνούμε για την παροχή εγγυήσεων και την ανάληψη κατάλληλης δράσης, μεταξύ άλλων με την προώθηση αξιόπιστων προτύπων, ώστε να διασφαλίζεται ότι η τεχνητή νοημοσύνη και τα ψηφιακά συστήματα είναι, ανά πάσα στιγμή, ασφαλή και χρησιμοποιούνται με πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων·
f) να λαμβάνουμε μέτρα για να διασφαλίζεται ότι η έρευνα στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης τηρεί τα πλέον αυστηρά δεοντολογικά πρότυπα και τη σχετική νομοθεσία της ΕΕ.
Ένα δίκαιο ψηφιακό περιβάλλον
10. Κάθε άνθρωπος θα πρέπει να είναι σε θέση να επιλέγει ελεύθερα και ουσιαστικά τις επιγραμμικές υπηρεσίες που χρησιμοποιεί, βάσει αντικειμενικών, διαφανών, εύκολα προσβάσιμων και αξιόπιστων πληροφοριών.
11. Κάθε άνθρωπος θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να ανταγωνίζεται ισότιμα και να καινοτομεί στο ψηφιακό περιβάλλον. Από τη δυνατότητα αυτή θα πρέπει να επωφελούνται και οι επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ.
Δεσμευόμαστε:
a) να εξασφαλίζουμε ένα ασφαλές και προστατευμένο ψηφιακό περιβάλλον βασισμένο στον θεμιτό ανταγωνισμό, στο οποίο τα θεμελιώδη δικαιώματα προστατεύονται, τα δικαιώματα των χρηστών και η προστασία των καταναλωτών στην ψηφιακή ενιαία αγορά κατοχυρώνονται και οι ευθύνες των πλατφορμών, ιδίως των μεγάλων παραγόντων και των ρυθμιστών της πρόσβασης, είναι σαφώς καθορισμένες·
b) να προωθούμε τη διαλειτουργικότητα, τη διαφάνεια, τις ανοιχτές τεχνολογίες και τα πρότυπα ως μέσα για την περαιτέρω ενίσχυση της εμπιστοσύνης στην τεχνολογία, καθώς και της ικανότητας των καταναλωτών να πραγματοποιούν αυτόνομες και συνειδητές επιλογές.
ΚΕΦΆΛΑΙΟ IV
Συμμετοχή στον ψηφιακό δημόσιο χώρο
12. Κάθε άνθρωπος θα πρέπει να έχει πρόσβαση σε ένα αξιόπιστο, ποικίλο και πολύγλωσσο ψηφιακό περιβάλλον. Η πρόσβαση σε ποικίλο περιεχόμενο συμβάλλει στον πλουραλιστικό δημόσιο διάλογο και στην ουσιαστική συμμετοχή στη δημοκρατία χωρίς διακρίσεις.
13. Κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης και της πληροφόρησης, καθώς και στην ελευθερία του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι στο ψηφιακό περιβάλλον.
14. Κάθε άνθρωπος θα πρέπει να μπορεί να έχει πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με το ποιος κατέχει ή ελέγχει τις υπηρεσίες μέσων ενημέρωσης που χρησιμοποιεί.
15. Οι επιγραμμικές πλατφόρμες, ιδίως οι πολύ μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες, θα πρέπει να υποστηρίζουν τον ελεύθερο δημοκρατικό διάλογο στο διαδίκτυο. Δεδομένου του ρόλου των υπηρεσιών τους στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης και του δημόσιου λόγου, οι πολύ μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες θα πρέπει να μετριάζουν τους κινδύνους που απορρέουν από τη λειτουργία και τη χρήση των υπηρεσιών τους, μεταξύ άλλων όσον αφορά την εσφαλμένη πληροφόρηση και τις εκστρατείες παραπληροφόρησης, και να προστατεύουν την ελευθερία της έκφρασης.
Δεσμευόμαστε:
a) να συνεχίσουμε να διαφυλάσσουμε όλα τα θεμελιώδη δικαιώματα στο διαδίκτυο, ιδίως την ελευθερία της έκφρασης και της πληροφόρησης, που περιλαμβάνει και την ελευθερία και πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης·
b) να στηρίζουμε την ανάπτυξη και τη βέλτιστη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών για την ενθάρρυνση της κινητοποίησης των ανθρώπων και της δημοκρατικής συμμετοχής·
c) να λαμβάνουμε αναλογικά μέτρα για την αντιμετώπιση όλων των μορφών παράνομου περιεχομένου, με πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος στην ελευθερία της έκφρασης και της πληροφόρησης, και χωρίς την καθιέρωση γενικών υποχρεώσεων παρακολούθησης ή λογοκρισίας·
d) να δημιουργήσουμε ένα ψηφιακό περιβάλλον όπου οι άνθρωποι προστατεύονται από την παραπληροφόρηση και τη χειραγώγηση πληροφοριών και άλλες μορφές επιβλαβούς περιεχομένου, μεταξύ άλλων την παρενόχληση και την έμφυλη βία·
e) να στηρίζουμε την ουσιαστική πρόσβαση σε ψηφιακό περιεχόμενο που αποτυπώνει την πολιτιστική και γλωσσική πολυμορφία στην ΕΕ·
f) να δίνουμε στα άτομα τη δυνατότητα να πραγματοποιούν ελεύθερες, συγκεκριμένες επιλογές και να περιορίσουμε την εκμετάλλευση τρωτών σημείων και προκαταλήψεων που γίνεται κυρίως μέσω στοχευμένης διαφήμισης.
ΚΕΦΆΛΑΙΟ V
Ασφάλεια, προστασία και ενδυνάμωση
Ένα προστατευμένο και ασφαλές ψηφιακό περιβάλλον
16. Κάθε άνθρωπος θα πρέπει να έχει πρόσβαση σε ψηφιακές τεχνολογίες, προϊόντα και υπηρεσίες που είναι, εκ σχεδιασμού, ασφαλή, προστατευμένα και σέβονται την ιδιωτική ζωή, με αποτέλεσμα υψηλό επίπεδο εμπιστευτικότητας, ακεραιότητας, διαθεσιμότητας και γνησιότητας των πληροφοριών που υποβάλλονται σε επεξεργασία.
Δεσμευόμαστε:
a) να λάβουμε περαιτέρω μέτρα για να προωθήσουμε την ιχνηλασιμότητα των προϊόντων και να διασφαλίσουμε ότι στην ψηφιακή ενιαία αγορά προσφέρονται μόνο προϊόντα που είναι ασφαλή και συμμορφώνονται με τη νομοθεσία της ΕΕ·
b) να προστατεύουμε τα συμφέροντα των πολιτών, των επιχειρήσεων και των δημόσιων οργανισμών από τους κυβερνοκινδύνους και το κυβερνοέγκλημα, μεταξύ άλλων από τις παραβιάσεις δεδομένων και την κλοπή ή χειραγώγηση ταυτότητας. Στο πλαίσιο αυτό περιλαμβάνονται απαιτήσεις κυβερνοασφάλειας για τα συνδεδεμένα προϊόντα που διατίθενται στην ενιαία αγορά·
c) να αντιμετωπίζουμε και να αποδίδουμε ευθύνες σε όσους επιδιώκουν, εντός της ΕΕ, να υπονομεύσουν την ασφάλεια στο διαδίκτυο και την ακεραιότητα του ψηφιακού περιβάλλοντος ή προωθούν τη βία και το μίσος με ψηφιακά μέσα.
Ιδιωτική ζωή και έλεγχος των ατόμων επί των δεδομένων
17. Κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή και στην προστασία των προσωπικών δεδομένων του στο διαδίκτυο. Το δικαίωμα αυτό περιλαμβάνει τον έλεγχο που ασκούν τα άτομα στον τρόπο με τον οποίον χρησιμοποιούνται τα προσωπικά δεδομένα τους και σε ποιους κοινοποιούνται.
18. Κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα στο απόρρητο των επικοινωνιών του και των πληροφοριών στις ηλεκτρονικές συσκευές του και δεν πρέπει να υποβάλλεται σε πρακτικές παράνομης επιγραμμικής παρακολούθησης, παράνομης εκτενούς και συστηματικής ιχνηλάτησης ή υποκλοπής.
19. Κάθε άνθρωπος θα πρέπει να είναι σε θέση να καθορίζει την ψηφιακή κληρονομιά του και να αποφασίζει τι θα γίνει με τους προσωπικούς λογαριασμούς και τις πληροφορίες που τον αφορούν μετά τον θάνατό του.
Δεσμευόμαστε:
a) να εξασφαλίζουμε ότι κάθε άνθρωπος ασκεί ουσιαστικό έλεγχο επί των προσωπικών και μη προσωπικών δεδομένων του σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων και τη σχετική νομοθεσία της ΕΕ·
b) να διασφαλίζουμε πράγματι τη δυνατότητα των ατόμων να μεταφέρουν εύκολα τα προσωπικά και μη προσωπικά δεδομένα τους μεταξύ διαφορετικών ψηφιακών υπηρεσιών σύμφωνα με τα δικαιώματα φορητότητας·
c) να προστατεύουμε αποτελεσματικά τις επικοινωνίες από μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση τρίτων·
d) να απαγορεύουμε την παράνομη ταυτοποίηση καθώς και την παράνομη διατήρηση αρχείων δραστηριοτήτων.
Προστασία και ενδυνάμωση των παιδιών και των νέων στο ψηφιακό περιβάλλον
20. Τα παιδιά και οι νέοι θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να κάνουν ασφαλείς και συνειδητές επιλογές και να εκφράζουν τη δημιουργικότητά τους στο ψηφιακό περιβάλλον.
21. Η πρόσβαση σε υλικό και υπηρεσίες κατάλληλες για την ηλικία τους αναμένεται να βελτιώσει τις εμπειρίες, την ευεξία και τη συμμετοχή των παιδιών και των νέων στο ψηφιακό περιβάλλον.
22. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στο δικαίωμα των παιδιών και των νέων να προστατεύονται από όλα τα εγκλήματα που διαπράττονται μέσω ψηφιακών τεχνολογιών ή διευκολύνονται από αυτές.
Δεσμευόμαστε:
a) να παρέχουμε ευκαιρίες σε όλα τα παιδιά και τους νέους να αποκτήσουν τις απαραίτητες δεξιότητες και ικανότητες, οι οποίες συμπεριλαμβάνουν την παιδεία στα μέσα ενημέρωσης και την κριτική σκέψη, για να περιηγούνται και να συμμετέχουν στο ψηφιακό περιβάλλον ενεργά, με ασφάλεια και να κάνουν συνειδητές επιλογές·
b) να προωθούμε θετικές εμπειρίες για τα παιδιά και τους νέους σε κατάλληλο για την κάθε ηλικία και ασφαλές ψηφιακό περιβάλλον·
c) να προστατεύουμε όλα τα παιδιά και τους νέους από επιβλαβές και παράνομο περιεχόμενο, την εκμετάλλευση, χειραγώγηση και κακοποίηση στο διαδίκτυο, και να αποτρέπουμε τη χρήση του ψηφιακού χώρου για τη διάπραξη ή τη διευκόλυνση εγκλημάτων·
d) να προστατεύουμε όλα τα παιδιά και τους νέους από την παράνομη ιχνηλάτηση, κατάρτιση προφίλ και στόχευση, ιδίως για εμπορικούς σκοπούς·
e) να επιδιώκουμε τη συμμετοχή των παιδιών και των νέων στην ανάπτυξη ψηφιακών πολιτικών που τους αφορούν.
ΚΕΦΆΛΑΙΟ VI
Βιωσιμότητα
23. Για την αποφυγή της πρόκλησης σημαντικής βλάβης στο περιβάλλον και για την προώθηση της κυκλικής οικονομίας, τα ψηφιακά προϊόντα και οι ψηφιακές υπηρεσίες θα πρέπει να σχεδιάζονται, να παράγονται, να χρησιμοποιούνται, να επισκευάζονται, να ανακυκλώνονται και να απορρίπτονται κατά τρόπο ώστε να μετριάζονται οι αρνητικές περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις τους και να αποτρέπεται η πρόωρη απαξίωσή τους.
24. Κάθε άνθρωπος θα πρέπει να έχει πρόσβαση σε ακριβείς και κατανοητές πληροφορίες σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και την ενεργειακή κατανάλωση των ψηφιακών προϊόντων και υπηρεσιών, τη δυνατότητα επισκευής και τη διάρκεια ζωής τους, ώστε να μπορεί να πραγματοποιεί υπεύθυνες επιλογές.
Δεσμευόμαστε:
a) να στηρίζουμε την ανάπτυξη και τη χρήση βιώσιμων ψηφιακών τεχνολογιών που έχουν ελάχιστο αρνητικό περιβαλλοντικό και κοινωνικό αντίκτυπο·
b) να παρέχουμε κίνητρα για βιώσιμες καταναλωτικές επιλογές και αειφόρα επιχειρηματικά μοντέλα, και να προάγουμε τη βιώσιμη και υπεύθυνη εταιρική συμπεριφορά σε ολόκληρες τις παγκόσμιες αλυσίδες αξίας ψηφιακών προϊόντων και υπηρεσιών, μεταξύ άλλων με σκοπό την καταπολέμηση της καταναγκαστικής εργασίας·
c) να προάγουμε την ανάπτυξη, την εφαρμογή και την ενεργό χρήση καινοτόμων ψηφιακών τεχνολογιών με θετικό αντίκτυπο στο περιβάλλον και το κλίμα, προκειμένου να επιταχυνθεί η πράσινη μετάβαση·
d) να προωθούμε πρότυπα και σήματα βιωσιμότητας για ψηφιακά προϊόντα και υπηρεσίες.
Mε αφορμή την Ευρωπαϊκή ημέρα προστασίας προσωπικών δεδομένων, ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών – ΕΕΛΛΑΚ σε συνεργασία με την ΕΔΥΤΕ διοργανώνουν διαδικτυακή εκδήλωση με θέμα: Power to the People? Προς ένα ανθρωποκεντρικό μοντέλο διακυβέρνησης δεδομένων Περιεχόμενα: Το έργο ACROSS και η προσπάθεια να τεθεί η κυριότητα και ο έλεγχος της χρήσης των πολιτών επί των προσωπικών τους δεδομένων ... Read more
Την περίοδο 2006-2020, οι επιστημονικές δημοσιεύσεις ανοικτής πρόσβασης από ελληνικούς φορείς επιτυγχάνουν αξιοσημείωτες επιδόσεις όσον αφορά τον αριθμό, την ποιότητα και την πρωτοτυπία, λαμβάνοντας διαρκώς αυξανόμενο αριθμό αναφορών σε διεθνές επίπεδο. Ειδικότερα, τα έτη 2019 και 2020 καταγράφεται μεγάλη αύξηση του αριθμού των δημοσιεύσεων ανοικτής πρόσβασης καθώς και των αντίστοιχων αναφορών τους. Τα δεδομένα αυτά προκύπτουν από τα στατιστικά στοιχεία και τους δείκτες της νέας έκδοσης του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ), στην οποία για πρώτη φορά παρουσιάζονται αναλυτικά οι βιβλιομετρικές επιδόσεις των ελληνικών φορέων σε επιστημονικές δημοσιεύσεις ανοικτής πρόσβασης (open access) διαφορετικών τύπων.
Η ηλεκτρονική έκδοση του ΕΚΤ “Επιστημονικές Δημοσιεύσεις Ανοικτής Πρόσβασης από Ελληνικούς Φορείς 2006-2020: Βιβλιομετρική ανάλυση δημοσιεύσεων ανοικτής πρόσβασης σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά – Web of Science” διατίθεται στη διεύθυνση http://report09oa.metrics.ekt.gr με διαδραστική πλοήγηση σε έναν εκτενή αριθμό στοιχείων, δεικτών και γραφημάτων. Τα στοιχεία δημοσιεύσεων και αναφορών που χρησιμοποιήθηκαν για τον υπολογισμό των δεικτών αντλήθηκαν από τη διεθνή βάση δεδομένων Web of Science. Η έκδοση εντάσσεται στο πλαίσιο της παραγωγής των εθνικών στατιστικών για τις δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά των επιστημόνων που εργάζονται σε ελληνικούς φορείς.
Το 2020 καταγράφονται 9.803 επιστημονικές δημοσιεύσεις ανοικτής πρόσβασης από ελληνικούς φορείς στα διεθνή επιστημονικά περιοδικά, επιτυγχάνοντας έτσι την υψηλότερη κατ’ έτος επίδοση για όλη την περίοδο 2006-2020. Το μερίδιο (%) των δημοσιεύσεων ανοικτής πρόσβασης των ελληνικών φορέων στο σύνολο των δημοσιεύσεων ελληνικών φορέων ανέρχεται στο 52,82%. Ένα ακόμη ενδιαφέρον εύρημα είναι ότι τα δύο τελευταία έτη 2019 και 2020, καταγράφονται υψηλά ποσοστά αύξησης στην παραγωγή αυτών των δημοσιεύσεων: 14,2% (από το 2018 στο 2019) και 18,8% (από το 2019 στο 2020).
Επίσης, την τελευταία πενταετία 2016-2020, οι δημοσιεύσεις ανοικτής πρόσβασης των ελληνικών φορέων έλαβαν 428.635 αναφορές, με σταθερά ανοδική τάση τα τελευταία έτη και με το μερίδιο τους (%) επί του συνόλου των αναφορών των δημοσιεύσεων ελληνικών φορέων να ανέρχεται στο 60,61%. Παράλληλα, ο δείκτης απήχησης των δημοσιεύσεων ανοικτής πρόσβασης από ελληνικούς φορείς (μέσος όρος αναφορών ανά δημοσίευση) αυξάνεται συνεχώς σε όλη τη διάρκεια της περιόδου 2006-2020.
Τα επιστημονικά άρθρα που έχουν δημοσιευθεί σε διεθνή περιοδικά ανοικτής ταξινομούνται στις εξής κατηγορίες ανοικτής πρόσβασης: α) Gold, όπου η δημοσίευση ενός επιστημονικού άρθρου γίνεται εξαρχής σε ένα περιοδικό Ανοικτής Πρόσβασης, στο περιεχόμενο του οποίου έχουν όλοι πρόσβαση οι αναγνώστες χωρίς συνδρομή (το κόστος δημοσίευσης καλύπτεται από τους συγγραφείς, το ίδρυμα τους ή χρηματοδότες έρευνας), β) Green η οποία αφορά την αρχειοθέτηση των εργασιών από τους ίδιους τους επιστήμονες σε ένα αποθετήριο, γ) Hybrid, η οποία αφορά άρθρα τα οποία διατίθενται ανοικτά, έναντι πληρωμής για τη χρέωση επεξεργασίας άρθρου (Αrticle Processing Charge – APC), ενώ σε άλλα άρθρα η πρόσβαση παραμένει κλειστή, δ) Bronze, η οποία αφορά ανοικτά προσβάσιμες εργασίες, με το καθεστώς πνευματικών δικαιωμάτων όμως να μην είναι σαφώς προσδιορισμένο – συνήθως δεν έχουν ανοικτή άδεια επανάχρησης. Σε αυτή τη βάση, η έκδοση αναλύει περαιτέρω τις επιδόσεις των επιστημόνων στην Ελλάδα σε δημοσιεύσεις ανοικτής πρόσβασης και στις υποκατηγορίες τους.
Η παραγωγή και η απήχηση των δημοσιεύσεων των ελληνικών φορέων
Αναλυτικότερα, το 2020 καταγράφονται 9.803 επιστημονικές δημοσιεύσεις ελληνικών φορέων στα διεθνή επιστημονικά περιοδικά ανοικτής πρόσβασης. Η κατηγορία ανοικτής πρόσβασης Gold είναι αυτή στην οποία συγκεντρώνεται ο μεγαλύτερος αριθμός επιστημονικών δημοσιεύσεων (5.708 δημοσιεύσεις) ο οποίος αντιστοιχεί σε ποσοστό 58,2% των συνολικού αριθμού δημοσιεύσεων ανοικτής πρόσβασης. Ακολουθεί η κατηγορία Green (1.653 δημοσιεύσεις, 16.9%), η κατηγορία Bronze (1.261 δημοσιεύσεις, 12,9%) και η κατηγορία Hybrid (1.181 δημοσιεύσεις, 12,0%).
Ως προς την απήχηση, την πρωτοτυπία, την ποιότητα και την αναγνωρισιμότητα, οι δημοσιεύσεις ανοικτής πρόσβασης των ελληνικών φορέων εξακολουθούν να τοποθετούνται δυναμικά στο διεθνές περιβάλλον.
Ο αριθμός των αναφορών στις δημοσιεύσεις ανοικτής πρόσβασης από ελληνικούς φορείς, ο οποίος αποτελεί και τη βάση για τον υπολογισμό των βιβλιομετρικών δεικτών, συνεχίζει να διατηρεί την αυξητική τάση όλων των προηγούμενων ετών, και την πενταετία 2016-2020 φθάνει τις 428.635 αναφορές (από 312.558 αναφορές την περίοδο 2014-2018). Όσον αφορά τον δείκτη απήχησης, την πενταετία 2016-2020, οι δημοσιεύσεις ανοικτής πρόσβασης από ελληνικούς φορείς λαμβάνουν κατά μέσο όρο 11,56 αναφορές ανά δημοσίευση (από 7,52 την πενταετία 2006-2010).
Όσον αφορά τους βιβλιομετρικούς δείκτες που καταγράφουν την ύπαρξη υψηλής απήχησης για τις δημοσιεύσεις ανοικτής πρόσβασης, την πενταετία 2016-2020, τόσο ο αριθμός όσο και η κατανομή των δημοσιεύσεων των ελληνικών φορέων με υψηλή απήχηση, καταγράφουν υψηλές επιδόσεις. Ειδικότερα, 1.126 δημοσιεύσεις ανοικτής πρόσβασης ελληνικών φορέων κατατάχθηκαν παγκοσμίως στο 1% των δημοσιεύσεων με υψηλή απήχηση, 3.872 δημοσιεύσεις στο 5%, 6.417 στο 10%, 12.682 δημοσιεύσεις στο 25% και 21.023 δημοσιεύσεις στο 50%. Η κατανομή των δημοσιεύσεων ανοικτής πρόσβασης των ελληνικών φορέων που διαμορφώνεται με βάση το κριτήριο της υψηλής απήχησης είναι 3,2%, 11,2%, 18,5%, 36,6% και 60,6%, με συνέπεια οι ελληνικές επιδόσεις να ξεπερνούν τον παγκόσμιο μέσο όρο σε όλες τις κατηγορίες.
Ποιες κατηγορίες φορέων παράγουν τις περισσότερες δημοσιεύσεις ανοικτής πρόσβασης
Οι σημαντικότερες κατηγορίες ελληνικών φορέων, ως προς τον αριθμό δημοσιεύσεων ανοικτής πρόσβασης, είναι τα Πανεπιστήμια, τα Ερευνητικά Κέντρα που εποπτεύονται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας (ΓΓΕΚ) και τα Δημόσια Νοσοκομεία. Την πενταετία 2016-2020 η συμμετοχή των Πανεπιστημίων στο σύνολο των δημοσιεύσεων από ελληνικούς φορείς είναι 83,4% (30.923 δημοσιεύσεις), των Ερευνητικών Κέντρων της ΓΓΕΚ 16,9% (6.253 δημοσιεύσεις) και των Δημόσιων Νοσοκομείων 13,2% (4.906 δημοσιεύσεις), ενώ οι υπόλοιπες κατηγορίες φορέων σημειώνουν ποσοστά χαμηλότερα του 10%.
Σχετικά με τη συμβολή των φορέων στην παραγωγή δημοσιεύσεων με υψηλή απήχηση, δηλαδή των δημοσιεύσεων ανοικτής πρόσβασης που κατατάσσονται σε παγκόσμιο επίπεδο στο 1%, 5%, 10%, 25% και 50% των δημοσιεύσεων με την υψηλότερη απήχηση την πενταετία 2016-2020, τα Πανεπιστήμια, τα Ερευνητικά Κέντρα που εποπτεύονται από τη ΓΓΕΚ και τα Δημόσια Νοσοκομεία, καταγράφουν π925, 172 και 165 δημοσιεύσεις, αντίστοιχα, που ανήκουν στο 1% των δημοσιεύσεων ανοικτής πρόσβασης με υψηλή απήχηση σε παγκόσμιο επίπεδο.
Σε ποια επιστημονικά πεδία επικεντρώνεται η ελληνική επιστημονική παραγωγή ανοικτής πρόσβασης
Για το 2020, οι περισσότερες δημοσιεύσεις ανοικτής πρόσβασης ελληνικών φορέων ανήκουν στο επιστημονικό πεδίο «Φυσικές Επιστήμες» (Natural Sciences) (46,2%), ενώ δεύτερο κατά σειρά είναι το επιστημονικό πεδίο «Ιατρική και Επιστήμες Υγείας (Medical and Health Sciences), το οποίο καταλαμβάνει ποσοστό 41,8%. Το επιστημονικό πεδίο «Επιστήμες Μηχανικού και Τεχνολογία» (Engineering and Technology) έχει την τρίτη θέση με 21,3%, και ακολουθούν τα επιστημονικά πεδία «Κοινωνικές Επιστήμες» (Social Sciences) με μερίδιο 8,2%, «Γεωπονικές Επιστήμες και Κτηνιατρική» (Agricultural and Veterinary Sciences) με 2,7%, και «Ανθρωπιστικές Επιστήμες και Τέχνες» (Humanities and the Arts) με 1,1%.
Για την πενταετία 2016-2020, παρατηρείται ότι σε κάθε επιστημονικό πεδίο η ποσοστιαία κατανομή των δημοσιεύσεων ανοικτής πρόσβασης διαφέρει ανάλογα με τον τύπο ανοικτής πρόσβασης (Gold, Bronze, Green και Hybrid). Ειδικότερα, σε όλα τα επιστημονικά πεδία υπερτερεί σε ποσοστό δημοσιεύσεων η κατηγορία Gold, εκτός από το επιστημονικό πεδίο “Κοινωνικές Επιστήμες”, όπου η κατηγορία Green συγκεντρώνει μεγαλύτερο ποσοστό δημοσιεύσεων (41,3%), έναντι 39,13% της κατηγορίας Gold.
Την πενταετία 2016-2020, οι σχετικοί δείκτες απήχησης των δημοσιεύσεων ανοικτής πρόσβασης από ελληνικούς φορείς ξεπερνούν τον παγκόσμιο μέσο όρο 1 σε όλα τα επιστημονικά πεδία. Η υψηλότερη απήχηση (σχετικός δείκτης απήχησης: 2,01) καταγράφεται στο πεδίο “Ιατρική & Επιστήμες Υγείας” και ακολουθούν τα πεδία “Φυσικές Επιστήμες” (1,52), “Γεωπονικές Επιστήμες και Κτηνιατρική” (1,45), “Επιστήμες Μηχανικού και Τεχνολογία” (1,36), οι “Κοινωνικές Επιστήμες” (1,32) και οι “Ανθρωπιστικές Επιστήμες και Τέχνες” (1,22).
Με ποιους συνεργάζονται οι Έλληνες ερευνητές σε δημοσιεύσεις ανοικτής πρόσβασης
Στη διάρκεια της δεκαπενταετίας 2006-2020, συνεχίζεται η αύξηση στο ποσοστό των δημοσιεύσεων ανοικτής πρόσβασης που πραγματοποιούνται με συνεργασία, είτε με ελληνικούς ή είτε με ξένους φορείς. Αντίθετα, τα ποσοστά των δημοσιεύσεων που πραγματοποιούνται χωρίς συνεργασίες, αλλά και εκείνων με αποκλειστικά ελληνικές συνεργασίες μειώνονται σταθερά.
Πιο συγκεκριμένα, μετά το 2006, καταγράφεται αύξηση στις συνεργασίες με τη διεθνή ερευνητική κοινότητα, όπου το ποσοστό των δημοσιεύσεων με διεθνή συνεργασία έχει ανέλθει από 54,8% το 2008, στο 65,9% το 2020. Αντίθετα, το ποσοστό των δημοσιεύσεων που πραγματοποιούνται χωρίς συνεργασίες, από μόνο έναν ελληνικό φορέα, μειώνεται διαρκώς και διαμορφώνεται στο 15,8% για το 2020.
Οι συνεργασίες έχουν θετικό αντίκτυπο στον δείκτη απήχησης των δημοσιεύσεων. Οι μεγαλύτερες τιμές του δείκτη απήχησης σε όλα τα επιστημονικά πεδία αφορούν δημοσιεύσεις που έχουν προκύψει μέσω διεθνών συνεργασιών, ακολουθούν όσες είναι αποτέλεσμα ελληνικής συνεργασίας, και τελευταίες είναι οι δημοσιεύσεις που παρήχθησαν χωρίς συνεργασία.
Η συμβολή του ΕΚΤ στην ανάλυση της ελληνικής συγγραφικής δραστηριότητας ανοικτής πρόσβασης
Το ΕΚΤ, από το 2010, καταγράφει με συστηματικό τρόπο τη διεθνή συγγραφική δραστηριότητα των επιστημόνων σε ελληνικούς φορείς (Πανεπιστήμια, Ερευνητικά Κέντρα, Λοιποί Δημόσιοι Φορείς, Δημόσια Νοσοκομεία, Ιδιωτικοί Φορείς Υγείας) και αναδεικνύει τα επιμέρους στοιχεία που συνθέτουν την εικόνα του ελληνικού ερευνητικού συστήματος, εντάσσοντας τους βιβλιομετρικούς δείκτες στις επίσημες στατιστικές έρευνες της χώρας. Tο 2020, το ΕΚΤ δημοσίευσε για πρώτη φορά στοιχεία για τις βιβλιομετρικές επιδόσεις των ελληνικών φορέων με βάση τα επιστημονικά άρθρα που έχουν δημοσιευθεί σε διεθνή περιοδικά ανοικτής πρόσβασης που περιλαμβάνονται στο DOAJ (Directory of Open Access Journals) και κατατάσσονται στην κατηγορία Gold.
Με τη νέα ηλεκτρονική έκδοση, το ΕΚΤ παρουσιάζει για πρώτη φορά τα αντίστοιχα δεδομένα για το σύνολο των επιστημονικών δημοσιεύσεων ανοικτής πρόσβασης, ανεξαρτήτως από τον τύπο, δηλαδή όχι μόνο για την κατηγορία Gold, αλλά και για τις κατηγορίες Green, Hybrid και Bronze.
Για τον υπολογισμό των δεικτών ακολουθήθηκαν οι πλέον έγκυρες μεθοδολογικές προσεγγίσεις στον χώρο της βιβλιομετρικής ανάλυσης, ενώ χρησιμοποιήθηκαν οι εξειδικευμένες εφαρμογές λογισμικού που έχει αναπτύξει το ΕΚΤ για την επεξεργασία των πρωτογενών δεδομένων και τον υπολογισμό των βιβλιομετρικών δεικτών (καθαρισμός, θεματική κατηγοριοποίηση, κανονικοποίηση, υπολογισμός, γραφιστική απεικόνιση).
Αν μπορείς να δανειστείς ένα βιβλίο, γιατί να μην μπορείς να δανειστείς κι ένα σφυρί; Αυτό το απλό ερώτημα απαντούν στην πράξη οι δανειστικές «βιβλιοθήκες» εργαλείων, μια πρακτική που χρονολογείται από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και σήμερα γνωρίζει εξαιρετική άνθηση, ιδιαίτερα μετά την περίοδο του κορωνοϊού.
Μια από τις πιο επιτυχημένες μορφές οικονομίας του διαμοιρασμού, οι δανειστικές «βιβλιοθήκες» εργαλείων αποτελούν μια έξυπνη λύση στις πρακτικές καθημερινές ανάγκες όλων.
Διαθέτοντας από κοινά επισκευαστικά αντικείμενα –πριόνια, σφυριά, κατσαβίδια και γαλλικά κλειδιά– μέχρι πιο περίπλοκες ηλεκτρικές συσκευές, εξαρτήματα κήπου, ορειβατικά σχοινιά ακόμη και παιδικά καρότσια, ο θεσμός των βιβλιοθηκών εργαλείων ενδυναμώνει την κοινότητα.
Διαθέτουν στους πολίτες έναν εξοπλισμό που μπορεί να υπερβαίνει το εισόδημά τους ή τις δυνατότητες αποθήκευσης του σπιτιού τους, ενώ ταυτόχρονα ενθαρρύνουν την κουλτούρα επαναχρησιμοποίησης και ανταλλαγής, περιορίζοντας τον καταναλωτισμό επισκευαστικών προϊόντων.
Αυτή η πρακτική σημαίνει, λοιπόν, ότι τα μέλη μιας γειτονιάς μπορούν να μειώσουν σημαντικά το κόστος εργαλειακού εξοπλισμού, να μην επιβαρύνουν τους αποθηκευτικούς τους χώρους και ταυτόχρονα να μειώσουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα που έχουν τα απόβλητα εργαλείων.
Στις βιβλιοθήκες εργαλείων θα καταφύγει κανείς για να βρει όχι μόνο τον εξοπλισμό που δεν έχει ή δεν χωράει στην αποθήκη του, αλλά και για να παρακολουθήσει μαθήματα για το πώς θα τον χρησιμοποιήσει.
Όπως εξηγεί ο ανεξάρτητος δημοσιογράφος Aric Sleeper, oι βιβλιοθήκες εργαλείων εμφανίστηκαν σε άτυπη μορφή, κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Barn Images/Unsplash
Μια σύντομη αναδρομή
Η μελέτη της Samantha Hamilton για την ιστορία των δανειστικών βιβλιοθηκών στην Αμερική εξηγεί ότι κατά την διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου βασικές πρώτες ύλες για την κατασκευή εργαλείων κουζίνας και κήπου είχαν εξαντληθεί, καθώς τα υλικά αυτά δεσμεύονταν πλήρως στην κατασκευή πολεμικού εξοπλισμού.
Για να απαντήσουν σε αυτήν την έλλειψη, οι κοινότητες άρχισαν να συγκεντρώνουν τέτοιου είδους αντικείμενα σε άτυπα κοινά αποθετήρια, από όπου όλοι μπορούσαν να δανείζονται από αυτό το απόθεμα.
Σύμφωνα με την έρευνα της Hamilton, το δεύτερο κύμα τέτοιων βιβλιοθηκών αναπτύχθηκε στην Αμερική το 1970. Η πρώτη επίσημη δανειστική βιβλιοθήκη εργαλείων δημιουργήθηκε στο Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας, το 1979, ως παράρτημα της παραδοσιακής δημόσιας βιβλιοθήκης.
Η βιβλιοθήκη εργαλείων του Μπέρκλεϊ, η οποία λειτουργεί μέχρι σήμερα, στεγαζόταν αρχικά σε ένα τροχόσπιτο, είχε ένα απόθεμα 500 εργαλείων και απασχολούσε έναν υπάλληλο.
Όπως επισημαίνει η ερευνήτρια, σήμερα λειτουργούν περισσότερες από 50 τέτοιες βιβλιοθήκες σε όλη την Αμερική. Καθώς οι παραδοσιακές κοινοτικές βιβλιοθήκες διέρχονται σήμερα κρίση, λόγω του Διαδικτύου, που τείνει να καταστήσει παρωχημένο τον δανεισμό βιβλίων και έντυπου υλικού, αυτά τα ιδρύματα τροποποιούν το απόθεμά τους, διατηρώντας τη φιλοσοφία του διαμοιρασμού.
Έτσι, δημιουργούν συλλογές που περιλαμβάνουν όχι μόνο εργαλεία, αλλά και ψυχαγωγικά αντικείμενα, όπως μουσική, έργα τέχνης, παιχνίδια, ακόμη και σπόρους φυτών, προκειμένου να απαντήσουν στις ανάγκες της κοινότητας, όπως εξηγεί η Hamilton.
Cesar Carlevarino Aragon/Unsplash
Βιβλιοθήκες εργαλείων στην Ευρώπη
Ωστόσο βιβλιοθήκες εργαλείων δεν απαντώνται μόνο στην Αμερική, αλλά και σε πολλές χώρες του κόσμου, ιδιαίτερα στην Ευρώπη.
Ένα παράδειγμα είναι η περίφημη Bιβλιοθήκη Πραγμάτων του Λονδίνου, η οποία έχει παραρτήματα σε πολλά σημεία της αγγλικής πρωτεύουσας, με πιο δημοφιλή αντικείμενα δανεισμού, τη ραπτομηχανή, τη συσκευή κατασκευής ζυμαρικών, τη σκούπα ατμού και το ηλεκτρικό πριόνι.
Η Βιβλιοθήκη Πραγμάτων του Λονδίνουαναφέρει ότι έχει συμβάλει στην αποφυγή 50 τόνων αποβλήτων που θα κατέληγαν στη φύση, απλώς και μόνο επειδή τα μέλη της δανείζονται αντικείμενα αντί να τα αγοράζουν.
Παράλληλα, αυτές οι πρωτοβουλίες εξαπλώνονται στη Γερμανία, την Ολλανδία, τον Καναδά, αλλά και την Ιταλία.
Στο σχετικό άρθρο της, η Antonella Ilaria Totaro αναφέρεται σε όλο το εύρος των αντικειμένων που προσφέρονται σε αυτού του είδους τις βιβλιοθήκες: γιουκαλίλι, αντικείμενα για τη διοργάνωση συναντήσεων, όπως κιόσκια και ηχεία, μαγειρικά σκεύη, αποχυμωτές και παγωτομηχανές.
Οι σύγχρονες βιβλιοθήκες αυτού του είδους διαθέτουν έναν λεπτομερή ηλεκτρονικό κατάλογο των αντικειμένων τους, ενώ συχνά ο δανεισμός περιλαμβάνει και τα εξαρτήματα που χρειάζονται για τη χρήση και τη συντήρησή τους. Ο δανεισμός των αντικειμένων μπορεί να διαρκεί από μερικές ημέρες έως και κάποιες εβδομάδες.
Σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχει μια μικρή ετήσια συνδρομή για τα μέλη, ενώ σε άλλες οι χρήστες δεσμεύονται να διαθέσουν και οι ίδιοι τουλάχιστον ένα αντικείμενο στο κοινό απόθεμα.
Με την αύξηση της ανεργίας και της υποαπασχόλησης, η στροφή από την κατοχή πραγμάτων στον δανεισμό τους άρχισε να γίνεται ελκυστική σε όλο και περισσότερους ανθρώπους, αναφέρει η Antonella Ilaria Totaro, τονίζοντας ότι τους θεσμούς αυτούς στηρίζουν συχνά μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί, δημόσιες βιβλιοθήκες, σχολεία, κρατικά ή ιδιωτικά ιδρύματα.
«Οι βιβλιοθήκες εργαλείων δεν αφορούν μόνο την ανταλλαγή αντικειμένων: φέρνουν επίσης τους ανθρώπους κοντά, δημιουργώντας κοινότητες. Προσφέρουν ένα σημείο συνάντησης μεταξύ των γενεών, όπου ηλικιωμένοι και νέοι μοιράζονται τις δεξιότητές τους σε ξυλουργικές εργασίες, μεταλλοτεχνία, DIY, επισκευές και πολλά άλλα», σημειώνει η ίδια.
Hamilton, S. (2021). What’s Mine Is Yours: The History of U.S. Tool-Lending Libraries. School of Information Student Research Journal, 11(1). https://doi.org/10.31979/2575-2499.110104.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) συγκεντρώνει το τελευταίο καιρό τα βλέμματα με νέα εργαλεία όπως το ChatGPT και το DALL-E 2 , αλλά είναι ήδη εδώ και έχει σημαντικές επιπτώσεις στη ζωή μας. Όλο και περισσότερο βλέπουμε την επιβολή του νόμου, την ιατρική περίθαλψη, τα σχολεία και τους χώρους εργασίας να στρέφονται στο μαύρο κουτί της τεχνητής νοημοσύνης για να λάβουν αποφάσεις που αλλάζουν τη ζωή – μια τάση που θα πρέπει να αμφισβητούμε σε κάθε βήμα.
Τα τεράστια και συχνά μυστικά σύνολα δεδομένων πίσω από αυτήν την τεχνολογία, που χρησιμοποιούνται για την εκπαίδευση της τεχνητής νοημοσύνης με μηχανική μάθηση, συνοδεύονται και από επιπτώσεις. Τα δεδομένα που συλλέγονται μέσω της επιτήρησης και της εκμετάλλευσης θα αντικατοπτρίζουν συστημικές προκαταλήψεις και θα «μαθεύονται» στη διαδικασία. Στη χειρότερη μορφή τους, τα τσιτάτα της τεχνητής νοημοσύνης και της μηχανικής μάθησης χρησιμοποιούνται για να κάνουν «tech wash» σε αυτή την προκατάληψη, επιτρέποντας στους ισχυρούς να υποστηρίξουν καταπιεστικές πρακτικές πίσω από την υποτιθέμενη αντικειμενικότητα του κώδικα.
