Η τεχνητή νοημοσύνη εξελίσσεται με ταχύτατους ρυθμούς, και η Ευρώπη βρίσκεται πλέον στην πρώτη γραμμή αυτής της τεχνολογικής επανάστασης. Μια καθοριστική εξέλιξη ήρθε να ενισχύσει την ευρωπαϊκή παρουσία στον χώρο των μεγάλων γλωσσικών μοντέλων μέσω της στενής συνεργασίας δύο πρωτοποριακών πρωτοβουλιών: του HPLT (High Performance Language Technologies) και του OpenEuroLLM.

Η Ιστορική Ανακοίνωση

Οι δύο οργανισμοί ανακοίνωσαν πρόσφατα την κυκλοφορία 38 μονόγλωσσων μοντέλων αναφοράς, καθένα με 2,15 δισεκατομμύρια παραμέτρους. Αυτή η εξέλιξη αποτελεί σημαντικό βήμα προς τη δημιουργία ενός διαφανέστερου και προσβασιμότερου οικοσυστήματος τεχνητής νοημοσύνης στην Ευρώπη. Τα μοντέλα διατίθενται πλήρως δωρεάν για λήψη από τη συλλογή του HPLT στην πλατφόρμα HuggingFace, συμπεριλαμβανομένων και των ενδιάμεσων σημείων ελέγχου ανά 1.000 βήματα εκπαίδευσης.

Τεχνικά Χαρακτηριστικά και Καινοτομίες

Τα μοντέλα εκπαιδεύτηκαν χρησιμοποιώντας το επεξεργασμένο σύνολο δεδομένων HPLT v2, το οποίο καλύπτει ένα εκτενές φάσμα γλωσσών. Συμπεριλαμβάνονται όλες οι επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και αρκετές επιπλέον σημαντικές γλώσσες. Κάθε μοντέλο εκπαιδεύτηκε σε 100 δισεκατομμύρια tokens, χρησιμοποιώντας τον tokenizer Gemma-3-27B και ακολουθώντας την αρχιτεκτονική LLaMA με 2,15 δισεκατομμύρια παραμέτρους.

Η εκπαίδευση πραγματοποιήθηκε στον υπερυπολογιστή LUMI, με προϋπολογισμό υπολογιστικής ισχύος περίπου 3.000 ωρών GPU ανά μοντέλο σε επεξεργαστές AMD MI250X. Αυτή η επιλογή αντικατοπτρίζει την ευρωπαϊκή δέσμευση για τεχνολογική αυτάρκεια και ανεξαρτησία στον τομέα της υπολογιστικής ισχύος.

Στόχοι και Οράματα

Κύριος στόχος αυτής της κυκλοφορίας είναι η παροχή ενός διαφανούς και εύκολα αναπαραγώγιμου συνόλου μοντέλων που μπορούν να εξυπηρετήσουν πολλαπλούς σκοπούς. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η διαγλωσσική σύγκριση, η αξιολόγηση μονόγλωσσης απόδοσης και η κατανόηση δημοφιλών εργασιών αξιολόγησης για διαφορετικές γλώσσες.

Αυτή η προσέγγιση σηματοδοτεί μια ουσιαστική αλλαγή στον τρόπο ανάπτυξης των μεγάλων γλωσσικών μοντέλων. Αντί για κλειστά συστήματα που ελέγχονται από μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες, η ευρωπαϊκή προσέγγιση δίνει έμφαση στη διαφάνεια, την ανοιχτότητα και την επιστημονική αυστηρότητα.

Αποτελέσματα Αξιολόγησης

Προκειμένου να καταδειχθούν οι δυνατότητες των μοντέλων, οι ερευνητές παρουσίασαν αποτελέσματα αξιολόγησης για τα μοντέλα αναφοράς των 2,15 δισεκατομμυρίων παραμέτρων. Χρησιμοποιήθηκε το benchmark Belebele, που εστιάζει στην κατανόηση κειμένου με ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών, για 30 από τα εκπαιδευμένα μοντέλα. Τα αποτελέσματα αποκαλύπτουν σημαντικές διαφορές στην απόδοση μεταξύ των γλωσσών, γεγονός που υπογραμμίζει την πολυπλοκότητα της πολύγλωσσης τεχνητής νοημοσύνης.

Ιδιαίτερα χρήσιμο είναι το γεγονός ότι τα μοντέλα επιτρέπουν την παρακολούθηση της εξέλιξης της απόδοσης καθ’ όλη τη διάρκεια της εκπαίδευσης στα 100 δισεκατομμύρια tokens. Αυτό παρέχει ανεκτίμητες πληροφορίες για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα μοντέλα μαθαίνουν και εξελίσσονται.

Επιπτώσεις για το Μέλλον

Αυτή η πρωτοβουλία έχει ευρύτερες επιπτώσεις για το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης στην Ευρώπη και παγκοσμίως. Δημιουργεί προηγούμενο για τη διαφανή ανάπτυξη μεγάλων γλωσσικών μοντέλων και εφοδιάζει την ερευνητική κοινότητα με εργαλεία για την εις βάθος μελέτη αυτών των συστημάτων.