Ήρθε η ώρα να ανοίξουμε αυτά τα μαύρα κουτιά. Η υιοθέτηση συλλογικά διατηρούμενων συνόλων Ανοιχτών Δεδομένων στην ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης δεν θα ήταν μόνο όφελος για τη διαφάνεια και την υπευθυνότητα για αυτά τα εργαλεία, αλλά θα επιτρέψει στα επίδοξα υποκείμενα να δημιουργήσουν τη δική τους καινοτόμο και ενδυναμωτική εργασία και έρευνα. Πρέπει να διεκδικήσουμε ξανά αυτά τα δεδομένα και να αξιοποιήσουμε τη δύναμη μιας δημοκρατικής και ανοιχτής επιστήμης για να οικοδομήσουμε καλύτερα εργαλεία και έναν καλύτερο κόσμο.
Σκουπίδια μέσα, Ευαγγέλιο έξω ?
Η Μηχανική Μάθηση είναι ένα ισχυρό εργαλείο και υπάρχουν πολλές εντυπωσιακές περιπτώσεις χρήσης: όπως η αναζήτηση σημείων ζωής στον Άρη ή η κατασκευή συνθετικών αντισωμάτων . Αλλά στον πυρήνα τους αυτοί οι αλγόριθμοι είναι τόσο «έξυπνοι» όσο και τα δεδομένα που τροφοδοτούν. Ξέρετε το ρητό: «σκουπίδια μέσα, σκουπίδια έξω». Η Μηχανική Μάθηση βασίζεται τελικά σε δεδομένα εκπαίδευσης για να μάθει πώς να κάνει καλές εικασίες—η λογική πίσω από την οποία είναι συνήθως άγνωστη ακόμη και στους προγραμματιστές. Αλλά ακόμη και οι καλύτερες εικασίες δεν πρέπει να εκληφθούν ως ευαγγέλιο.
Τα πράγματα γίνονται ζοφερά όταν αυτή η συγκαλυμμένη λογική χρησιμοποιείται για τη λήψη αποφάσεων που αλλάζουν τη ζωή. Εξετάστε τον αντίκτυπο των εργαλείων πρόβλεψης αστυνόμευσης , τα οποία είναι χτισμένα σε μια βάση διαβόητων ανακριβών και μεροληπτικών δεδομένων εγκλήματος . Αυτή η αναζήτηση για “μελλοντικά εγκλήματα” με δυνατότητα τεχνητής νοημοσύνης είναι ένα τέλειο παράδειγμα του πώς αυτό το νέο εργαλείο ξεπλένει μεροληπτικά δεδομένα της αστυνομίας σε προκατειλημμένη αστυνόμευση – με αλγόριθμους να δίνουν έμφαση σε ήδη υπερβολικά αστυνομευμένες γειτονιές. Αυτή η αυτοεκπληρούμενη προφητεία εκτυλίσσεται ακόμη και για να προβλέψει την εγκληματικότητα από το σχήμα του προσώπου σας . Στη συνέχεια, κατά τον καθορισμό της εγγύησης σε μετρητά , ένας άλλος αλγόριθμος μπορεί να ορίσει την τιμή χρησιμοποιώντας δεδομένα γεμάτα με τις ίδιες ρατσιστικές και ταξικές προκαταλήψεις.
Ευτυχώς, οι νόμοι περί διαφάνειας επιτρέπουν στους ερευνητές να εντοπίσουν και να επιστήσουν την προσοχή σε αυτά τα ζητήματα. Στοιχεία εγκλήματος, έγγραφα και όλα αυτά, διατίθενται συχνά στο κοινό. Αυτή η ίδια διαφάνεια δεν αναμένεται από ιδιωτικούς φορείς όπως ο εργοδότης σας , ο σπιτονοικοκύρης σας ή το σχολείο σας .
Η απάντηση δεν είναι απλώς να δημοσιοποιηθούν όλα αυτά τα δεδομένα. Κάποια μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης εκπαιδεύονται σε νόμιμα ευαίσθητες πληροφορίες, ακόμη και αν είναι διαθέσιμες στο κοινό . Είναι τοξικά περιουσιακά στοιχεία που προέρχονται από ένα μείγμα επιτήρησης και υποχρεωτικών γνωστοποιήσεων δεδομένων. Η προετοιμασία αυτών των δεδομένων είναι από μόνη της αμφίβολη, καθώς συχνά βασίζεται σε στρατούς εργαζομένων που υφίστανται υψηλή εκμετάλλευση, χωρίς τρόπους για την επισήμανση προβλημάτων με τα δεδομένα ή την επεξεργασία τους. Και παρά τους πολλούς ισχυρισμούς “μυστικής συνταγής”, η ανωνυμοποίηση αυτών των μεγάλων συνόλων δεδομένων είναι πολύ δύσκολη και ίσως ακόμη και αδύνατη , και οι επιπτώσεις μιας παραβίασης θα επηρέαζαν δυσανάλογα τους ανθρώπους που παρακολουθήθηκαν και εκμεταλλεύτηκαν για την παραγωγή της.
Αντίθετα, η υιοθέτηση ανοιχτών συνόλων δεδομένων που διατηρούνται από κοινού θα ενδυναμώσει τους επιστήμονες δεδομένων, οι οποίοι είναι ήδη ειδικοί σε θέματα διαφάνειας και απορρήτου που σχετίζονται με δεδομένα, να τα διατηρούν πιο ηθικά. Με τη συγκέντρωση πόρων με αυτόν τον τρόπο, η συναινετική και διαφανής συλλογή δεδομένων θα βοηθούσε στην αντιμετώπιση αυτών των προκαταλήψεων, αλλά θα ξεκλειδώσει το δημιουργικό δυναμικό της ανοιχτής επιστήμης για το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης.
Ένα ανοιχτό και ενδυναμωτικό μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης
Όπως βλέπουμε αλλού στην Ανοικτή Πρόσβαση , αυτή η κατάργηση των φραγμών και των paywalls βοηθά τα άτομα με λιγότερους πόρους να έχουν πρόσβαση και να αποκτήσουν τεχνογνωσία. Το αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι ένα οικοσύστημα όπου η τεχνητή νοημοσύνη δεν εξυπηρετεί απλώς τους έχοντες έναντι των μη εχόντων, αλλά στο οποίο όλοι μπορούν να επωφεληθούν από την ανάπτυξη αυτών των εργαλείων.
Το λογισμικό ανοιχτού κώδικα έχει αποδείξει εδώ και καιρό τη δύναμη της συγκέντρωσης πόρων και του συλλογικού πειραματισμού. Το ίδιο ισχύει και για τα Ανοιχτά Δεδομένα—η καθιστώντας τα δεδομένα ανοιχτά προσβάσιμα μπορεί να εντοπίσει ελλείμματα και να επιτρέψει στους ανθρώπους να χτίσουν ο ένας τη δουλειά του άλλου πιο δημοκρατικά. Η σκόπιμη μεροληψία δεδομένων (ή «δηλητηρίαση δεδομένων») είναι δυνατή και αυτή η ανήθικη συμπεριφορά συμβαίνει ήδη σε λιγότερο διαφανή συστήματα και είναι πιο δύσκολο να ενοπιθσθεί. Αν και μια κίνηση προς τη χρήση Ανοιχτών Δεδομένων στην ανάπτυξη τεχνητής νοημοσύνης θα βοηθούσε στον μετριασμό των μεροληψιών και των ψευδών ισχυρισμών, δεν είναι πανάκεια. Ακόμη και επιβλαβή και μυστικά εργαλεία μπορούν να κατασκευαστούν με καλά δεδομένα.
Ωστόσο, ένα ανοιχτό σύστημα για την ανάπτυξη τεχνητής νοημοσύνης, από δεδομένα, κώδικα, έως δημοσίευση, μπορεί να αποφέρει πολλά ανθρωπιστικά οφέλη, όπως η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στην ιατρική έρευνα που σώζει ζωές . Η ικανότητα επανάχρησης και γρήγορης συνεργασίας στην ιατρική έρευνα μπορεί να επιταχύνει την ερευνητική διαδικασία και να αποκαλύψει χαμένες ανακαλύψεις στα δεδομένα. Το αποτέλεσμα? Εργαλεία για σωτήρια ιατρική διάγνωση και θεραπείες για όλους τους ανθρώπους, μετριάζοντας τις φυλετικές, διακρίσεις φύλου και άλλες προκαταλήψεις στην ιατρική έρευνα .
Τα Ανοιχτά Δεδομένα κάνουν τα δεδομένα να λειτουργούν για τους ανθρώπους. Ενώ η τεχνογνωσία και οι πόροι που απαιτούνται για τη μηχανική μάθηση παραμένουν εμπόδιο για πολλούς, τα έργα πληθοπορισμού όπως το Open Oversight ενδυναμώνουν ήδη τις κοινότητες κάνοντας πληροφορίες σχετικά με την επιβολή του νόμου ορατή και διαφάνεια. Το να μπορούν να συλλέγουν, να χρησιμοποιούν και να αναμιγνύουν δεδομένα για να φτιάξουν τα δικά τους εργαλεία, φέρνει την έρευνα AI από τους κλειδωμένα συρτάρια στους δρόμους και καταστρέφει τις καταπιεστικές ανισορροπίες ισχύος.
Τα Ανοιχτά Δεδομένα δεν αφορούν μόνο την πρόσβαση στα δεδομένα. Πρόκειται για τον εναγκαλισμό των προοπτικών και της δημιουργικότητας όλων των ανθρώπων για να τεθούν οι βάσεις για μια πιο δίκαιη και δίκαιη κοινωνία. Πρόκειται για την κατάργηση της συλλογής δεδομένων εκμετάλλευσης και τη διασφάλιση ότι όλοι επωφελούνται από το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης.
Οι εκδηλώσεις δεν σταματούν καθώς αυτήν την εβδομάδα πραγματοποιούνται online εκδηλώσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό για τις ανοιχτές τεχνολογίες και την καινοτομία! Ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών ( ΕΕΛΛΑΚ ) σας προτείνει να τις παρακολουθήσετε και να τις διαδώσετε. Μπορείτε επίσης να δείτε περισσότερες εκδηλώσεις για τις επόμενες εβδομάδες ή να καταχωρίσετε τη δική σας εκδήλωση στο: https://ellak.gr/events.
H χρεοκοπία της Genesis φέρνει νέες μεγάλες αναταράξεις στον χώρο των ανταλλακτηρίων αλλά και των επενδυτικών fund γύρω από το Bitcoin καθώς μεγάλες εταιρείες του χώρου συγκαταλέγονται ανάμεσα στους πιστωτές της Genesis. Mόνο προς το ανταλλακτήριο Gemini η Genesis έχει δανειακές υποχρεώσεις που υπερβαίνουν τα 700 εκατομμύρια δολάρια.
Η εταιρεία Genesis είναι μέλος της Digital Currency Group (DCG) μεγάλο επενδυτικό fund με συμμετοχή σε δεκάδες ψηφιακές εταιρείες του χώρου όπως το site ενημέρωσης Coindesk.
Για την χρεωκοπία της Genesis η μητρική εταιρεία DCG έβγαλε ανακοίνωση που αναφέρει ότι δεν έχει την ρευστότητα για να καλύψει τις υποχρεώσεις της Genesis. Με την σειρά τους οι διαχειριστές του ανταλλακτηρίου Gemini το ανταλλακτήριο ένας από τους μεγαλύτερους πιστωτές της Gemini απειλούν με μήνυση τον CEO της DCG Barry Silbert.
Η νέα αυτή χρεοκοπία έρχεται να προστεθεί στην αλυσίδα των προβλημάτων που ξεκίνησαν από την κατάρρευση του ανταλλακτηρίου FTX που δημιούργησε μεγάλα οικονομικά προβλήματα σε εταιρείες του χώρου.
H αγορά πάντως αντέδρασε θετικά με αυτή την περίοδο το Bitcoin να καταγράφει μεγάλη άνοδο σπάζοντας το φράγμα των 20.000 δολαρίων με αυτή την στιγμή να διαμορφώνεται πάνω από τα 22.000.
Το WWF Ελλάς και ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών (ΕΕΛ/ΛΑΚ) ταξιδεύουν μέσα στις επόμενες ημέρες στη Δυτική και Κεντρική Μακεδονία για τη διεξαγωγή εκπαιδευτικών εργαστηρίων και τη συγκρότηση ομάδων εργασίας που στόχο έχουν να ενισχύσουν τη δημόσια συμμετοχή των πολιτών σε θέματα που αφορούν το περιβάλλον. Η δράση αυτή υλοποιείται στο πλαίσιο του έργου «Πολίτες για το περιβάλλον: Η εκπαίδευση ως εργαλείο αποτελεσματικής συμμετοχής στα κοινά και στη λήψη αποφάσεων».
Μετά από την επιτυχή ολοκλήρωση του πρώτου εκπαιδευτικού εργαστηρίου στην Αθήνα πριν λίγο καιρό και τη σύσταση της πρώτης ομάδας εργασίας, όπου συμμετείχαν συνολικά 49 εκπρόσωποι τοπικών περιβαλλοντικών ομάδων και δημόσιων φορέων, έρχεται η σειρά της Κοζάνης και της Θεσσαλονίκης.
Συγκεκριμένα, το εκπαιδευτικό εργαστήριο στην Κοζάνη θα διεξαχθεί την Πέμπτη 26 Ιανουαρίου 2023 στην Κοβεντάρειο Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης (16.00- 20.00). Για να συμμετέχετε, χρειάζεται να κάνετε προεγγραφή μέχρι την Τρίτη 24 Ιανουαρίου 2023 στον παρακάτω σύνδεσμο, καθώς υπάρχει περιορισμένος αριθμός θέσεων:
Αντίστοιχα, το εκπαιδευτικό εργαστήριο στην Θεσσαλονίκη θα διεξαχθεί το Σάββατο 28 Ιανουαρίου 2023 στη Χ.Α.Ν.Θ. (11.00- 15.00). Για να συμμετέχετε, χρειάζεται να κάνετε προεγγραφή μέχρι την Τρίτη 24 Ιανουαρίου 2023 στον παρακάτω σύνδεσμο:
Συνολικά μέσα στο επόμενο διάστημα, θα διεξαχθούν 5 εργαστήρια σε διαφορετικές πόλεις της Ελλάδας.
Αντικείμενο των εκπαιδευτικών εργαστηρίων είναι η γνωριμία και εξοικείωση με τις διαδικασίες δημόσιας συμμετοχής που αφορούν στα περιβαλλοντικά θέματα. Συγκεκριμένα, εθνικές και τοπικές περιβαλλοντικές οργανώσεις και ομάδες πολιτών, περισσότερο ή λιγότερο εξοικειωμένες με τις διαδικασίες δημόσιας συμμετοχής, θα μπορέσουν μέσω των εργαστηρίων να ενημερωθούν, να ανταλλάξουν εμπειρίες και να αλληλοδιδαχθούν σχετικά με το πώς μπορούν να συμμετάσχουν τεκμηριωμένα και αποτελεσματικά στη διαμόρφωση αποφάσεων για τα περιβαλλοντικά θέματα που τους αφορούν. Παράλληλα, δημιουργείται μία ομάδα εργασίας, όπου εκπρόσωποι της δημόσιας διοίκησης και της κοινωνίας των πολιτών θα συζητήσουν τα εμπόδια που προκύπτουν κατά τη συμμετοχή τους στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και κατευθύνσεις για την βελτίωση του σχετικού θεσμικού και νομοθετικού πλαισίου για τη δημόσια συμμετοχή στα περιβαλλοντικά θέματα.
Το έργο «Πολίτες για το Περιβάλλον» που ξεκίνησε να υλοποιείται τον Απρίλιο 2021, έχει ως στόχο την ενδυνάμωση της φωνής των πολιτών προκειμένου να συμμετέχουν σε διαδικασίες λήψης αποφάσεων που αφορούν περιβαλλοντικά θέματα. Μέσα από μία σειρά εργαστηρίων και εκπαιδευτικών εργαλείωνπου υπάρχουν αναρτημένα στην πλατφόρμα του έργου citizens4environment.wwf.gr, οι πολίτες μπορούν να βρουν τρόπους για προστατεύσουν τεκμηριωμένα και αποτελεσματικά τον τόπο τους. Το έργο θα ολοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο 2023 με την συνδιαμόρφωση από κοινού με την κοινωνία των πολιτών μίας πρότασης πολιτικής για την βελτίωση των διαδικασιών δημόσιας συμμετοχής. Μια πρόταση για ουσιαστική βελτίωση όλων των διαδικασιών δημόσιας συμμετοχής, που εφόσον υιοθετηθεί από την Πολιτεία, θα ανοίξει τον δρόμο για μεγαλύτερη και πιο ουσιαστική συμμετοχή όλων μας στις αποφάσεις και τις διαδικασίες που τόσο άμεσα επηρεάζουν την ίδια μας τη ζωή.Το περιβάλλον είναι το σπίτι μας και η προστασία του είναι ο μόνος τρόπος για να διασφαλίσουμε το μέλλον μας!
Tο έργο «Πολίτες για το Περιβάλλον» υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, με φορέα υλοποίησης το WWF Ελλάς και εταίρο την Εταιρεία Ελεύθερου Λογισμικού/Λογισμικού Ανοικτού Κώδικα (ΕΕΛ/ΛΑΚ). Το πρόγραμμα Active citizens fund, ύψους € 13,5 εκ., χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία και είναι μέρος του χρηματοδοτικού μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) περιόδου 2014 – 2021, γνωστού ως EEA Grants. Το πρόγραμμα στοχεύει στην ενδυνάμωση και την ενίσχυση της βιωσιμότητας της κοινωνίας των πολιτών και στην ανάδειξη του ρόλου της στην προαγωγή των δημοκρατικών διαδικασιών, στην ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τη διαχείριση της επιχορήγησης του προγράμματος Active citizens fund για την Ελλάδα έχουν αναλάβει από κοινού το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το SolidarityNow. Περισσότερες πληροφορίες: www.activecitizensfund.gr.
“Τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης θα γίνονται όλο και πιο οικονομικά, θα γίνονται βασικό στοιχείο λήψης αποφάσεων και θα επιτρέπουν τη διαχείριση της αστικής πολυπλοκότητας. Η μεγάλη πρόκληση είναι να διασφαλιστεί ότι η ενσωμάτωσή του θα γίνει με τα κριτήρια του τεχνολογικού ανθρωπισμού και της ηθικής διακυβέρνησης.
Βαρκελώνη 2040 . Ταξί drone σερφάρουν στον ουρανό του Montjuïc αναζητώντας πελάτες που φεύγουν από τη μακροκονσέρτα Palau Sant Jordi. Τα πράσινα φώτα τρεμοπαίζουν στον αέρα. τα κόκκινα φώτα κοντά στο πάτωμα δείχνουν ότι είναι απασχολημένος. Η εφαρμογή για κινητά υπολογίζει την ακριβή θέση και το όχημα κατεβαίνει αθόρυβα. Μόλις φτάσει στον προορισμό, η προσγείωση του drone ενεργοποιεί τον πλησιέστερο αισθητήρα δρόμου, ο οποίος ενεργοποιείται μόνο όταν ανιχνεύσει κίνηση. Το GPS σε αυτοκίνητα αυτόνομης οδήγησης, οι βιντεοκάμερες σε κάθε γωνιά και ο αστικός εξοπλισμός των δρόμων αποστάζουν συνεχώς δεδομένα. Αυτά αναλύει ο «κεντρικός εγκέφαλος» του Δημοτικού Συμβουλίου. Χάρη σε αυτό, σε λίγα μόλις χρόνια λειτουργίας, τα ατυχήματα έχουν μειωθεί, η κυκλοφορία έχει αποσυμφορηθεί, τα ασθενοφόρα φτάνουν νωρίτερα. Η αποκομιδή σκουπιδιών είναι πιο αποτελεσματική και ο καθαρισμός των δρόμων κοστίζει λιγότερο χάρη στα «χρηστικά ρομπότ».
Οι αλγόριθμοι τεχνητής νοημοσύνης – τελειοποιημένοι με τα χρόνια – είναι ήδη αρκετά ασφαλείς ώστε να μην μετανιώνουμε για σοβαρά λάθη. Το Διαδίκτυο των Πραγμάτων έχει αλλάξει τον τρόπο που ζούμε, κινούμαστε και εργαζόμαστε. Η Μπαρτσελόνα χτυπά κάθε δευτερόλεπτο υπό τις εντολές ενός διασυνδεδεμένου συστήματος που ελέγχει κάθε κίνηση και η ανθρώπινη επίβλεψη ελέγχει ότι όλα λειτουργούν σωστά. (Μελλοντικό σκίτσο πόλης από εφαρμοσμένες πιλοτικές δοκιμές. Πριν το καταλάβουμε θα είναι πραγματικότητα). Τα Ηνωμένα Έθνη έχουν υπολογίσει ότι το 2050 ο πληθυσμός θα φτάσει τα 9,8 δισεκατομμύρια άτομα : σχεδόν το 70% θα ζει σε αστικές περιοχές. Τεχνητή νοημοσύνη (AI), 5G, blockchain , κβαντικοί υπολογιστές, συνεργατική ρομποτική, αυτόνομα αυτοκίνητα ή το Διαδίκτυο των Πραγμάτων υπόσχονται να γίνουν φυσιολογικά τα επόμενα χρόνια.
Θα μπορέσουμε να επιβραδύνουμε την κλιματική αλλαγή και να κάνουμε τα περιβάλλοντα πιο βιώσιμα; Η ατμομηχανή μεταμόρφωσε τη βιομηχανία και έδωσε τη θέση της στην Πρώτη Βιομηχανική Επανάσταση και η ηλεκτρική ενέργεια και ο κινητήρας εσωτερικής καύσης έφεραν τη Δεύτερη Βιομηχανική Επανάσταση. Ο οικονομολόγος και κοινωνιολόγος Jeremy Rifkin [1] εξηγεί ότι «σε όλη την ιστορία, οι οικονομικοί μετασχηματισμοί συμβαίνουν πάντα όταν οι τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ) μπαίνουν στο παιχνίδι με νέα ενεργειακά συστήματα».Η Τρίτη Βιομηχανική Επανάσταση του Rifkin προωθεί τη μακροπρόθεσμη οικονομική βιωσιμότητα για να αντιμετωπίσει μια τριπλή πρόκληση: την παγκόσμια οικονομία, την ενεργειακή ασφάλεια και την κλιματική αλλαγή. Το 2006 παρουσίασε τη θεωρία του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και αυτό την ενέκρινε. Η Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση έχει ήδη οριστεί εννοιολογικά ως η μαζική εκμετάλλευση των δυνατοτήτων των αναδυόμενων τεχνολογιών (επιπλέον άλλων που είναι ήδη πραγματικότητα, όπως η νανοτεχνολογία, η εικονική πραγματικότητα ή η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο). Αλλά απέχουμε ακόμα πολύ από αυτό.
Η βρεφική ηλικία των έξυπνων πόλεων
Το 2011, ο Carrer César Martinell, στο Sant Cugat del Vallès, θεωρήθηκε ο «πρώτος έξυπνος δρόμος» στην Καταλονία. Οι αισθητήρες στάθμευσης έδειξαν σε έναν πίνακα τους ελεύθερους χώρους, ένας κάδος απορριμμάτων συμπίεσε τα σκουπίδια με ηλιακή ενέργεια, ένα φως του δρόμου άναψε όταν ανίχνευσε κίνηση και μια πράσινη περιοχή μέτρησε την υγρασία του εδάφους για να αυτοματοποιήσει το πότισμα. Αυτές οι καινοτομίες παρουσιάστηκαν στην πρώτη έκδοση του Παγκόσμιου Συνεδρίου Smart City Expo. Ανοίγει σε νέο παράθυρο, που λαμβάνει χώρα στη Βαρκελώνη από εκείνη τη χρονιά.
Μετά από μια δεκαετία, ωστόσο, οι έξυπνες πόλεις είναι ακόμα στα σπάργανα. Ένας από τους κύριους λόγους είναι η συλλογή μαζικών δεδομένων, η ανάλυση και η περαιτέρω επεξεργασία. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, φάνηκε πόσο περίπλοκο είναι να αντιμετωπίσουμε το τρέχον χάος δεδομένων που υπάρχει σε όλες τις χώρες. Υπάρχει έλλειψη κουλτούρας δεδομένων, παιδείας δεδομένων , ειδικά στη δημόσια διοίκηση, αλλά και στον ιδιωτικό τομέα. Η φράση «το λάδι του 21ου αιώνα είναι δεδομένα» ακούγεται εξαιρετική ως ισχυρισμός, αλλά κανείς δεν μας έχει εκπαιδεύσει να ενσωματώσουμε αυτό το καύσιμο στην καθημερινότητά μας. Και η κύρια συνέπεια είναι ότι έχουμε μια τεχνολογία από την οποία ελάχιστοι ξέρουν πώς να εξάγουν τις δυνατότητές της και ακόμη λιγότερο πώς να τις ελέγξουν.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η μελέτη Ethics of Using Smart City AI and Big Data: The Case of Four Large European Cities ( The Orbit Journal , 2019) συλλέγει όπου έχει αναπτυχθεί κάποια ενέργεια έξυπνης πόλης. Στο Άμστερνταμ, μια τεχνητή νοημοσύνη ταξινομεί τα παράπονα των πολιτών. Το Ελσίνκι κυκλοφόρησε ένα chat bot για να διευκολύνει τη στάθμευση και η Κοπεγχάγη, μια ψηφιακή πλατφόρμα για την ανταλλαγή δεδομένων. Στην Καταλονία, έχει δεσμευτεί για «προορατική διοίκηση», η οποία συνίσταται στην κοινοποίηση στους πολίτες ποια κοινωνική βοήθεια είναι διαθέσιμη σε αυτούς, ανάλογα με την ηλικία, την κοινωνικοοικονομική τους κατάσταση, το επίπεδο εκπαίδευσης κ.λπ. Το 2020, το Δημοτικό Συμβούλιο της Gavà εγγράφηκε σε ένα πιλοτικό έργο, το Gavius , όπου ένας εικονικός βοηθός βοήθησε στη γρήγορη επεξεργασία των επιχορηγήσεων μέσω κινητού. Το πιλοτικό είναι μέρος των Urban Innovative Actions, μιας πρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης που χρηματοδοτεί τεχνολογικές καινοτομίες για να κινηθούν προς πιο βιώσιμες πόλεις.
Τόσο η καταλανική κυβέρνηση [2] όσο και το Δημοτικό Συμβούλιο της Βαρκελώνης [3] αναπτύσσουν, εδώ και μερικά χρόνια, στρατηγικές τεχνητής νοημοσύνης για να προσφέρουν υπηρεσίες στους πολίτες και να διαχειρίζονται καλύτερα τους δημόσιους πόρους. Το καλοκαίρι του 2020, το Δημοτικό Συμβούλιο της Βαρκελώνης τοποθέτησε θερμικές κάμερες στις παραλίες για να παρακολουθεί τη χωρητικότητα . Η εφαρμογή – ακόμα ενεργή – χρησιμοποιεί μηχανική εκμάθηση για να συγκρίνει την ίδια εικόνα όταν η παραλία είναι άδεια και γεμάτη. Τον Ιούλιο του 2022 παρουσιάστηκαν το Παγκόσμιο Παρατηρητήριο Αστικής Τεχνητής Νοημοσύνης (GOUAI, για το ακρωνύμιο του στα αγγλικά) και ο Άτλαντας της Αστικής Τεχνητής Νοημοσύνης Α , που περιλαμβάνει 106 έργα από 36 πόλεις. Ο Atlas παίρνει το παράδειγμα του MARIO, το όνομα που δόθηκε στον αλγόριθμο μηχανικής μάθησηςκαι επεξεργασία φυσικής γλώσσας που ταξινομεί ερωτήματα από πολίτες της Βαρκελώνης. Σύμφωνα με δημοτικές πηγές, προηγουμένως έπρεπε να ανατεθεί εκ νέου το 50% των αιτημάτων και με την τεχνητή νοημοσύνη το ποσοστό επιτυχίας ξεπερνά το 85%. Για τη διεκπεραίωση των κοινωνικών παροχών, το συμβούλιο της καταλανικής πρωτεύουσας χρησιμοποιεί εδώ και αρκετό καιρό τεχνητή νοημοσύνη. Κατά μέσο όρο κάθε χρόνο, δέχεται 50.000 πρώτες επισκέψεις για διάφορα προβλήματα: από οικονομικά ή εθισμούς μέχρι ανδρική βία. Περισσότεροι από 700 επαγγελματίες διαχειρίζονται όλες τις υποθέσεις, αλλά ένας αλγόριθμος παρέχει υποστήριξη στη λήψη αποφάσεων και προτείνει τους καταλληλότερους δημόσιους πόρους για κάθε περίπτωση.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η Έκθεση Δείκτης Τεχνητής Νοημοσύνης 2022 συλλέγει τις τελευταίες εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη και σημειώνει επίσης τα λάθη που έχουν γίνει μέχρι σήμερα. Από συστήματα αναγνώρισης προσώπου που κάνουν διακρίσεις σε βάρος μαύρων (ή μελαχρινών) ατόμων μέχρι εργαλεία επιλογής προγραμμάτων σπουδών που τιμωρούν τις γυναίκες ή με προκατειλημμένη κλινική υγεία με βάση την οικονομική κατάσταση των ασθενών. «Οι επεξεργαστές φυσικής γλώσσας είναι πιο ισχυροί από ποτέ, αλλά και πιο προκατειλημμένοι από ποτέ», αναφέρουν αναλυτικά στο AI Index. Η ελπίδα είναι ότι τα ηθικά ζητήματα έχουν γίνει ένα επαναλαμβανόμενο θέμα ακαδημαϊκής έρευνας παντού και ότι η νομοθεσία για την τεχνητή νοημοσύνη έχει αυξηθεί στις περισσότερες χώρες σε όλο τον κόσμο. Η ανάπτυξη ευφυών συστημάτων γίνεται φθηνότερη και ο χρόνος εκπαίδευσης για να λειτουργήσουν έχει μειωθεί σημαντικά. Όλα δείχνουν ότι σύντομα θα έχουμε πολλά AI διάσπαρτα στις πόλεις μας,
Η αυτοπεποίθηση είναι το κλειδί
Η έκθεση Big Data και η Ατζέντα 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη εξηγεί ότι απαιτείται συντονισμένη δράση για να αξιοποιηθεί πλήρως το δυναμικό των μεγάλων δεδομένων. Η βιώσιμη ανάπτυξη θα εξαρτηθεί από τον τρόπο διαχείρισης της αστικής ανάπτυξης, ειδικά σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, όπου ο ρυθμός αστικοποίησης αναμένεται να είναι ταχύτερος. Η κάλυψη των αναγκών στέγασης, μεταφορών, ενέργειας, απασχόλησης, εκπαίδευσης και υγείας θα είναι οι κοινές προκλήσεις όλων των κυβερνήσεων. Για την αντιμετώπισή τους, έξυπνα συστήματα θα διαχειρίζονται τους διαθέσιμους δημόσιους πόρους. Συστήματα που θα εκπαιδεύονται με δεδομένα (από το παρελθόν ή σε πραγματικό χρόνο) από αισθητήρες και κινητές συσκευές.
Η πρόκληση θα είναι πώς να τα τελειοποιήσουμε ώστε να βοηθήσουν πραγματικά στη λήψη ανθρώπινων αποφάσεων και να μην οδηγήσουν σε σοβαρά λάθη για τους ανθρώπους.Είναι αυτό που έχει οριστεί ως «τεχνολογικός ανθρωπισμός», που στοχεύει η τεχνολογία να είναι στην υπηρεσία των ανθρώπων και όχι το αντίστροφο. Εάν δεν επιτευχθεί, κινδυνεύουμε να χάσουμε την εμπιστοσύνη στους θεσμούς μας, στις κυβερνήσεις μας και στις εταιρείες που μας παρέχουν υπηρεσίες. Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα άλλο από το να εμπιστευόμαστε τις τεχνολογικές δυνατότητες που έχουμε μπροστά μας. Η τεχνολογία δεν είναι ούτε καλή ούτε κακή. Είναι η χρήση του που μας φέρνει θετικές ή αρνητικές συνέπειες. Χρειαζόμαστε δημόσιες πολιτικές που να πιστοποιούν την ακεραιότητα και την ποιότητα των δεδομένων και να διασφαλίζουν το απόρρητο και την ασφάλεια. Για να επιτευχθεί αυτό, πρέπει να υπολογίζεται η ενεργός συμμετοχή των πολιτών. Η συμμετοχή ατόμων από τα στάδια ιδεασμού της τεχνητής νοημοσύνης θα έχει πάντα μεγαλύτερο θετικό αντίκτυπο από ό,τι όταν το προϊόν ή η υπηρεσία είναι ήδη σχεδιασμένο. Η ηθική διακυβέρνηση των δεδομένων και της τεχνητής νοημοσύνης θα είναι το κλειδί για να τεθούν τα θεμέλια για τις έξυπνες πόλεις της επόμενης βιομηχανικής επανάστασης.”
Ο Δήμος του Ντόρτμουντ προχωρεί με τους στόχους του να κάνει κανόνα,τη χρήση και την ανάπτυξη του Ανοιχτού κώδικα για τη δημόσια διοίκησή του μέχρι το 2025. Στις 15 Δεκεμβρίου, το δημοτικό συμβούλιο ενέκρινε τη δημιουργία νέας μονάδας συντονισμού ψηφιακής ανεξαρτησίας και ανοικτού κώδικα για την οποία εκδόθηκε και ανακοίνωση πρόσληψης. Ο μακροπρόθεσμος στόχος είναι η συνεργασία με άλλες γερμανικές πόλεις μέσω του επικείμενου έργου «Open Source Big 3» για τον καθορισμό μιας κοινής πολιτικής για τη διακυβέρνηση του Ανοικτού Κώδικα.
Mέσω της ομάδας εργασίας για το Ελεύθερο Λογισμικό προτάθηκε τον Οκτώβριο του περασμένου έτους, η αρχική σύσταση για ένα συντονιστικό όργανο για τον Ανοιχτό Κώδικα . Αναφερόμενη στο «Μνημόνιο Οδικού Χάρτη zur Digitalisierung 2020-2025» της πόλης, η πρόταση αυτή βασίζεται σε δήλωση του γερμανικού Υπουργείου Εσωτερικών σχετικά με την ανάγκη για ισχυρότερη ψηφιακή ανεξαρτησία. Αυτή η Μονάδα Συντονισμού θα διεξαγάγει πρώτα ορισμένες ερευνητικές εργασίες σχετικά με τον τρόπο βέλτιστης εφαρμογής λύσεων ανοικτού κώδικα στη διοίκηση των πόλεων. Αυτή η μονάδα θα είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη της διακυβέρνησης ανοικτού κώδικα ως διατομεακό καθήκον της διοίκησης της πόλης, σε συνεργασία με την Kommunale Gemeinschaftsstelle für Verwaltungsmanagement (KGSt).
Η KGST είναι μια ιδιωτική εταιρεία που παρέχει πρακτικές, τυποποιημένες κοινοτικές υπηρεσίες σε πόλεις από τη Γερμανία, την Αυστρία και την Ελβετία. Μαζί με τη KGSt, η πόλη του Ντόρτμουντ μπορεί δυνητικά να αναπτύξει ένα αναπαράξιμο μοντέλο διακυβέρνησης ανοικτού κώδικα, το οποίο θα μπορούσε στη συνέχεια να επαναχρησιμοποιηθεί από τα μέλη του KGSt. Αυτό το μοντέλο θα αναπτυχθεί συνεργατικά και η πόλη του Ντόρτμουντ έχει ήδη ξεκινήσει ένα έργο με τις πόλεις του Μονάχου και του Βερολίνου στο πλαίσιο του επερχόμενου έργου του Open Source Big 3. Αυτό το όνομα είναι προσωρινό μιας και ο μακροπρόθεσμος στόχος του είναι να προσκαλέσουν και άλλες πόλεις να συμμετάσχουν σε αυτό το έργο για να επεκτείνουν τη συνεργασία μεταξύ τους.
Ο Christian Nähle, διευθύνοντας σύμβουλος της πρωτοβουλίας Do-FOSS, επεσήμανε τον σημαντικό ρόλο της διαδικασίας λήψης αποφάσεων σχετικά με την εξέλιξη της στρατηγικής ψηφιοποίησης, η οποία συνέβαλε στη δημιουργία μιας σταθερής συνεργασίας με το KGSt. Η συνεργασία αυτή συνέβαλε στην ενίσχυση του σχεδίου της πόλης προς μια Ανοικτή Διοίκηση, καθώς η εθνική σύσταση για την ψηφιακή ανεξαρτησία, τόσο σημαντική όσο και αν είναι, αποδείχθηκε δύσκολη για τις διοικήσεις να αναλάβουν δράση.
Η συνεργασία με άλλες πόλεις αποτελεί επίσης ουσιαστικό μέρος αυτού του έργου και του μελλοντικού του στόχου, καθώς θέτει επίσης μια συνεργατική πτυχή για την ανάπτυξη μιας διακυβέρνησης ανοικτού κώδικα. Ο Christian Nähle εξήγησε επίσης τη σημασία της ανοικτής πλατφόρμας CoDE για τη συνεργασία αυτή. Μέσω αυτού του αποθετηρίου που απευθύνεται στις δημόσιες διοικήσεις, το «Open Source Big 3» θα είναι σε θέση να μοιραστεί το έργο τους μεταξύ τους και ενδεχομένως με μελλοντικά μέλη του έργου.
Αυτό το έργο δείχνει μεγάλη υπόσχεση για νέους τρόπους για τις πόλεις να οργανώσουν τη δική τους διακυβέρνηση του Open Source. Εάν ενδιαφέρεστε για αυτό το έργο, μην χάσετε την επικείμενη έκθεση της KGSt σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις σχετικά με τον ανοικτό κώδικα στις πόλεις, η οποία θα αποτελέσει συνέχεια της έκθεσής της για το 2021.
Οι εκδηλώσεις δεν σταματούν καθώς αυτήν την εβδομάδα πραγματοποιούνται online εκδηλώσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό για τις ανοιχτές τεχνολογίες και την καινοτομία! Ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών ( ΕΕΛΛΑΚ ) σας προτείνει να τις παρακολουθήσετε και να τις διαδώσετε. Μπορείτε επίσης να δείτε περισσότερες εκδηλώσεις για τις επόμενες εβδομάδες ή να καταχωρίσετε τη δική σας εκδήλωση στο: https://ellak.gr/events.
Για άλλη μια χρονιά η αναγνωσιμότητα της ελληνικής Βικιπαίδειας είχε ανοδική πορεία. Επιχειρείται εδώ να καταγράψουμε και να κάνουμε μια ανάλυση για τα δημοφιλέστερα -μεγαλύτερα σε επισκεψιμότητα- λήμματα της ελληνικής Βικιπαίδειας για το 2022. Η επικαιρότητα, είτε στην πολιτική είτε στην λαϊκή κουλτούρα αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό στιγμιαίας κορύφωσης επισκέψεων, καθώς συνυπάρχουν με ένα μεγάλο ποσοστό λημμάτων τα οποία είναι διαχρονικά δημοφιλή σε αριθμό επισκέψεων, άσχετα με την επικαιρότητα.
Το 2022 ήταν μια χρονιά στην οποία το λήμμα για μια χώρα είχε περισσότερες επισκέψεις από ότι αυτό για την Ελλάδα (που συνήθως είναι πρώτο). Μιλάμε για την Ουκρανία που πέρασε τις 700.000 προβολές κάτι που είναι και διαχρονικό ρεκόρ. Η αναγνωσιμότητα αυτή φυσικά και σχετίζεται με τον πόλεμο που διεξάγεται εκεί, και σχετικά λήμματα που είχαν εκτόξευση της αναγνωσιμότητάς τους τον Φεβρουάριο είναι τα ΝΑΤΟ (#4), Ευρωπαϊκή Ένωση (#8), Ρωσία (#11), Βλαντίμιρ Πούτιν (#16), Βολοντίμιρ Ζελένσκι (#19).
Ακολούθως το λήμμα για την Ελισάβετ Β΄ του Ηνωμένου Βασιλείου στην τρίτη θέση, είχε πάντα πάρα πολλές επισκέψεις αλλά εκτινάχτηκαν μετά τον θάνατό της στις 8 Σεπτεμβρίου και για αρκετές ημέρες.
Τα Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου (#5) και Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου 2022 (#6) είχαν μεγάλη και σταθερή επισκεψιμότητα από τον Νοέμβριο και μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου, για όση διάρκεια διεξήχθει το πρωτάθλημα στο Κατάρ (και το σχετικό λήμμα είχε άνοδο των προβολών για το πρωτάθλημα και άλλους λόγους αλλά δεν μπήκε στην λίστα), και σχετική ήταν και η μεγαλύτερη επισκεψιμότητα του πάντα δημοφιλούς Κριστιάνο Ρονάλντο (#23).
Το Άγιος Παΐσιος στη θέση #7 είχε μεγάλη αναγνωσιμότητα στην περίοδο που προβάλλονταν τηλεοπτική σειρά για την ζωή του, με χαρακτηριστική εβδομαδιαία άνοδο κάθε φορά που προβαλλόταν νέο επεισόδιο. Παρόμοια ήταν το Γεώργιος Παπανδρέου (#9) και Κυβέλη (ηθοποιός) (#14) για την σχέση των οποίων υπήρχε επίσης τηλεοπτική σειρά και αυξανόταν η αναγνωσιμότητα των λημμάτων κάθε φορά που προβαλλόταν νέο επεισόδιο.
Η εκτίναξη της επισκεψιμότητας του λήμματος για την Εύα Καϊλή (#10) (αντιπρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου) οφείλεται στην σύλληψή της ως ύποπτη χρηματισμού. Η άνοδος επισκεψιμότητας του Γραμμή 3 (Μετρό Αθήνας) (#15) σχετίζεται με επέκταση της γραμμής τον Οκτώβριο. Άλλα λήμματα που περιλαμβάνονται στα 25 πρώτα είναι συνήθη δημοφιλή λήμματα με σταθερή ή περιοδική επισκεψιμότητα (π.χ. σε επετείους).
[Σημ: Από την πρωτογενή [μηχανική] λίστα μεγαλύτερης επισκεψιμότητας έχουν αφαιρεθεί λήμματα που είχαν εμφανώς ή κατά πάσα πιθανότητα μηχανική επισκεψιμότητα (όχι από ανθρώπους) ή λόγω της φύσης τους η επίσκεψη ήταν λανθασμένη κατάληξη αναζήτησης (π.χ. επιχειρούσαν να επισκεφτούν άλλο ιστότοπο]
Το Akademy 2023 θα λάβει χώρα στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας (ΠΑΜΑΚ) στη Θεσσαλονίκη, από το Σάββατο 15 Ιουλίου ως την Παρασκευή 21 Ιουλίου.
Το Akademy 2023 θα είναι ένα υβριδικό event, συνδυάζοντας δια ζώσης και εξ αποστάσεως συνεδριάσεις, και θα περιλαμβάνει συζητήσεις, workshops, Birds of a Feather (BoF) meetups, εκπαιδεύσεις και συναντήσεις κώδικα. Το συνέδριο αναμένεται να φιλοξενήσει εκατοντάδες επισκέπτες της παγκόσμιας KDE κοινότητας, για να συζητήσουν και να σχεδιάσουν το μέλλον της κοινότητας και των τεχνολογιών της. Πολλοί συμμετέχοντες του ευρύτερου φάσματος της κοινότητας του δωρεάν και ελεύθερου λογισμικού, τοπικοί οργανισμοί και εταιρείες λογισμικού θα παρευρεθούν. Οι προσκλήσεις υποβολής θα ανοίξουν σύντομα, και λίγο αργότερα θα ακολουθήσουν και οι αιτήσεις. Άμεσα θα ανανεωθεί η ιστοσελίδα του Akademy, μέχρι τότε ακολουθήστε τα social media του event στο Twitter και το Mastodon, ώστε να ενημερώνεστε εγκαίρως για τα νέα του Akademy.
Σχετικά με τη Θεσσαλονίκη
Η Θεσσαλονίκη ιδρύθηκε το 315πΧ και διαθέτει πάνω από 800,000 κατοίκους. Αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο οικονομικό, βιομηχανικό, εμπορικό και μεταφορικό κέντρο της Ελλάδας. Γνωστή για την πλούσια ιστορία της, τα φεστιβάλ και τα events της, θεωρείται η πολιτιστική πρωτεύουσα της Ελλάδας.
Σχετικά με το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας (ΠΑΜΑΚ)
Το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας είναι ένα σύγχρονο πανεπιστήμιο, το οποίο προσφέρει εκπαίδευση σε ένα μεγάλο εύρος διεπιστημονικών τομέων. Το Τμήμα Εφαρμοσμένης Πληροφορικής του ΠΑΜΑΚ δημιουργεί λογισμικό ανοιχτού κώδικα, στο οποίο επικεντρώνεται ένα μεγάλο μέρος των μαθημάτων και της έρευνας του Τμήματος. Το ΠΑΜΑΚ βρίσκεται λίγα μόλις λεπτά μακριά από το κέντρο της πόλης, δίπλα σε καφετέριες, εστιατόρια και διάφορα ιστορικά και πολιτιστικά σημεία ενδιαφέροντος.
Σχετικά με το Akademy
Για το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου, το KDE, μία από τις μεγαλύτερες κοινότητες ανοιχτού λογισμικού στον κόσμο, εργάζεται μέσω email, τηλεδιασκέψεων, μηνυμάτων και forums. Το Akademy παρέχει σε όλα τα μέλη του KDE τη δυνατότητα να γνωριστούν από κοντά, να συνεργαστούν σε θεμελιώδη τεχνολογικά ζητήματα, να συζητήσουν νέες ιδέες και να ενισχύσουν την καινοτόμα και δυναμική κουλτούρα του KDE. Το Akademy καλεί καλλιτέχνες, σχεδιαστές, developers, μεταφραστές, χρήστες, συγγραφείς, χορηγούς και κάθε λογής συνεργάτες του KDE, να γιορτάσουν τα επιτεύγματα του προηγούμενου έτους και να συνεισφέρουν στον καθορισμό της πορείας του επόμενου. Οι hands-on συναντήσεις του Akademy προσφέρουν την ευκαιρία να κάνουμε τα παραπάνω σχέδια πραγματικότητα. Τέλος, η κοινότητα του KDE προσκαλεί στο Akademy τις εταιρείες που χρησιμοποιούν τις τεχνολογίες του KDE ή όσες ψάχνουν για ευκαιρίες.
Το Akademy 2023 θα λάβει χώρα στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας (ΠΑΜΑΚ) στη Θεσσαλονίκη, από το Σάββατο 15 Ιουλίου ως την Παρασκευή 21 Ιουλίου.
Το Akademy 2023 θα είναι ένα υβριδικό event, συνδυάζοντας δια ζώσης και εξ αποστάσεως συνεδριάσεις, και θα περιλαμβάνει συζητήσεις, workshops, Birds of a Feather (BoF) meetups, εκπαιδεύσεις και συναντήσεις κώδικα. Το συνέδριο αναμένεται να φιλοξενήσει εκατοντάδες επισκέπτες της παγκόσμιας KDE κοινότητας, για να συζητήσουν και να σχεδιάσουν το μέλλον της κοινότητας και των τεχνολογιών της. Πολλοί συμμετέχοντες του ευρύτερου φάσματος της κοινότητας του δωρεάν και ελεύθερου λογισμικού, τοπικοί οργανισμοί και εταιρείες λογισμικού θα παρευρεθούν. Οι προσκλήσεις υποβολής θα ανοίξουν σύντομα, και λίγο αργότερα θα ακολουθήσουν και οι αιτήσεις. Άμεσα θα ανανεωθεί η ιστοσελίδα του Akademy, μέχρι τότε ακολουθήστε τα social media του event στο Twitter και το Mastodon, ώστε να ενημερώνεστε εγκαίρως για τα νέα του Akademy.
Σχετικά με τη Θεσσαλονίκη
Η Θεσσαλονίκη ιδρύθηκε το 315πΧ και διαθέτει πάνω από 800,000 κατοίκους. Αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο οικονομικό, βιομηχανικό, εμπορικό και μεταφορικό κέντρο της Ελλάδας. Γνωστή για την πλούσια ιστορία της, τα φεστιβάλ και τα events της, θεωρείται η πολιτιστική πρωτεύουσα της Ελλάδας.
Σχετικά με το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας (ΠΑΜΑΚ)
Το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας είναι ένα σύγχρονο πανεπιστήμιο, το οποίο προσφέρει εκπαίδευση σε ένα μεγάλο εύρος διεπιστημονικών τομέων. Το Τμήμα Εφαρμοσμένης Πληροφορικής του ΠΑΜΑΚ δημιουργεί λογισμικό ανοιχτού κώδικα, στο οποίο επικεντρώνεται ένα μεγάλο μέρος των μαθημάτων και της έρευνας του Τμήματος. Το ΠΑΜΑΚ βρίσκεται λίγα μόλις λεπτά μακριά από το κέντρο της πόλης, δίπλα σε καφετέριες, εστιατόρια και διάφορα ιστορικά και πολιτιστικά σημεία ενδιαφέροντος.
Σχετικά με το Akademy
Για το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου, το KDE, μία από τις μεγαλύτερες κοινότητες ανοιχτού λογισμικού στον κόσμο, εργάζεται μέσω email, τηλεδιασκέψεων, μηνυμάτων και forums. Το Akademy παρέχει σε όλα τα μέλη του KDE τη δυνατότητα να γνωριστούν από κοντά, να συνεργαστούν σε θεμελιώδη τεχνολογικά ζητήματα, να συζητήσουν νέες ιδέες και να ενισχύσουν την καινοτόμα και δυναμική κουλτούρα του KDE. Το Akademy καλεί καλλιτέχνες, σχεδιαστές, developers, μεταφραστές, χρήστες, συγγραφείς, χορηγούς και κάθε λογής συνεργάτες του KDE, να γιορτάσουν τα επιτεύγματα του προηγούμενου έτους και να συνεισφέρουν στον καθορισμό της πορείας του επόμενου. Οι hands-on συναντήσεις του Akademy προσφέρουν την ευκαιρία να κάνουμε τα παραπάνω σχέδια πραγματικότητα. Τέλος, η κοινότητα του KDE προσκαλεί στο Akademy τις εταιρείες που χρησιμοποιούν τις τεχνολογίες του KDE ή όσες ψάχνουν για ευκαιρίες.
Για άλλη μια χρονιά η αναγνωσιμότητα της ελληνικής Βικιπαίδειας είχε ανοδική πορεία. Επιχειρείται εδώ να καταγράψουμε και να κάνουμε μια ανάλυση για τα δημοφιλέστερα -μεγαλύτερα σε επισκεψιμότητα- λήμματα της ελληνικής Βικιπαίδειας για το 2022. Η επικαιρότητα, είτε στην πολιτική είτε στην λαϊκή κουλτούρα αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό στιγμιαίας κορύφωσης επισκέψεων, καθώς συνυπάρχουν με ένα μεγάλο ποσοστό λημμάτων τα οποία είναι διαχρονικά δημοφιλή σε αριθμό επισκέψεων, άσχετα με την επικαιρότητα.
Το 2022 ήταν μια χρονιά στην οποία το λήμμα για μια χώρα είχε περισσότερες επισκέψεις από ότι αυτό για την Ελλάδα (που συνήθως είναι πρώτο). Μιλάμε για την Ουκρανία που πέρασε τις 700.000 προβολές κάτι που είναι και διαχρονικό ρεκόρ. Η αναγνωσιμότητα αυτή φυσικά και σχετίζεται με τον πόλεμο που διεξάγεται εκεί, και σχετικά λήμματα που είχαν εκτόξευση της αναγνωσιμότητάς τους τον Φεβρουάριο είναι τα ΝΑΤΟ (#4), Ευρωπαϊκή Ένωση (#8), Ρωσία (#11), Βλαντίμιρ Πούτιν (#16), Βολοντίμιρ Ζελένσκι (#19).
Ακολούθως το λήμμα για την Ελισάβετ Β΄ του Ηνωμένου Βασιλείου στην τρίτη θέση, είχε πάντα πάρα πολλές επισκέψεις αλλά εκτινάχτηκαν μετά τον θάνατό της στις 8 Σεπτεμβρίου και για αρκετές ημέρες.
Τα Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου (#5) και Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου 2022 (#6) είχαν μεγάλη και σταθερή επισκεψιμότητα από τον Νοέμβριο και μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου, για όση διάρκεια διεξήχθει το πρωτάθλημα στο Κατάρ (και το σχετικό λήμμα είχε άνοδο των προβολών για το πρωτάθλημα και άλλους λόγους αλλά δεν μπήκε στην λίστα), και σχετική ήταν και η μεγαλύτερη επισκεψιμότητα του πάντα δημοφιλούς Κριστιάνο Ρονάλντο (#23).
Το Άγιος Παΐσιος στη θέση #7 είχε μεγάλη αναγνωσιμότητα στην περίοδο που προβάλλονταν τηλεοπτική σειρά για την ζωή του, με χαρακτηριστική εβδομαδιαία άνοδο κάθε φορά που προβαλλόταν νέο επεισόδιο. Παρόμοια ήταν το Γεώργιος Παπανδρέου (#9) και Κυβέλη (ηθοποιός) (#14) για την σχέση των οποίων υπήρχε επίσης τηλεοπτική σειρά και αυξανόταν η αναγνωσιμότητα των λημμάτων κάθε φορά που προβαλλόταν νέο επεισόδιο.
Η εκτίναξη της επισκεψιμότητας του λήμματος για την Εύα Καϊλή (#10) (αντιπρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου) οφείλεται στην σύλληψή της ως ύποπτη χρηματισμού. Η άνοδος επισκεψιμότητας του Γραμμή 3 (Μετρό Αθήνας) (#15) σχετίζεται με επέκταση της γραμμής τον Οκτώβριο. Άλλα λήμματα που περιλαμβάνονται στα 25 πρώτα είναι συνήθη δημοφιλή λήμματα με σταθερή ή περιοδική επισκεψιμότητα (π.χ. σε επετείους).
[Σημ: Από την πρωτογενή [μηχανική] λίστα μεγαλύτερης επισκεψιμότητας έχουν αφαιρεθεί λήμματα που είχαν εμφανώς ή κατά πάσα πιθανότητα μηχανική επισκεψιμότητα (όχι από ανθρώπους) ή λόγω της φύσης τους η επίσκεψη ήταν λανθασμένη κατάληξη αναζήτησης (π.χ. επιχειρούσαν να επισκεφτούν άλλο ιστότοπο]
Το καλοκαίρι του 2022, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου και το NHS England δημοσίευσαν την Πολιτική Ανοικτού Κώδικα, δηλώνοντας ότι η τεχνολογία ανοιχτού κώδικα είναι:
Iδιαίτερα κατάλληλη για χρήση στον κλάδο της υγειονομικής περίθαλψης όπου, μέσω της ενεργού συνεργασίας μεταξύ προμηθευτών πληροφορικής και κοινοτήτων χρηστών/ιατρών, μπορούν να εξευρεθούν λύσεις για τη μεγιστοποίηση των οφελών στην παροχή υγειονομικής και κοινωνικής φροντίδας.
Η δημόσια δήλωση του NHS England είναι απλώς η τελευταία εξέλιξη σε μια ευρύτερη τάση:
Η αυξανόμενη υιοθέτηση του λογισμικού ανοιχτού κώδικα από τον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης. Και δεν είναι περίεργο. Ο ανοιχτός κώδικας παρουσιάζει μυριάδες ευκαιρίες για αυτόν τον πιο περίπλοκο κλάδο, με πιθανές λύσεις σε διάφορους υποτομείς. Ναι, ο ανοιχτός κώδικας τροφοδοτεί πλέον τα πάντα, από ιατρικά wearables μέχρι διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού στον τομέα της υγείας.
Πληροφορική υγείας
Η πληροφορική διαδραματίζει ολοένα και πιο ζωτικό ρόλο σε κάθε τομέα της οικονομίας, χωρίς εξαίρεση τον κλάδο της υγείας. Μία από τις πιο σημαντικές εξελίξεις σε αυτόν τον τομέα είναι η ανάπτυξη της πληροφορικής υγείας – με άλλα λόγια, η απόκτηση και ανάλυση όλων των τύπων δεδομένων ασθενών, συμπεριλαμβανομένων των αποτελεσμάτων δοκιμών, των σαρώσεων και των ηλεκτρονικών αρχείων υγείας (EHR). Η Πληροφορική έχει να κάνει με την παροχή καλύτερων αποτελεσμάτων υγείας για τους ασθενείς, αλλά ουσιαστική σημασία για αυτό είναι η τυποποίηση και η διαλειτουργικότητα—και εδώ είναι που το ανοιχτό κώδικα μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά λόγω της πραγματικά συνεργατικής και «ανοιχτής» φύσης του.
Οι προγραμματιστές ανοιχτού κώδικα έχουν δημιουργήσει πολυάριθμες λύσεις λογισμικού για διάφορες επιχειρήσεις και οργανισμούς στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης. Πρώτον, αξίζει πιθανώς να γίνει διάκριση μεταξύ λογισμικού υγειονομικής περίθαλψης και ιατρικού λογισμικού.
Ιατρικό λογισμικό ανοιχτού κώδικα
Το ιατρικό λογισμικό αναφέρεται συγκεκριμένα σε ιατρικές συσκευές και άμεση φροντίδα/θεραπεία ασθενών. Περιλαμβάνει επίσης εργαλεία παρακολούθησης, ανάλυσης και ερμηνείας δεδομένων και μια σειρά από άλλες λειτουργίες. Το ιατρικό λογισμικό μπορεί να σχεδιαστεί για θεραπεία, προσομοίωση ή ιατρική εκπαίδευση. Μερικές από τις καλύτερες εφαρμογές αυτού είναι σε εφαρμογές smartphone, επιτρέποντας στους ασθενείς να παρακολουθούν ζωτικά στοιχεία από το σπίτι.
Το Glucosio είναι μια εφαρμογή Android και iOS που επιτρέπει στα άτομα με διαβήτη να παρακολουθούν τα επίπεδα γλυκόζης ενώ ταυτόχρονα υποστηρίζει την έρευνα για τον διαβήτη. Η απεικόνιση και η οπτικοποίηση είναι άλλα πεδία όπου το λογισμικό ανοιχτού κώδικα παρέχει λύσεις. Ένα από αυτά είναι το Slicer, ένα πακέτο ανοιχτού κώδικα γραμμένο σε C++, Python και Qt. Το Slicer περιλαμβάνει εργαλεία ανάλυσης εικόνας και επιστημονικής οπτικοποίησης. Οι επαγγελματίες του ιατρικού τομέα το χρησιμοποιούν για διάφορες ιατρικές εφαρμογές, όπως ο αυτισμός, η σκλήρυνση κατά πλάκας, ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, ο καρκίνος του προστάτη, ο καρκίνος του πνεύμονα, ο καρκίνος του μαστού, η σχιζοφρένεια, η ορθοπεδική εμβιομηχανική, η ΧΑΠ, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και η νευροχειρουργική.
Το Studierfenster είναι ένα άλλο ελεύθερο προϊόν ανοιχτού κώδικα. Είναι ένα διαδικτυακό πλαίσιο που βασίζεται σε διακομιστή για την επεξεργασία ιατρικών εικόνων που εμφανίζει 2D και 3D εικόνες σε ένα τυπικό πρόγραμμα περιήγησης ιστού.
Λογισμικό υγειονομικής περίθαλψης ανοιχτού κώδικα
Το λογισμικό υγειονομικής περίθαλψης είναι ένας ευρύτερος όρος που καλύπτει οποιοδήποτε λογισμικό που έχει αναπτυχθεί για τον κλάδο της υγειονομικής περίθαλψης. Περιλαμβάνει ιατρικές λύσεις, συμπεριλαμβανομένων εργαλείων για τη διάγνωση ή τη βελτιστοποίηση της θεραπείας, αλλά καλύπτει επίσης εργαλεία που βοηθούν με υπηρεσίες υποδομής, πληροφορίες ασθενών, δημόσια υγεία και άλλες βοηθητικές απαιτήσεις. Είναι πιθανό εδώ το λογισμικό ανοιχτού κώδικα να έχει τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στον τομέα. Ίσως τα πιο πανταχού παρόντα παραδείγματα λογισμικού ανοιχτού κώδικα στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης είναι αυτά που έχουν σχεδιαστεί για τη διαχείριση αρχείων ασθενών, με εφαρμογές όπως το Open Hospital, Open EMR, και το Open MRS που βοηθούν όλα τα νοσοκομεία και τα ιατρεία να κρατούν και να διαχειρίζονται ηλεκτρονικά αρχεία υγείας (EHR). Το Open Dental προσφέρει μια παρόμοια υπηρεσία για παρόχους οδοντιατρικής υγείας και μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για διαχείριση ιατρείου, συμπεριλαμβανομένης της τιμολόγησης και της ηλεκτρονικής χαρτογράφησης.
Το Hospital Run είναι μια άλλη εφαρμογή καταγραφής ασθενών ειδικά σχεδιασμένη για τη βελτίωση της προσβασιμότητας της υγειονομικής περίθαλψης στις αναπτυσσόμενες χώρες, με μια προσέγγιση “offline-first” για τη διαχείριση αρχείων υγειονομικής περίθαλψης.
Οι κυβερνήσεις χρησιμοποιούν επίσης λογισμικό ανοιχτού κώδικα για εφαρμογές στη διαχείριση συστημάτων υγείας, τη δημόσια υγεία και τη βιοεπιτήρηση. Το ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Ανθρώπινου Δυναμικού (iHRIS) που αναπτύχθηκε από την IntraHealth International βοηθά τις χώρες να παρακολουθούν δεδομένα σχετικά με το εργατικό δυναμικό τους στον τομέα της υγείας και χρησιμοποιείται ήδη σε περισσότερες από 20 χώρες παγκοσμίως.
ΤοEpi Infoείναι στατιστικό λογισμικό για την επιδημιολογία, ένα εργαλείο ανοιχτού κώδικα, που αναπτύχθηκε από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ. Ένα άλλο εργαλείο που χρησιμοποιείται για τη μοντελοποίηση και την οπτικοποίηση της εξάπλωσης μολυσματικών ασθενειών είναι το Spatiotemporal Epidemiological Modeler, που αναπτύχθηκε αρχικά στην IBM Research αλλά διατίθεται δωρεάν μέσω του Ιδρύματος Eclipse.
Αναπτύσσονται επίσης μεμονωμένες λύσεις για τη διαχείριση ασθενειών, συμπεριλαμβανομένων συλλογών εφαρμογών όπως τοBreathing Games—μια σειρά παιχνιδιών που υποστηρίζονται από έρευνα υπό άδειες Peer Production που δημιουργήθηκαν για την πρόληψη, τη διάγνωση και τη θεραπεία χρόνιων αναπνευστικών ασθενειών—και το Nightscout—μια σουίτα λογισμικού εργαλεία που επιτρέπουν τη συνεχή παρακολούθηση της γλυκόζης από το σπίτι χρησιμοποιώντας τεχνολογία cloud.
Οφέλη του ανοιχτού κώδικα στην υγειονομική περίθαλψη
Το λογισμικό ανοιχτού κώδικα έχει τη δυνατότητα να συγκεντρώσει μια σειρά από σχετικούς φορείς στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένων κυβερνητικών φορέων, πωλητών ιατρικού εξοπλισμού, παρόχων υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης και ερευνητικών φορέων, διευκολύνοντας την τυποποίηση και τη διαλειτουργικότητα στην πληροφορική υγείας. Αλλά τα οφέλη του ανοιχτού κώδικα ξεπερνούν αυτό. Λόγω της διαφάνειας της ανάπτυξης ανοιχτού κώδικα, υπάρχει μεγάλος βαθμός ευελιξίας, με πολλές εξαιρετικά προσαρμόσιμες λύσεις.
Επιπλέον, η κοινότητα ανοιχτού κώδικα έχει ένα σαφώς καθορισμένο όραμα με ισχυρά κίνητρα τόσο από τους χρήστες όσο και από τους προγραμματιστές να βελτιώσουν και να διατηρήσουν εφαρμογές. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα το λογισμικό ανοιχτού κώδικα να παρέχει αυξημένη ασφάλεια λόγω της μειωμένης εξάρτησης από τρίτους προμηθευτές και της υιοθέτησης τεχνολογιών blockchain—οι περισσότερες από τις οποίες παραμένουν ανοιχτού κώδικα. Και τέλος, για έναν τομέα που παλεύει με πολλές παγκόσμιες κρίσεις, η βελτιωμένη σχέση κόστους-οφέλους του λογισμικού ανοιχτού κώδικα δεν είναι ασήμαντη εκτίμηση
Ο τομέας της υγειονομικής περίθαλψης αναγκάζεται να προσαρμοστεί γρήγορα λόγω πολλαπλών πιέσεων, με αποτέλεσμα οι τεχνολογικές λύσεις να γίνονται όλο και πιο σημαντικές. Καθώς το λογισμικό ανοιχτού κώδικα γίνεται πιο αξιόπιστο, οι οργανισμοί υγειονομικής περίθαλψης αντιλαμβάνονται απτά οφέλη από τη διαφάνεια, την ασφάλεια και την ευελιξία του. Είναι σαφές ότι ο ανοιχτός κώδικας παρουσιάζει μια σειρά από οφέλη για τον κλάδο, βοηθώντας όχι μόνο τις ανεπτυγμένες αλλά και τις αναπτυσσόμενες οικονομίες.
Η κουλτούρα ανοιχτού κώδικα έχει δείξει πόσο η διαφανής και συνεργατική καινοτομία μπορεί να υποστηρίξει σύγχρονες ψηφιακές υπηρεσίες, δεδομένα και υποδομές. Ωστόσο, παρά τον μετασχηματιστικό αντίκτυπό του και τη χρήση του στο 97% περίπου των ψηφιακών προϊόντων, οι δυνατότητες του ανοιχτού κώδικα για την ανάπτυξη περιβαλλοντικά βιώσιμων τεχνολογιών δεν είναι ακόμα καλά κατανοητές.
Το λογισμικό ανοιχτού κώδικα (OSS) επιταχύνει τη μετάβαση σε μια βιώσιμη οικονομία υποστηρίζοντας τη λήψη αποφάσεων που μπορούν να εντοπιστούν, δημιουργώντας δυνατότητες εντοπισμού και προσαρμογής των κλιματικών τεχνολογιών και, το πιο σημαντικό, συμβάλλοντας στην πρόληψη του greenwashing. Αυτή η μετάβαση απαιτεί τεχνολογική καινοτομία και νέες ευκαιρίες για τη συμμετοχή της κοινωνίας στην ανάπτυξη και υιοθέτηση τεχνολογιών.
Το Opensustain.tech δημοσίευσε πρόσφατα μια μελέτη που παρέχει την πρώτη ανάλυση της υγείας και της ζωντάνιας του OSS στην αειφορία και την κλιματική τεχνολογία. Η ανάλυση κάλυψε πολλαπλές διαστάσεις, συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών, κοινωνικών και οργανωτικών διαστάσεων. Η έκθεση επισημαίνει επίσης βασικούς κινδύνους και προκλήσεις για τους χρήστες, τους προγραμματιστές και τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων, καθώς και τις ευκαιρίες για πιο συστημική συνεργασία.
Τα τελευταία δύο χρόνια, περισσότερα από χίλια έργα και οργανισμοί ανοιχτού κώδικα που έχουν αναπτυχθεί ενεργά συλλέχθηκαν και αναλύθηκαν συστηματικά με τη χρήση ποιοτικών και ποσοτικών μεθόδων ως μέρος του έργου Open Sustainable Technology και της σχετικής βάσης δεδομένων .
Εμπλοκή της κοινότητας
Το Opensustain.tech βρήκε 996 ενεργά αποθετήρια έργων στο GitHub που είχαν τουλάχιστον μία δέσμευση ή ένα κλειστό ζήτημα τον τελευταίο χρόνο. Αν και τα αστέρια δεν είναι μια τέλεια μέτρηση , μετρήσαμε 127.038 αστέρια σε αυτά τα έργα. Ωστόσο, μια αναζήτηση στο GitHub αποκάλυψε ότι 27 έργα έχουν περισσότερα αστέρια από ολόκληρο το λογισμικό στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα μαζί! Αυτός είναι ένας δείκτης ότι ο ανοιχτός κώδικας εξακολουθεί να παίζει δευτερεύοντα ρόλο ως μακροπρόθεσμη στρατηγική μετασχηματισμού στη βιωσιμότητα σε σύγκριση με άλλους τομείς.
Θέμα
Επιπλέον, τα μισά από όλα τα αναγνωρισμένα έργα αφορούν τομείς πλούσιους σε δεδομένα, όπως η κλιματική επιστήμη, η βιόσφαιρα, η μοντελοποίηση ενεργειακών συστημάτων, οι μεταφορές και τα κτίρια. Άλλα θέματα, όπως οι αντισταθμίσεις άνθρακα, η τεχνολογία μπαταριών, οι βιώσιμες επενδύσεις, η παρατήρηση των εκπομπών και η ολοκληρωμένη μοντελοποίηση αξιολόγησης, παρουσιάζουν λίγες αξιοσημείωτες εξελίξεις. Με βάση την αύξηση της δημοτικότητας, το opensustain.tech εντόπισε επίσης νέα αναδυόμενα θέματα, όπως το πράσινο λογισμικό. Επιπλέον, τα περισσότερα έργα που εντοπίστηκαν είναι σχετικά νέα, με μέση ηλικία τα 4,45 έτη.
(Tobias Augspurger, CC BY-SA 4.0)
Γλώσσα προγραμματισμού
Η ανάλυση του αριθμού και της χρήσης των γλωσσών προγραμματισμού παρείχε περαιτέρω πληροφορίες για τις απαιτούμενες δεξιότητες κωδικοποίησης και τη φύση των έργων. Για παράδειγμα, το opensustain.tech διαπίστωσε ότι η Python κυριαρχούσε στο κίνημα OSS για τη βιωσιμότητα και χρησιμοποιείται στο 39,8% όλων των έργων, ακολουθούμενη από το R (16,7%) και, τέλος, τα σημειωματάρια Jupyter (9,34%). Αυτό υποδηλώνει έντονη εστίαση στην ανάλυση μεγάλων συνόλων δεδομένων, όπου τα Python και Jupyter Notebooks κυριαρχούν ολοένα και περισσότερο και εστιάζονται λιγότερο σε εφαρμογές web.
(Tobias Augspurger, CC BY-SA 4.0)
Άδεια
Η χρήση διαφόρων αδειών αποκάλυψε πιθανά ζητήματα πνευματικής ιδιοκτησίας που σχετίζονται με τη χρήση πακέτων λογισμικού καθώς και το γενικό άνοιγμα των έργων. Το Opensustain.tech διαπίστωσε ότι οι άδειες όπως οι BSD, Apache και MIT είναι οι πιο δημοφιλείς στη βιωσιμότητα. Η άδεια MIT ήταν η κορυφαία επιλογή, που χρησιμοποιήθηκε στο 26% των έργων, ακολουθούμενη από την άδεια copyleft GPLv3 (17,3% όλων των έργων).
Μέγεθος έργου
Η ανάλυση της γνώσης, της εργασίας και της διανομής διακυβέρνησης έργων αποκάλυψε ότι μικρές κοινότητες ανοιχτού κώδικα οδηγούν το μεγαλύτερο μέρος της ανάπτυξης. Κατά μέσο όρο, τα έργα λογισμικού ανοιχτού κώδικα βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε έναν μόνο προγραμματιστή που είναι υπεύθυνος για περίπου το 70% των συνεισφορών σε ένα έργο. Αυτό υποδηλώνει υψηλότερο κίνδυνο συνεισφέροντος, ο οποίος μπορεί να θέσει σε κίνδυνο το μέλλον πολλών από αυτά τα έργα.
Γεωγραφία
Τα περισσότερα έργα OSS (64%) βασίζονται στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, με μικρό αριθμό έργων από τον Παγκόσμιο Νότο. Παρά το γεγονός ότι έχει περισσότερους χρήστες GitHub από την Ευρώπη, η Ασία αντιπροσωπεύει μόνο το 1,9% των οργανισμών που εργάζονται στο OSS για τη βιωσιμότητα.
(Tobias Augspurger, CC BY-SA 4.0)
Βιομηχανία
Η ακαδημαϊκή κοινότητα και αρκετοί κρατικοί φορείς συμβάλλουν σημαντικά στον ανοιχτό κώδικα, ενώ η έλλειψη κερδοσκοπικών οργανισμών και νεοφυών επιχειρήσεων με επιχειρηματικά μοντέλα ανοιχτού κώδικα είναι αξιοσημείωτη.
Συστάσεις
Με βάση αυτήν την ανάλυση, το opensustain.tech προτείνει προτάσεις για όσους ενδιαφέρονται να υποστηρίξουν πιο αποτελεσματικά το λογισμικό ανοιχτού κώδικα στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα μέσω της οικοδόμησης κοινότητας, της ανάπτυξης πολιτικών και των μελλοντικών επενδύσεων.
Συνεργασία : η ενίσχυση της διασυνδεσιμότητας των κοινοτήτων ανοιχτού κώδικα που έχουν εντοπιστεί και η σύνδεση έργων με περιπτώσεις τοπικής χρήσης είναι πρωταρχικής σημασίας για τον μακροπρόθεσμο αντίκτυπο και τη σταθερότητα του οικοσυστήματος. Είναι επίσης σημαντικό να προσαρμοστούν και να επεκταθολυν υπάρχοντα έργα ανοιχτού κώδικα για χώρες που υποεκπροσωπούνται στον Παγκόσμιο Νότο.
Χρηματοδότηση : απαιτείται περαιτέρω υποστήριξη με τη μορφή θερμοκοιτίδας πληροφοριών και άλλων προγραμμάτων υποστήριξης για λογισμικό ανοιχτού κώδικα για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, καθώς και με συνεχή, ειδικά κονδύλια για ανάπτυξη και συντήρηση.
Τεχνικά : η κοινότητα χρηστών και προγραμματιστών OSS θα πρέπει να αναπτύξει καλύτερες τεχνικές διεπαφές μεταξύ πλατφορμών, δεδομένων, μοντέλων και εργαλείων ανοιχτού κώδικα σε και εντός τομέων για να «σταματήσει να εφευρίσκει εκ νέου τον τροχό» και να τυποποιήσει την ανταλλαγή περιβαλλοντικών δεδομένων σε διαφορετικά επίπεδα διακυβέρνησης.
Συνηγορία : κλείσιμο του χάσματος γνώσης σχετικά με τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο των εταιρειών μέσω αρχών ανοιχτού κώδικα και μετασχηματισμού χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων μέσω διαφανών και επιστημονικών αποφάσεων για βιώσιμες επενδύσεις.
Ο ψηφιακός και βιώσιμος μετασχηματισμός πρέπει να συγκλίνουν ως ψηφιακό δημόσιο αγαθό, εάν θέλουμε να επιτύχουμε συμφωνημένους περιβαλλοντικούς στόχους και να δημιουργήσουμε έναν ασφαλή και δίκαιο διάδρομο για τους ανθρώπους και τον πλανήτη. Οι ανοικτές αρχές βιωσιμότητας μπορούν να βοηθήσουν τις κυβερνήσεις, τα ερευνητικά ινστιτούτα, τους μη κυβερνητικούς οργανισμούς και τις επιχειρήσεις να προχωρήσουν γρήγορα προς την επιστημονική απαλλαγή και διατήρηση των φυσικών πόρων και οικοσυστημάτων παρέχοντας κρίσιμη διαφάνεια, ανιχνεύσιμη λήψη αποφάσεων και συνεργασία για την καινοτομία.
Η έρευνα του CSIS (Center for Strategic and International Studies) δημιούργησε ένα σύνολο δεδομένων 669 κυβερνητικών πολιτικών για το λογισμικό ανοιχτού κώδικα (OSS) στο οποίο καταγράφει τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο έχουν εμπλακεί και υποστηρίζουν το λογισμικό ανοιχτού κώδικα. Η ερευνητική ομάδα βασίστηκε σε δημόσια διαθέσιμες πληροφορίες για να συμπληρώσει το σύνολο δεδομένων. Για να καταγράψουν ένα ευρύ φάσμα πολιτικών, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ανεπίσημες μεταφράσεις. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε μεταξύ Ιανουαρίου – Αυγούστου 2022. Ωστόσο, οι ερευνητές έχουν συμπεριλάβει ορισμένες καλά τεκμηριωμένες πολιτικές και νομοσχέδια που έχουν εισαχθεί από τότε.
Αυτή η έρευνα βρήκε συνολικά 669 πρωτοβουλίες πολιτικής ανοιχτού κώδικα μεταξύ 1999 και 2022. Μετά από μια απότομη αύξηση των πολιτικών OSS το 2003 (το 2003 παραμένει το έτος με τη μεγαλύτερη δραστηριότητα, με 58 πρωτοβουλίες), το ενδιαφέρον παραμένει σταθερό συνολικά, με μέσο όρο 28 πρωτοβουλίες που εξετάζονται σε κάθε δεδομένο έτος.
Οι περισσότερες από τις πολιτικές που εισήχθησαν επισημαίνουν την υποστήριξη των κυβερνήσεων κυβέρνησης για το OSS. Αυτή η υποστήριξη μπορεί να λάβει τη μορφή δηλώσεων ενδιαφέροντος (π.χ., η Αργεντινή έχει μια σειρά ψηφισμάτων που δηλώνουν διάφορες διασκέψεις ή συναντήσεις OSS ως κοινοβουλευτικού ή νομοθετικού ενδιαφέροντος), προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από την κυβέρνηση (π.χ. το ολλανδικό πρόγραμμα Ανοικτών Προτύπων και Λογισμικό Ανοικτού Κώδικα , σχεδιασμένο για να τονώσει την υιοθέτηση του OSS από κυβερνητικούς φορείς) και συνέδρια (π.χ. η σειρά διασκέψεων OSS που συνδιοργάνωσε το Υπουργείο Τεχνολογίας και Επικοινωνιών του Ομάν μεταξύ 2013 και 2021).
Πώς οι κυβερνήσεις προωθούν το OSS
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο έχουν προσπαθήσει να προωθήσουν το OSS. Προηγούμενα σύνολα δεδομένων επικεντρώνονταν στις ερευνητικές δραστηριότητες και στην υποχρεωτική, προνομιακή και συμβουλευτική χρήση του OSS. Σε αυτήν την έρευνα, η ερευνητική ομάδα χώρισε τις πολιτικές σε οκτώ κατηγορίες, συμπεριλαμβανομένων των αποφάσεων για εντολές και συμβουλευτικές συμβάσεις και των πολιτικών έρευνας και ανάπτυξης (R&D), και πρόσθεσε τη δημιουργία αποθετηρίων (πλατφόρμες όπου οι λύσεις OSS κυκλοφορούν και διατίθενται στο κοινό ή σε άλλα κυβερνητικά γραφεία), εκπαίδευση για κρατικούς αξιωματούχους και πολίτες, συνεργασίες με τον ιδιωτικό τομέα και κατευθυντήριες γραμμές για την ανάπτυξη ή τη μετάβαση σε λύσεις OSS. Η ομάδα σημείωσε επίσης όταν οι πολιτικές ανέφεραν ρητά μια πολιτική τεχνολογικής ουδετερότητας για την απόκτηση λογισμικού.
Το μεγαλύτερο μέρος της δραστηριότητας, ανεξάρτητα από την αρχή έκδοσης, παραμένει προσανατολισμένη στην προσπάθεια μετάβασης από το αποκλειστικό λογισμικό στο OSS. Οι πολιτικές προμηθειών —χωρίς διάκριση μεταξύ υποχρεωτικής και συμβουλευτικής— είναι οι πιο κοινές. Μετά το 2013, οι υποχρεωτικές πολιτικές προμηθειών φαίνεται να είναι λιγότερο δημοφιλείς, ενώ οι συμβουλευτικές πολιτικές συνεχίζουν να εισάγονται με παρόμοιους ρυθμούς. Οι πρωτοβουλίες Ε&Α είναι επίσης ιδιαίτερα διαδεδομένες, επιδεικνύοντας εκτεταμένο κυβερνητικό ενδιαφέρον είτε για την άμεση προώθηση της χρήσης του OSS είτε για τη μελέτη των πιθανών οφελών του.
Οι πρωτοβουλίες R&D παραμένουν πιο πιθανό να εγκριθούν σε σχέση με τις πολιτικές προμηθειών. Οι υποχρεωτικές πολιτικές προμηθειών έχουν το υψηλότερο ποσοστό αποτυχίας. Αν και αυτό μπορεί να σχετίζεται με την αντίθεση σε μια αναγκαστική μετάβαση στο OSS, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτό μπορεί επίσης να εξηγηθεί εξετάζοντας την εκδούσα αρχή. Τα νομοθετικά σώματα επικεντρώνονται ως επί το πλείστον στις πολιτικές προμηθειών (101 από τις 165 πρωτοβουλίες εμπίπτουν στην κατηγορία των δημοσίων συμβάσεων) και έχουν προσβάσιμο αρχείο νομοθετικής ιστορίας που επιτρέπει την εξέταση όλων των προτεινόμενων, αποτυχημένων και εγκεκριμένων νομοσχεδίων. Η έλλειψη προβολής των προτεινόμενων ή αποτυχημένων ενεργειών από άλλες αρχές μπορεί να παραμορφώσει αυτά τα αποτελέσματα.