Επιπλέον, ο πολύγλωσσος χαρακτήρας των μοντέλων ενισχύει την ψηφιακή παρουσία των ευρωπαϊκών γλωσσών και συμβάλλει στη διαφύλαξη της γλωσσικής ποικιλομορφίας στην ψηφιακή εποχή. Αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία σε μια περίοδο που η τεχνητή νοημοσύνη κυριαρχείται από μοντέλα εστιασμένα κυρίως στην αγγλική γλώσσα.

Προοπτικές και Μελλοντικά Βήματα

Οι υπεύθυνοι των πρωτοβουλιών εκφράζουν την ελπίδα ότι αυτή η συνεισφορά θα οδηγήσει σε διαφανέστερη ανάπτυξη μεγάλων γλωσσικών μοντέλων και προγραμματίζουν να διεξάγουν περαιτέρω πειράματα με επιπλέον σύνολα δεδομένων, benchmarks και επερχόμενες εκδόσεις του συνόλου δεδομένων HPLT.

Αυτή η προσέγγιση αντιπροσωπεύει ένα καθοριστικό βήμα προς μια πιο δημοκρατική και προσβάσιμη τεχνητή νοημοσύνη, όπου η έρευνα και η ανάπτυξη δεν περιορίζονται σε μεγάλες εταιρείες αλλά καθίστανται διαθέσιμες σε ολόκληρη την επιστημονική κοινότητα.

Η κυκλοφορία αυτών των 38 μοντέλων αποτελεί ορόσημο για την ευρωπαϊκή τεχνητή νοημοσύνη και προμηνύει μια νέα εποχή συνεργασίας, διαφάνειας και καινοτομίας στον τομέα των μεγάλων γλωσσικών μοντέλων.

Πηγή άρθρου: https://openeurollm.eu/

Από τις 13 έως τις 15 Οκτωβρίου 2025, οι Βρυξέλλες θα γίνουν το επίκεντρο της ευρωπαϊκής περιφερειακής συνεργασίας, φιλοξενώντας την 23η έκδοση της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Περιφερειών και Πόλεων (European Week of Regions and Cities – #EURegionsWeek). Η φετινή διοργάνωση, που διεξάγεται υπό το εμπνευσμένο μότο «Διαμορφώνοντας το Αύριο, Μαζί» (Shaping Tomorrow, Together), αποτελεί τη μεγαλύτερη ετήσια εκδήλωση που αφιερώνεται στην Πολιτική Συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μια Εκδήλωση με Ιστορία και Όραμα

Η Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Περιφερειών και Πόλεων διοργανώνεται από το 2003, αρχικά ως «Ημέρες Ανοιχτών Θυρών», και έχει εξελιχθεί σε μια από τις σημαντικότερες πλατφόρμες διαλόγου για τη περιφερειακή και αστική πολιτική στην Ευρώπη. Η εκδήλωση συνδιοργανώνεται από τη Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής και Αστικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG REGIO) και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών (CoR), δημιουργώντας έναν μοναδικό χώρο συνάντησης για την ευρωπαϊκή τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση.

Τρεις Βασικοί Θεματικοί Άξονες

Η έκδοση του 2025 εστιάζει σε τρεις κεντρικούς θεματικούς άξονες που αντικατοπτρίζουν τις σύγχρονες προκλήσεις και προτεραιότητες της Ευρώπης:

Συνοχή και Ανάπτυξη για το Μέλλον: Αυτός ο άξονας διερευνά τρόπους εκσυγχρονισμού της πολιτικής συνοχής, συνδέοντας την καλά ριζωμένη πολιτική συνοχής με τις αξίες και τα νέα σχέδια ανάπτυξης. Η εστίαση είναι στον σχεδιασμό μιας εκσυγχρονισμένης πολιτικής συνοχής και ανάπτυξης που θα λειτουργεί σε συνεργασία με τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές.

Το Δικαίωμα να Παραμείνεις: Αυτή η θεματική ενότητα αναδεικνύει την ανάγκη για αξιοποίηση του δυναμικού κάθε εδάφους, διασφαλίζοντας ότι όλοι οι πολίτες έχουν το δικαίωμα να παραμείνουν στον τόπο που αποκαλούν σπίτι τους. Εξετάζονται τρόποι για να διασφαλιστεί ότι οι άνθρωποι μπορούν να ευημερούν στις δικές τους περιφέρειες.

Πόλεις που Χτίζουν το Αύριο: Ο τρίτος άξονας εξερευνά τον ρόλο των πόλεων στη διαμόρφωση ενός βιώσιμου και συμπεριληπτικού μέλλοντος, αναδεικνύοντας την αστική καινοτομία σε τομείς όπως η ανθεκτικότητα, η κινητικότητα, η στέγαση, η κλιματική δράση, η ψηφιοποίηση και οι δημόσιες υπηρεσίες.