Ορολογία
Υπάρχουν δύο όροι που χρησιμοποιούνται συνήθως για να ορίσουν τον κώδικα λογισμικού που μπορεί να προσπελαστεί και να διανεμηθεί ελεύθερα: OSS και Ελεύθερο/Ελεύθερο και Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα/Δωρεάν και Λογισμικό Ανοικτού Κώδικα (FLOSS/FOSS). Ενώ και τα δύο μεταφέρουν και εφαρμόζονται στον ίδιο τύπο λογισμικού, το καθένα δίνει έμφαση σε ένα διαφορετικό πλεονέκτημα: το πρώτο εστιάζει στις τεχνικές πτυχές του λογισμικού, ενώ το δεύτερο εστιάζει στις ελευθερίες αυτού του λογισμικού.
Αυτή η ανασκόπηση των 669 πολιτικών δείχνει ότι το OSS είναι ο πιο ευρέως χρησιμοποιούμενος όρος, καθώς αντιπροσωπεύει το 65 τοις εκατό των πολιτικών και των πρωτοβουλιών. Ενώ τα αποτελέσματα της έρευνας πρέπει να ληφθούν υπόψη στο πλαίσιο ελλιπών ή μη προσβάσιμων πληροφοριών -σε πολλές περιπτώσεις, η ερευνητική ομάδα έπρεπε να βασιστεί σε δελτία τύπου στα αγγλικά που συζητούσαν πολιτικές που είχαν συνταχθεί σε άλλη γλώσσα ή έπρεπε να βασιστεί σε ανεπίσημες μεταφράσεις – αυτό το ποσοστό παρακολουθεί τον τρόπο Το μεγαλύτερο μέρος της κοινότητας των OSS συζητά το ζήτημα σε διεθνές επίπεδο.
Ωστόσο, η κατανόηση του τι μεταφέρει κάθε όρος σχετικά με τη φιλοσοφία πίσω από την πολιτική είναι ζωτικής σημασίας για να εξηγηθεί γιατί οι πρωτοβουλίες στη Νότια Αμερική χρησιμοποιούν σε συντριπτική πλειοψηφία το “ελεύθερο λογισμικό”, με 134 από τις 149 πολιτικές να εμπίπτουν στο στρατόπεδο FLOSS/FOSS. Αξίζει επίσης να τονιστεί ότι η περιοχή έχει επίσης υιοθετήσει τον όρο «δημόσιο λογισμικό»—λογισμικό που αναπτύσσεται για και από την κυβέρνηση και στη συνέχεια διατίθεται σε άλλα γραφεία και πολίτες. Όπως θα συζητηθεί στην επόμενη ενότητα, η Νότια Αμερική έχει επίσης επικεντρωθεί στη σύνδεση μεταξύ του FLOSS και της ανεξαρτησίας περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη περιοχή.
Γιατί OSS;
Μια νέα προσθήκη στην έρευνα ήταν ο προσδιορισμός του δηλωμένου στόχου κάθε πολιτικής. Καθώς οι πρωτοβουλίες OSS εξελίσσονται, η ερευνητική ομάδα ήθελε να δει αν άλλαξε ο κύριος λόγος για τον οποίο οι κυβερνήσεις επέλεγαν το OSS έναντι του ιδιόκτητου λογισμικού. Σε αυτήν την περίπτωση, η ομάδα εστίασε όχι μόνο στον πρωταρχικό στόχο αλλά σε όλους τους λόγους που αναφέρονται στις ίδιες τις πολιτικές.
Η ομάδα διαπίστωσε ότι ο κύριος λόγος για τον οποίο οι κυβερνήσεις προσπάθησαν να προωθήσουν το OSS ήταν ο εκσυγχρονισμός. Η κατηγορία εκσυγχρονισμού περιλαμβάνει προσπάθειες ψηφιοποίησης, ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, διαλειτουργικότητας και εκπαίδευσης για την αύξηση της ευαισθητοποίησης και της ικανότητας. Η υποστήριξη για την εθνική βιομηχανία είναι ο επόμενος πιο διαδεδομένος λόγος, με το 20 τοις εκατό των πολιτικών να εμπίπτουν σε αυτήν την κατηγορία. Στην τρίτη θέση ήταν οι πρωτοβουλίες που εξέταζαν τις δημοσιονομικές επιπτώσεις του OSS, με το 18% των πολιτικών να υποστηρίζουν λύσεις που θα μείωναν το κόστος που σχετίζεται με την απόκτηση και τη συντήρηση αποκλειστικού λογισμικού χωρίς να χρειάζεται να καταφύγουμε σε πειρατικό λογισμικό. (Για παράδειγμα, το Γενικό Σχέδιο Ανοιχτού Κώδικα της Καμπότζης σημειώνει ότι η Καμπότζη έπρεπε να δημιουργήσει νόμο περί πνευματικής ιδιοκτησίας μετά την ένταξη στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου,
Σχετικό με αυτό το ζήτημα είναι το θέμα της διαφάνειας. Το οκτώ τοις εκατό των πολιτικών προσδιόριζε ρητά τη χρήση των OSS από την κυβέρνηση ως τρόπο να συμβάλει στην αύξηση της διαφάνειας σχετικά με τον τρόπο χρήσης των κεφαλαίων από την κυβέρνηση και τον τρόπο εξασφάλισης των προμηθειών. Ειδικά στη Νότια Αμερική (αν και δεν περιορίζεται στην περιοχή), οι δεσμοί μεταξύ OSS και ψηφιακής ανεξαρτησίας είναι ισχυροί. Οι κυβερνήσεις αντιλαμβάνονται το OSS ως έναν τρόπο για την επίτευξη τεχνολογικής κυριαρχίας και αυτονομίας – επιδιώκουν να αποφύγουν την εξάρτηση από ξένη τεχνολογία. Τέλος, τα τελευταία χρόνια περισσότερες πολιτικές άρχισαν να επικεντρώνονται στις πτυχές ασφάλειας των λύσεων OSS, και παρόλο που παραμένει μία από τις μικρότερες κατηγορίες, η τάση τονίζει την ασφάλεια ως κρίσιμο ζήτημα για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής που εξετάζουν το OSS.
Η ομάδα διοργάνωσης του Πανελλήνιου συνεδρίου FOSSCOMM (Free and Open Source Software Communities Meeting) 2022 ευχαριστεί όλους τους συμμετέχοντες για την παρουσία τους και απευθύνει κάλεσμα προς ομάδες φοιτητών, οι οποίες σε συνεργασία με μέλη ακαδημαϊκής κοινότητας μπορούν να υποβάλλουν προτάσεις για την διοργάνωση του επόμενου συνεδρίου.
Οι προτάσεις θα πρέπει να χωρίζονται σε 3 υπο-ενότητες, οι οποίες θα είναι οι παρακάτω.
Οργανωτική Ομάδα
Τα ονόματα των φοιτητών και μελών ΔΕΠ που θα συμμετέχουν την οργανωτική επιτροπή. Τα ονόματα των στελεχών από φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Επιμελητήρια, συλλογικούς φορείς επιχειρήσεων, κοινοτήτων ανοιχτού λογισμικού καθώς στελέχη που συμμετέχουν ενεργά σε open source projects.
Τόπος Διοργάνωσης
Πόλη που θα λάβει χώρα η διοργάνωση.
Υποψήφιοι χώροι για την φιλοξενία του συνεδρίου (π.χ πανεπιστήμιο της πόλης, πολιτιστικό κέντρο, ξενοδοχείο, κ.τ.λ).
Χωρητικότητα των χώρων (μέγεθος και πλήθος αιθουσών, χώροι για booths – posters).
Προτεινόμενη ημερομηνία διοργάνωσης.
H ενδεικτική δομή του διημερου προγραμματος, με την προτεινόμενη θεματολογία ανα ενότητα (sessions) και προβλεψη μιας ενότητας στα αγγλικά που θα απευθύνεται στις κοινότητες του ανοιχτού λογισμικού της ευρύτερης περιοχής (Βαλκάνια, Τουρκία, Μέση Ανατολή & χώρες της Μεσογείου).
Πρόσθετες πληροφορίες
Τρόπος πρόσβασης στην πόλη διοργάνωσης (πλοία, αεροπλάνα, συχνότητα δρομολογίων).
Τρόπος πρόσβασης στο χώρο διοργάνωσης.
Προσβασιμότητα των χώρων από ΑμεΑ.
Προσβασιμότητα στο διαδίκτυο.
Πρόσβαση σε χώρους εστίασης.
Τρόποι χρήσης των διαδικτυακών εφαρμογών στην οργάνωση του συνεδρίου.
Για την οργανωτική επιτροπή παρέχονται τα εξής:
ένα VM Debian με webserver και βάση δεδομένων (nginx/php/mariadb) με WordPress για να σχεδιάσετε και να εγκαταστήσετε τον δικτυακό σας τόπο.
Διαχείριση Προτάσεων για ομιλίες και εργαστήρια: για παρουσιάσεις και του προγράμματος το εργαλείο pretalx.org (pretalx.fossscomm.gr)
Οι προτάσεις θα πρέπει να είναι ολοκληρωμένες και να αποστέλλονται στο info@fosscomm.gr.
Οι εκδηλώσεις δεν σταματούν καθώς αυτήν την εβδομάδα πραγματοποιούνται online εκδηλώσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό για τις ανοιχτές τεχνολογίες και την καινοτομία! Ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών ( ΕΕΛΛΑΚ ) σας προτείνει να τις παρακολουθήσετε και να τις διαδώσετε. Μπορείτε επίσης να δείτε περισσότερες εκδηλώσεις για τις επόμενες εβδομάδες ή να καταχωρίσετε τη δική σας εκδήλωση στο: https://ellak.gr/events.
Ο ανοιχτός κώδικας βρίσκεται στο επίκεντρο της υποδομής του Διαδικτύου, του λογισμικού που χρησιμοποιείται από άτομα ή κυβερνήσεις και των διαδικασιών καινοτομίας των εταιρειών τεχνολογίας. Αντιμέτωπες με απειλές για την ασφάλεια και τη βιωσιμότητα του μοντέλου ανοιχτού κώδικα, οι κυβερνήσεις αρχίζουν να ασχολούνται πολύ πιο εμπεριστατωμένα με το θέμα, το οποίο γίνεται ολοένα και πιο γεωπολιτικό. Η μελέτη “Software Power: The Economic and Geopolitical Implications of Open Source Software” από το Γαλλικό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων τονίζει την σημασία του λογισμικού ανοιχτού κώδικα στην εθνική ασφάλεια, την διεθνή επιρροή και την ψηφιακή ανεξαρτησία της Ευρώπης.
Ο ανοιχτός κώδικας διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στο λογισμικό: είναι ο θεμέλιος λίθος υποδομών και έχει γίνει σημαντικός παράγοντας για τις διαδικασίες καινοτομίας των εταιρειών. Είναι επίσης μια ελκυστική εναλλακτική λύση σε ιδιόκτητες λύσεις.
Ωστόσο, το ανοιχτό κώδικα είναι θύμα της δικής του επιτυχίας. Υποφέρει από έλλειψη πόρων αφιερωμένων στη συντήρηση στοιχείων ανοιχτού κώδικα, παρόλο που οι ευπάθειες στον ανοιχτό κώδικα μπορούν να έχουν σοβαρές συνέπειες, όπως φαίνεται από την ευπάθεια Log4Shell τον Δεκέμβριο του 2021.
Οι ιδιωτικές εταιρείες επενδύουν όλο και περισσότερα χρήματα και ανθρώπινο δυναμικό στην ανάπτυξη και συντήρηση λογισμικού ανοιχτού κώδικα και έχουν αποκτήσει δομικούς ρόλους στη διακυβέρνηση του οικοσυστήματος. Αυτή η υποστήριξη, ωστόσο, δεν είναι χωρίς κίνδυνο για το οικοσύστημα ανοιχτού κώδικα, το οποίο διαμορφώνεται όλο και περισσότερο από τα ιδιωτικά συμφέροντα των εταιρειών Big Tech.
Εν τω μεταξύ, οι κυβερνήσεις ανησυχούν ολοένα και περισσότερο με τις επιπτώσεις του λογισμικού ανοιχτού κώδικα στην κυβερνοασφάλεια και με τους κινδύνους τυχαίας ευπάθειας και χειραγώγησης κωδικών από εγκληματίες και ξένους πράκτορες.
Η μελέτη παρουσιάζει μια ανάλυση των περιπτώσεων των Ηνωμένων Πολιτειών, της Κίνας και της Ευρώπης δείχνει ότι η κυβερνητική εμπλοκή στον ανοιχτό κώδικα δεν είναι μόνο ρεαλιστική αλλά πολιτικοποιείται όλο και περισσότερο και χρησιμεύει στην υποστήριξη των φιλοδοξιών των κυβερνήσεων για εθνική ασφάλεια, διεθνή επιρροή και την ψηφιακή ανεξαρτησία. Η μελέτη υπογραμμίζει τα διλήμματα που προκύπτουν, για τις δημόσιες αρχές, από τις εντάσεις μεταξύ της επιθυμίας διασφάλισης καθολικής χρήσης, κρίσιμων στοιχείων ανοιχτού κώδικα, της επιθυμίας ανάπτυξης «κυρίαρχων» τεχνολογιών και του κινδύνου καταπάτησης της οριζόντιας και αποκεντρωμένης λειτουργίας του ανοιχτού κώδικα.
Ο Πρόδρομος Τσιαβός, Διευθυντής Ψηφιακής Ανάπτυξης και Πολιτικής, του Ιδρύματος Ωνάση, συμμετέχοντας στο αφιέρωμα “Η Ελλάδα στο μέλλον” γράφει στο NEWS 24/7 για την πρόοδο και τη δυναμική της Ελληνικής ψηφιακής πολιτικής.
Το ζήτημα του ψηφιακού μετασχηματισμού και εκσυγχρονισμού δεν είναι κάτι που μπορεί να ειδωθεί μεμονωμένα και αποσπασματικά για την κάθε χώρα. Επειδή ακριβώς η ανάπτυξη και χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών συμβαίνει σε ένα περιβάλλον διαρκούς διασύνδεσης και αλληλεπίδρασης, δεν αρκεί να βλέπουμε τι έχει κάνει η κάθε χώρα ξεχωριστά αλλά πως η πρόοδός μας συγκρίνεται με αυτήν των άλλων.
Έτσι, η κατάστασή μας σε τομείς, όπως π.χ. η παροχή υπηρεσιών του δημοσίου τομέα είναι σήμερα σοβαρά βελτιωμένη σε σχέση με εκείνην στην οποία βρισκόμαστε λίγα χρόνια πριν: ενδεικτικά αναφέρω ότι μόνο το 2021 είχαμε 566 εκ. συναλλαγές πολιτών-δημοσίου, ενώ το 2020 είχαμε μόλις 94 εκ..
Ωστόσο, η θέση μας στον Ευρωπαϊκό Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (Digital Economy and Society Index) 2022 εξακολουθεί να παραμένει ιδιαιτέρως χαμηλή: είμαστε στη θέση 25 από τις 27.
Όπως αναφέρει και η συνοδευτική έκθεση του DESI, η πρόοδος και δυναμική της Ελληνικής ψηφιακής πολιτικής δεν αντανακλάται πλήρως αυτήν τη στιγμή στους αριθμούς, αλλά είναι κάτι εφόσον συνεχισθεί θα δώσει τους καρπούς του τα επόμενα χρόνια.
Το βασικό μήνυμα που λαμβάνουμε, πάντως, είναι ότι εάν ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν αποτελέσει κεντρική, διαθεματική και συνεκτική πολιτική κατεύθυνση στην Ελλάδα σε βάθος χρόνου και με διακομματική συναίνεση, στην καλύτερη περίπτωση, θα παραμένουμε ουραγοί στο παγκόσμιο ψηφιακό οικοσύστημα. Πολύ απλά: κανείς δεν μας περιμένει. Τρέχουμε εμείς, αλλά οι άλλοι τρέχουν πιο γρήγορα.
Πέραν της θεμελιώδους ανάγκης ο ψηφιακός μετασχηματισμός να αποτελέσει βασικό και μετρήσιμο στόχο για τις Ελληνικές κυβερνήσεις για πολλά χρόνια κι ανεξαρτήτως προσώπων, θα έλεγα ότι έχουμε τρεις βασικές προκλήσεις: Η πρώτη έχει να κάνει με την ένταξη του ψηφιακού εγγραματισμού και παιδείας με οργανικό και ουσιαστικό τρόπο σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης, με παράλληλη και διαρκή επιμόρφωση εκπαιδευτικών και γονέων.
Δεν αρκεί η απλή τοποθέτηση κάποιων μαθημάτων πληροφορικής αποσπασματικά και διακριτά από τα άλλα μαθήματα. Απαιτείται η αντιμετώπιση του συνόλου της διδακτέας ύλης αλλά και της σχολικής ζωής ως μέρους μια συνολικής υβριδικής ψηφιακής και υλικής πραγματικότητας. Δεν μπορείς να διδάσκεις αλγορίθμους στο Λύκειο για τις πανελλήνιες την τρίτη ώρα και να αγνοείς ότι τα παιδιά κατά τη διάρκεια του μαθήματος επικοινωνούν μέσα από αλγοριθμικά διαμεσολαβούμενα κοινωνικά δίκτυα. Και το κάνουν αυτό από το δημοτικό. Πρέπει από τις δεξιότητες να μεταβούμε στις ικανότητες και στις αξίες.
Η δεύτερη έχει να κάνει με τον ψηφιακό μετασχηματισμό του παραγωγικού και εμπορικού ιστού. Η ελληνική επιχείρηση εξακολουθεί να είναι απελπιστικά αναλογική και εσωστρεφής: μόλις 39% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων πραγματοποιούν μια βασική χρήση ψηφιακών τεχνολογιών, ενώ μόνο 7% πραγματοποιεί διασυνοριακές συναλλαγές ψηφιακά. Αντίστοιχα, θα πρέπει η ίδια η παραγωγική διαδικασία να αποτελέσει αντικείμενο ψηφιακού μετασχηματισμού και να δημιουργήσει νέες ευκαιρίες και είδη επιχειρηματικής δραστηριότητας, ιδίως στον πρωτογενή τομέα.
Η τρίτη έχει να κάνει με την εμβάθυνση και επέκταση της χρήσης ανοικτών δεδομένων και λογισμικού, τόσο από όσο και στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα με ταυτόχρονη ένταση της υποστήριξης της καινοτομίας και μεταφοράς τεχνολογίας ιδίως από πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα. Σε μια οικονομία που έχει αρνητικό ισοζύγιο διανοητικής ιδιοκτησίας, δηλαδή σε μια οικονομία που εισάγουμε περισσότερη διανοητική ιδιοκτησία από όση εξάγουμε, θα πρέπει να ενισχύσουμε τη χρήση των ανοικτών τεχνολογιών έτσι ώστε να μεταβούμε από κόστη αδειοδότησης σε κόστη εργασίας.
Ταυτόχρονα, θα πρέπει να εντείνουμε τις ήδη θετικές προσπάθειες για ενίσχυση των δομών μεταφοράς τεχνολογίας στα ελληνικά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα με έμφαση στα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ελληνικής οικονομίας.
Σε στρατηγικό επίπεδο, να ολοκληρωθεί εθνική πολιτική για την Τεχνητή Νοημοσύνη και να δούμε την έναρξη και εφαρμογή των πολιτικών της Βίβλου Ψηφιακού Μετασχηματισμού και του Επιχειρησιακού Προγράμματος για τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό. Ακόμη περισσότερο θα πρέπει να δούμε τι θα προκύψει από την υλοποίηση του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) το 23% του οποίου (περίπου 7δις.Ευρώ) προορίζονται για μέτρα που σχετίζονται με τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Όλα αυτά θα πρέπει να έχουν υλοποιηθεί μέχρι το 2025.
Επειδή οι αριθμοί είναι ιλιγγιώδεις, και υπάρχει κίνδυνος να σπαταληθούν πόροι για να εξυπηρετηθεί το πελατειακό σύστημα, απαιτείται σοβαρή, διαφανής και ουσιαστική παρακολούθησή του προγράμματος που θα καθορίσει το μέλλον (του ψηφιακού μετασχηματισμού) της χώρας. Σε πιο τακτικό επίπεδο, απαιτείται διαφανής και συνεργατική διαδικασία σχεδιασμού των έργων που έχει ανάγκη ο δημόσιος τομέας με ανοιχτά πρότυπα και ανοιχτό λογισμικό.
Θα περιμέναμε ουσιαστική πρόοδο σε θέματα διαλειτουργικότητας των δημοσίων υπηρεσιών, ωρίμανση των δομών μεταφοράς τεχνολογίας σε σχέση με τις ψηφιακές τεχνολογίας, τα νέα μαθήματα που αφορούν σε ψηφιακές δεξιότητες στο σχολείο, και την επέκταση και εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας σε συνέχεια των πράξεων για την Τεχνητή Νοημοσύνη, για την Ψηφιακή Διακυβέρνηση, για την Ενιαία Ψηφιακή Αγορά και τις Ψηφιακές Υπηρεσίες.
Λίγο πολύ τα είπαμε παραπάνω. Αν ζητούσα κάτι από τον ψηφιακό Άγιο Βασίλη για το 2023, αυτό θα ήταν -σε πιο γενικό επίπεδο- να σταματήσει η ψηφιοποίηση της γραφειοκρατίας. Να αναζητήσουμε τη χαμένη λογική (και μαζί τον χαμένο χρόνο μας) πριν αρχίσουμε να ψηφιοποιούμε άκριτα. Να δούμε την ψηφιακή πολιτική όχι ως θέμα που αφορά μόνο το κράτος, αλλά ως συνολική πολιτική που πρέπει να διέπει την παιδεία, την βιομηχανική πολιτική, την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία, αλλά και την τοποθέτησή μας απέναντι στα πολιτικά, ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα.
Σε πιο συγκεκριμένο επίπεδο, θα ήθελα περισσότερη διαφάνεια σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Έχουμε κάνει πολλά πράγματα σε ό,τι αφορά στο κράτος, αλλά ο ιδιωτικός τομέας ο οποίος αναλαμβάνει ολοένα και περισσότερες λειτουργίες του δημοσίου τομέα εξακολουθεί να αποτελεί την Άγρια Δύση των δεδομένων.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δείξει με τις πρόσφατες νομοθετικές της ρυθμίσεις ότι υπάρχει η σχετική πολιτική βούληση. Μπορούμε το 2023, έστω να αρχίσουμε να το συζητάμε στην Ελλάδα;
Το να σκεφτόμαστε τον πλανήτη και τις γενιές πού έρχονται μετά από εμάς θα ήταν μια καλή αρχή. Η ανάπτυξη και χρήση των τεχνολογιών θα πρέπει να γίνεται με γνώμονα τη βιωσιμότητα, την αυτάρκεια και την δικαιοσύνη.
Δεν μπορεί να συνεχίζουμε να παράγουμε hardware που χρησιμοποιεί φυσικούς πόρους που δεν υπάρχουν ή που βρίσκονται σε διαρκή κίνδυνο λόγω των γεωπολιτικών μεταβολών. Πρέπει να αναζητήσουμε λύσεις όχι μόνο στην υψηλή τεχνολογία, αλλά και σε αυτό που έλεγε ο Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, στις «φτωχές τεχνολογίες αιχμής».
Αυτό σημαίνει ότι στον δημόσιο τομέα πρέπει να επιδιώκουμε τη χρήση ανοικτού λογισμικού και δεδομένων και στην παραγωγική διαδικασία να δημιουργήσουμε βιώσιμα τεχνολογικά οικοσυστήματα χαμηλών και μέσων τεχνολογιών που κάνουν χρήση ανοικτών υποδομών και προτύπων. Και, τακτικά, πρέπει να αναζητήσουμε και την χρήση ή την ανάπτυξη υψηλής τεχνολογίας.
Το παράδειγμα των Ιωαννίνων και της Ηπείρου που με όλα του τα προβλήματα έχει καταφέρει να προσελκύσει επενδύσεις υψηλής τεχνολογίας, όπως αυτήν της TeamViewer, και ταυτόχρονα να φιλοξενεί ένα από τα σημαντικότερα διεθνώς οικοσυστήματα ανοικτών τεχνολογιών, με πρωτοβουλίες όπως το P2P Lab και οι Tzoumakers, δείχνει ότι ένα μείγμα ανοικτών και μη τεχνολογιών είναι εφικτό.
Και, φυσικά, όλα αυτά δεν έχουν νόημα, εάν η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν διασφαλίζουν και προασπίζουν το δικαίωμα στην εργασία, στην παιδεία και στην υγεία.
Ένα ψηφιακό περιβάλλον που αρνείται ουσιαστικά τα ατομικά, πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα με την επίφαση της ευκολίας χρήσης ή της μείωσης του κόστους των συναλλαγών είναι μια δυστοπία που δεν θα ήθελα να αφήσουμε στα παιδιά μας.
Για να κλέψω λίγο τα λόγια της Αφροδίτης Παναγιωτάκου, θα αισθανόμουν ασφαλής μόνο με μια ψηφιακή πολιτική που θα είχε ως στόχο το δικαίωμα στο δικαίωμα.
Ο κυβερνοχώρος έχει αναδειχθεί ως το βασικό μέσο επικοινωνίας της σύγχρονης εποχής. Όπως χαρακτηριστικά έχει υποστηριχθεί: «Δεν θα ήταν υπερβολή εάν λέγαμε ότι η κοινωνία, η διοίκηση και η οικονομία είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό εξαρτημένες από την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια των πληροφορικών συστημάτων». Οι εν λόγω εξελίξεις δεν έχουν αφήσει ανεπηρέαστη μία ακόμη πτυχή της κοινωνίας μας, την εγκληματικότητα και κατ’ επέκταση το ποινικό δίκαιο. Η τεχνολογική καινοτομία, όπως έχει αποδειχθεί και στην πράξη, μπορεί να αξιοποιηθεί για κοινωνικό καλό, αλλά εξίσου εύκολα και για κακόβουλους και παράνομους σκοπούς. Καθώς οι κοινωνίες βασίζονται όλο και περισσότερο στις πληροφορίες και την τεχνολογία, γίνονται όλο και πιο ευάλωτες στον κίνδυνο του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο.
Ο κυβερνοχώρος εμφανίζεται συχνά στο ποινικό δίκαιο είτε ως πεδίο εγκληματικής συμπεριφοράς (ως τόπος ή ως εργαλείο του εγκλήματος ) είτε ως μέσο άντλησης των αποδείξεων.
Ηλεκτρονικό Έγκλημα θεωρείται η αξιόποινη εγκληματική πράξη που τελείται με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων. Ανάλογα με τον τρόπο τέλεσης τα ηλεκτρονικά εγκλήματα διαχωρίζονται σε εγκλήματα τελούμενα με τη χρήση Ηλεκτρονικών Υπολογιστών (computer crimes) και, εάν τελέσθηκαν μέσω του Διαδικτύου, σε Κυβερνοεγκλήματα (cyber crimes).
Επιπλέον από τη θεωρία γίνεται ένας επιπλέον διαχωρισμός μεταξύ αδικημάτων που τελούνται αποκλειστικά μέσω (ή και κατά) ηλεκτρονικών συσκευών (κυβερνοεγκλημα με τη στενή έννοια) και αδικημάτων για τα οποία ο Η/Υ είναι βοηθητικό μέσο (κυβερνοέγκλημα με την ευρεία έννοια).
Μεταξύ των παραγόντων που ευνοούν την εν λόγω εγκληματικότητα και ωθούν τους δράστες στη διάπραξη αυτών των εγκλημάτων συγκαταλέγεται η δυνατότητα απόστασης μεταξύ δράστη και θύματος. Η φυσική παρουσία του δράστη στον τόπο του εγκλήματος δεν είναι πλέον αναγκαία. Τα παραδοσιακά εδαφικά όρια δεν αποτελούν πλέον εμπόδιο. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, αίρεται ο ηθικός και ο συναισθηματικός φραγμός που συγκρατεί το άτομο από τη διενέργεια εγκληματικών πράξεων.
Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του κυβερνοεγκλήματος είναι πως αυτό δε γνωρίζει σύνορα, μπορεί δηλαδή να λάβει διεθνείς και διασυνοριακές διαστάσεις. Επιπλέον η ανωνυμία του δράστη αλλά και οι δυνατότητες που δίνει το διαδίκτυο για το δυσχερέστερο εντοπισμό του (πχ. η ανώνυμη περιήγηση, η περιήγηση με τη χρήση VPN κ.α.) αποτελούν παράγοντες που παίζουν καταλυτικό ρόλο στην αύξηση της εγκληματικότητας στο διαδίκτυο.
Το ποινικό δίκαιο δεν παρέμεινε αδρανές στην απειλητική εμφάνιση και ραγδαία αύξηση του διαδικτυακού εγκλήματος. Αλλά και η εγκληματολογική επιστήμη έχει κάνει σημαντικά βήματα και έχει σημειώσει πρόοδο στην εξιχνίαση των εγκλημάτων και την αποκάλυψη των δραστών.
Μπορείτε να επιλέξετε μία από τις παρακάτω ενότητες προκειμένου να διαβάσετε το σχετικό κείμενο.
Ι. Η Σύμβαση της Βουδαπέστης για το έγκλημα στον Κυβερνοχώρο
Σε διεθνές επίπεδο, ένα σημαντικό βήμα προς τη κατεύθυνση της ποινικοποίησης των συμπεριφορών αυτών αποτέλεσε η Σύμβαση της Βουδαπέστης για το έγκλημα στον Κυβερνοχώρο. Η εν λόγω Σύμβαση υπεγράφη το 2001 στην Βουδαπέστη από τα Κράτη Μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης προκειμένου «να επιδιωχθεί κατά προτεραιότητα μία κοινή αντεγκληματική πολιτική που θα στοχεύει στην προστασία της κοινωνίας από το έγκλημα στον κυβερνοχώρο, κυρίως με την υιοθέτηση της κατάλληλης νομοθεσίας και την ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας».
Η εν λόγω Σύμβαση ήταν αναγκαία για να αποτρέψει τις ενέργειες που στρέφονται κατά των συστημάτων υπολογιστών, των δικτύων υπολογιστών και των ηλεκτρονικών δεδομένων καθώς και την μη νόμιμη χρήση αυτών των συστημάτων, με την ποινικοποίηση αυτής και την υιοθέτηση μέτρων για την αποτελεσματική καταπολέμηση αυτών των εγκληματικών πράξεων, διευκολύνοντας τον εντοπισμό, την έρευνα και την δίωξή τους ,τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο και προβλέποντας ρυθμίσεις για ταχεία και αξιόπιστη διεθνή συνεργασία.
Στο πεδίο του ουσιαστικού ποινικού δικαίου, η εν λόγω Σύμβαση περιλαμβάνει τέσσερις κατηγορίες αδικημάτων για τα οποία τα συμβαλλόμενα κράτη θα πρέπει να θεσπίσουν κατάλληλα μέτρα:
Α) Εγκλήματα κατά της εμπιστευτικότητας, ακεραιότητας και διαθεσιμότητας των δεδομένων και συστημάτων υπολογιστών. Εδώ περιλαμβάνεται:
1) Η παράνομη πρόσβαση (ιδίως το γνωστό ως “hacking”).
2) Η υποκλοπή δια τεχνικών μέσων μη δημοσίων διαβιβάσεων δεδομένων υπολογιστή από και προς ή εντός ενός συστήματος υπολογιστή.
3) Οι Παρεμβολές σε δεδομένα (η άνευ δικαιώματος βλάβη, διαγραφή, φθορά, αλλοίωση ή καταστολή δεδομένων υπολογιστών, όταν αυτή διαπράττεται από πρόθεση).
4) Οι Παρεμβολές σε συστήματα (η άνευ δικαιώματος σοβαρή παρακώλυση της λειτουργίας ενός συστήματος υπολογιστή δια της εισαγωγής, διαβίβασης, βλάβης, διαγραφής, φθοράς, αλλοίωσης ή καταστολής δεδομένων υπολογιστή, όταν αυτή διαπράττεται από πρόθεση).
5) Η Κακή χρήση συσκευών (η εκ προθέσεως και άνευ δικαιώματος παραγωγή, πώληση, προμήθεια προς χρήση, εισαγωγή, διανομή ή άλλως διάθεση συσκευής ή κωδικών Η/Υ, κωδικών πρόσβασης ή συναφών δεδομένων με σκοπό τη διάπραξη των παραπάνω εγκλημάτων).
ΙΙ. Το Πρόσθετο Πρωτόκολλο της Σύμβασης για το έγκλημα στον κυβερνοχώρο
Σημαντικό είναι στο σημείο αυτό να επισημανθεί πως την εν λόγω Σύμβαση ακολούθησε το Πρόσθετο Πρωτόκολλο (της 28ης /1/2003) της Σύμβασης για το έγκλημα στον κυβερνοχώρο. Το εν λόγω νομοθετικό κείμενο υποχρεώνει τα κράτη μέλη να ποινικοποιήσουν στο εσωτερικό ποινικό τους δίκαιο πράξεις όπως τη διάδοση ρατσιστικού και ξενοφοβικού υλικού μέσω συστημάτων υπολογιστών, την απειλή και την προσβολή με ρατσιστικά και ξενοφοβικά κίνητρα, καθώς και την άρνηση, την υποβάθμιση της σημασίας, την έγκριση ή δικαιολόγηση γενοκτονίας ή εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας.
ΙΙΙ. Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Επιπλέον, η ΕΕ έχει θεσπίσει πλήθος οδηγιών για την αντιμετώπιση του διαδικτυακού εγκλήματος. Η οδηγία 2011/92/ΕΕ σχετικά με την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης και της σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών και της παιδικής πορνογραφίας καθώς και η Οδηγία 2013/40/ΕΕ για τις επιθέσεις κατά των συστημάτων πληροφορικής με την οποία καταργήθηκε η απόφαση-πλαίσιο 2005/222/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 24.12.2005 αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα.
IV. H πρόταση οδηγίας για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της εξ οικείων βίας- Η έμφυλη διαδικτυακή βία («κυβερνοβία»).
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ) ζήτησε την 14η/12/2021, μια ευρωπαϊκή οδηγία για την εξάλειψη της έμφυλης βίας στον κυβερνοχώρο. Η Ολομέλεια του ΕΚ υπερψήφισε την έκθεση νομοθετικής πρωτοβουλίας για την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας στο διαδίκτυο με 513 ψήφους υπέρ, 122 κατά και 58 αποχές.
Στις 8 Μαρτίου 2022, η Επιτροπή υιοθέτησε πρόταση οδηγίας για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της εξ οικείων βίας (ενδοοικογενειακής βίας). Η οδηγία έχει ως στόχο να καταπολεμήσει και να ποινικοποιήσει την έμφυλη βία, στην οποία περιλαμβάνεται και η διαδικτυακή βία, η «κυβερνοβία». Ενδιαφέρον είναι να σημειωθεί πως το 2020 εκτιμήθηκε ότι 1 στις 2 νέες γυναίκες είχε υποστεί έμφυλη κυβερνοβία[1].
Οι ειδικότερες διατάξεις που αφορούν την κυβερνοβία είναι:
Μη συναινετική κοινοχρησία υλικού προσωπικής φύσης ή παραποιημένου υλικού (άρθρο 7). Το αδίκημα αυτό αφορά την χωρίς συναίνεση παραγωγή, επεξεργασία και θέση σε κατάσταση διαθεσιμότητας για πλήθος τελικών χρηστών μέσω τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών εικόνων, βίντεο ή υλικού που απεικονίζουν σεξουαλικές δραστηριότητες ενός προσώπου.
Παρενοχλητική κυβερνοπαρακολούθηση (άρθρο 8), η οποία περιλαμβάνει:
α) την επανειλημμένη συμμετοχή σε απειλητική ή εκφοβιστική συμπεριφορά που απευθύνεται σε άλλο πρόσωπο, μέσω τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών,
β) τη θέση άλλου προσώπου υπό συνεχή παρακολούθηση, χωρίς τη συναίνεση του εν λόγω προσώπου ή νόμιμη άδεια, μέσω τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών,
γ) τη θέση υλικού που περιέχει τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα άλλου προσώπου, χωρίς τη συναίνεση του εν λόγω προσώπου, σε κατάσταση προσβασιμότητας για πλήθος τελικών χρηστών, μέσω τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών, με σκοπό την υποκίνηση των εν λόγω τελικών χρηστών να προκαλέσουν σωματική ή σημαντική ψυχολογική βλάβη στο εν λόγω πρόσωπο.
-Κυβερνοπαρενόχληση (άρθρο 9), που συνίσταται στην έναρξη επίθεσης με τρίτους κατά άλλου προσώπου, καθιστώντας απειλητικό ή προσβλητικό υλικό προσβάσιμο για πλήθος τελικών χρηστών, μέσω τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών, με αποτέλεσμα την πρόκληση σημαντικής ψυχολογικής βλάβης στο πρόσωπο που δέχεται την επίθεση.
-Κυβερνοϋποκίνηση βίας ή μίσους (άρθρο 10), που συνίσταται στην υποκίνηση βίας ή μίσους κατά ομάδας προσώπων ή μέλους τέτοιας ομάδας προσδιοριζόμενης βάσει του βιολογικού ή του κοινωνικού φύλου, με τη διάδοση στο κοινό υλικού που περιέχει τέτοια υποκίνηση μέσω τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών.
Επιπλέον προβλέπεται πως τα κράτη μέλη οφείλουν να διασφαλίζουν ότι τα θύματα μπορούν να αναφέρουν στις αρμόδιες αρχές τα ποινικά αδικήματα της βίας κατά των γυναικών ή της εξ οικείων βίας με εύκολο και προσβάσιμο τρόπο. Αυτό περιλαμβάνει τη δυνατότητα αναφοράς ποινικών αδικημάτων στο διαδίκτυο ή μέσω άλλων τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας υποβολής αποδεικτικών στοιχείων, ιδίως όσον αφορά την καταγγελία ποινικών αδικημάτων κυβερνοβίας. Επιπλέον, περιλαμβάνει και την υποχρέωση για τη θέσπιση μέτρων για την απομάκρυνση του διαδικτυακού υλικού.
[1] Υπηρεσία Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (EPRS), Combating gender-based violence: Cyberviolence, European added value assessment, 2021 (Καταπολέμηση της έμφυλης βίας: κυβερνοβία, αξιολόγηση της ευρωπαϊκής προστιθέμενης αξίας, 2021).
V. Tο ελληνικό ποινικό δίκαιο του διαδικτύου.
Η Σύμβαση της Βουδαπέστης για το έγκλημα στον κυβερνοχώρο κυρώθηκε με τον ν. 4411/2016 με τον οποίο μεταφέρθηκαν στο ελληνικό δίκαιο και οι διατάξεις της οδηγίας 2013/40/ΕΕ για τις επιθέσεις κατά συστημάτων πληροφοριών. Η ενσωμάτωση της σύμβασης στο ελληνικό δίκαιο έγινε με καθυστέρηση καθώς παρότι η χώρα μας υπέγραψε την 21/11/2001, την κύρωσε μετά την πάροδο 15 ετών!
Εν συντομία, οι διατάξεις του Ποινικού μας Κώδικα που θα μπορούσαμε να πούμε ότι αποτελούν το ελληνικό ποινικό δίκαιο του διαδικτύου είναι οι: 292Α ,292Β ,292Γ, 292Δ, 292Ε, 370 παρ. 2, 370Α , 370Β, 370Γ, 370Δ, 370Ε, 348Α παρ. 2, 386Α.
VI. Που μπορώ να απευθυνθώ;
Αν έχετε πέσει θύμα ή υποψιάζεστε την τέλεση ενός από τα παραπάνω εγκλήματα θα πρέπει να απευθυνθείτε άμεσα στις αρμόδιες αρχές.
Η αρμόδια υπηρεσία είναι η Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.
Για οποιοδήποτε θέμα αφορά παραβατική συμπεριφορά μέσω Διαδικτύου, επικοινωνήστε με τη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος με τους ακόλουθους τρόπους:
– Ταχυδρομική διεύθυνση: Λ. Αλεξάνδρας 173, Τ.Κ. 11522, Αθήνα
Ο ενδιαφερόμενος μπορεί πλέον να υποβάλει προς τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος μέσω της ψηφιακής πύλης της Δημόσιας Διοίκησης gov.gr, στην ενότητα «Πολίτης και καθημερινότητα» και την υποενότητα «Καταγγελίες», την καταγγελία του για:
– Αδικήματα τελούμενα σε βάρος ανηλίκων μέσω διαδικτύου
– Οικονομικά κυβερνοεγκλήματα όπου εμπλέκονται ηλεκτρονικά/ψηφιακά νομίσματα
-Παραβίαση του απορρήτου των ηλεκτρονικών και τηλεφωνικών επικοινωνιών
-Παράνομη διακίνηση οπτικοακουστικών έργων μέσω διαδικτύου
-Παράνομη πρόσβαση σε ηλεκτρονικό υπολογιστή
-Περιπτώσεις απάτης με υπολογιστή
Μετά την ολοκλήρωση της επεξεργασίας, ο πολίτης ενημερώνεται από την Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ελληνικής Αστυνομίας για τυχόν επόμενα βήματα.
Για την υποβολή μιας καταγγελίας σχετικά με περιεχόμενο που συναντάς στο διαδίκτυο και το οποίο θεωρείς παράνομο, μπορείς να επικοινωνήσεις με τη SafeLine με έναν από τους παρακάτω τρόπους:
Συμπληρώνοντας την ηλεκτρονική φόρμα υποβολής καταγγελίας της ιστοσελίδας ή στέλνοντας e-mail στην ηλεκτρονική διεύθυνση report@safeline.gr
*Η Κατερίνα Μεζίνη είναι απόφοιτη του τμήματος Νομικής του ΕΚΠΑ και μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο ΠΜΣ «Δίκαιο και Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών» του Πανεπιστημίου Πειραιώς.
ΠΗΓΕΣ:
Σύμβαση της Βουδαπέστης για το έγκλημα στον Κυβερνοχώρο.
Επίσημη ιστοσελίδα της Ελληνικής Αστυνομίας.
Ζέκος Γεώργιος, Διαδίκτυο και Τεχνητή Νοημοσύνη στο ελληνικό δίκαιο, εκδόσεις Σάκκουλα, 2022, σελ. 349 επ.
Το Blockchain σύστημα του Bitcoin σήμερα έκλεισε τα 14 χρόνια συνεχής λειτουργίας.
Hταν 3 του Γενάρη του 2009 όταν ο δημιουργός του Bitcoin με το ψευδώνυμο Satoshi Nakamoto έθεσε σε λειτουργία το Bitcoin mining δημιουργώντας το πρώτο block του blockchain, το Genesis block με μια νέα ψηφιακή επανάσταση να δημιουργείτε.
To πρώτο αυτό block είχε και ένα σαφές πολιτικό μήνυμα για το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα και για το λεγόμενο fiat money καθώς το 2009 η παγκόσμια οικονομία εισερχόταν στην νέα μεγάλη ύφεση.
Συγκεκριμένα στις 3 του Γενάρη δημιουργεί το πρώτο block 0 το Genesis block και 6 μέρες μετά δημιουργείτε το δεύτερο block που είναι τα θεμέλια της αλυσίδας συναλλαγών μέχρι σήμερα.
Αν νομίζεις ότι η αγορά των κρυπτονομισμάτων έχει ωριμάσει επειδή έχουν ξεσκαρταριστεί όλες οι απατεωνιές του τελευταίου bull run και έχουν μείνει μόνο αξιόλογα projects που έχουν κάτι να προσφέρουν, τότε άλλαξε πλευρό γιατί θα πιαστείς. Παραθέτω 9 φίλτρα (κανόνες) μέσα από τα οποία πρέπει να περάσεις κάθε νέο και πολλά υποσχόμενο κρυπτονόμισμα. Σε κάθε... Continue Reading →
Θύμα επίθεσης hacker έπεσε ο developer του Bitcoin luke-jr και όπως φαίνεται από μηνύματα του στα social media κλάπηκαν τα private key των Bitcoin του όχι μόνο αυτών από τα hot wallet αλλά και αυτά από τα cold wallet.
Δεν έχουν γίνει γνωστές λεπτομέρειες της επίθεσης αλλά όπως δείχνουν τα πρώτα στοιχεία τα κλειδιά τα είχε αποθηκεύσει σε υπολογιστή που το χρησιμοποιούσε και ως server που με κάποιον τρόπο έγινε compromised με αυτόν να περνάει στον έλεγχο hacker. O έλεγχος του υπολογιστή του μπορεί να έγινε είτε απομακρυσμένα είτε με άμεση πρόσβαση σε αυτόν.
Mόνο οι απώλειες από το how wallet του είναι της τάξης των 216 Bitcoin ενώ άγνωστος είναι ο αριθμός των Bitcoin που είχε στα how wallet του με μερικούς να μιλάνε για συνολικές απώλειες στα 600 Bitcoin.
What the heck @FBI@ic3 why can't I reach anyone???
— @LukeDashjr@BitcoinHackers.org on Mastodon (@LukeDashjr) January 1, 2023
Eίναι πάντως απορίας άξιο πως ένας τόσο έμπειρος και καταρτισμένος τεχνικά προγραμματιστής έκανε τέτοια παιδαριώδη λάθη. To να κρατάει κάποιος τα private key του σε υπολογιστές που είναι σε λειτουργία είναι από μόνο του ρίσκο πόσο μάλλον σε ένα server με ανοιχτές θήρες προς τον έξω κόσμο η σε cloud συστήματα.
Ο luke-jr είναι ένας από τους παλαιότερους εν ενεργεία developer του Bitcoin μια αρκετά εκκεντρική προσωπικότητα.
MicroStrategy has purchased an additional 480 bitcoins for ~$10.0 million at an average price of ~$20,817 per #bitcoin. As of 6/28/22 @MicroStrategy holds ~129,699 bitcoins acquired for ~$3.98 billion at an average price of ~$30,664 per bitcoin. $MSTRhttps://t.co/leQYTXn817
Tην πολιτική εξαγοράς Bitcoin συνεχίζει και το El Salvador που προσθέτει και αυτό στα αποθεματικά του ακόμα 80 ψηφιακά νομίσματα.
21/7
Η Tesla δίνει στην δημοσιότητα τα οικονομικά της στοιχεία που δείχνουν ότι έχει πουλήσει το 75% των αποθεματικών της σε Bitcoin χάνοντας ένα 7% από τα κεφάλαια που είχε αρχικά επενδύσει. H Tesla είχε επενδύσει τον Φεβρουάριο του 2021 1.5 δισεκατομμύρια δολάρια σε Bitcoin.
TSLA sold 75% of their Bitcoin for an average price of $28,888 – nearly a 9% discount from their average entry of $31,620.
That price also happens to coincide with the breakdown of the initial support level that led to cascading liquidations across the market in mid-June. pic.twitter.com/dOAM3zqOO9
Το γνωστό μέλος της Bitcoin κοινότητας @hodlonaut κέρδισε την δίκη μετά την αγωγή που του είχε κάνει εναντίον του ο Craig Wright. Ο Craig Wright από τους πλέον περίφημους απατεώνες που λιμνάζουν γύρω από το Bitcoin αυτοπρωτάθηκε το 2015 ως ο άνθρωπος που κρυβόταν πίσω από το ψευδώνυμο του Satoshi Nakamoto παρουσιάζοντας στοιχεία που αργότερα αποδείχθηκαν όλα ψεύτικα.
Στην συνέχεια κινήθηκε νομικά εναντίον σε γνωστά μέλη της Bitcoin κοινότητας που δημόσια τον κατηγορούσαν ως απατεώνα. Ο Hodlonaut μετά την απειλή που δέχθηκε από τον Wright ότι θα τον μηνύσει δεν έκανε πίσω και μέσα από την οικονομική υποστήριξη από την Bitcoin κοινότητα κέρδισε την νομική αυτή διαμάχη.
Νοέμβριος
11/10
Mετά από λογιστικό έλεγχο βρίσκεται τρύπα στα αποθεματικά πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων του ανταλλακτήριου FTX. Το FTX ήταν ένα σχετικά καινούργιο ανταλλακτήριο που γιγαντώθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες μέσω από την επιθετική διαφήμιση κυρίως στο χώρο τoυ αθλητισμού. Η κατάρρευση του ανταλλακτηρίου θα παρασύρει όλη την αγορά του Bitcoin καθώς θα ξεκινήσει ένα domino χρεωκοπίας μικρότερων ανταλλακτήριων και ψηφιακές πλατφόρμες που συνδεόντουσαν οικονομικά με το FTX. H ίδια η ισοτιμία του Bitcoin θα δεχθεί και αυτή με την σειρά της μεγάλο πλήγμα αγγίζοντας ακόμα και τα 15.000 δολάρια παρασύροντας με την σειρά της την αγορά του Bitcoin mining που είχε αναπτυχθεί κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Kαι επίσημα το ανταλλακτήριο FTX μπαίνει σε καθεστώς χρεοκοπίας ενω o founder του παρά την δημόσια συγνώμη για την οικονομική κατάσταση της πλατφόρμας που οδήγησε χιλιάδες επενδυτές να χάσουν τα χρήματα τους αποκαλύφθηκε ότι έκανε αλόγιστες σπατάλες στις μπαχάμες χρησιμοποιόντας αυτά τα ίδια χρήματα των πελατών του. Λίγες βδομάδες αργότερα θα συλληφθεί και θα οδηγηθεί στις φυλακές των Ηνωμένων Πολιτειών με τις κατηγορίες για απάτη.
Αίτηση πτώχευσης για μια από τις μεγαλύτερες εισηγμένες εταιρείες της Αμερικής με δραστηριότητα στο Bitcoin mining την Core Scientific. Η εταιρεία πέφτει και αυτή θύμα της χαμηλής ισοτιμίας αλλά και της οικονομικής σχέσης που είχε με το χρεοκοπημένο ανταλλακτήριο FTX και την πλατφόρμα BlockFi. Σε ανακοίνωση της αργότερα δηλώνει ότι συνεχίζει να έχει την στήριξη των επενδυτών και ότι θα προχωρήσει σε εσωτερικό δανεισμό.
Core Scientific remains dedicated and committed to operate our self-mining and hosted operations as normal while we work through the implementation of our restructuring.
Λίγο πριν τελειώσει το 2022 η MicroStrategy ανακοινώνει ότι προσθέτει στα αποθεματικά ακόμα 2.500 ψηφιακά νομίσματα. Tα συνολικά αποθεματικά της εταιρείας φτάνουν πλέον τα 132.500 ψηφιακά νομίσματα ένας από τους μεγαλύτερους hodler του Bitcoin οικοσυστήματος.
MicroStrategy has increased its #Bitcoin Holdings by ~2,500 #BTC. As of 12/27/22 @MicroStrategy holds ~132,500 bitcoin acquired for ~$4.03 billion at an average price of ~$30,397 per bitcoin. $MSTRhttps://t.co/lcMeULcGQk
Αυτά ήταν τα σημαντικότερα νέα για το 2022 μια ταραχώδη χρονιά που συματοδοτήθηκε από το παγκόσμιο εκτροχιασμό του πληθωρισμού.
Το τεχνολογικό ταξίδι του αποκεντρωμένου ψηφιακού νομισματος Bitcoin που έφερε μια τεχνολογική επανάσταση στο χώρο της πληροφορικής και κυρίως την δυνατότητα στους ψηφιακούς πολίτες να διαχειρίζονται την αξία της παραγωγής τους χωρίς καμία αρχή να μπορεί να την ελέγξει συνεχίζεται.
Το 2023 είναι ένας χρόνος πριν το επόμενο μεγάλο halving την μείωση της παραγωγής του Bitcoin στο μισό.
Η ψηφιακή μετάβαση στην ανάγνωση συνεχίστηκε και το 2022. Οι αναγνώστες στρέφονται ολοένα και περισσότερο προς τα ψηφιακά βιβλία και τον άυλο πολιτισμό, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον προς τα ηχητικά βιβλία. Η τάση αυτή καταγράφεται για πρώτη φορά και επίσημα στην Έρευνα του ΟΣΔΕΛ για το βιβλίο και το κοινό του στην Ελλάδα: Το 15% των αναγνωστών προτιμούν βιβλία ηλεκτρονικής μορφής (e-books) και το 3% ακούν ηχητικά βιβλία (audio-books), με τα ποσοστά στους νέους να είναι ακόμα μεγαλύτερα.
Η συλλογή της Ανοικτής Βιβλιοθήκης (www.openbook.gr) αυτή τη στιγμή περιλαμβάνει 12.500+ ελεύθερα ελληνικά e-books, 2.000+ audio-books και καθημερινά εμπλουτίζεται με νέα.
Ελάτε κι εσείς στον κόσμο της ελεύθερης διαμοίρασης της γνώσης και του γενναιόδωρου ανοικτού κώδικα της τέχνης.
✩ Δείτε τα 50 ελεύθερα e-books με τα περισσότερα downloads μέσα στο 2022:
Άλλη μια χρονιά τελειώνει με την ψηφιακή επανάσταση του Bitcoin να συνεχίζεται, μια επανάσταση του χρήματος που για πρώτη φορά πήρε ψηφιακά αποκεντρωμένη μορφή που κανείς δεν μπορεί να την ελέγξει.
H τεχνολογία του δείχνει πλέον ώριμη με το lightning network να έχει αναπτυχθεί προσφέροντας άμεσες αποκεντρωμένες πληρωμές με μηδενικά fee ενώ έχουν ήδη αρχίσει να δημιουργούνται παράλληλα συστήματα πληρωμών γύρω από το Bitcoin τα λεγόμενα sidechain που φέρνουν μεγάλο πεδίο τεχνολογικής εξέλιξης.
Το 2022 ήταν μια χρονιά αναδιάρθρωσης της ισοτιμίας του ψηφιακού νομίσματος που όπως και στους προηγούμενους κύκλους έτσι και τώρα η κατάρρευση της ισοτιμίας μετά το Bubble παρέσυρε και εταιρείες που γιγαντώθηκαν μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα εκτμεταλευόμενες τον ενθουσιασμό των επενδυτών με σκοπό καθαρά το προσωπικό κέρδος των founder τους. Η μεγαλύτερη κατάρρευση ήρθε από το ανταλλακτήριο FTX που με την σειρά του έχει παρασύρει αρκετές μικρότερες εταιρείες του χώρου.
Η ισοτιμία του Bitcoin έδειξε να ακολουθεί τα μεγάλα προβλήματα που έφερε στα χρηματιστήρια όλου του κόσμου ο πόλεμος της Ουκρανίας που επιτάχυνε τον ήδη μεγάλο πρόβλημα του παγκόσμιου πληθωρισμού.
Το 2023 είναι η χρονιά πριν το επόμενο μεγάλο halving της ιστορίας του Bitcoin της μείωσης παραγωγής στο μισό των παραγόμενων Bitcoin ανά block.
Ας δούμε τα συμαντικότερα γεγονότα ανά μήνα για το 2022.
Ιανουάριος
16/1
Ο CEO του twitter Jack Dorsey συνεχίζει την υποστήριξη του στο Bitcoin και στο οικοσύστημα γύρω από αυτό, δημιουργεί ένα defense fund για του developer του ψηφιακούς νομίσματος ώστε απερίσπαστοι να μπορέσουν να συνεχίσουν την δουλειά τους. Το fund αυτό θα έρθει αργότερα και σε νομική διαμάχη με τον Craig Wright aka faketoshi.
To ανταλλακτήριο Crypto.com δέχεται επίθεση με ψηφιακά νομίσματα ethereum 15 εκατομμυρίων δολαρίων να κάνουν φτερά από την πλατφόρμα. Το ανταλλακτήριο θα διακόψει την λειτουργία του για κάποιες ώρες μέχρι να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Θύματα της επίθεσης ήταν 400 πελάτες του ανταλλακτηρίου.
21/1
Mεγάλη πτώση της ισοτιμίας του Bitcoin που μέσα σε λίγες ώρες χάνει 10% της αξίας του.To bear market του 2022 έχει αρχίσει να εδραιώνεται και πλέον το Bitcoin έχει αρχίσει να κάνει το κύκλο της πτώσης της ισοτιμίας του.
23/1
To El Salvador συνεχίζει να κάνει αγορές ψηφιακών νομισμάτων στην πτώση της ισοτιμίας αγοράζοντας ακόμα 410 Bitcoin. Η πτώση της ισοτιμίας συνεχίζεται πέφτοντας κάτω από τα 30.000 δολάρια με άνοδο αργότερα στα 34.000.
To lightning network είναι η πλέον αναπτυσσόμενη τεχνολογία του Bitcoin με αρκετά ανταλλακτήρια να το προσθέτουν ως σύστημα μεταφοράς ψηφιακών νομισμάτων ενώ στο δίκτυο του μέχρι το τέλος θα προστεθούν χιλιάδες ψηφιακά νομίσματα. Το mobile Cash app ανακοινώνει ότι υποστηρίζει το lightning network για την μεταφορά Bitcoin προς την εφαρμογή.
Lightning Network is now available on Cash App. It's the fastest, free way to pay anyone in bitcoin.
Buy tacos, tip your favorite Twitter comedian, or send a friend money abroad—anywhere that accepts lightning. pic.twitter.com/65TXSJ6yL6
Βρέθηκε μέρος των κλεμμένων Bitcoin από το ανταλλακτήριο Bitfinex καθώς αποκαλύφθηκε ότι δύο αμερικανοί πολίτες ήταν υπεύθυνοι για μια από τις μεγαλύτερες κλοπές ψηφιακών νομισμάτων στην ιστορία του Bitcoin. Από τα 120.000 Bitcoin που είχαν αφαιρεθεί από το ανταλλακτήριο οι αμερικανικές αρχές κατέσχεσαν τα 90 χιλιάδες ψηφιακά νομίσματα.
Μαζικές διαδηλώσεις στο Καναδά από οδηγούς φορτηγών που αρνούνται να συμμορφωθούν στην νομοθεσία για υποχρεωτικό εμβολιασμό τους ώστε να μπορούν να εισέλθουν στην επικράτεια του Καναδά όταν μεταφέρουν εμπορεύματα από της Ηνωμένες Πολιτείες. Η στάση των οδηγών βγάζει στους δρόμους αντιεμβολιαστές πολίτες με τις ταραχές να κρατάνε αρκετές μέρες. Για την χρηματοδότηση αυτού του κινήματος οι διαδηλωτές στρέφονται στο Bitcoin μετά τον αποκλεισμό τους από το τραπεζικό σύστημα και από τα mainstream συστήματα πληρωμών. Ο Καναδάς αντιδρά με το δικαστήριο να διατάζει κατάσχεση των ψηφιακών νομισμάτων από τις διευθύνσεις που έγιναν οι χρηματοδοτήσεις. Μετά από λίγες μέρες αφού το δικαστήριο καταλαβαίνει ότι κάτι τέτοιο είναι τελείως απίθανο να συμβεί στρέφεται εναντίον όσων οργάνωσαν αυτές τις χρηματοδοτήσεις.
Η Ρωσία είχα ανακοινώσει αρχικά ότι θα δέχεται πληρωμές για το φυσικό αέριο μόνο σε ρούβλια μετά από τα οικονομικά μέτρα εναντίον της από Ευρωπη Αμερική.
Τα Bitcoin που έχουν εξορυχθεί είναι πλέον πάνω από 19 εκατομμύρια με τα υπόλοιπα δύο εκατομμύρια ψηφιακά νομίσματα όπως έχει σχεδιαστεί να γίνουν mining μέχρι το 2140.
H Banco Galicia πέμπτη μεγαλύτερη τράπεζα της Αργεντινής ενεργοποιεί την αγορά και πώληση Bitcoin καθώς και άλλων ψηφιακών νομισμάτων μέσω του mobile app ως μια νέα επενδυτική επιλογή προς τους πελάτες της.
10/5
To Bear market συνεχίζεται για το Bitcoin και πλέον η ισοτιμία σπάει προς τα κάτω τα 30.000 δολάρια πολύ μακριά πλέον από τα 70.000 δολάρια ATH.
17/5
Το El Savlador διοργανώνει μεγάλο διεθνές συνέδριο για το Bitcoin με την συμμετοχή από κυβερνητικούς αξιωματούχους από 44 χώρες από ολο τον κόσμο.
Δημοσιεύθηκε η όγδοη ετήσια έκθεση που μετρά το επίπεδο ωριμότητας ανοικτών δεδομένων σε όλη την Ευρώπη. Η έκθεση ωριμότητας ανοιχτών δεδομένων (ODM) 2022 καταγράφει την πρόοδο που σημείωσαν τα κράτη μέλη της ΕΕ καθώς προωθούν τη δημοσίευση και επαναχρησιμοποίηση ανοιχτών δεδομένων, καθώς και τις διαφορετικές προτεραιότητες που έχουν τεθεί για να γίνει αυτό. Η έκθεση ... Read more
Το Forum, που διοργάνωσαν το ΕΚΤ και το Δίκτυο Περραιβία, συγκέντρωσε το ενδιαφέρον φορέων της κεντρικής κυβέρνησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης, επιστημόνων και ερευνητών που ασχολούνται με οποιαδήποτε πτυχή της συντήρησης και ανάδειξης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Οι προκλήσεις και οι προοπτικές για την επαύξηση του διαθέσιμου ψηφιακού πολιτιστικού αποθέματος της χώρας μας στον Εθνικό Συσσωρευτή Ψηφιακού Πολιτιστικού Περιεχομένου SearchCulture.gr και την ευρωπαϊκή πλατφόρμα Europeana, διερευνήθηκαν στο Διήμερο Διαδικτυακό Forum “Ο Ελληνικός Πολιτισμός στον Ψηφιακό Δημόσιο Χώρο και τη Europeana: Προκλήσεις – Προοπτικές” που διοργάνωσαν το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχόμενου (ΕΚΤ) και ο Δευτεροβάθμιος Μη Κερδοσκοπικός Οργανισμός «Δίκτυο ΠΕΡΡΑΙΒΙΑ», στις 1 και 2 Δεκεμβρίου 2022.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε σε συνδιοργάνωση με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, την έδρα UNESCO του Τεχνολογικού Πανεπιστήμιου Κύπρου και το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Πολιτισμού, Περιβάλλοντος και Επιστημών και τέλεσε υπό την Αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Το Forum συγκέντρωσε το ενδιαφέρον 470 θεατών που προέρχονταν από φορείς της κεντρικής κυβέρνησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης, επιστήμονες και ερευνητές που ασχολούνται με οποιαδήποτε πτυχή της συντήρησης και ανάδειξης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, καθώς και εταιρείες πληροφορικής και τεχνικούς ανάδοχους που υποστηρίζουν έργα ψηφιοποίησης πολιτιστικού αποθέματος και ενδιαφέρονταν να ενημερωθούν για τις προδιαγραφές και τον τρόπο διάθεσης των συλλογών στον SearchCulture.gr και την ευρωπαϊκή πλατφόρμα Europeana.
Ανοίγοντας την εκδήλωση, η Δρ Εύη Σαχίνη, Διευθύντρια του ΕΚΤ, καλωσόρισε τον πολύ μεγάλο αριθμό των συμμετεχόντων από όλη την Ελλάδα, που, όπως και οι προηγούμενες εκδηλώσεις που έχει διοργανώσει το ΕΚΤ με αντικείμενο τον ψηφιακό πολιτισμό και τον εθνικό συσσωρευτή SearchCulture.gr, καταδεικνύουν το μεγάλο ενδιαφέρον και τη δυναμική που υπάρχει από τους εμπλεκόμενους στην αλυσίδα της ψηφιοποίησης, της διαχείρισης και της ανάδειξης του ψηφιακού πολιτιστικού περιεχομένου για τα θέματα που σχετίζονται με αυτό.
Η Ε. Σαχίνη αναφέρθηκε στον ρόλο του ΕΚΤ που είναι ο διαπιστευμένος συσσωρευτής για το ελληνικό ψηφιακό πολιτιστικό περιεχόμενο και ο καθ’ύλην αρμόδιος φορέας για την διαμόρφωση των προδιαγραφών διαλειτουργικότητας για το ψηφιακό πολιτιστικό περιεχόμενο που συγκροτούν μία κοινή γλώσσα να μιλάμε για βασικά θέματα διαχείρισης και ανάδειξης του πολιτιστικού περιεχομένου.
Αναφέρθηκε ακόμη, στο ισχυρό δίκτυο των φορέων και των ανθρώπων που εργάζονται στους φορείς πολιτισμού- τα μουσεία, τις βιβλιοθήκες και τα αρχεία- και στην ανάγκη διαρκούς βελτίωσης των δεξιοτήτων που είναι απαραίτητες για να ανταπεξέλθουν στις προκλήσεις της ψηφιοποίησης και της ψηφιακοποίησης του πολιτιστικού τομέα.
Τέλος, τόνισε τη σημασία της χρήσης και της αξιοποίησης του πολιτιστικού αποθέματος από τις επιμέρους κοινότητες ενδιαφέροντος και κυρίως την εκπαιδευτική κοινότητα, για την οποία η διάθεση υψηλής ποιότητας, έγκυρου περιεχομένου με ξεκάθαρες άδειες χρήσης είναι εξαιρετικά σημαντική, όπως είναι ακόμη για την ερευνητική κοινότητα, τις δημιουργικές βιομηχανίες και τον τουρισμό. Η Ε. Σαχίνη τόνισε την ανάγκη διαμόρφωσης ενός κοινού οράματος ώστε η διάθεση υψηλής ποιότητας ψηφιακού πολιτιστικού περιεχομένου θα παράγει αξία για όλες αυτές τις κοινότητες ενδιαφέροντος.
Στη συνέχεια τον λόγο πήρε ο Κωνσταντίνος Σκριάπας, Πρόεδρος ΔΣ του Δικτύου «ΠΕΡΡΑΙΒΙΑ» ο οποίος μίλησε για τη σημασία της εκδήλωσης για την ενημέρωση όλων των εμπλεκόμενων φορέων με στόχο να αυξηθεί το ελληνικό περιεχόμενο από το 1,17% στο οποίο αντιστοιχεί σήμερα στη Europeana, ενώ τόνισε και τη σημασία της κοινωνίας των πολιτών στην ανάδειξη και την αξιοποίηση της ψηφιακής πολιτιστικής κληρονομιάς.
Ο Καθηγητής Θεόδωρος Γκανέτσος, από το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής και Πρόεδρος του Εργαστηρίου Βιομηχανικής Σχεδίασης και Παραγωγής, αναφέρθηκε στον τρόπο με τον οποίο σύγχρονες φορητές συσκευές συντελούν στη συντήρηση των αρχαιοτήτων και των έργων τέχνης με μή-καταστρεπτικό τρόπο, όπου π.χ. με αισθητήρες μπορούν να καταγράφονται η θερμοκρασία, η υγρασία και η συγκέντρωση αερίων και να προβλέπονται οι επιπτώσεις των περιβαλλοντικών συνθηκών στη συντήρηση και να σχεδιάζεται η αποκατάσταση, αλλά και στη συστηματική εκπαίδευση στελεχών του πολιτισμού από όλα τα Βαλκάνια, στην οποία το εργαστήριο επιδίδεται ώστε να είναι σε θέση να αξιοποιήσουν τις τεχνολογίες αυτές.
Ο Μαρίνος Ιωαννίδης, Διευθυντής της Έδρας UNESCO για την Ψηφιακή Πολιτιστική Κληρονομιά του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου, τόνισε ότι ο πολιτισμός βρίσκεται μπροστά σε σημαντικές προκλήσεις που εγείρονται από την κλιματική αλλαγή αλλά και την ανθρώπινη παρέμβαση, όπως είναι οι πόλεμοι, λόγω των οποίων καθίσταται επιτακτικό να ψηφιοποιήσουμε και να διασώσουμε τα επιτεύγματα του πολιτισμού, διαφορετικά κινδυνεύει να χαθεί μεγάλο μέρος της κληρονομιάς μας.
Το Ευρωπαϊκό και το Εθνικό Περιβάλλον της Ψηφιακής Συσσώρευσης του Πολιτισμού
Ανοίγοντας την πρωινή συνεδρία που ήταν αφιερωμένη στο εθνικό και το ευρωπαϊκό οικοσύστημα του ψηφιακού πολιτισμού, η Γεωργία Αγγελάκη, υπεύθυνη ανάπτυξης του δικτύου των φορέων που διαθέτουν συλλογές στο SearchCulture.gr, στο ΕΚΤ, αναφέρθηκε στη Σύσταση του 2021 της ΕΕ αναφορικά με τη Δημιουργία του Χώρου Δεδομένων στον Πολιτισμό, που καλεί τα κράτη-μέλη να σχεδιάσουν μία ολοκληρωμένη στρατηγική για τον ψηφιακό πολιτισμό, βάζοντας μετρήσιμους στόχους για την ψηφιοποίηση και την ψηφιακή διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Ο Henning Scholz, υπεύθυνος για τη δημοσίευση των συλλογών στη Europeana, στην ομιλία του επιχείρησε να ξεκαθαρίσει ορισμένες βασικές έννοιες που σχετίζονται με αυτή ανάμεσα στα άλλα, τις έννοιες της συσσώρευσης και του ψηφιακού μετασχηματισμού, καθώς και τη σημασία της διαλειτουργικότητας των μεταδεδομένων με την ανάπτυξη του Europeana Data Model. Η Πρωτοβουλία της Europeana (Europeana Initiative) όπως λέγεται, περιλαμβάνει τρία όργανα- το Ίδρυμα της Europeana, το Φόρουμ των Εθνικών και Θεματικών Συσσωρευτών (Europeana Aggregator Forum) και την Ένωση του Δικτύου των επαγγελματιών (Europeana Network Association).
Στην ομιλία του ο H. Scholz εστίασε στη Europeana ως πλατφόρμα συλλογής των πολιτιστικών δεδομένων από όλη την Ευρώπη και μίλησε για τα βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Europeana στο πλαίσιο της υλοποίησης του Χώρου Δεδομένων για τον Πολιτισμό, και συγκεκριμένα την επάυξηση του 3D περιεχομένου, την ανάπτυξη ανθεκτικών και αξιόπιστων υποδομών για τη συσσώρευση, τη βελτίωση των δεξιοτήτων των επαγγελματιών του πολιτισμού και την ανάπτυξη κοινού με στόχο την επαύξηση της επανάχρησης του πολιτιστικού αποθέματος. Αναφέρθηκε ακόμη, ο H. Scholz στην παρουσία του ελληνικού περιεχομένου στη Europeana, που, αν και καταλαμβάνει μικρό ακόμα ποσοστό (γύρω στο 1,17%) εν τούτοις, έχει στην πλειοψηφία του υψηλής ποιότητας δεδομένα χάρη και στην πρότυπη υποδομή συσσώρευσης του εθνικού συσσωρευτή SearchCulture.gr.
Στη συνέχεια, η Sofie Taes, αντιπρόεδρος της Ένωσης του Δικτύου των επαγγελματιών που συμμετέχουν στη Europeana (Europeana Network Association), μίλησε για τη Europeana ως ανθρωποδίκτυο. Συγκεκριμένα, το Δίκτυο έχει 7 Κοινότητες (‘Ερευνα, Εκπαίδευση, Πνευματική Ιδιοκτησία, Τεχνολογία, Κλιματική Αλλαγή, Επικοινωνία) που αριθμούν πάνω από 3.000 επαγγελματίες από πολύ διαφορετικά επιστημονικά πεδία, και οι οποίοι δραστηριοποιούνται, με ισότητα, επαγγελματισμό και πάθος, όπως έθεσε η S. Taes, πάνω σε καινοτόμα θέματα κοινού ενδιαφέροντος, μέσα από τη συμμετοχή τους σε ομάδες εργασίας, και επηρεάζοντας τις ευρωπαϊκές εξελίξεις αναφορικά με τον ψηφιακό πολιτισμό. Η συμμετοχή στο Δίκτυο, στις κοινότητες και τις επιμέρους ομάδες εργασίας είναι ανοικτή και δωρεάν για οποιονδήποτε ενδιαφέρεται να συμμετάσχει.
Ο Εθνικός Συσσωρευτής Ψηφιακού Πολιτιστικού Περιεχομένου SearchCulture.gr
Η Έλενα Λαγούδη, υπεύθυνη της ανάδειξης και επιμέλειας των συλλογών που συγκεντρώνονται στον εθνικό συσσωρευτή SearchCulture.gr στο ΕΚΤ, παρουσίασε την ιστορική εξέλιξη του SearchCulture.gr, τις προηγμένες δυνατότητες αναζήτησης και πλοήγησης στο περιεχόμενο, τους τρόπους ανάδειξης των συλλογών, που βασίζονται στους προηγμένους σημασιολογικούς εμπλουτισμούς που πραγματοποιεί η ομάδα του SearchCulture.gr αλλά και στις συστηματικές προσπάθειες ανάπτυξης του δικτύου των φορέων που συμμετέχουν σε αυτόν και βελτίωσης των ψηφιακών δεξιοτήτων των εργαζομένων στον πολιτισμό, μέσα από τη διενέργεια διαδικτυακών σεμιναρίων πάνω σε μία ευρεία θεματική ενότητα που άπτεται της πρότυπης ψηφιοποίησης και διαχείρισης του πολιτιστικού αποθέματος που τους αφορά.
Τα τρία κεντρικά Ολοκληρωμένα Πληροφοριακά Συστήματα της Διεύθυνσης του Εθνικού Αρχείου Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, παρουσίασαν οι Χαρίλαος Τσέλιος, Χριστίνα Ρωμάνου και Νίκος Συρρής. Το πρώτο αφορά το ΟΠΣ του Εθνικού Κτηματολογίου μέσω του οποίου γίνεται η καταγραφή, η τεκμηρίωση και η διαχείριση της μνημειακής κληρονομιάς της χώρας, δηλαδή των ακίνητων μνημείων, των αρχαιολογικών χώρων, όπως και των ακινήτων που ανήκουν στο ΥΠΠΟΑ. Ταυτόχρονα καταγράφονται οι ζώνες προστασίας, ενώ ο χρήστης μπορεί να πλοηγηθεί σε αυτό με πολλαπλά κριτήρια, όπως χάρτες, κλπ.
Το δεύτερο αφορά το ΟΠΣ των κινητών μνημείων, όπως των τεκμηρίων που φυλάσσονται σε μουσεία του ΥΠΠΟΑ αλλά και σε τεκμήρια τα οποία ποτέ δεν έχουν εκτεθεί στο κοινό. Η Πύλη των Κινητών Μνημείων δίνει πρόσβαση σε πάνω από 67.000 τεκμήρια τα οποία έχουν διατεθεί και στον εθνικό συσσωρευτή και τη Europeana.
Το τρίτο OΠΣ αφορά το Ιστορικό Αρχείο του ΥΠΠΟΑ, της παλαιότερης υπηρεσίας του ελληνικού δημοσίου. Τα ΟΠΣ, τoν συντονισμό της ανάπτυξης και διαχείρισης των οποίων έχει η Διεύθυνση Διαχείρισης του Εθνικού Αρχείου Μνημείων, υποστηρίζουν καταρχήν τις επιστημονικές και διαχειριστικές εργασίες των εφορειών και των υπηρεσιών του υπουργείου που αφορούν την καταγραφή, την διάσωση και τη διαχείριση του ακίνητου και κινητού πλούτου της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας, συμβάλλοντας σημαντικά στον ψηφιακό μετασχηματισμό της δημόσιας διοίκησης, ενώ επιπλέον, διευκολύνουν την ενημέρωση και πρόσβαση των πολιτών σε σημαντική πληροφορία που τους αφορά καθώς και στην ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς διεθνώς.
Στη μνήμη του Μάνου Χαριτάτου (1944-2012), ιδρυτή του Ελληνικού Λογοτεχνικού Ιστορικού Αρχείου, το όραμα του οποίου συνοψίζεται στις λέξεις “Ανοικτό Αρχείο” ήταν αφιερωμένη η ομιλία της Βασιλικής Χατζηγεωργίου από το Φωτογραφικό Αρχείο του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης (ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ). Από το 1980 που ιδρύθηκε το ΕΛΙΑ φροντίζει για τη διάσωση και προσφορά στην κοινωνία της ιστορίας και του πολιτισμού που παρήγαγε. Το ΕΛΙΑ απαρτίζεται από τη βιβλιοθήκη και τα αρχεία ενώ στις συλλογές του περιλαμβάνονται αρχεία από ορισμένες από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες της ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού (Θ. Κολοκοτρώνη, Κ. Παξινού, Α. Μινωτή, κ.ά). Η ψηφιοποίηση του αρχείου που έγινε στο πλαίσιο της ΚτΠ (2004-2006) και των προσκλήσεων 65 & 172 παρήγαγε 111.100 ψηφιακά τεκμήρια (καρτποσταλ, εφήμερα, περιοδικά, φωτογραφίες, κ.ά), ήτοι ένα από τα μεγαλύτερα ψηφιακά αρχεία της χώρας, τα οποία είναι διαθέσιμα και μέσα από το SearchCulture.gr και τη Europeana.
Η B. Χατζηγεωργίου παρουσίασε τα εργαλεία έρευνας και τη διάθεση των ψηφιακών τεκμηρίων που συγκροτούν το ψηφιακό οικοσύστημα του ΕΛΙΑ και στάθηκε τόσο στα οφέλη της ψηφιοποίησης, όπως τη δυνατότητα μελέτης των τεκμηρίων που κινδυνεύουν όσο και στα προβλήματα, όπως το κόστος της συντήρησης και διαχείρισης του ψηφιακού υλικού, επισημαίνοντας παράλληλα ότι είναι ένα από τα ελάχιστα ψηφιακά αρχεία που επιβιώνουν διαδικτυακά από τις πρώτες προσκλήσεις ψηφιοποίησης. Έκλεισε δε με την παρατήρηση ότι η ψηφιοποίηση έχει δημιουργήσει μία νέα γενιά ερευνητών που περιμένουν όλο το υλικό να είναι διαθέσιμο ψηφιακά, κάτι που ιδίως στο πλαίσιο των αρχείων είναι ουτοπικό, δεδομένου του όγκου και του τρόπου οργάνωσης των αρχείων σε σύνολα πληροφορίας.
Η απογευματινή συνεδρία ήταν αφιερωμένη στη σχέση και τις συνέργειες του ψηφιακού δημόσιου χώρου για τον πολιτισμό με την πολιτιστική διπλωματία, την εκπαίδευση, την έρευνα και τον τουρισμό.
Ο Ψηφιακός Πολιτισμός στον Ψηφιακό Δημόσιο Χώρο: Ζητήματα και Προοπτικές
Στη βιντεοσκοπημένη ομιλία του, ο Δρ Γιάννης Χρυσουλάκης, Γενικός Γραμματέας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας του Υπουργείου Εξωτερικών, αναφέρθηκε στις δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογία τον 21ο αιώνα στην αντιμετώπιση με σύγχρονα μέσα, προκλήσεων που οφείλονται σε κρίσεις όπως η κλιματική αλλαγή, οι φυσικές καταστροφές, οι πολεμικές συρράξεις, κ.ά.
Η καταγραφή και η ψηφιοποίηση του ιδιαίτερου πολιτισμού κάθε χώρας, στο πλαίσιο της πολιτιστικής διπλωματίας, βοηθούν στη διαμόρφωση της εικόνας και της φήμης της χώρας διεθνώς. Ο Γ. Χρυσουλάκης τόνισε, τέλος, ότι η καταγραφή, ψηφιοποίηση, μελέτη και ανάδειξη των ιστορικών τεκμηρίων, των αρχειακών πηγών και της πολιτιστικής κληρονομιάς των ελληνικών κοινοτήτων της Διασποράς είναι ζωτικής σημασίας, όπως καταδεικνύει και το πρόσφατο παράδειγμα της καταστροφής ανεκτίμητων πολιτιστικών μνημείων της ελληνικής Διασποράς στη Μαριούπολη της Ουκρανίας, όπου επλήγησαν ελληνορθόδοξοι ναοί και το Πολιτιστικό Κέντρο της Ελληνικής Κοινότητας, με συνέπεια να χαθεί πολύτιμο ιστορικό και αρχειακό υλικό για την μακραίωνη και τόσο σημαντική ελληνική παρουσία στην περιοχή της Αζοφικής.
Τουρισμός και πολιτισμός συνδέονται άρρηκτα με μία έντονα συμπληρωματική και αμφίδρομη σχέση, επεσήμανε στην ομιλία της ηΔρ Παναγιώτα Διονυσοπούλου, Προϊσταμένη της Γενικής Διεύθυνσης Τουριστικής Πολιτικής του Υπουργείου Τουρισμού. Ο υλικός και άυλος πολιτισμός μίας χώρας συνιστούν παραδοσιακα πόλο έλξης των τουριστών και όχημα δημιουργίας ενός ισχυρού brand name για τη χώρα.
Πριν την πανδημία, είπε η Π. Διονυσοπούλου, υπήρχε ο φόβος ότι η ψηφιοποίηση των μνημείων θα άμβλυνε το τουριστικό ενδιαφέρον, ενώ τα μέχρι στιγμής δεδομένα καταδεικνύουν, αντίθετα, ότι η πρόσβαση σε ψηφιακό πολιτιστικό περιεχόμενο αυξάνει τη βούληση για πραγματοποίηση ταξιδιών, συντελεί στην ανάδειξη λιγότερο δημοφιλών προορισμών, προσελκύει νέα ακροατήρια, ενώ η εκπαιδευτική διάσταση πολλών ψηφιακών εφαρμογών ενισχύουν την γνώση για την ιστορία και τον πολιτισμό της Ελλάδας, και άρα τον σεβασμό στον υλικό και άυλο πολιτισμό της. Στόχος άλλωστε του υπουργείου, τόνισε η Π. Διονυσοπούλου είναι η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη.