Ένα Εκτεταμένο Πρόγραμμα Δραστηριοτήτων

Η φετινή διοργάνωση θα περιλαμβάνει πάνω από 200 εκδηλώσεις σε διάφορα μορφότυπα που στοχεύουν στην προώθηση της συμμετοχής, της συνεργασίας και της ανταλλαγής γνώσεων. Οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να λάβουν μέρος σε:

Διαδραστικές Συνεδρίες: Συμπεριλαμβάνονται συμμετοχικές δραστηριότητες όπως Hackathons, Innovation Sprints και Data-Driven Debates για την πρακτική επίλυση προβλημάτων.

Πολιτικές Συζητήσεις: Πλατφόρμες για πολιτικούς ηγέτες, υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, τοπικές αρχές και ευρωβουλευτές για ανταλλαγή ιδεών και ανάπτυξη στρατηγικών για την Πολιτική Συνοχής.

Εργαστήρια: Συνεργατικές συνεδρίες που σχεδιάζονται για την ανταλλαγή εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών.

EURegionsTalk: Σύντομες, ελκυστικές συνεδρίες που στοχεύουν να εμπνεύσουν τη συζήτηση και να αναδείξουν καινοτόμες ιδέες, παρόμοιες με τις TED talks.

Κορυφαίες Στιγμές της Εκδήλωσης

Μεταξύ των κυριότερων στιγμών της εβδομάδας περιλαμβάνονται η Τελετή Έναρξης στην αίθουσα της ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η τελετή απονομής των βραβείων REGIOSTARS που γιορτάζουν τα εξαιρετικά περιφερειακά έργα σε όλη την ΕΕ, και το βραβείο Megalizzi-Niedzielski που τιμά νέους επίδοξους δημοσιογράφους. Επιπλέον, θα υπάρχουν εκτεταμένες ευκαιρίες για δικτύωση, συμπεριλαμβανομένων εκθέσεων, γευσιγνωσιών και βραδινών συγκεντρώσεων.

Μαζική Συμμετοχή και Δωρεάν Πρόσβαση

Η εκδήλωση αναμένεται να προσελκύσει χιλιάδες συμμετέχοντες από όλη την Ευρώπη και πέραν αυτής, συμπεριλαμβανομένων πολιτικών εκπροσώπων, περιφερειακών και τοπικών αρχών, εμπειρογνωμόνων πολιτικής, ακαδημαϊκών, εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών και του ιδιωτικού τομέα. Σημαντικό πλεονέκτημα αποτελεί το γεγονός ότι η συμμετοχή στην εκδήλωση είναι δωρεάν, καθιστώντας την προσβάσιμη σε όλους τους ενδιαφερόμενους.

Επέκταση πέραν των Βρυξελλών

Μια καινοτόμος διάσταση της φετινής διοργάνωσης είναι το πρόγραμμα «EURegionsWeek close to you», το οποίο επεκτείνει την εκδήλωση σε κοινότητες σε όλη την ΕΕ. Αυτό το πρόγραμμα θα διαρκέσει από τις 13 Οκτωβρίου έως τις 30 Νοεμβρίου, επιτρέποντας σε περισσότερους ανθρώπους να συμμετάσχουν στο πνεύμα της εκδήλωσης χωρίς να χρειαστεί να ταξιδέψουν στις Βρυξέλλες.

Επίδραση και Προοπτικές

Η Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Περιφερειών και Πόλεων έχει αποδειχθεί εξαιρετικά επιδραστική στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής πολιτικής. Οι συμμετέχοντες έχουν επανειλημμένα τονίσει τη χρησιμότητα των πληροφοριών που αποκτούν από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και τη σημασία της δικτύωσης με συναδέλφους από άλλες χώρες για τη διαχείριση των ευρωπαϊκών κονδυλίων.

Η εκδήλωση του 2025 υπόσχεται να αποτελέσει έναν κομβικό σταθμό στη διαμόρφωση του μέλλοντος των ευρωπαϊκών περιφερειών και πόλεων, προσφέροντας έναν μοναδικό χώρο για την ανταλλαγή καινοτόμων ιδεών, την ανάπτυξη συνεργασιών και τη συλλογική εργασία προς έναν πιο συνεκτικό, βιώσιμο και ευημερούντα ευρωπαϊκό χώρο.

Διαβάστε περισσότερα στο https://regions-and-cities.europa.eu

Η Fact8ra, η πρώτη ομοσπονδιακή πλατφόρμα Τεχνητής Νοημοσύνης ως Υπηρεσία (AI-as-a-Service) της Ευρώπης, ανακοίνωσε την επιλογή του openSUSE ως βασικό συστατικό για το κυρίαρχο stack τεχνητής νοημοσύνης της. Η επίσημη ανακοίνωση