Σε αυτό το πλαίσιο, το υπουργείο αναπτύσει μία σειρά από εργαλεία, όπως το Visit Greece, μέσα από τα οποία επιχειρείται η συστηματική συλλογή ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων για την τουριστική κίνηση στην Ελλάδα, με στόχο το σχεδιασμό πολιτικών και την ανάπτυξη θεσμικών παρεμβάσεων, όπως για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, και της ανταγωνιστικότητας του τουριστικού προϊόντος της χώρας, που θα είναι βασισμένες σε πραγματικά στοιχεία.
Στην εισήγησή του, ο Δρ Παναγιώτης Πήλιουρας, Σύμβουλος Α’ του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, μίλησε για τις σχεδιαζόμενες δράσεις του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων αναφορικά με την ενσωμάτωση των ψηφιακών τεχνολογιών στην εκπαίδευση. Ανάμεσα στα άλλα, ο Π. Πήλιουρας τόνισε τον σχεδιασμό των νέων προγραμμάτων σπουδών που έχουν ως στόχο οι μαθητές να είναι τεχνολογικά και ψηφιακά εγγράμματοι αλλά και να ενισχύουν την αξιοποίηση των νεών τεχνολογιών για την αειφορία και την ενίσχυση της πολιτειότητας.
Τόσο τα νέα προγράμματα σπουδών, όσο και η πρωτοβουλία για το πολλαπλό βιβλίο που πρόκειται να υλοποιηθεί σύντομα, θα αξιοποιούν τους διαθέσιμους ψηφιακούς πολιτιστικούς πόρους με τρόπο διαδραστικό, και με την ανάπτυξη πολλαπλών τρόπων αξιοποίησής τους όπως μέσα από εικονικές περιηγήσεις και αφηγηματικούς χάρτες, όχι μόνο στο μάθημα των καλλιτεχνικών αλλά σε όλες τις θεματικές όπως τη διδακτική της ιστορίας, των φυσικών και των ανθρωπιστικών επιστημών. Με τις εξελίξεις αυτές, ο Π. Πήλιουρας εξέφρασε την αισιοδοξία ότι η αξιοποίηση των ψηφιακών πολιτιστικών πόρων που είναι διαθέσιμοι μέσα από τους φορείς και το SearchCulture.gr θα μεγιστοποιηθεί από την εκπαιδευτική κοινότητα.
Καίριους προβληματισμούς γύρω από την τωρινή κατάσταση σε σχέση με την δημιουργία 3D μοντέλων και τη διάθεσή τους στη Europeana έθεσε στην παρουσίασή του ο Χρήστος-Νικόλαος Αναγνωστόπουλος, μέσα και από την μεγάλη εμπειρία που έχει τόσο ως ερευνητής αλλά και ως καθηγητής στο τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου και διευθυντής του εργαστηρίου Ευφυών Συστημάτων.
Ο Χ. Αναγνωστόπουλος επεσήμανε ότι η 3Δ ψηφιοποίηση είναι ένα νεότερο πεδίο και γι’αυτό το λόγο στην Europeaa δεν υπάρχει ακόμη πολύ υλικό ενώ ανέφερε, αφενός τις πολύ διαφορετικές τεχνολογίες σάρωσης (3D επίγειοι και φορητοί σαρωτές, φωτογραμμετρία, κλπ) που δημιουργούν πολύ διαφορετικά μοντέλα (όπως πλέγματα σημείων, πολυγωνικά μοντέλα) και μορφότυπους αρχείων, τα οποία με τη σειρά τους απαιτούν πάρα πολύ χώρο για τη φιλοξενία τους, ενώ παράλληλα οι υπάρχοντες viewers δεν είναι ακόμη σε θέση να υποστηρίξουν τα περισσότερα από αυτά τα παραγόμενα μοντέλα.
Ο μόνος διαδεδομένος viewer που υποστηρίζει η Europeana αυτή τη στιγμή είναι το Sketchfab που όμως είναι εμπορικός και ενέχει κόστος για τη χρήση του για τη μεταφόρτωση αρχείων. Οι σχετικές επιλογές επηρεάζονται και από την επιλογή των πλατφορμών, των λογισμικών αλλά και του υλισμικού για την καταφόρτωση των αρχείων για περαιτέρω αξιοποίηση όπως για 3Δ εκτύπωση.
Ένα σημαντικό, τέλος, ζήτημα που έθεσε ο Χ. Αναγνωστόπουλος αφορά την εκ του μηδενός αναπαράσταση ενός μνημείου, και το θέμα του ποιός έχει την αρμοδιότητα να μεταφορτώνει τέτοια αρχεία στη Europeana, ώστε να εγγυάται την ποιότητα και τη συνέχεια της διαχείρισης και των ίδιων των ψηφιακών αρχείων. Ο Χ. Αναγνωστόπουλος επεσήμανε την ανάγκη τυποποίησης στην παραγωγή και αναπαραγωγή των 3D μοντέλων αλλά και δημοσίευσης πιο συγκεκριμένων οδηγιών από τη Europeana σχετικά με τα παραπάνω θέματα, τους κατάλληλους μορφότυπους και τα αποδεκτά επίπεδα ανάλυσης των αρχείων, που μπορεί να διαφοροποιούνται και ανάλογα με τα κοινά στα οποία απευθύνονται.
Με το ζήτημα της αξιοποίησης των αποτελεσμάτων της ψηφιοποίησης και της ανάπτυξης εργαλείων και διαδικασιών για τη διαχείριση ψηφιακών αποθεμάτων με σκοπό τη δημιουργία ψηφιακών εμπειριών καθώς και με τις προϋποθέσεις για την εμπορική τους αξιοποίηση καταπιάστηκε στην ομιλία του ο Δρ Στέλιος Θωμόπουλος από το Ινστιτούτο Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του ΕΚΕΦΕ “Δημόκριτος”. Ο Σ. Θωμόπουλος παρουσίασε την υπερπλατφόρμα DICE (Digital Immersive Cultural Experiences) που έχει αναπτυχθεί από το Ινστιτούτο Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, και η οποία περιλαμβάνει μία σειρά από επιμέρους πλατφόρμες που υποστηρίζουν τη δημιουργία και διαχείριση τεκμηρίων σε 3D και εικονικό περιβάλλον, εργαλεία για την γεωτοποθέτηση των τεκμηρίων, την παιχνιδοποίηση, τη διασύνδεση και τη δημιουργία εμπειριών για τους χρήστες.
Στο μοντέλο της πλατφόρμας οι δημιουργοί του περιεχομένου και οι επιμελητές συμβάλλονται με smart contracts που βασίζονται στο blockchain μέσα από μία αλυσίδα παραγωγής αξίας που βασίζεται στην αξιοποίηση της πνευματικής ιδιοκτησίας και παράγει προστιθέμενη αξία για την εκπαίδευση και τον τουρισμό. O Σ. Θωμόπουλος έκλεισε την ομιλία του με τον προβληματισμό ότι η παραγωγή περιεχομένου υψηλής ποιότητας είναι αρκετά ακριβή διαδικασία και είναι ένα ζητούμενο πώς θα διευρυνθεί η παραγωγή και η χρήση τέτοιου περιεχομένου.
Στρογγυλή Τράπεζα Συζήτησης
Στη συζήτηση που έκλεισε την πρώτη μέρα του Φόρουμ αναδείχθηκαν τα θέματα της μακροχρόνιας διατήρησης των 3D αρχείων, της σημασίας της διάχυσης της γνώσης στις κοινότητες ενδιαφέροντος και ιδίως στην εκπαιδευτική για την περαιτέρω αξιοποίησή του στην εκπαιδευτική διαδικασία, τη σημασία της αξιοποίησης του ψηφιακού πολιτιστικού αποθέματος για την προβολή λιγότερο δημοφιλών τουριστικών προορισμών, των πολύ διαφορετικών αναγκών που έχουν οι διαφορετικές κοινότητες χρηστών σε σχέση με το πολιτιστικό υλικό.
Επισημάνθηκε επίσης η σημασία της συστράτευσης της κοινωνίας των πολιτών και των τοπικών κοινωνιών στην ψηφιοποίηση και ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, της βιωσιμότητας του ψηφιακού πολιστικού υλικού και της σημασίας υιοθέτησης σε εθνικό επίπεδο των κοινών προδιαγραφών διαλειτουργικότητας και ποιότητας του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου που αποτελούν μία κοινή γλώσσα να μιλάμε σε εθνικό επίπεδο για τα θέματα αυτά.
Διαδικτυακό Διεθνές Forum “Ο Ελληνικός Πολιτισμός στον Ψηφιακό Δημόσιο Χώρο & τη Europeana”| 1η μέρα
Διαδικτυακό σεμινάριο με τίτλο “Βασικές Προδιαγραφές Διαλειτουργικότητας για την ένταξη συλλογών στον Εθνικό Συσσωρευτή SearchCulture.gr και τη Europeana”
Η δεύτερη ημέρα του φόρουμ ξεκίνησε με μια σύντομη παρουσίαση του Εθνικού Συσσωρευτή SearchCulture.gr και των εκδόσεων “Βασικές Προδιαγραφές Διαλειτουργικότητας για την ένταξη συλλογών στον Εθνικό Συσσωρευτή SearchCulture.gr” και “Καλές Πρακτικές και Προδιαγραφές διαλειτουργικότητας και ποιότητας για τη διαδικτυακή διάθεση ψηφιακού πολιτιστικού περιεχομένου”.
O Δρ Χάρης Γεωργιάδης, μηχανικός λογισμικού και τεχνικός υπεύθυνος της υποδομής SearchCulture.gr στο ΕΚΤ, διέτρεξε τις 5 ενότητες που περιλαμβάνει ο συνοπτικός οδηγών των προδιαγραφών διαλειτουργικότητας και συγκεκριμένα: το διαδικτυακό περιβάλλον διάθεσης, τα βασικά μεταδεδομένα, τη διάθεση μέσω του πρωτοκόλλου OAI-PMH, τις άδειες χρήσης και τις προδιαγραφές μορφοτύπων καθώς και τις ελάχιστες αναλύσεις που είναι απαιτητές για τη διάθεση των ψηφιακών αρχείων.
Στη συνέχεια, οΝίκος Βασιλογαμβράκης, Επιστήμονας πληροφορίας στο ΕΚΤ, εστίασε στις βασικές έννοιες και τις καλές πρακτικές με βάση τις οποίες τεκμηριώνουμε ένα έργο, αποσαφηνίζοντας έννοιες όπως μεταδεδομένα, σχήματα τεκμηρίωσης, λεξιλόγια, κανόνες περιγραφής, μοναδικοί προσδιοριστές, καθώς και αναφέροντας τα υποχρεωτικά, τα υποχρεωτικά κατά συνθήκη και τα συνιστώμενα πεδία στην τεκμηρίωση.
Ο Χ. Γεωργιάδης παρουσίασε τη χρήση του OAI-PMH και των υποστηριζόμενων σχημάτων για τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των αποθετηρίων και του συσσωρευτή. Ανέφερε ότι τα υποστηριζόμενα σχήματα είναι το DC+METS, QDC+METS, ESE, EDM και LIDO και εξήγησε τους λόγους και τα οφέλη για να επιλέξει κάποιος καθένα από αυτά. Αναφέρθηκε στα ψηφιακά αρχεία, τους προτεινόμενους μορφότυπους και τις ελάχιστες απαιτήσεις ως προς την ανάλυσή τους.
Στη συνέχεια η Αγάθη Παπανότη, αρχαιολόγος και υπεύθυνη για τους σημασιολογικούς εμπλουτισμούς των συλλογών του SearchCulture.gr, παρουσίασε τη διαδικασία σημασιολογικών εμπλουτισμών που διεξάγει το ΕΚΤ στο σύνολο του περιεχομένου που συσσωρεύει. Παρουσίασε τα λεξιλόγια που έχει δημιουργήσει το ΕΚΤ και έκανε μια σύντομη παρουσίαση των ανοικτών διασυνδεδεμένων δεδομένων (Linked Open Data/L.O.D.) αλλά των πλεονεκτημάτων που παρουσιάζει η χρήση τους στην τεκμηρίωση περιεχομένου. Τέλος παρουσιάστηκαν οι λειτουργικότητες που έχουν αναπτυχθεί στο SearchCulture.gr, οι οποίες είναι εφικτές χάρη στους σημασιολογικούς εμπλουτισμούς και τη χρήση LOD.
Τέλος ηΗλέκτρα Οσμάνι, Metadata Coordinator στη Europeana έκανε μια σύντομη εισαγωγή στο έργο της Ευρωπαϊκής Ψηφιακής Βιβλιοθήκης. Παρουσίασε το Europeana Publishing Framework που αποτελεί το πλαίσιο των προδιαγραφών για τη διάθεση μεταδεδομένων και ψηφιακών αρχείων μέσα από τη Europeana. Έγινε αναφορά στα tiers βάση των οποίων η Europeana διακρίνει το περιεχόμενο που συσσωρεύει τόσο ως προς τη δυνατότητα επανάχρησης όσο και ως προς τα μεταδεδομένα των τεκμηρίων. Παρουσιάστηκαν επίσης τα εργαλεία που έχει αναπτύξει η ευρωπαϊκή ψηφιακή βιβλιοθήκη για τη συσσώρευση του περιεχομένου. Συγκεκριμένα παρουσιάστηκε το Metis, το περιβάλλον μέσω του οποίου η Europeana διαχειρίζεται το προς ένταξη υλικό. Έγινε επίδειξη του Sandbox, μιας πλατφόρμας που διατίθεται σε φορείς προκειμένου οι ίδιοι να ελέγξουν το προς δημοσίευση υλικό τους για το κατά πόσο συμμορφώνεται με τις προδιαγραφές της Europeana. Τέλος το κοινό είδε πώς οι συνεργαζόμενοι με τη Europeana φορείς μπορούν να δουν στατιστικά για τις συλλογές τους μέσω του περιβάλλοντος Dashboard. Τέλος παρουσιάστηκε όλη η διαδικασία ένταξης μιας συλλογής στη Europeana.
Διαδικτυακό Διεθνές Forum “Ο Ελληνικός Πολιτισμός στον Ψηφιακό Δημόσιο Χώρο & τη Europeana”| 2η μέρα
Μετά το τέλος των παρουσιάσεων κάθε μέρας, απαντήθηκαν ζωντανά οι ερωτήσεις του κοινού από τους ομιλητές. Μπορείτε να δείτε τα βίντεο του Διήμερου Διαδικτυακού Forum στο κανάλι μας στο YouTube ενώ οι παρουσιάσεις (.pdf) και οι ομιλίες ειναι διαθέσιμες και εδώ.
Σχετικά με το SearchCulture.gr
Το SearchCulture.gr είναι ο Εθνικός Συσσωρευτής Ψηφιακού Πολιτιστικού Περιεχομένου που αναπτύσσει το ΕΚΤ. Στο SearchCulture.gr έχουν συγκεντρωθεί μέχρι σήμερα πάνω από 830.000 τεκμήρια, όπως αρχεία, χάρτες, λαογραφικό υλικό, βιβλία, μνημεία, κλπ., από 78 φορείς από όλη την Ελλάδα, όπως η Διεύθυνση των Κινητών Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού, το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο, η Εθνική Πινακοθήκη, το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, το Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών Ελευθέριος Βενιζέλος στα Χανιά, κλπ.
‘Οραμά μας είναι το SearchCulture.gr να προσφέρει ένα ενιαίο σημείο πρόσβασης στο σύνολο της ψηφιακής πολιτιστικής κληρονομιάς και της νεότερης και σύγχρονης πολιτιστικής δημιουργίας που φιλοξενείται στα επιμέρους ψηφιακά αποθετήρια των πολιτιστικών φορέων, και να το καταστήσει ανοικτό, επαναχρησιμοποιήσιμο και μακροχρόνια διαθέσιμο για επιμέρους κοινότητες ενδιαφέροντος, όπως την εκπαιδευτική και την ερευνητική κοινότητα αλλά και το ευρύ κοινό, με σκοπό τη μάθηση, τη δημιουργικότητα, την έμπνευση και την καινοτομία, συμβάλλοντας έτσι στη δημιουργία ενός Ψηφιακού Δημόσιου Χώρου για τον Πολιτισμό.
Παράλληλα, τo ΕΚΤ είναι και ο διαπιστευμένος Εθνικός Συσσωρευτής για το Ψηφιακό Πολιτιστικό Περιεχόμενο στην ευρωπαϊκή πλατφόρμα Europeana, στην οποία έχει διαθέσει πάνω από 580.000 τεκμήρια. Τα στελέχη του ΕΚΤ συμμετέχουν στο Φόρουμ των θεματικών και εθνικών συσσωρευτών της Europeana, σε ευρωπαϊκά έργα που συντονίζονται από τη Europeana (Europeana Common Culture, CRAFTED, κλπ.) καθώς και σε ομάδες εργασίας μέσα από τις οποίες συνδιαμορφώνουν τις ευρωπαϊκές εξελίξεις γύρω από τον Ψηφιακό Πολιτισμό.
Αίτηση πτώχευσης για μια από τις μεγαλύτερες εισηγμένες εταιρείες της Αμερικής με δραστηριότητα στο Bitcoin mining.
Η Core Scientific με έδρα το Texas της Αμερικής αντιμετωπίζει προβλήματα ρευστότητας λόγο της μεγάλης μείωσης της ισοτιμίας του Bitcoin καθώς και λόγο έκθεσης στις εταιρείες Celsius και Blockfi που παρασύρθηκαν με την σειρά τους στην δίνη της κατάρρευσης του ανταλλακτηρίου FTX.
H Celsius κατέχει μερίδιο στην Core Scientific και χρέος προς αυτήν 9 εκατομμύρια δολάρια , ενώ η Blockfi είναι ένας από τους επενδυτές της εταιρείας με συμμετοχή 54 εκατομμυρίων δολαρίων για την πρόσφατη αναβάθμιση του mining hardware της Core Scientific.
Οπως αναφέρει η εταιρεία έχει έρθει σε συμφωνία με τους μετόχους της για αναδιάρθρωση της χωρίς την ανάγκη ρευστοποίησης των περιουσιακών στοιχείων της.
Core Scientific remains dedicated and committed to operate our self-mining and hosted operations as normal while we work through the implementation of our restructuring.
Τα τελευταία δύο χρόνια πραγματοποιήθηκαν μεγάλες επενδύσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες γύρω από το Bitcoin mining με την δημιουργία μεγάλων Bitcoin mining facilities κυρίως λόγο του φτηνού ρεύματος γύρω από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Όταν κάποιος μιλάει για μουσική παραγωγή, αντανακλαστικά σκέφτεται ότι αυτό είναι εφικτό μόνο σε macOS και Windows. Τα τελευταία χρόνια όμως αυτό αλλάζει. Συζητώντας με έναν φίλο μουσικό παραγωγό για το αν είναι εφικτή η χρήση του Linux για παραγωγή μουσικής από όλους, προέκυψε μια συζήτηση η οποία καταγράφηκε σε έναν πλήρη οδηγό μιας και... Continue Reading →
Ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών(ΕΕΛΛΑΚ), στο πλαίσιο της ετήσιας Γενικής Συνέλευσης των μετόχων του, διεξαγάγει έρευνα για την αξιολόγηση και βελτίωση των διαδικτυακών του τόπων για τις Ανοιχτές Τεχνολογίες.
Παρακαλούμε αφιερώστε λίγο από το χρόνο σας και συμπληρώστε το ερωτηματολόγιο ώστε να μας βοηθήσετε να βελτιώσουμε το περιεχόμενο των διαδικτυακών μας τόπων.
Οι απαντήσεις σας είναι ανώνυμες και θα χρησιμοποιηθούν για τη βελτίωση του περιεχομένου των διαδικτυακών τόπων του Οργανισμού Ανοιχτών Τεχνολογιών (ΕΕΛΛΑΚ).
Ο χρόνος συμπλήρωσης του ερωτηματολογίου είναι λιγότερος από 10 λεπτά.
Οι βασικές σχεδιαστικές αρχές όλων αυτών των έργων διαμορφώθηκαν από επιτροπή που συγκροτήθηκε με απόφαση του πρώην Προέδρου του ΠΑΣΟΚ, Γιώργου Α. Παπανδρέου στις 19 Μαρτίου 2009, με αντικείμενο τη χάραξη στρατηγικής και δράσεων για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση. Στην επιτροπή με συντονιστή τον Χρήστο Μπούρα, Καθηγητή του Πανεπιστημίου Πατρών, συμμετείχαν οι Αυγέρου Χρυσάνθη, Καθηγήτρια London School of Economics, Καρούνος Θόδωρος, Σύμβουλος του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ, Μήτρου Λίλιαν, Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αιγαίου, Μπλέτσας Μιχάλης, Ερευνητής στο Media Lab-MIT, Νικολάου Χρήστος, Καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης, Πουλυμενάκου Αγγελική, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Σπινέλλης Διομήδης, Καθηγητής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Η επιτροπή δημοσιοποίησε την πρότασή της για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση και τις Τεχνολογίες Πληροφορικής & Επικοινωνιών, τον Σεπτέμβριο του 2009, με συνοπτικό τίτλο “Ψηφιακή Δέσμευση”.
Η κεντρική κατεύθυνση των προτάσεων της επιτροπής ήταν ένα νέο μοντέλο ανοιχτής Διακυβέρνησης με τους πολίτες ενεργούς και συνδιαμορφωτές των πολιτικών.
Η “Ψηφιακή Δέσμευση” αναφερόταν σε δράσεις και πρωτοβουλίες σε όλο το φάσμα της Διοίκησης, της Κοινωνίας και της Οικονομίας, μέσα από ένα ολοκληρωμένο εθνικό σχέδιο το οποίο συμπεριλαμβάνει την προσαρμογή του κράτους στις προκλήσεις της ψηφιακής εποχής και τον επαναπροσδιορισμό της αναπτυξιακής πολιτικής της χώρας. Προτάθηκαν πολιτικές που θα ενίσχυαν τη διαφάνεια και τη λογοδοσία, την αποτελεσματικότητα και την εξυπηρέτηση των πολιτών σε όλες τις δραστηριότητές τους, τη συμμετοχή και διαβούλευση που καθορίζουν τις επιλογές μας για την χρήση ΤΠΕ στη δημόσια διοίκηση. Οι προτάσεις της επιτροπής ήταν σχεδιασμένες ώστε να υπηρετούν τους στόχους αυτούς, αλλά και να καταπολεμούν τη σπατάλη οικονομικών και ανθρώπινων πόρων, τη διαφθορά και τη γραφειοκρατία.
Με τον χαιρετισμό του Πρωθυπουργού στο 11ο Ετήσιο Συνέδριο GREEK ICT FORUM, διατυπώθηκε το πλαίσιο πολιτικών της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ για την ανοιχτή ηλεκτρονική διακυβέρνηση, και… αμέσως μετά, ξεκίνησε η υπονόμευση της “Ψηφιακής Δέσμευσης”. Έμμεσα και άμεσα, με δημοσιεύματα στον Τύπο κυρίως κατά της υιοθέτησης του ανοιχτού λογισμικού, τα οποία ήταν κατευθυνόμενα από οργανωμένα συμφέροντα που εκπροσωπούσαν εταιρείες οι οποίες εισήγαγαν και διέθεταν λογισμικά πολυεθνικών. Οι εταιρείες εκείνες, δεν επιθυμούσαν να τροποποιήσουν το επιχειρηματικό τους μοντέλο από την εισαγωγή, εμπορία και ανάπτυξη εφαρμογών με αυτά τα λογισμικά, στη χρήση λύσεων ανοιχτού λογισμικού που θα βελτίωνε την απασχόληση εξειδικευμένου προσωπικού στην ελληνική αγορά πληροφορικής, ενδυναμώνοντάς τη και διεθνώς. Έτσι, χάθηκε μια δεκαετία! Σήμερα, πλέον, όλο και περισσότερες εταιρείες υιοθετούν λύσεις ανοιχτού λογισμικού.
Στο αναφερόμενο πλαίσιο, συγκροτήθηκε πριν από τις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου 2009 η ομάδα OpenGov, τα μέλη της οποίας (όλοι μας ακτιβιστές από την κοινότητα του ανοιχτού λογισμικού), βρεθήκαμε από την επόμενη ημέρα εκείνων των εκλογών στο Μαξίμου. Γεγονός είναι ότι με βάση και την “Ψηφιακή Δέσμευση” είχε αρχίσει να λειτουργεί η ομάδα OpenGov στο πλαίσιο των εθελοντών Διαδικτύου του ΠΑΣΟΚ από τις αρχές του 2009 – είχε γίνει πολύ σοβαρή προεργασία, εκεί είχαν εκκολαφθεί οι ιδέες του opengov, της Διαύγειας, της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης, του ΕΣΗΔΗΣ/ΚΗΜΔΗΣ με το όνομα “αγορά” και πολλές άλλες που ακολούθησαν. Τα υπόλοιπα έργα δεν ακολούθησαν πιστά τις αρχές της ανοιχτότητας γιατί μεσολάβησαν οι κυβερνητικές αλλαγές του 2011 και χάθηκε η πολιτική βούληση σε επίπεδο Υπουργού και Πρωθυπουργού.
Την ομάδα που λειτουργούσε στο γραφείο του πρώην πρωθυπουργού συντόνιζαν ο καθηγητής Χρήστος Μπούρας, σήμερα Πρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών, ο Θανάσης Πρίφτης, σήμερα Διευθυντής του Ynternet.org και Ερευνητής του University of Applied Sciences της Ελβετίας και ο γράφων. Οι τρεις μας ξεκινήσαμε να δουλεύουμε μαζί από το 2005 οπότε και ανέλαβα επικεφαλής του Τμήματος Τεχνολογιών Διαδικτύου του ΠΑΣΟΚ, το οποίο είχαμε στελεχώσει με ακτιβιστές του ανοιχτού λογισμικού μέσα από ανοιχτές προσκλήσεις, καθώς προσλαμβάναμε πάντα τους πιο ικανούς. Τα βασικά στελέχη της ομάδας, ήταν οι Σ.Αθανασίου, Θ.Δεληγιάννης, Θ.Ζαμάνη, Α.Μελίδης, Γ.Καραμανώλης, Σ.Κατσούλης, Π.Κρανιδιώτης, Π.Τσιαβός, Ξ.Παπαδόπουλος, Φ.Ρούτσης και Μ.Ψαλίδας. Η Λίλιαν Μήτρου είχε την ευθύνη σύνταξης του Νόμου της Διαύγειας, ενώ στην επεξεργασία της νομοθετικής ρύθμισης συνέβαλε και η Βασιλική Νταλάκου. Η Νάνσυ Ρουτζούνη ήταν επικεφαλής των Ομάδων σε κάθε υπουργείο που υλοποίησαν τη Διαύγεια.
Η Διαύγεια ήταν από τα πιο πετυχημένα έργα της ομάδας opengov γιατί σχεδιάστηκε από την αρχή με ανοιχτά πρότυπα, ανοιχτό λογισμικό και παρείχε ανοιχτά δεδομένα. Είχε τις εξής καινοτομίες:
1) Σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε με τις βασικές αρχές της ανοιχτότητας (συνεργατικός σχεδιασμός με ανοιχτά πρότυπα, ανοιχτό λογισμικό και ανοιχτά δεδομένα),
2) Οι αποφάσεις δεν ήταν εκτελεστέες εάν δεν είχαν αναρτηθεί στη Διαύγεια,
3) Κάθε απόφαση λάμβανε με την καταχώρηση της στη Διαύγεια μοναδικό αριθμό, τον ΑΔΑ (αριθμό διαδικτυακής ανάρτησης),
4) Συνοδευόταν από επιχειρησιακό σχέδιο εφαρμογής του νόμου της Διαύγειας που επιμελήθηκαν ο Γιώργος Καραμανώλης και η Νάνσυ Ρουτζούνη και υλοποιήθηκε με επιτυχία. Ως ομάδα επεξεργαστήκαμε και επιχειρησιακό σχέδιο εφαρμογής του νόμου 3979 για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση αλλά δεν υλοποιήθηκε λόγω των κυβερνητικών αλλαγών του 2011.
Πολλά από τα γνωστά προβλήματα αυτής της περιόδου, θα είχαν περιοριστεί εάν είχε υιοθετηθεί η πρόταση μας να υλοποιηθεί μια αντίστοιχη με τη Διαύγεια πλατφόρμα για τις απόρρητες αποφάσεις με διαβαθμισμένη πρόσβαση.
Η Διαύγεια δεν θα είχε υλοποιηθεί εάν δεν είχε την υποστήριξη του πρώην πρωθυπουργού, Γιώργου Α.Παπανδρέου (διατύπωσε την αρχική ιδέα σε συνέδριο για την δημόσια διοίκηση στην Θεσσαλονίκη το 2005), του τότε υπουργού Γιάννη Ραγκούση και του τότε Γ. Γ του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης, Δημήτρη Στεφάνου.
Η επιτυχία της ομάδας opengov οφείλεται και στην τεχνικό-οικονομική υποστήριξη που μας παρείχε το ΕΔYΤE με συντονιστή τον τότε αντιπρόεδρο του, και σήμερα κοσμήτορα της σχολής των Ηλεκτρολόγων του ΕΜΠ, καθηγητή Νεκτάριο Κοζύρη. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι, μετά την επιστολή παράδοσης στην κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά, ο Παναγιώτης Κρανιδιώτης συνέχισε να υποστηρίζει τεχνικά τη Διαύγεια έως το 2014, οπότε και ξεκίνησε να λειτουργεί το έργο της ΚτΠ ΑΕ που υλοποίησε η εταιρεία OTS. Εάν την άνοιξη του 2010, ξεκινούσε μόνο η διαγωνιστική διαδικασία, χωρίς παράλληλα να ξεκινήσει η αρχική υλοποίηση της Διαύγειας με αξιοποίηση υφιστάμενων υποδομών και ανθρώπινου δυναμικού, έως το 2014 δε θα υπήρχε η Διαύγεια. Θα ήταν μόνο μια… ιδανική ρομαντική ιδέα, και όχι εκατομμύρια δημοσιοποιημένες αποφάσεις χιλιάδων φορέων.
Οι ίδιες αρχές με την ανάπτυξη της Διαύγειας – με ελάχιστες αποκλίσεις – έχουν ακολουθηθεί και στον σχεδιασμό και την υλοποίηση του gov.gr από το ΕΔΥΤΕ με βασικό εμπνευστή τον καθηγητή του ΕΜΠ Νεκτάριο Κοζύρη και Κοσμήτορα της Σχολής των Ηλεκτρολόγων.
Πώς θα αναβαθμιστεί η Διαύγεια
Η Διαύγεια άνοιξε ένα παράθυρο στις αποφάσεις του δημόσιου τομέα, ήταν ένα πολύ σημαντικό βήμα για την Ελλάδα το 2010 που την κατέταξε στις 8 χώρες παγκοσμίως που είχαν ενεργητικές πολιτικές διαφάνειας. Το Ηνωμένο Βασίλειο ακολούθησε, με ένα πιο ριζοσπαστικό μέτρο διαφάνειας το 2012: άρχισε να δημοσιεύει τα στοιχεία των υπεργολάβων όλων των εταιρειών που αναλάμβαναν έργα του δημοσίου, ώστε να υπάρχει διαφάνεια για το πού πάνε τα χρήματα του κάθε έργου που αναθέτει το δημόσιο.
Στα 12 χρόνια που μεσολάβησαν, η Διαύγεια συνέβαλε στην αύξηση της διαφάνειας, όμως έχει πολλά ακόμα να πετύχει σε θέματα υπεύθυνης διακυβέρνησης, λογοδοσίας και δημόσιας συμμετοχής. Δυστυχώς, μετά από τον αρχικό σχεδιασμό, δεν αφιερώθηκαν πόροι για τον συνεργατικό ανασχεδιασμό και την αναβάθμιση της Διαύγειας.
Ο ανασχεδιασμός θα πρέπει να πραγματοποιηθεί μέσα από μια σειρά καινοτόμων δράσεων συν-δημιουργίας που θα συμπεριλαμβάνουν όλες τις ομάδες με ενδιαφέρον για τη Διαύγεια, όπως ενεργούς πολίτες, επιχειρήσεις, ελεγκτικές αρχές, συλλογικούς φορείς, δημοσιογράφους και ερευνητές. Οι μεγαλύτερες προκλήσεις για να γίνει αυτός, είναι η μετάβαση της Διαύγειας από το εγγραφοκεντρικό μοντέλο, στο δεδομενοκεντρικό μοντέλο ώστε το σύνολο των δεδομένων κάθε απόφασης που αναρτάται στη Διαύγεια να είναι μηχαναγνώσιμο, καθώς και η επέκταση του πεδίου εφαρμογής της, ώστε να συμπεριλαμβάνονται και έγγραφα όπως μελέτες, σημειώματα και εισηγήσεις, τα οποία οδηγούν στη έκδοση άλλων πράξεων και τη λήψη αποφάσεων.
Η Διαύγεια μπορεί να είναι και σύστημα διαμόρφωσης προτάσεων για την βελτίωση του τρόπου λειτουργίας του δημοσίου τομέα.
Το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ) ανακοινώνει την δέκατη τέταρτη (14η) «Πρόσκληση Υποβολής Προτάσεων Έργων Παραγωγής» για πρόσβαση στο εθνικό υπέρ-υπολογιστικό σύστημα ARIS (https://hpc.grnet.gr).
Το ΕΔΥΤΕ, θέλοντας να καταστήσει δυνατή την πλήρη και ισότιμη πρόσβαση στο εθνικό υπέρ-υπολογιστικό σύστημα ARIS, προσκαλεί επιστήμονες και ερευνητές οι οποίοι εργάζονται σε Ελληνικά εκπαιδευτικά ή/και ερευνητικά ιδρύματα, να καταθέσουν πρόταση έργου – η οποία να αφορά σε ανοιχτή έρευνα ανεξαρτήτως επιστημονικού πεδίου – για πρόσβαση και αξιοποίηση του συστήματος ARIS.
Η υποδομή ARIS αποτελείται από συνολικά πέντε νησίδες υπολογιστικών συστημάτων, βασισμένα σε αρχιτεκτονική Intel x86 διασυνδεδεμένα σε ένα ενιαίο δίκτυο Infiniband FDR14 προσφέροντας πολλαπλές δυνατότητες και αρχιτεκτονικές επεξεργασίας. Αναλυτικά, η υποδομή αποτελείται από:
Μία νησίδα (thin nodes) βασισμένη στην πλατφόρμα IBM NeXtScale και σε επεξεργαστές Intel Xeon E5-2680v2. Διαθέτει 426 υπολογιστικούς κόμβους και προσφέρει συνολικά 8.520 πυρήνες (CPU cores).
Μια νησίδα κόμβων μεγάλης μνήμης (fat nodes) που αποτελείται από 44 εξυπηρετητές Dell PowerEdge R820. Κάθε εξυπηρετητής προσφέρει 4 επεξεργαστές Intel Xeon E5-4650v2 και 512 GB κεντρικής μνήμης.
Μια νησίδα κόμβων επιταχυντών GPU που αποτελείται από 44 εξυπηρετητές Dell PowerEdge R730. Κάθε εξυπηρετητής περιέχει 2 επεξεργαστές Intel Xeon E5-2660v3, 64 GB μνήμης και 2 κάρτες GPU NVidia K40.
Μια νησίδα κόμβων επιταχυντών Xeon Phi που αποτελείται από 18 εξυπηρετητές Dell PowerEdge R730, καθένας εκ των οποίων περιέχει 2 επεξεργαστές Intel Xeon E5-2660v3, 64 GB μνήμης και 2 συνεπεξεργαστές Intel Xeon Phi 7120P.
Mια νησίδα κόμβου μηχανικής μάθησης που αποτελείται από 1 εξυπηρετητή, ο οποίος περιέχει 2 επεξεργαστές Intel E5-2698v4, 512 GB κεντρικής μνήμης και 8 κάρτες GPU NVIDIA V100.
Επιπλέον, το σύστημα προσφέρει 2 PB αποθηκευτικό χώρο, μέσω του συστήματος αρχείων General Parallel File System (GPFS) της IBM. Η υποδομή ολοκληρώνεται με μια βιβλιοθήκη ταινιών ΙΒΜ TS3500 μέγιστης αποθηκευτικής δυνατότητας περίπου 6 PB.
Διαδικασία Υποβολής Πρότασης
Όλες οι προτάσεις υποβάλλονται ηλεκτρονικά. Για να ληφθεί υπόψη μία πρόταση πρέπει να συμπληρωθεί η ηλεκτρονική φόρμα “Project Access Application form” και να υποβληθεί συμπληρωμένο το συνοδευτικό αρχείο “Detailed Project Document”, όπως περιγράφεται στις σχετικές οδηγίες εντός της ηλεκτρονικής φόρμας.
Η αίτηση πρέπει να συμπληρωθεί στην αγγλική γλώσσα και ο υποβάλλων Κύριος Ερευνητής – KE (Principal Investigator – PI) φέρει την ευθύνη ότι τα στοιχεία που αναφέρει στην αίτηση είναι αληθή.
Για τη συμπλήρωση της αίτησης, παρακαλείσθε να ακολουθήσετε τις οδηγίες που παρέχονται σε κάθε πεδίο της παραπάνω φόρμας καθώς και τα όσα ορίζονται στην παρούσα πρόσκληση.
Επιπλέον, η ομάδα πρόσβασης του ΕΔΥΤΕ είναι διαθέσιμη να απαντήσει σε ερωτήσεις, στο email: hpc-access ΑΤ grnet.gr.
Σημαντικές Ημερομηνίες:
Ημερομηνία Έναρξης Υποβολής: 20 Δεκεμβρίου 2022
Ημερομηνία Λήξης Υποβολής: 31 Ιανουαρίου 2023, 18:00
Απόφαση Επιλογής Προτάσεων: Μάρτιος 2023 (ανάλογα με τη διαθεσιμότητα και τον χρόνο απόκρισης των αξιολογητών)
Έναρξη Πρόσβασης στο Σύστημα: Μάρτιος 2023
Λήξη Πρόσβασης στο Σύστημα: 12 μήνες μετά την ημερομηνία κατανομής
Τελική αναφορά από τα εγκεκριμένα έργα: 2 μήνες μετά τη λήξη πρόσβασης.
Στόχοι και κριτήρια της πρόσκλησης
Η παρούσα πρόσκληση για έργα παραγωγής δίνει δικαίωμα πρόσβασης στο ισχυρό εθνικό υπέρ-υπολογιστικό σύστημα ARIS σε ερευνητές που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα.
Ο αριθμός των αποδεκτών έργων θα εξαρτηθεί από την τεχνική και επιστημονική τεκμηρίωση των προτάσεων και τη διαθεσιμότητα πόρων του συστήματος ARIS.
Ανά έργο αναμένεται να εκχωρηθούν συνολικά μέχρι 5 εκατομμύρια core hours. Μεγαλύτερος αριθμός αιτούμενων core hours απαιτεί πιο αναλυτική και εξειδικευμένη αιτιολόγηση.
Η πρόσβαση θα παραχωρηθεί για περίοδο 12 μηνών, ξεκινώντας από την ημερομηνία αποδοχής του έργου.
Για την επίτευξη των ως άνω στόχων, η πρόσκληση θέτει τα παρακάτω κριτήρια επιλογής, τα οποία πρέπει να πληρούν τα έργα που θα αποκτήσουν τελικά πρόσβαση στο σύστημα ARIS και με βάση τα οποία θα αξιολογηθούν / βαθμολογηθούν.
Τα κριτήρια αξιολόγησης των προτάσεων για πρόσβαση στους διαθέσιμους πόρους είναι:
Κ1 – Επιστημονική αριστεία: Η προτεινόμενη έρευνα θα πρέπει να αφορά εργαλεία και μεθοδολογίες κορυφαίας ποιότητας, σύμφωνα με τη διεθνώς αποδεκτή επιστημονική και τεχνολογική πρακτική, και να έχει δυναμική για σημαντικό αντίκτυπο στην ερευνητική κοινότητα ή/και στην κοινωνία.
Κ2 – Ανάγκη χρήσης: Οι προτάσεις θα πρέπει να αποδεικνύουν την ανάγκη χρήσης των υπερ-υπολογιστικών πόρων του συστήματος ARIS.
Κ3 – Επάρκεια: Η ωριμότητα και εμπειρία του Κύριου Ερευνητή – ΚΕ (Principal Investigator – PI) και της ομάδας του, στη χρήση υπέρ-υπολογιστικών συστημάτων, που θα εξασφαλίζει την επιτυχή ολοκλήρωση του έργου.
Κ4 – Εφαρμοσιμότητα: Η δυνατότητα υλοποίησης του έργου στο σύστημα ARIS, βάσει της τεχνικής αξιολόγησης και της διαθεσιμότητας πόρων.
Επιλεξιμότητα
Δικαίωμα υποβολής πρότασης έχουν οι επιστήμονες και ερευνητές που ικανοποιούν/αποδέχονται τις παρακάτω προϋποθέσεις επί ποινή αποκλεισμού:
Ο Κύριος Ερευνητής – ΚΕ (Principal Investigator – PI) του έργου πρέπει να εργάζεται σε ελληνικό ακαδημαϊκό ή ερευνητικό ίδρυμα.
Στις προτάσεις μπορούν να συμμετέχουν και επιστήμονες συνδεδεμένοι με ιδρύματα σε όλο τον κόσμο μόνο ως συνεργάτες.
Ο ΚΕ και οι συνεργάτες του/της προτίθενται να δεσμευθούν για τη χρήση των πόρων που θα διατεθούν στο σύστημα, καθώς και για την παροχή αναφοράς στις εργασίες τους, με βάση τα προτεινόμενα χρονοδιαγράμματα (βλ. παρακάτω).
Ο ΚΕ και οι συνεργάτες του/της αναγνωρίζουν τη χρήση του συστήματος ARIS του ΕΔΥΤΕ, σε όλες τις δημοσιεύσεις σχετικά με τα αποτελέσματα που λαμβάνονται από τη χρήση των διατιθέμενων πόρων.
Ο ΚΕ και οι συνεργάτες του/της αναγνωρίζουν το δικαίωμα του ΕΔΥΤΕ να δημοσιοποιήσει την περίληψη του έργου καθώς και τα τεχνικά αποτελέσματα απόδοσης των εφαρμογών στο σύστημα ARIS.
Κατανομή Υπολογιστικών Πόρων (Core Hours)
Στο πλαίσιο της παρούσας πρόσκλησης θα διατεθούν συνολικά 41 εκατομμύρια core hours (ώρες χρήσης επεξεργαστικών πυρήνων) του ARIS. Πιο αναλυτικά, κάθε νησίδα μπορεί να διαθέσει τα εξής:
νησίδα κόμβων thin nodes: 29 εκατομμύρια core hours
νησίδα κόμβου μηχανικής μάθησης: 30 χιλιάδες gpu-card hours (Μια gpu-card-hour αντιστοιχεί σε μία κάρτα GPU/NVIDIA-V100 που χρησιμοποιείται για μία ώρα εκτέλεσης.)
Προτάσεις έργων, στις οποίες η πλειοψηφία των εργασιών απαιτούν λιγότερο από 2 thin κόμβους για την εκτέλεσή τους, θα βαθμολογηθούν χαμηλότερα με βάση το κριτήριο Κ2 για την «Aνάγκη Xρήσης» των υπέρ υπολογιστικών πόρων του ARIS.
Διαδικασία αξιολόγησης
Μετά το πέρας της προθεσμίας υποβολής προτάσεων, κάθε πρόταση υπόκειται σε διαδικασία αξιολόγησης 4 σταδίων.
Στάδιο Α: έλεγχος πληρότητας των απαντήσεων στην αίτηση καθώς και επιλεξιμότητας, με βάση τα αναφερόμενα στην παράγραφο 3.
Στάδιο Β: τεχνική αξιολόγηση, με βάση το κριτήριο Κ4 (εφαρμοσιμότητας), όπως περιγράφεται στην παράγραφο 2 της παρούσης.
Στάδιο Γ: επιστημονική αξιολόγηση, με βάση τα κριτήρια: Κ1, Κ2, Κ3 όπως περιγράφεται στην παράγραφο 2 της παρούσης.
Στάδιο Δ: ιεράρχηση, επιλογή προτάσεων και κατανομή πόρων.
Τα στάδια Α και Β διενεργούνται από την Τεχνική Επιτροπή με βάση τα οριζόμενα στις παραγράφους 3 και 2 της παρούσας αντίστοιχα, το στάδιο Γ από την Επιτροπή Πρόσβασης σε συνεργασία με εξωτερικούς αξιολογητές, ενώ το στάδιο Δ από την Επιτροπή Πρόσβασης βάσει των αποτελεσμάτων των προηγούμενων σταδίων.
Το στάδιο Α έχει ως στόχο να διασφαλίσει την πληρότητα, ορθότητα και κατανόηση της αίτησης από την τεχνική επιτροπή καθώς και να ελέγξει την πλήρωση των κριτηρίων επιλεξιμότητας όπως αυτά αποτυπώνονται στην παράγραφο 3 της παρούσης.
Σε περίπτωση που απαιτηθούν διευκρινίσεις, η Τεχνική Επιτροπή θα αποστείλει αίτημα μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στον αντίστοιχο Κύριο Ερευνητή (ΚΕ). Οι απαντήσεις από τους ΚΕ πρέπει να παρέχονται εντός 3 εργάσιμων ημερών μετά τη διαβίβαση του σχετικού αιτήματος από την Τεχνική Επιτροπή.
Στο στάδιο Β, που αφορά στην τεχνική αξιολόγηση των προτάσεων, λαμβάνουν μέρος μόνο οι προτάσεις που πέρασαν επιτυχώς το στάδιο Α. Εφόσον καλύπτεται το κριτήριο Κ4, δηλαδή οι τεχνικές απαιτήσεις του έργου μπορούν να καλυφθούν από το σύστημα ARIS σε ό,τι αφορά το υλικό και το λογισμικό του, τότε οι προτάσεις προχωράνε στο στάδιο Γ.
Το στάδιο Γ περιλαμβάνει την αξιολόγηση της κάθε πρότασης από έναν τουλάχιστον (κατά προτίμηση δύο) ομότιμο αξιολογητή ως προς τα κριτήρια Κ1, Κ2 και K3.
Οι αξιολογητές για κάθε πρόταση επιλέγονται από την Επιτροπή Πρόσβασης με βάση την ειδικότητά τους και την εμπειρία τους στον επιστημονικό τομέα της πρότασης. Η επιλογή των αξιολογητών γίνεται από μία λίστα καταχωρημένων αξιολογητών που διατηρεί το ΕΔΥΤΕ. Οι αξιολογητές αρχικά υπογράφουν συμφωνία σχετικά με την διαχείριση σύγκρουσης συμφερόντων και την εμπιστευτικότητα και στην συνέχεια τους γίνονται γνωστά τα ονόματα των ερευνητών που συμμετέχουν στην πρόταση που πρόκειται να αξιολογήσουν. Αφού δηλώσουν πως δεν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων, τότε και μόνον τότε λαμβάνουν το πλήρες πακέτο της πρότασης καθώς και την φόρμα αξιολόγησης.
Οι αξιολογητές έχουν τη δυνατότητα να ζητούν από τους αιτούντες διευκρινίσεις μέσω του ΕΔΥΤΕ. Απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα θα πρέπει να παρέχονται εντός 3 εργάσιμων ημερών.
Οι αξιολογητές καλούνται να βαθμολογήσουν τα παρακάτω:
Αυτοαξιολόγηση: Ποιο είναι το επίπεδο αυτοπεποίθησης του αξιολογητή για την αξιολόγηση της συγκεκριμένης πρότασης με βάση το γνωστικό του αντικείμενο, βαθμολογία: Χαμηλή, Μεσαία, Υψηλή. Σε περίπτωση που ο αξιολογητής δηλώσει “Χαμηλή” βαθμολογία στο παραπάνω ερώτημα, τότε o αξιολογητής τίθεται αυτόματα εκτός διαδικασίας και δε συνεχίζει περαιτέρω την αξιολόγηση της συγκεκριμένης πρότασης.
Σε κάθε άλλη περίπτωση, ο αξιολογητής αξιολογεί τις προτάσεις που του ανατίθενται, με βάση τα παρακάτω κριτήρια:
Επιστημονική αριστεία με βάση το κριτήριο Κ1, βαθμολογία: Χαμηλή (1), Μεσαία (2), Υψηλή (3), Άριστη (4).
Ανάγκη χρήσης με βάση το κριτήριο Κ2, βαθμολογία: Χαμηλή (1), Μεσαία (2), Υψηλή (3), Άριστη (4).
Επάρκεια με βάση το κριτήριο Κ3, βαθμολογία: Χαμηλή (1), Μεσαία (2), Υψηλή (3), Άριστη (4).
Συνολική ποιότητα της πρότασης με βάση όλα τα παραπάνω, βαθμολογία: Χαμηλή (1), Μεσαία (2), Υψηλή (3), Άριστη (4).
Για κάθε κριτήριο, ο αξιολογητής μπορεί κατά την κρίση του να προσθέσει κάποιο σχόλιο που θα διευκολύνει το έργο της Επιτροπής Πρόσβασης στην τελική κατανομή (Στάδιο Δ). Επιπλέον, ο αξιολογητής καλείται να εκτιμήσει τις απαιτήσεις των ερευνητών σε πόρους όπως αυτές αποτυπώνονται στην πρόταση και να υποδείξει:
α) τους πόρους που απαιτούνται για την πλήρη ικανοποίηση των στόχων του έργου και
β) τους ελάχιστους πόρους για την ικανοποιητική ολοκλήρωση του έργου.
Σε περίπτωση που η βαθμολογία στη συνολική “ποιότητα της πρότασης” είναι “Χαμηλή” από τον 1 ή και τους 2 αξιολογητές, τότε η πρόταση απορρίπτεται και δεν εισέρχεται στο στάδιο Δ της αξιολόγησης.
Κατά το στάδιο Δ, η Επιτροπή Πρόσβασης ιεραρχεί τις προτάσεις με βάση την βαθμολογία της κάθε πρότασης η οποία προκύπτει από τον ακόλουθο αλγόριθμο:
Η Επιτροπή Πρόσβασης, με βάση την εισήγηση των αξιολογητών σε σχέση με τους πόρους που απαιτούνται για την πλήρη ικανοποίηση των στόχων του έργου, καταλήγει για κάθε μια από τις προτάσεις στον τελικό αριθμό απαιτούμενων πόρων.
Στη συνέχεια υπολογίζεται ο συνολικός αριθμός core hours που έχει αιτηθεί από όλες τις προτάσεις που έχουν τελικά ταξινομηθεί. Εάν ο αριθμός αυτός δεν ξεπερνά τους διαθέσιμους πόρους με βάση την κατανομή η οποία αναγράφεται στην παράγραφο 5, τότε όλες οι προτάσεις μπορούν να γίνουν δεκτές.
Εάν ο αριθμός ξεπερνά τους διαθέσιμους πόρους, τότε η Επιτροπή Πρόσβασης δύναται να μειώσει τους πόρους που θα αποδοθούν σε συγκεκριμένες προτάσεις με βάση τους προτεινόμενους – από τους αξιολογητές – ελάχιστους πόρους για την ικανοποιητική ολοκλήρωση του έργου, ώστε να μπορέσουν να καλυφθούν όσο το δυνατό περισσότερες προτάσεις.
Με βάση την ιεράρχηση των προτάσεων γίνονται αποδεκτές οι προτάσεις μέχρι το σημείο εκείνο όπου το άθροισμα των απαιτούμενων πόρων δεν ξεπερνά τον συνολικό αριθμό διαθέσιμων πόρων.
Οι συμμετέχοντες θα ενημερωθούν για τα τελικά αποτελέσματα της αξιολόγησης μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Οι ΚΕ των προτάσεων που θα επιλεγούν θα λάβουν περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με την πρόσβασή τους στο σύστημα ARIS και τη διαδικασία για την απόκτηση λογαριασμών χρηστών.
Επικοινωνία
Για τυχόν απορίες που σχετίζονται με τις αιτήσεις παρακαλούμε να απευθύνεστε στο email: hpc-access ΑΤ grnet.gr
Ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών (ΕΕΛΛΑΚ) αναζητά εξωτερικό/ή συνεργάτη/τιδα για να αναλάβει το συντονισμό της διοργάνωσης Αγώνων Ανοιχτών Δεδομένων (Datathon) στο πλαίσιο σχετικής δράσης που θα πραγματοποιηθεί στο πρώτο τετράμηνο του 2023.
Ο/Η υποψήφιος συνεργάτης/τιδα θα καταρτίσει και θα εφαρμόσει μεθοδολογία για τη διοργάνωση του Datathon σύμφωνα με τις ανάγκες της δράσης και θα συντονίσει την υλοποίηση κάθε σταδίου της εξέλιξης του Datathon όπως ενδεικτικά: σύνταξη concept notes, κείμενα δομής και περιεχομένου ιστοσελίδας, διοργάνωση συναντήσεων εργασίας, προσκλήσεις και συντονισμός μεντόρων και ομάδων, παρουσίαση αποτελεσμάτων κλπ
Παρακαλούμε οι ενδιαφερόμενοι να στείλουν βιογραφικό από το οποίο να τεκμαίρεται η συναφής τους εμπειρία, με θέμα “Datathon Coordinator” στο hr AT eellak DΟΤ gr έως τις 5 Ιανουαρίου 2023.
Όταν ο Elon Musk αγόρασε την Twitter Inc. ως το προσωπικό του παιχνίδι για να παίξει, πολλοί άνθρωποι άρχισαν να ανησυχούν. Με την απόκτηση του Twitter , ο πλουσιότερος άνθρωπος στη Γη πήρε ανεξέλεγκτο τον έλεγχο μιας από τις πιο ισχυρές διαδικτυακές πλατφόρμες για πολιτικό λόγο και δημόσιο διάλογο.
Για να είμαστε σαφείς: το Twitter δεν αποκτά τη δύναμή του μόνο μέσω του αριθμού των χρηστών. Στην πραγματικότητα, με περίπου 400 εκατομμύρια ενεργούς μηνιαίους χρήστες, ο η πλατφόρμα είναι —και ήταν πάντα— μικρή σε σύγκριση με τα 3 δισεκατομμύρια του Facebook ή τα 2,6 δισεκατομμύρια του YouTube παγκοσμίως.
Αυτό που κάνει το Twitter να έχει επιρροή είναι ποιος είναι εκεί . Οι πολιτικοί συναναστρέφονται με δημοσιογράφους, ερευνητές, δισεκατομμυριούχους επενδυτές, διασημότητες και ακτιβιστές, συμπεριλαμβανομένων των οργανώσεων για τα ψηφιακά δικαιώματα και της Κοινωνίας των Πολιτών.
Μερικοί από αυτούς τους ανθρώπους έχουν συγκεντρώσει εκατομμύρια ακόλουθους. Οι διαδηλωτές, οι εθελοντές και οι εργαζόμενοι στην ανθρωπιστική βοήθεια μοιράζονται ενημερώσεις από ζώνες συγκρούσεων και καταστροφών συχνά σε πραγματικό χρόνο. Και για τον Τύπο το Twitter είναι ταυτόχρονα ένα πολύτιμο μεγάφωνο και μια πηγή πληροφοριών από πρώτο χέρι που δεν υπάρχει σχεδόν πουθενά αλλού .
Γιατί λοιπόν οι άνθρωποι φεύγουν από το Twitter;
Τη στιγμή που ο Elon Musk ανέλαβε το τιμόνι του Twitter, άρχισε να φέρνει τον όλεθρο στην πλατφόρμα όπως το ήξερε ο κόσμος. Απέλυσε το μισό εργατικό δυναμικό, συμπεριλαμβανομένων των περισσότερων από τους εμπειρογνώμονες της εποπτείας περιεχομένου και ολόκληρης της ομάδας ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Μπέρδεψε το σύστημα επαλήθευσης λογαριασμού του Twitter φαινομενικά χωρίς σαφές σχέδιο ή κατανόηση αυτού του συστήματος. Και επανέφερε τους ανεσταλμένους λογαριασμούς μαζικών παραβατών των όρων υπηρεσίας της ίδιας της εταιρείας – πολλοί από αυτούς είναι σημαντικοί διαδότες μίσους και παραπληροφόρησης. Ακόμη και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ένιωσε υποχρεωμένη να υπενθυμίσει στον Μασκ τις υποχρεώσεις του Twitter βάσει της νομοθεσίας της ΕΕ, όπως ο νόμος για τις ψηφιακές υπηρεσίες.
Μέσα σε λίγες μέρες, το #TwitterMigration και το #JoinMastodon έγιναν trending θέματα, οπότε ας ρίξουμε μια ματιά σε τι κάνει το Mastodon διαφορετικό.
Το Mastodon δεν είναι πλατφόρμα, είναι ένα δίκτυο
Ενώ το Twitter είναι μια κεντρική πλατφόρμα που ανήκει και ελέγχεται από την εταιρεία Twitter Inc. που εδρεύει στο Σαν Φρανσίσκο, το Mastodon είναι ένα ολόκληρο δίκτυο μεμονωμένων πλατφορμών (που ονομάζoνται “instances”, σκεφτείτε το ως την ψηφιακή σας γειτονιά). Κάθε παρουσία σε αυτό το δίκτυο μπορεί να συνδεθεί με όλα τα άλλα συμβατά instances και ως εκ τούτου οι χρήστες του Mastodon από οποιαδήποτε παρουσία μπορούν, καταρχήν, να επικοινωνούν και να ακολουθούν οποιονδήποτε χρήστη του Mastodon σε οποιαδήποτε άλλη παρουσία.
Το Mastodon είναι σαν το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, αλλά για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης : Δεν έχει σημασία αν ο λογαριασμός σας email είναι στο Gmail, το Yahoo ή έχει ρυθμιστεί από την εργασίας σας. Ο καθένας μπορεί να στείλει email σε όλους τους άλλους και κανείς δεν μπορεί απλώς να «αγοράσει την πλατφόρμα του email». Επιπλέον, η αποκεντρωμένη φύση του email το καθιστά απίστευτα ανθεκτικό.
Ακόμα κι αν ένας πάροχος email είναι εκτός σύνδεσης, αυτό δεν εμποδίζει τους υπόλοιπους από εμάς να συνεχίσουμε να στέλνουμε email. Το ίδιο ισχύει και για το Mastodon: Δεν έχει σημασία σε ποια περίπτωση ανοίγετε τον λογαριασμό σας, είτε πρόκειται για το μεγάλο Mastodon.social είτε για μια μικρότερη παρουσία κοινότητας όπως το Home.social . Οι χρήστες είναι κατ’ αρχήν πάντα σε θέση να επικοινωνήσουν και να προσεγγίσουν ολόκληρο το δίκτυο.
Το Mastodon ιδρύθηκε το 2016 από τον Γερμανό προγραμματιστή λογισμικού Eugen Rochko . Είχε συγκεντρώσει μια μικρή αλλά πιστή βάση μερικών εκατοντάδων χιλιάδων χρηστών όλα αυτά τα χρόνια. Από την εξαγορά του Musk στο Twitter, ωστόσο, οι αριθμοί λογαριασμών έχουν εκτιναχθεί σε περίπου 8 εκατομμύρια (πάνω από 2,5 εκατομμύρια μηνιαίως ενεργοί χρήστες) σε περίπου 8.500 μεμονωμένα instances και συνεχίζουν να αυξάνονται.
Αλλά υπάρχουν και άλλα: Το Mastodon χρησιμοποιεί ένα πρωτόκολλο ελεύθερου και ανοιχτού κώδικα που ονομάζεται “ActivityPub” για να επιτρέψει στις παρουσίες να διασυνδέονται μεταξύ τους. και το Mastodon δεν είναι η μόνη διαδικτυακή υπηρεσία που το έχει! Υπάρχει ο αντικαταστάτης του Instagram PixelFed , η αντικατάσταση του YouTube το PeerTube , η πλατφόρμα podcast FunkWhale ή η αντικατάσταση του Facebook Friendica . Όλοι μιλούν μέσω του ActivityPub και τα άτομα στο καθένα από αυτές τις υπηρεσίες μπορούν απλά να ακολουθούν άτομα σε όλες τις άλλες χωρίς να χρειάζεται να ανοίγουν λογαριασμούς παντού.
Το Fediverse είναι μια ευλογία για τα ψηφιακά δικαιώματα
Ολόκληρο το οικοσύστημα των διασυνδεδεμένων δωρεάν διαδικτυακών υπηρεσιών ανοιχτού κώδικα ονομάζεται «Fediverse», μια σύντμηση του “federation” και του “universe”.
Κάθε μία από αυτές τις υπηρεσίες είναι ένα δομικό στοιχείο με τη δυνατότητα να αντικαταστήσει την κυρίαρχη αντίστοιχη πλατφόρμα των Big Tech . Καθένα από αυτά είναι σε θέση να παρέχει υπηρεσίες μέσων κοινωνικής δικτύωσης σε όλους, αλλά χωρίς οι δημόσιοι χώροι μας να ανήκουν και να διαμορφώνονται προς το συμφέρον μιας μικρής χούφτας από τις πιο ισχυρές εταιρείες που έχει δει ποτέ ο κόσμος.
Αντίθετα, ο τρόπος με τον οποίο έχει δημιουργηθεί το Fediverse και το Mastodon επιτρέπει πολύ μεγαλύτερο σεβασμό για τα ψηφιακά δικαιώματα των χρηστών του :
Το μεγαλύτερο μέρος (αν όχι όλο) του Fediverse είναι ελεύθερο λογισμικό ανοιχτού κώδικα : Αυτό δίνει σε όλους τα δικαιώματα να χρησιμοποιούν, να κατανοούν, να προσαρμόζονται και να μοιράζονται ελεύθερα αυτό το λογισμικό. Η δημιουργία λογισμικού ελεύθερου και ανοιχτού κώδικα είναι η καλύτερη προστασία που έχουμε από την εταιρική καταγραφή και τις εισβολές στο απόρρητο μέσω αυτού.
Το Fediverse είναι αποκεντρωμένο : Κανένα πρόσωπο ή οντότητα δεν μπορεί να αγοράσει το Fediverse. Η υποκείμενη τεχνολογία, όπως το πρωτόκολλο ActivityPub και άλλα κομμάτια λογισμικού δημοσιεύονται με άδεια Ελεύθερου Λογισμικού που εξουσιοδοτεί οποιονδήποτε να πάρει το λογισμικό, να το αλλάξει και να συνεχίσει την ανάπτυξή του. Το Fediverse είναι μέρος των κοινών.
Το Fediverse είναι διαλειτουργικό : Δεδομένου ότι είναι χτισμένο στο ελεύθερα διαθέσιμο πρωτόκολλο ActivityPub, υπηρεσίες όπως το Mastodon είναι αυτόματα διαλειτουργικές με κάθε άλλη διαδικτυακή υπηρεσία που χρησιμοποιεί το ίδιο πρωτόκολλο.
Το Fediverse δεν έχει εμπορική επιτήρηση και δεν διαθέτει ενσωματωμένες διαφημίσεις : Καμία από τις τρέχουσες υπηρεσίες που ανήκουν στο Fediverse δεν χρησιμοποιεί προφίλ ή συλλογή προσωπικών δεδομένων ως επιχειρηματικό μοντέλο, για παράδειγμα για την εμφάνιση διαφημίσεων παρακολούθησης. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα μπορούσε κανείς να εκτελέσει μια παρουσία Mastodon ως κερδοσκοπική επιχείρηση, αλλά είναι δύσκολο να δει κανείς την περίπτωση ενός επιχειρηματικού μοντέλου που βασίζεται στην επιτήρηση, το οποίο απαιτεί συγκέντρωση και μεγιστοποίηση των αριθμών χρηστών, στο Fediverse.
Το Fediverse δεν διαθέτει τοξικούς αλγόριθμους συστάσεων : Το περιεχόμενο που μοιράζεται σε υπηρεσίες όπως το Mastodon κατατάσσεται μόνο χρονολογικά. Κανένας αλγόριθμος που έχει βελτιστοποιηθεί για να κάνει τους χρήστες να εθίζονται στο να κάνουν περισσότερο scrolling και να βλέπουν περισσότερες διαφημίσεις δεν θα επηρεάσει το περιεχόμενο που επιλέγουν να δουν οι άνθρωποι.
Η εποπτεία περιεχομένου δεν ελέγχεται από ένα μόνο πανίσχυρο μέρος . Βρίσκεται στα χέρια των ανθρώπων. Κάθε instance θέτει και επιβάλλει τους δικούς της κανόνες εποπτείας περιεχομένου, που περιορίζονται μόνο από τους νόμους της χώρας στην οποία δραστηριοποιείται. Εάν οι κανόνες είναι καλοί και εφαρμόζονται καλά, οι χρήστες θα παραμείνουν και θα απολαύσουν αυτό το παράδειγμα. Εάν είναι κακοί, οι άνθρωποι μπορούν να μετακινηθούν σε καλύτερο instance. Εάν η εποπτεία περιεχομένου είναι πολύ κακή ή ανύπαρκτη, το παράδειγμα είναι πιθανό να αποσυνομοσπονδιστεί από άλλες περιπτώσεις, δηλαδή κανείς δεν θα θέλει να μιλήσει πια μαζί του.
Εντάξει, πού πάμε από εδώ και τι πρέπει να κάνουμε;
Το Mastodon προσελκύει τώρα επίσης υψηλού προφίλ δημοσιογράφους όπως η Annette Dittert και ο Adam Davidson , καθώς και πολιτικοί όπως ο Ευρωπαίος Επίτροπος Thierry Breton , η Γερμανίδα σοσιαλδημοκρατική ηγέτης Saskia Esken και η βουλευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Alexandra Geese . Και αυτό είναι καλό.
Πρώτον γιατί κάνει το Mastodon και το Fediverse ακόμα πιο ενδιαφέρον για τους ανθρώπους να συμμετάσχουν. Αλλά και επειδή διασφαλίζει ότι αυτοί οι άνθρωποι με επιρροή εξοικειώνονται με έννοιες όπως το ελεύθερο λογισμικό ανοιχτού κώδικα και η διαλειτουργικότητα. Τους δείχνει ότι ένας διαφορετικός κοινωνικός ιστός με επίκεντρο τον άνθρωπο είναι δυνατός—στην πραγματικότητα: ότι είναι ήδη εδώ .
Όταν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, οι δημοσιογράφοι και άλλα άτομα με επιρροή γνωρίζουν και χρησιμοποιούν το Fediverse, μπορεί επίσης να έχουν την εξουσία να αναγνωρίσουν τον ρόλο του στην επίτευξη του πολιτικού θεματολογίου της ΕΕ, όπως η συμβολή του στα δικαιώματα προστασίας δεδομένων των Ευρωπαίων , στην ισχυρότερη ανθεκτικότητα στον κυβερνοχώρο και στην ψηφιακή ανεξαρτησία της Ευρώπης .
Οι οργανώσεις της Κοινωνίας των πολιτών θα συνεχίσουν να προωθούν και να υποστηρίζουν την ανάπτυξη, την ανάπτυξη και την ευρεία υιοθέτηση των κοινωνικών μέσων του Fediverse ως καλύτερες εναλλακτικές λύσεις στις κεντρικές διαφημιστικές πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης των Big Tech. Είναι σημαντικό, επίσης, να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για νομοθεσία που λαμβάνει υπόψη το αποκεντρωμένο, ελεύθερο και ανοιχτού κώδικα λογισμικό και υπηρεσίες που διαχειρίζονται από την κοινότητα και δεν τα εκθέτει σε περιττούς και ακατάλληλους νομικούς κινδύνους.
Αλλά η επιτυχία θα εξαρτηθεί από εσάς . Θα εξαρτηθεί από τους ανθρώπους που θα συμμετάσχουν και θα γεμίσουν το Fediverse με ζωή και ακμάζουσες δημόσιες συζητήσεις στο Διαδίκτυο που είναι περιεκτικές και ανοιχτές σε όλους.
Με πρωτοβουλία του Οργανισμού Ανοιχτών Τεχνολογιών ΕΕΛΛΑΚ και του Vouliwatch, 12 Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών απέστειλαν ανοιχτή επιστολή στον Υπουργό Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκο Πιερρακάκη ζητώντας του να αναλάβει συγκεκριμένες δράσεις υπέρ της ουσιαστικής συμμετοχής της Κοινωνίας των Πολιτών στην κατάρτιση του 5ου Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ανοιχτή Διακυβέρνηση.
Καθώς εξελίσσεται η διαβούλευση για το 5ο Εθνικό Σχέδιο Δράσης Ανοιχτής Διακυβέρνησης, οι 12 Οργανώσεις της Κοινωνίας εκφράζουν ανησυχίεςαλλά και νέους προβληματισμούςγια την ποιότητα της Ανοιχτής Διακυβέρνησης στη χώρα μας. Κύρια πηγή των ανησυχιών αποτελεί η επιμονή στημη δημιουργία πολυμερούς φόρουμ με ισότιμη συμμετοχή δημοσίων φορέων και Κοινωνίας των Πολιτών στη λήψη αποφάσεων για το σχεδιασμό και την υλοποίηση των ΕΣΔ Ανοιχτής Διακυβέρνησης.
Οι 12 Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών εξέφρασαν τους παρακάτω προβληματισμούς επί της διαδικασίας αλλά και επί της ουσίας σχετικά με τη συνδημιουργία του 5ου ΕΣΔ:
Καθυστέρηση και περιορισμένος χρόνος: Μολονότι η ομάδα εργασίας συστάθηκε στις 10.8.2022, η πρόσκληση για ανοιχτή συμμετοχή στη διαδικασία συνδημιουργίας δημοσιοποιήθηκε στις 31.10.2022 με ένα εξαιρετικά σφιχτό χρονοδιάγραμμα.
Παράλληλες μη ενιαίες διαδικασίες με διαφορετικά κριτήρια: Με απόφαση του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης σχεδιάστηκαν δυο παράλληλες διαδικασίες συλλογής και επεξεργασίας προτάσεων για το ΕΣΔ, οι οποίες δεν συναντήθηκαν ποτέ. Άλλη διαδικασία για τους δημόσιους φορείς μέσω εγγράφων και επιστολών. Άλλη για την Κοινωνία των Πολιτών μέσω ειδικής ηλεκτρονικής φόρμας. Τα εξαντλητικά (ad hoc) κριτήρια που τέθηκαν για την αξιολόγηση των προτάσεων της ΚτΠ δεν συνιστούν καλή πρακτική. Αποθάρρυναν τη συμμετοχή των μελών, ενώ τα ίδια κριτήρια δεν εφαρμόστηκαν στην πρόσκληση για προτάσεις των δημόσιων φορέων.
Έλλειμμα φιλοδοξίας: Οι δεσμεύσεις αποτελούν ήδη δρομολογημένες παρεμβάσεις των φορέων φέροντας έμμεση συνάφεια με τις αξίες της OGP. Ακόμα και αν υλοποιηθούν, θα αποτελούν νηπιακά βήματα με περιορισμένη επίδραση.Για παράδειγμα, η πρόταση της ΕΑΔ για δημιουργία πλατφόρμας καταγγελιών, θα είχε μεγαλύτερο αντίκτυπο αν συνοδευόταν από δέσμευση του Υπουργείου Δικαιοσύνης για επέκταση της προστασίας των whistleblowers και για καταγγελίες που αφορούν σε παραβιάσεις του εθνικού δικαίου. Επίσης, ενώ στην ανάλυση της δέσμευσης της ΕΑΔ για το lobbying αναφέρεται ο ρόλος των ανοιχτών δεδομένων και της συμμετοχής των πολιτών με καταγγελίες παράνομων δραστηριοτήτων, τα ορόσημα περιλαμβάνουν μόνο ό,τι έχει έχει ήδη νομοθετηθεί.
Σύγχυση μεταξύ “e” και “open” gov: Οι δεσμεύσεις του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης αφορούν στη δημιουργία κοινοτήτων πρακτικής για τις Ψηφιακές Ικανότητες και το Εθνικό Πλαίσιο Διαλειτουργικότητας. Και τα δύο αυτά θέματα άπτονται της ηλεκτρονικής αλλά όχι -αυτομάτως- και της Ανοιχτής Διακυβέρνησης.
Αγνόηση προτάσεων της Κοινωνίας των Πολιτών: Οι προτάσεις που καταθέτουν οι Οργανώσεις της ΚτΠ αγνοούνται διαχρονικά και συστηματικά. Όχι μόνο δεν υιοθετούνται ως βάση συζήτησης και περαιτέρω εξειδίκευσης για να βρουν το δρόμο ένταξης στο ΕΣΔ. Όχι μόνο δεν τους δίνεται ο χώρος να συνδυαστούν με άλλες προτάσεις των δημόσιων φορέων, αλλά ούτε καν, τυγχάνουν αιτιολογημένης απόκρισης.
Επισημαίνεται ότι όπως εξελίσσεται η συμμετοχή της Ελλάδας στην OGP, υπολείπεται των προσδοκιών της Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών και των δυνατοτήτων της χώρας. Οι συνυπογράφουσες την επιστολή Οργανώσεις της ΚτΠ σημείωσαν ακόμα ότι παρακολουθώντας το έργο του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης για τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό των Υπηρεσιών του Ελληνικού Δημοσίου έχουν την πεποίθηση ότι η παρούσα κατάσταση μπορεί να αναστραφεί, αν ο Υπουργός αποφασίσει να ενσταλάξει και στην πολιτική για την Ανοιχτή Διακυβέρνηση την ίδια ακριβώς φιλοσοφία που θέτει τον πολίτη στο επίκεντρο.
Τέλος, διατύπωσαν 3 συγκεκριμένες προτάσεις:
Να δώσετε χρονική παράταση δύο (2) μηνών στη διαδικασία συνδημιουργίας.
Να πραγματοποιηθούν, με ευθύνη του ΥΨΗΔ, απευθείας συναντήσεις μεταξύ Οργανώσεων της ΚτΠ και δημοσίων φορέων για να συμπεριληφθούν στο ΕΣΔ δεσμεύσεις οι οποίες θα έχουν πραγματικά σχεδιαστεί από κοινού.
Να συμπεριλάβει το ΥΨΗΔ στο 5ο ΕΣΔ δέσμευση με την οποία θα δημιουργηθεί πολυμερές φόρουμ, αξιοποιώντας τα εργαλεία του έργου WeOpenGov: Δίκτυο Κοινωνίας των Πολιτών – Δημόσιων Φορέων για την Ανοιχτή Διακυβέρνηση το οποίο υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, με φορέα υλοποίησης τη «Διεθνή Διαφάνεια Ελλάς» και εταίρους το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας – ΕΔΥΤΕ Α.Ε. (GRNET) και το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών / Ερευνητική ομάδα Ψηφιακά Μέσα για Συμμετοχή (ΕΚΠΑ dmPart).
Στο αφιέρωμα που κάναμε στη Διαύγεια, η συζήτηση ήρθε πολλές φορές στο ζήτημα της ανοιχτότητας των πληροφοριακών συστημάτων. Η Διαύγεια αναπτύχθηκε με βάση τα ανοιχτά πρότυπα και το ανοιχτό λογισμικό. Επιπλέον, οι όποιες βελτιώσεις κι επεκτάσεις της έχουν ως προϋπόθεση την ανοιχτότητα.
Πέρα από τη Διαύγεια, η ανοιχτότητα έχει εξελιχθεί σε κρίσιμο παράγοντα για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους, την οικονομική ανάπτυξη και την ανεξαρτησία της χώρας. Για τα μείζονα ζητήματα αυτά συζητήσαμε με τον Αλέξανδρο Μελίδη γενικό διευθυντή του Οργανισμού Ανοιχτών Τεχνολογιών ΕΕΛΛΑΚ.
Αναλυτικά η συζήτησή μας με τον κ. Μελίδη:
Θα μπορούσατε να μας δώσετε έναν ορισμό της έννοιας της “ανοιχτότητας” στα πληροφοριακά συστήματα;
Σε ένα ανοιχτό πληροφοριακό σύστημα με ανοιχτή αδειοδότηση καθένας έχει ελεύθερη πρόσβαση στον κώδικα, στα δεδομένα, τα πρότυπα και τις διαδικασίες που ορίζουν τις λειτουργίες του. Μπορεί ελεύθερα να τα κατεβάσει στον υπολογιστή του. Μπορεί να τα μελετήσει εντοπίζοντας σφάλματα τα οποία, αν θέλει, θα διορθώσει. Μπορεί να τα τροποποιήσει επεκτείνοντάς τα σε νέες υπηρεσίες και τελικά να επαναδιαθέσει με άδεια ανοιχτού λογισμικού το δημιούργημά του ανατροφοδοτώντας έναν ενάρετο κύκλο καινοτομικής ανοιχτής συνεργασίας. Αντίθετα, τα πληροφοριακά συστήματα κλειστού τύπου λειτουργούν για τον έξω κόσμο σαν μαύρα κουτιά. Σχεδιάζονται, υλοποιούνται και λειτουργούν εντός των τειχών των εταιριών που τα εμπορεύονται χωρίς διαφάνεια και λογοδοσία προς τους πελάτες τους από τον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, τους ωφελούμενους πολίτες αλλά και προς το ευρύτερο οικοσύστημα των εταιριών πληροφορικής, των πανεπιστημίων, των ερευνητικών κέντρων και του εγχώριου ανθρώπινου δυναμικού των προγραμματιστών λογισμικού. Η καινοτομία όμως ευδοκιμεί στο ανοιχτό.
Η ωφέλεια για τη δημόσια διοίκηση
Γιατί η δημόσια διοίκηση πρέπει να υιοθετήσει τα ανοιχτά πρότυπα και το ανοιχτό λογισμικό; Ποια θα είναι η ωφέλεια για το κοινωνικό σύνολο;
Η υιοθέτηση ανοιχτού λογισμικού είναι πρώτα απ’ όλα μια επιλογή δημοσιονομικής υπευθυνότητας για μια δημόσια διοίκηση που σέβεται την αξία των χρημάτων των φορολογούμενων. Ειδικά σε εφαρμογές αυτοματισμού γραφείου, το ανοιχτό λογισμικό παρέχει λύσεις με υποπολλαπλάσιο κόστος σε σύγκριση με τις εμπορικές.
Πέρα όμως από το χειροπιαστό οικονομικό όφελος, ο προσανατολισμός στο ανοιχτό λογισμικό έχει μια σειρά από πρόσθετα οφέλη για την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας, την ψηφιακή της ανεξαρτησία και τη δημιουργία ενός ψηφιακού περιβάλλοντος ευθύνης και ηθικής. Δυστυχώς η ελληνική δημόσια διοίκηση είναι διαχρονικά στραμμένη στο εμπορικό λογισμικό δαπανώντας κάθε χρόνο εκατομμύρια ευρώ σε άδειες χρήσης ενώ, τις περισσότερες φορές, για τις ίδιες λύσεις υπάρχουν ισοδύναμες επιλογές σε ανοιχτό λογισμικό. Η στροφή στο ανοιχτό λογισμικό θα τονώσει την ανάπτυξη της εγχώριας αγοράς πληροφορικής σε υγιή και βιώσιμη βάση. Θα ανοίξει αγορές για μικρές και μεσαίες εταιρείες που βασίζονται σε ανοιχτά επιχειρηματικά μοντέλα και οι οποίες στην καθημερινότητά τους βρίσκονται αντιμέτωπες με διακηρύξεις έργων οι οποίες – λιγότερο ή περισσότερο εντέχνως – αποκλείουν τη συμμετοχή τους σε διαγωνισμούς.
Όταν η δημόσια διοίκηση αποφασίσει να αποδώσει τη δέουσα προτεραιότητα στο ανοιχτό λογισμικό, μια σειρά από μικρές και μεσαίες εταιρείες αλλά και νεοφυείς, θα είναι επιτέλους σε θέση να παρέχουν ανταγωνιστικά προϊόντα και υπηρεσίες στο μοντέλο του ανοιχτού κώδικα. Υπηρεσίες και προϊόντα τα οποία ενδέχεται να αποδειχθούν και διεθνώς εμπορεύσιμα επιδρώντας θετικά στο εμπορικό ισοζύγιο της χώρας. Ένα πρόσθετο παράπλευρο όφελος της επένδυσης στο ανοιχτό λογισμικό θα είναι η αναστροφή της τάσης διαρροής ανθρώπινου κεφαλαίου στο εξωτερικό.
Σε ένα κόσμο όπου η πολυπλοκότητα και οι προκλήσεις αυξάνονται εκθετικά, η υιοθέτηση ανοιχτού λογισμικού και ανοιχτών προτύπων από την ελληνική ελληνική δημόσια διοίκηση αποκτά στρατηγική σημασία για την προάσπιση της Ψηφιακής της Ανεξαρτησίας. Όσο τα δεδομένα που παράγονται στο πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού μένουν εγκλωβισμένα σε υπερσυγκεντρωτικές υποδομές διαχείρισης σε ιδιωτικά υπολογιστικά νέφη, τόσο αυξάνονται οι διακινδυνεύσεις και περιορίζονται οι δυνατότητες χάραξης αυτόνομης πολιτικής.
Οι ανοιχτές τεχνολογίες μπορούν να δώσουν στην Ελλάδα την ευκαιρία να δημιουργήσει και να διατηρήσει μια εθνικά ανεξάρτητη ψηφιακή προσέγγιση και να αυξήσει το βαθμό στον οποίο είναι σε θέση να ελέγχει τις διαδικασίες, τα δεδομένα, και τις τεχνολογίες της.
Η κυβερνητική πολιτική
Πώς κρίνετε την πολιτική της κυβέρνησης σε ό,τι αφορά την “ανοιχτότητα”;
Η ατζέντα της “ανοιχτότητας”, δηλαδή η στρατηγική αξιοποίηση ανοιχτών τεχνολογιών, δεδομένων, προτύπων και διαδικασιών για μια διακυβέρνηση με διαφάνεια, ακεραιότητα και λογοδοσία δεν φαίνεται να είναι προτεραιότητα της παρούσας κυβέρνησης. Αναμφίβολα ο ψηφιακός μετασχηματισμός όπως επιταχύνθηκε πρωτίστως λόγω της πανδημίας έχει να επιδείξει επιτυχίες όπως το gov.gr και το Εθνικό Μητρώο Διαδικασιών (MITOS).
Ωστόσο, βλέποντας τη μεγάλη εικόνα, αποτελούν μικρά εν τέλει βήματα σε μια εποχή που απαιτούνται άλματα για την ψηφιακή σύγκλιση της χώρας με την Ενωμένη Ευρώπη. Από τη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού και την Ψηφιακή Στρατηγική είναι ηχηρή η απουσία ενός οριζόντιου στρατηγικού ρόλου του ανοιχτού λογισμικού ως παράγοντα καινοτομίας, αναπτυξιακής προοπτικής και εκπαιδευτικής αναγέννησης.
Παρακολουθούμε να προκηρύσσονται έργα πληροφορικής με όρους και προϋποθέσεις που ουσιαστικά αποκλείουν τη συμμετοχή φορέων που μπορούν να προσφέρουν ισοδύναμες με τις ανάγκες του έργου λύσεις και υπηρεσίες ανοιχτού κώδικα. Στον τομέα των ανοιχτών δεδομένων τα αποτελέσματα της κυβερνητικής πολιτικής είναι πενιχρά, καθώς σημειώνονται διαδοχικές καθυστερήσεις στην προετοιμασία μιας ολοκληρωμένης εθνικής στρατηγικής με ενιαίες διαδικασίες, υποδομές, και εξωστρεφείς εκπαιδευτικές δράσεις με τις κοινότητες με στόχο τη δημοσίευση και την αξιοποίηση ποιοτικών ανοιχτών δεδομένων για το κοινό καλό, σε χώρους όπως, για παράδειγμα, η υγεία, η κλιματική ουδετερότητα, η επιχειρηματικότητα.
Τέλος, σε ό,τι αφορά τον σχεδιασμό του 5ου Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ανοιχτή Διακυβέρνηση, η διαχρονική ατολμία της κυβέρνησης να συνεργαστεί σε ισότιμη βάση με την κοινωνία των πολιτών πάνω σε φιλόδοξες παρεμβάσεις, την έχουν οδηγήσει σε παλινωδίες οι οποίες προβληματίζουν έντονα όσους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό πιστεύουν στις δυνατότητες της χώρας.
Οι προτάσεις της ΕΕΛΛΑΚ
Τι θα έπρεπε να γίνει; Ποιες είναι οι προτάσεις της ΕΕΛΛΑΚ;
Χρειάζεται κατεπειγόντως μια ολιστική στρατηγική για την “ανοιχτότητα” και ένα ρεαλιστικό επιχειρησιακό σχέδιο. Στο βαθμό που της αναλογεί με βάση τους καταστατικούς της σκοπούς, η ΕΕΛΛΑΚ διαμορφώνει έναν στρατηγικό σχεδιασμό για μια ελεύθερη και ανοιχτή σε όλους κοινωνία της πληροφορίας. Ας δούμε ορισμένους κεντρικούς άξονες:
Διαμόρφωση και θεσμοθέτηση διοικητικής δομής με αρμοδιότητα σε θέματα δημόσιας πολιτικής για τις Ανοιχτές Τεχνολογίες, την Καινοτομία και την Έρευνα
Διαμόρφωση και θεσμοθέτηση Εθνικού Κέντρου για την ανάπτυξη λύσεων ανοιχτού κώδικα με στόχο τη διασφάλιση της Εθνικής Ψηφιακής Κυριαρχίας στα πρότυπα χωρών όπως η Γαλλία, η Φινλανδία και η Ιταλία
Θεσμοθέτηση και λειτουργία Ανοιχτών Εργαστηρίων Εκπαιδευτικής Καινοτοµίας σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα. Κεφαλαιοποιώντας τη διαχρονική εμπειρία της ΕΕΛΛΑΚ από τους Πανελλήνιους Διαγωνισμούς Ανοιχτών Τεχνολογιών, τα ανοιχτά εργαστήρια θα συγχρονίσουν την εκπαιδευτική διαδικασία με τις επιταγές της 4ης βιομηχανικής επανάστασης καλλιεργώντας την αλγοριθμική κριτική σκέψη μέσα από τη χρήση ανοιχτών τεχνολογιών και υλικού
Θεσμική διασφάλιση με νόμο ότι οι λύσεις ανοικτού κώδικα λαμβάνονται δεόντως υπόψη στις διαδικασίες σύναψης δημοσίων προμηθειών και συμβάσεων. Όταν το ΕΛΛΑΚ παρέχει τεκμηριωμένα τη βέλτιστη σχέση ποιότητας-τιμής πρέπει να επιλέγεται υποχρεωτικά από το δημόσιο τομέα καθώς είναι επιπλέον ευέλικτο και επαναχρησιμοποιήσιμο
Δημιουργία Γραφείου Λογισμικού Ανοιχτού Κώδικα αρχικά στην ΓΓΨΔΑΔ του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και βαθμιαία και σε λοιπούς φορείς της δημόσιας διοίκησης και των εταιρειών πληροφορικής. Τα Γραφεία Λογισμικού Ανοιχτού Κώδικα είναι υπεύθυνα για την κανονιστική συμμόρφωση με το θεσμικό πλαίσιο, καθοδηγούν και υποστηρίζουν τις δράσεις της πολιτικής ανοιχτότητας (οριζόντια υιοθέτηση εφαρμογών ανοιχτού κώδικα, αξιολογήσεις έργων και εφαρμογών, μετρήσεις, διάχυση καλών πρακτικών, ενημέρωση)
Διαμόρφωση και θεσμική κατοχύρωση Κώδικα Πρακτικής για την Τεχνολογία. Ο Κώδικας Πρακτικής για την Τεχνολογία είναι ένα σύνολο διαδικασιών και κριτηρίων που βοηθούν φορείς της δημόσιας διοίκησης να σχεδιάζουν, να αναπτύσσουν και να προμηθεύονται τεχνολογικές λύσεις έχοντας στο επίκεντρο τις ανάγκες των χρηστών.
Τα παραδείγματα του εξωτερικού
Υπάρχουν άλλες χώρες που θα μπορούσαμε να τις θεωρήσουμε πρότυπα σε ό,τι αφορά τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την ανοιχτότητα;
Στις ισχυρές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης το Ανοιχτό Λογισμικό θεωρείται αναπόσπαστο μέρος οποιασδήποτε στρατηγικής για την καινοτομία και την εξασφάλιση συνθηκών ψηφιακής ανεξαρτησίας. Η Επιτροπή ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν ισοδύναμες λύσεις ανοιχτού κώδικα στη δημόσια διοίκηση δίνοντας η ίδια το παράδειγμα με το να προβάλει το λογισμικό ανοιχτού κώδικα που αναπτύσσεται εντός ΕΕ.
Η Γαλλία είναι ηγέτιδα χώρα στην πολιτική για το ανοιχτό λογισμικό από την οποία η Ελλάδα μπορεί να διδαχθεί και να μεταφέρει καλές πρακτικές στην δική της πολιτική για τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Πριν ένα χρόνο, η Υπουργός Μετασχηματισμού της Δημόσιας Διοίκησης της Γαλλίας, Amélie de Montchalin, ανακοίνωσε ειδικό σχέδιο δράσης για το ανοιχτό λογισμικό στον δημόσιο τομέα. Δημιούργησε ένα Γραφείο Προγράμματος Ανοικτού Κώδικα (OSPO) στη δημόσια διοίκηση, το οποίο είναι υπεύθυνο για την εφαρμογή του σχεδίου.
Η συγκεκριμένη πολιτική στοχεύει να αυξήσει την ευαισθητοποίηση και χρήση του ελεύθερου λογισμικού και των ψηφιακών κοινών στη διοίκηση, να αναπτύξει και να υποστηρίξει το άνοιγμα του πηγαίου κώδικα στον δημόσιο τομέα ώστε να ενισχυθεί η εικόνα της δημόσιας διοίκησης ως ελκυστικού εργοδότη για ταλαντούχο και ψηφιακά ικανό ανθρώπινο δυναμικό.
Σε ανάλογη κατεύθυνση κινείται και η Γερμανία, η συμμαχική κυβέρνηση της οποίας προτάσσει την αρχή “Δημόσιο Χρήμα – Δημόσιας Κώδικας” στις κρατικές προμήθειες λογισμικού. Σε ό,τι αφορά τη συμμετοχική ανοιχτή διακυβέρνηση, η Ελλάδα έχει να αντλήσει πολλά μαθήματα από τον ισότιμο και συμπεριληπτικό τρόπο με τον οποίο στη γειτονική Ιταλία οι δημόσιοι φορείς και η κοινωνία των πολιτών σχεδιάζουν και υλοποιούν από κοινού φιλόδοξες παρεμβάσεις διαφάνειας και καταπολέμησης της διαφθοράς.
Η πόλη του Ντόρτμουντ , μια πόλη-πρωτοπόρος για τον στόχο της ψηφιακής ανεξαρτησίας μέσω του Ελεύθερου Λογισμικού , μαζί με τις πόλεις του Βερολίνου και του Μονάχου, ξεκίνησαν ένα μια συνεργασία με τον άτυπο τίτλο “Open Source Big 3” .
Μέσω αυτού του γραφείου συντονισμού, η διακυβέρνηση του ανοιχτού κώδικα πρόκειται να αναπτυχθεί ως διατομεακό καθήκον της διοίκησης σε συνεργασία με την Kommunale Gemeinschaftsstelle für Verwaltungsmanagement (KGSt). Λόγω της συμμετοχής του KGSt, αυτή η εξέλιξη ενδιαφέρει όλους τους άλλους δήμους στη Γερμανία.
Με την αυξανόμενη συνεργασία των διοικήσεων στην ανάπτυξη Ελεύθερου Λογισμικού, η πλατφόρμα ανάπτυξης “Open Code” που είναι προσαρμοσμένη στον δημόσιο τομέα αποκτά μεγαλύτερη σημασία. Αυτό ανοίγει νέες προοπτικές για συνεργασία με τις κοινότητες.
Για την πόλη του Ντόρτμουντ, η συνειδητή οικοδόμηση κοινότητας είναι απαραίτητη για τις διοικήσεις. Επιπλέον, η συνεργασία «Open Source Big 3» δεν θα περιορίζεται σε τρεις πόλεις στο μέλλον, αλλά μπορεί να γίνει το «Open Source Big X» με τη συμμετοχή άλλων δήμων της Γερμανίας.
Με περισσότερους από 1200 συμμετέχοντες, και 30 παρουσιάσεις ολοκληρώθηκε με απόλυτη επιτυχία το φετινό 6ο συνέδριο «MoodleMoot 2022», το οποίο πραγματοποιήθηκε στις 16 και 17 Δεκεμβρίου 2022 εξ ολοκλήρου διαδικτυακά.
Το φετινό MoodleMoot κατάφερε να αναδείξει πρακτικές χρήσης του Moodle και του BigBlueButton στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα, να προωθήσει την ιδέα και τη σημασία της ενίσχυσης των δημόσιων ψηφιακών υποδομών με ανοιχτό λογισμικό σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, τη σπουδαιότητα της επαναχρησιμοποίησης και βελτίωσης Ανοικτών Εκπαιδευτικών Πόρων (OER), καθώς και να κινητοποιήσει προγραμματιστές και ερευνητές προς την κατεύθυνση επέκτασης της λειτουργικότητας του Moodle και του BigBlueButton.
Με ταυτόχρονη διαδικτυακή μετάδοση μέσω, ομιλητές και συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να εμπλακούν σε έναν γόνιμο διάλογο για τη χρήση τουMoodle και τουBigBlueButton και να γνωρίσουν καλές πρακτικές χρήσης στην Ελλάδα και διεθνώς. Στο πλαίσιο των εργασιών του συνεδρίου, πανεπιστήμια και άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα παρουσίασαν πώς με τη χρήση τουMoodle και τουBigBlueButton και εργαλείων ανοιχτού κώδικα και ανοιχτού λογισμικού υποστηρίζουν την εκπαιδευτική διαδικασία σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Επίσης, έγιναν παρουσιάσεις από ερευνητές και εκπαιδευτικούς προσχολικής, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με εξαιρετικά έργα και βέλτιστες πρακτικές χρήσης τουMoodle και τουBigBlueButton και άλλων εργαλείων ανοιχτού λογισμικού, ώστε η ενσωμάτωση των ανοιχτών τεχνολογιών στην εκπαιδευτική πράξη να είναι μία πραγματικότητα, η οποία επιτρέπει την αλληλεπίδραση εκπαιδευτικών, μαθητών και εκπαιδευτικών πόρων, ώστε να επιτυγχάνονται τα μαθησιακά αποτελέσματα με επιτυχία.
Το διαδικτυακό συνέδριο χαιρέτησαν ο Πρόεδρος του ΔΣ του Οργανισμού Ανοιχτών Τεχνολογιών(ΕΕΛΛΑΚ),Σταμέλος Ιωάννης Καθηγητής Πληροφορικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, o καθηγητήςΔημήτριος Σάμψων Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιώς- Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του MoodleMoot GR και Συντονιστής της Ομάδας Εργασίας της ΕΕΛΛΑΚ για τις Ανοιχτές Τεχνολογίες στην Εκπαίδευση , εκ μέρους του ΙΕΠ η Σταυρούλα Παντελοπούλου, Σύμβουλος Α Πληροφορικής του ΙΕΠ και ο Μιχάλης.Παρασκευάς, Αντιπρόεδρος ΙΤΥΕ «Διόφαντος», Αναπλ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να παρακολουθήσουν τις εργασίες του συνεδρίου μέσα από τα βίντεο, που είναι διαθέσιμα στον σύνδεσμοhttps://moodlemoot.ellak.gr/live-streaming/. Οι διαφάνειες των παρουσιάσεων είναι διαθέσιμες μέσα από το πρόγραμμα του συνεδρίου
Οι εκδηλώσεις δεν σταματούν καθώς αυτήν την εβδομάδα πραγματοποιούνται online εκδηλώσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό για τις ανοιχτές τεχνολογίες και την καινοτομία! Ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών ( ΕΕΛΛΑΚ ) σας προτείνει να τις παρακολουθήσετε και να τις διαδώσετε. Μπορείτε επίσης να δείτε περισσότερες εκδηλώσεις για τις επόμενες εβδομάδες ή να καταχωρίσετε τη δική σας εκδήλωση στο: https://ellak.gr/events.
Το Κοινοβούλιο της Σαξονίας, ένα από τα 16 ομόσπονδα κρατίδια της Γερμανίας, ενέκρινε πρόταση για την ανάπτυξη στρατηγικής ανοικτού κώδικα (δελτίο Τύπου) για την αντιμετώπιση του ζητήματος της εξάρτησης της διοίκησης από συγκεκριμένους προμηθευτές λογισμικού λόγω της αυξανόμενης ψηφιοποίησης των δημόσιων υπηρεσιών. Η πρόταση προτείνει αυξημένη διαφάνεια και χρήση λύσεων ανοικτού κώδικα στη διοίκηση του κράτους.
Το Open Source Observatory μίλησε με τον Δρ Daniel Gerber, εκπρόσωπο για την ψηφιοποίηση και την πολιτική δικτύου της Bündnisgrüne (Πράσινη κοινοβουλευτική ομάδα στη Σαξονία), σχετικά με αυτό το ψήφισμα, το οποίο υποστηρίχθηκε επίσης από τους εταίρους του συνασπισμού CDU και SPD.
Η πρόταση ήρθε με έναν υπολογισμό του κόστους για το λογισμικό που χρησιμοποιείται από τη διοίκηση, συμπεριλαμβανομένου του ποσού που θα μπορούσε να επενδυθεί διαφορετικά. Η στρατηγική συνίσταται στην κατάρτιση καταλόγου κριτηρίων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αξιολόγηση του ανοικτού κώδικα σε σύγκριση με τις αποκλειστικές εναλλακτικές λύσεις και την προώθηση της μετατροπής και της αποδοχής από τους υπαλλήλους της Σαξονικής διοίκησης.
Ερώτηση: Η ψήφιση αυτής της στρατηγικής συνοδεύτηκε από υπολογισμό του κόστους του λογισμικού, ποιες πληροφορίες παρείχε αυτό;
Δρ Daniel Gerber: «Η έρευνά μου αποκάλυψε ότι επί του παρόντος δαπανώνται περίπου 70 εκατομμύρια ευρώ ετησίως για λογισμικό και αναγκαίες τροποποιήσεις. Ωστόσο, η ερώτησή μου αφορούσε πολύ περισσότερο ένα άλλο πρόβλημα: Επί του παρόντος, δεν υπάρχει κεντρική εκτίμηση του κόστους για τις υπηρεσίες ΤΠ και τα προϊόντα ΤΠ στη διοίκηση. Έτσι, όλα τα υπουργεία αγοράζουν ό,τι θέλουν — και αυτό δεν λειτουργεί μαζί σε ορισμένες περιπτώσεις. Ως εκ τούτου, πρέπει πρώτα να δημιουργήσουμε μια επισκόπηση του λογισμικού που χρησιμοποιείται και πώς μπορεί να αντικατασταθεί από λογισμικό ανοικτού κώδικα.»
Ερώτηση: Η πρόταση αναφέρεται στην ψηφιακή στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Θα λέγατε ότι αυτό βοήθησε την επιλογή του Ανοιχτού Κώδικα σε ομοσπονδιακό επίπεδο;
DG: «Η ψηφιακή στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποτέλεσε σημαντική βάση στις διαπραγματεύσεις για τη στρατηγική ανοικτού κώδικα για τη Σαξονία. Παραθέτω τακτικά τη μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αυτό έχει ήδη οδηγήσει σε επαφές με άλλους δημοτικούς φορείς.»
Ερώτηση: Πολλές διοικήσεις αναζητούν τρόπους χρήσης λύσεων ανοικτού κώδικα στις δημόσιες υπηρεσίες τους. Υπάρχουν πολύ ενδιαφέρουσες παρόμοιες πρωτοβουλίες στη Γερμανία, όπως το έργο της Dataport με πολλά άλλα γερμανικά κράτη. Έχετε έρθει σε επαφή με αυτές τις διοικήσεις για να μάθετε περισσότερα σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής της στρατηγικής σας για τον ανοικτό κώδικα;
DG: «Πρώτα απ’ όλα, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η στρατηγική Ανοικτού Κώδικα ήταν μια πρωτοβουλία του Σαξονικού Κοινοβουλίου. Ως εκ τούτου, η ανταλλαγή με άλλα ομοσπονδιακά κράτη πραγματοποιήθηκε κυρίως σε κοινοβουλευτικό επίπεδο: Είμαι σε μόνιμη ανταλλαγή με άλλους Πράσινους βουλευτές σχετικά με τις τελευταίες πρωτοβουλίες και το περιεχόμενό τους. Στο έργο μου επωφελούμαι επίσης από τις τακτικές επαφές με την κοινότητα ανοιχτού κώδικα (όπως η Open Source Business Alliance) και την κοινότητα ανοικτών δεδομένων, τόσο από την κοινωνία των πολιτών όσο και από την επιχειρηματική κοινότητα. Στο πλαίσιο αυτό, θα ήθελα να δω στη διοίκηση της Σαξονίας λύσεις για τον χώρο εργασίας και το υπολογιστικό νέφος που βασίζονται σε ανοικτό κώδικα.»
Το Moodle είναι ένα λογισμικό ανοιχτού κώδικα και η πιο διαδεδομένη πλατφόρμα εικονικού περιβάλλοντος μάθησης (Virtual learning environment-VLE), που χρησιμοποιείται σήμερα από 120 εκατομμύρια και πλέον χρήστες. Πέρα από τη εκτεταμένη χρήση του σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, το Moodle χρησιμοποιείται από πολλές μεγάλες εταιρείες παγκοσμίως για την εκπαίδευση προσωπικού και την εκπαίδευση και υποστήριξη πελατών.
Σκοπός του Συνεδρίου MoodleMoot είναι να προωθήσει τον γόνιμο και δημιουργικό διάλογο στην εκπαιδευτική κοινότητα για τη χρήση του Moodle, να αναδείξει καλές πρακτικές χρήσης του στην Ελλάδα και στην Κύπρο, καθώς και να παρουσιαστούν καινοτόμες χρήσεις λειτουργιών του Moodle στην Ελλάδα, στην Κύπρο και διεθνώς
Θεματικές ενότητες MoodleMoot
Καλές πρακτικές χρήσης του Moodle στην Πρωτοβάθμια-Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση
Καλές πρακτικές χρήσης του Moodle στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση
Καλές πρακτικές χρήσης του Moodle σε εταιρικό περιβάλλον
Mobile Learning
LMS ανοιχτού κώδικα
Learning analytics
Gamification στο Moodle
Διαχείριση και ανάπτυξη του Moodle
Επεκτάσεις και διασύνδεση με άλλες πλατφόρμες
Εργαστήρια
Το συνέδριο απευθύνεται σε
Εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
Μέλη της Ακαδημαϊκής-Ερευνητικής Κοινότητας
Ερευνητές της Εκπαίδευσης
Εκπαιδευτές Ενηλίκων
Εταιρείες και οργανισμούς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα που χρησιμοποιούν το Moodle.
Οι εκδηλώσεις δεν σταματούν καθώς αυτήν την εβδομάδα πραγματοποιούνται online εκδηλώσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό για τις ανοιχτές τεχνολογίες και την καινοτομία! Ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών ( ΕΕΛΛΑΚ ) σας προτείνει να τις παρακολουθήσετε και να τις διαδώσετε. Μπορείτε επίσης να δείτε περισσότερες εκδηλώσεις για τις επόμενες εβδομάδες ή να καταχωρίσετε τη δική σας εκδήλωση στο: https://ellak.gr/events.
Μετά από δύο χρόνια διαδικτυακών συναντήσεων ήρθε επιτέλους η ώρα να υπάρξει μία δια ζώσης συνάντηση των ομάδων χρηστών των Βικιπαιδιστών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Η συνάντηση φέτος έλαβε χώρο στην Οχρίδα από τις 14 έως τις 16 Οκτωβρίου και σε αυτή είχα τη χαρά να εκπροσωπήσω την ομάδα χρηστών Wikimedia Community User Group Greece μαζί με τον πρόεδρο της ομάδας Μάριο Μαγιολαδίτη.
Η συνάντηση ξεκίνησε την Παρασκευή 14 Οκτωβρίου με ομιλία τπυ δημάρχου της πόλης αλλά και των οργανωτών. Στη συνέχεια παρουσιάστηκε το CEE Hub, το οποίο αποτελεί ένα δίκτυο οργάνωσης των κοινοτήτων χρηστών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Μετά το γεύμα υπήρξε η δυνατότητα επιλογής μεταξύ δ΄το αιθουσών. Επέλεξα την παρουσίαση “noGLAMorɚ – Wikimedia and (non-institutional) cultural organizations” των Željko Blaće και Petra Matić. Στη συνέχεια παρακολούθησα τα Lightning Talks, στα οποία χρήστες παρουσίασαν τις ιδέες και τις δράσεις τους έχοντας χρόνο 5 λεπτά ο καθένας. Να αναφέρω ότι μία από τις παρουσιάσεις, η οποία είχε τίτλο ¨”How WMDE can support partnerships with GLAM institutions for Wikibase and Wikidata projects” έγινε από τον συμπατριώτη μας και εργαζόμενο του Wikimedia Deutshland, δρα Χρήστο Βαρβαντάκη.
Marios Magioladitis, cc-by-sa-4.0
“
Το Σάββατο η μέρα ξεκίνησε με παρουσιάσεις σχετικές με το νομικό πλαίσιο και τα ανθρώπινα δικαι΄ωματα. Στη συνέχεια συμμετείχα στο στρογγυλό τραπέζι, στο οποίο έλαβε ΄χώρα η καθιερωμένη πλέον συζήτηση για το μέλλον του διαγωνισμού CEE Spring. Μετά την αναμνηστική φωτογραφία και το γεύμα παρακολούθησα την παρουσίαση του Asaf Bartov με θέμα “Modeling our languages with Lexeme” και στη συνέχεια παρουσιάσεις Βικιπαιδιστών με θεματολογία Diversity. Ακολούθησε ξενάγηση στο κάστρο της Οχρίδας και στη συνλέχεια δείπνο σε παραδοσιακό εστιατόριο της πόλης.
Επέλεξα να ξεκινήσω την τρίτη μέρα της συνάντησης με παρουσιάσεις στη θεματολογία Governance και στη συνέχεια με παρουσιάσεις σχετικές με τη θεματολογία Capacity Development. Μετά το γεύμα ακολούθησε κοινή παρουσίαση και λήψη αποφάσεων για το CEE Hub. Η ημέρα αλλά και η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την παράδοση της σκυτάλης στην επ΄ομενη διοργάνωση, η οποία θα λάβει χώρα στην Τιφλίδα.
Να αναφέρω επίσης ότι σε όλη τη διάρκεια της διοργάνωσης υπ΄ήρχε αναρτημένο πόστερ της ομάδας χρηστών μας με θέμα την οργάνωση ενός επιτυχημένου Hackathon.
Marios Magioladitis, cc-by-sa-4.0
Η φετινή διοργάνωση κρίνεται ως επιτυχημένη. Υπήρξε συμμετοχή από χρήστες που αδημονούσαν να βρεθούν ξανά από κοντά μετά από 2 χρόνια αποχής αλλά και από αρκετούς νέους χρήστες, οι οποίοι δεν είχαν συμμετάσχει ξανά σε παρόμοιες συναντήσεις. Ανταλλάχθηκαν απόψεις και ιδέες μεταξύ ομάδων χρηστών που λειτουργούν σε διαφορετικές κοινωνίες αλλά έχουν το ίδιο μεράκι και διάθεση να πρωωθ΄ησουν τα εγχειρήματα του Wikimedia. Ραντεβού του χρόνου για μία παραγωγικότερη ακόμη συνάντηση!
Τα κράτη μέλη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέληξαν σε συναίνεση σχετικά με τη Διακήρυξη των Ψηφιακών Δικαιωμάτων και Αρχών. Η διακήρυξη αν και στοχεύει να χρησιμεύσει ως σημείο αναφοράς για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της Ευρώπης, αντίθετα κατεβαίνει σε θολά νερά, προκαλώντας ασάφεια. Η διατύπωσή της είναι ασαφής και παραβλέπει τις υπάρχουσες καλές προτάσεις.
Ενώ τα θεσμικά όργανα της ΕΕ ισχυρίζονται ότι η ψηφιακή ανεξαρτησία και τη ανοιχτότητα είναι ζωτικής σημασίας για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της Ευρώπης, η δήλωση στερείται σαφούς ορισμού τέτοιων αξιών. Το κείμενο της δήλωσης κάνει αναφορά στην προώθηση της διαλειτουργικότητας, των ανοικτών τεχνολογιών και προτύπων. Ωστόσο, δεν είναι σαφές τι ακριβώς εννοούν τα υπογράφοντα όργανα με μια τέτοια διατύπωση. Αντίθετα, η πρόταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είχε σαφή αναφορά στο Ελεύθερο Λογισμικό ως τρόπο διασφάλισης της διαφάνειας στη χρήση αλγορίθμων και τεχνητής νοημοσύνης, καθώς και στη σημασία των Ανοιχτών Προτύπων. Δυστυχώς, αυτή η διατύπωση δεν επιβεβαιώθηκε κατά τις διοργανικές διαπραγματεύσεις και το τελικό κείμενο κατέληξε να είναι μάλλον ασαφές.
«Σε μια ψηφιοποιημένη κοινωνία με γρήγορους ρυθμούς, η σημασία μιας τέτοιας δήλωσης ψηφιακών δικαιωμάτων είναι ζωτικής σημασίας. Αυτό το κείμενο θα χρησιμεύσει ως σημείο αναφοράς για τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων στο ταξίδι διαμόρφωσης της ψηφιακής μας σφαίρας. Είναι προβληματικό για την ελευθερία του λογισμικού μας το γεγονός ότι μια τέτοια δήλωση δεν έχει σαφείς ορισμούς και ότι δεν λαμβάνονται υπόψη σταθερά υπάρχοντα πλαίσια», εξηγεί η Lina Ceballos, Υπεύθυνη Έργου Πολιτικής του FSFE.
Δεν είναι επίσης σαφές εάν η δήλωση είναι συνεπής με τα υπάρχοντα πλαίσια. Σύμφωνα με το κείμενό του, βασίζεται σε προηγούμενες πρωτοβουλίες, όπως οι διακηρύξεις του Βερολίνου και του Ταλίν . Αυτά τα προαναφερθέντα πλαίσια αναφέρονται ήδη στο Ελεύθερο Λογισμικό όσον αφορά την ψηφιακή ανεξαρτησία και τη διαλειτουργικότητα, ενώ απαιτούν επίσης περισσότερη χρήση του Ελεύθερου Λογισμικού και ενίσχυση της απαίτησης χρήσης του. Ωστόσο, όσον αφορά τη διαλειτουργικότητα, το Ελεύθερο Λογισμικό δεν αναφέρεται ρητά στη Διακήρυξη των Ψηφιακών Δικαιωμάτων και Αρχών.
Τελευταίο αλλά όχι λιγότερα σημαντικό:
«η δήλωση παραλείπει να ονομάσει την επαναχρησιμοποίηση λογισμικού και υλικού μέσω αδειών Ελεύθερου Λογισμικού ως ένα σημαντικό βήμα προς μια πιο βιώσιμη ψηφιακή κοινωνία. Τούτου λεχθέντος, οι τρέχουσες διαπραγματεύσεις σχετικά με την Οδηγία για τον οικολογικό σχεδιασμό θα πρέπει να το κάνουν ακριβώς εκεί που η δήλωση υπολείπεται» , λέει ο Erik Albers, Διευθυντής Προγράμματος Ψηφιακής Αειφορίας του FSFE.
Η Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης του Ιονίου Πανεπιστημίου και η Wikimedia User Group Greece (Κοινότητα Βικιπαιδιστών Ελλάδας) σας προσκαλούν σε διαδικτυακό σεμινάριο με τίτλο: “Ανοιχτά και Συνδεδεμένα Δεδομένα: Εισαγωγή σε Wikidata και Wikibase για Βιβλιοθήκες και βιβλιοθηκονόμους“. Κύριος εισηγητής είναι ο dr. Christos Varvantakis από τη Wikimedia Γερμανίας και γλώσσα παρουσίασης η ελληνική. Θα προλογίσει ο πρόεδρος της Wikimedia User Group Greece Μάριος Μαγιολαδίτης. Το σεμινάριο αυτό απευθύνεται στους φοιτητές και τις φοιτήτριες των Τμημάτων Βιβλιοθηκονομίας, στους/στις επαγγελματίες βιβλιοθηκονόμους και σε κάθε ενδιαφερόμενο/η για θέματα ανοικτών και συνδεδεμένων δεδομένων.
Θα μιλήσουμε για τη Wikimedia και όλα τα εργαλεία που έχουν συγκεντρωθεί στο οπλοστάσιό της τα τελευταία χρόνια. Θα επικεντρωθούμε στα Wikidata και τη Wikibase και τις εφαρμογές τους σε βιβλιοθήκες. Δεν θα παραλείψουμε να πούμε από πού μπορεί να ξεκινήσει μια βιβλιοθήκη ή ένας/μια βιβλιοθηκονόμος που ενδιαφέρεται να ασχοληθεί με τα εργαλεία αυτά και να τα εφαρμόσει στη βιβλιοθήκη του/της.
Το διαδικτυακό σεμινάριο θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 9 Δεκεμβρίου 2022 και ώρα 11:00. Η παρακολούθηση είναι ελεύθερη και μπορείτε να δηλώσετε την εγγραφή σας εδώ.
Στο πλαίσιο του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων και της Εθνικής νομοθεσίας, σας ενημερώνουμε ότι το σεμινάριο θα βιντεοσκοπηθεί και να αναρτηθεί στο κανάλι YouTube της Βιβλιοθήκης & Κέντρου Πληροφόρησης του Ιονίου Πανεπιστημίου για λόγους προβολής των δράσεων.
Η συμμετοχή σας στην εκδήλωση είναι εθελοντική και κατά την είσοδό σας στην ψηφιακή πλατφόρμα, το μικρόφωνο και η κάμερα θα είναι κλειστά και όσοι και όσες δεν επιθυμείτε να καταγραφούν τα προσωπικά σας δεδομένα θα πρέπει να τα διατηρήσετε κλειστά. Με την καταγραφή της εκδήλωσης ενδέχεται να γίνει επεξεργασία των προσωπικών σας δεδομένων, όπως της εικόνας σας, της φωνής σας και του ονόματός σας.
Το έργο WeOpenGov: Δικτύο Κοινωνίας Πολιτών – Δημόσιων Φορέων για την Ανοικτή Διακυβέρνηση, στοχεύει στη δημιουργία ενός πανελλαδικού μόνιμου πλήρως λειτουργικού Δικτύου Φορέων για την Ανοικτή Διακυβέρνηση, προερχόμενων από την κοινωνία πολιτών, δημόσιους φορείς, την ακαδημαϊκή κοινότητα και τον ιδιωτικό τομέα, κατά τα πρότυπα των φόρουμ πολυμερούς συνεργασίας της Σύμπραξης για την Ανοικτή Διακυβέρνηση (OGP).
Σε αυτό το πλαίσιο, το έργο WeOpenGov καλεί για τη συμμετοχή τους στις εκπαιδευτικές δράσεις του στελέχη φορέων και οργανισμών της κοινωνίας πολιτών, του δημόσιου τομέα, του ιδιωτικού τομέα και του ακαδημαϊκού τομέα που δραστηριοποιούνται σε τομείς που αντιστοιχούν στους στόχους αειφορικής ανάπτυξης (SDGs) των Ηνωμένων Εθνών, για τους οποίους περισσότερες πληροφορίες μπορούν να βρεθούν στη σελίδα https://sdgs.un.org/goals και στο παράρτημα της παρούσας πρόσκλησης, και ενδιαφέρονται να αναπτύξουν δράσεις ανοικτής διακυβέρνησης και πολυσυμμετοχικού σχεδιασμού στους τομείς αυτούς.
Οι εκπαιδευτικές δράσεις του έργου WeOpenGov θα υλοποιηθούν από διαδικτύου, σε 3 διαδοχικούς εκπαιδευτικούς κύκλους 3μηνης διάρκειας έκαστος στο διάστημα Δεκεμβρίου 2022 – Σεπτεμβρίου 2023, με τμήματα 30-35 εκπαιδευόμενων ανά κύκλο και 5ωρες εβδομαδιαίες συναντήσεις, με παρουσιάσεις, εργαστηριακές ασκήσεις και πηγές περαιτέρω μελέτης, σε εργάσιμες ημέρες και ώρες. Ο σχεδιασμός των δράσεων δεν προϋποθέτει προϋφιστάμενες γνώσεις και τεχνικές δεξιότητες για τους συμμετέχοντες πέραν της δυνατότητας χρήσης υπολογιστή και διαδικτύου, συμμετοχής σε τηλεδιασκέψεις και μελέτης πηγών στην αγγλική γλώσσα. Τα θέματα που θα καλυφθούν περιλαμβάνουν αντικείμενα ανοικτής διακυβέρνησης, δημόσιας συμμετοχής, πολυσυμμετοχικού σχεδιασμού, παραγωγής καινοτομίας και άλλα. Μετά το πέρας των εκπαιδευτικών δράσεων οι εκπαιδευθέντες θα κληθούν να ασκηθούν, ως μέλη του δικτύου WeOpenGov, στην εξ αποστάσεως συνεργασία και συνδημιουργία προτάσεων για δράσεις ανοικτής διακυβέρνησης. Οι προτάσεις αυτές θα προβληθούν δημοσίως από το έργο WeOpenGov, με δυνατότητα διεκδίκησης επάθλου.
Για την εκδήλωση ενδιαφέροντος και τη συμμετοχή τους στις εκπαιδευτικές δράσεις του έργου WeOpenGov οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να αποστείλουν ένα σύντομο βιογραφικό σημείωμα στο info@weopengov.gr,
Ζητούμενο για το έργο WeOpenGov είναι η συγκρότηση των εκπαιδευτικών δράσεων και του δικτύου του έργου από στελέχη φορέων και οργανισμών που δραστηριοποιούνται στους επόμενους τομείς των στόχων αειφορικής ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών :
Στελέχη φορέων και οργανισμών που συμμετέχουν σε προγράμματα τα οποία και συμβάλλουν στο στόχο για τη μείωση τουλάχιστον κατά το ήμισυ του ποσοστού ανδρών, γυναικών και παιδιών όλων των ηλικιών που ζουν σε συνθήκες φτώχειας σε όλες τις διαστάσεις της σύμφωνα με τα εθνικά προγράμματα.
Στελέχη φορέων και οργανισμών που εργάζονται ώστε να τερματίσουν την πείνα στη χώρα. Δράσεις που στοχεύουν στην επισιτιστική ασφάλεια των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. Στην ενημέρωση για βελτιωμένη διατροφή και εκπαίδευση των καλλιεργητών ως προς τη βιώσιμη γεωργία.
Στελέχη φορέων και οργανισμών που προωθούν πολιτικές στην αναβαθμισμένη εκπαίδευση και συμβουλευτική σε ζητήματα υγείας και ασφάλειας.
Στελέχη φορέων και οργανισμών που δραστηριοποιούνται στην εκπαίδευση και επαγγελματική εξέλιξη. Οργανισμοί οι οποίοι και προωθούν την καλλιέργεια περαιτέρω δεξιοτήτων, με βάση τις πανανθρώπινες αξίες λαμβανοντας υπόψη τις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές.
Στελέχη φορέων και οργανισμών που συμμετέχουν σε προγράμματα που προωθούν και διασφαλίζουν τα δικαιώματα των γυναικών και υποστηρίζουν τη γυναικεία χειραφέτηση στο χώρο εργασίας, στη δημόσια ζωή, και στην κοινωνία.
Στελέχη φορέων και οργανισμών που προωθούν πολιτικές και πρακτικές αποτελεσματικής διαχείρισης του νερού αλλά και σε διαδικασίες και μεθόδους για την αποφυγή της ρύπανσης και για τη διαχείριση των απορριμμάτων.
Στελέχη φορέων και οργανισμών που συμμετέχουν σε προγράμματα που προωθούν τη φτηνή και καθαρή ενέργεια με στόχο η Ευρωπαϊκή ‘Ήπειρος να είναι η πρώτη με μηδενικές εκπομπές άνθρακα.
Στελέχη φορέων και οργανισμών που δεσμεύονται στην παροχή αξιοπρεπούς εργασίας και ευημερίας συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών πρόσληψης, παροχών, εκπαίδευσης, προαγωγής και αξιολόγησης απόδοσης.
Στελέχη φορέων και οργανισμών που δραστηριοποιούνται στον τομέα των κατασκευών, της βελτίωσης των μεθόδων οικοδόμησης της βαριάς βιομηχανίας καθώς και της εύρυθμης λειτουργίας αυτής.
O πλανήτης αποτελεί ένα τόπο συνάντησης των μελών της ελληνικής κοινότητας ΕΛ/ΛΑΚ.
Τα άρθρα του πλανήτη συλλέγονται αυτόματα χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση, αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία των συγγραφέων τους και αντικατοπτρίζουν τις απόψεις τους.
Η διαχείριση του πλανήτη γίνεται δημόσια μέσα από το σχετικό repository της υπηρεσίας GitHub: greek-libre-planet, όπου μπορείς να ζητήσεις την προσθήκη του blog σου δηλώνοντας το feed της κατηγορίας, του tag, ή το γενικό feed του blog σου, το όνομα/επώνυμο σου και προαιρετικά το avatar σου, αφού πρώτα εγγραφείτε και κατόπιν συνδεθείτε στην υπηρεσία GitΗub, ανοίγοντας νέο issue που θα περιέχει τα συγκεκριμένα στοιχεία σου.
(Αν δεν έχετε λογαριασμό στην υπηρεσία GitHub, για να προστεθει το blog σου θα προστεθεί στον πλανήτη ΕΛ/ΛΑΚ μπορείτε εναλλακτικά να μας αποστειλετε τα παραπάνω στοιχεία στην ηλεκτρονική διεύθυνση info @ eellak gr.)
(Tobias Augspurger, CC BY-SA 4.0)
(Tobias Augspurger, CC BY-SA 4.0)
(Tobias Augspurger, CC BY-SA 4.0)
.png)
(@saylor) 
Δείτε επίσης:
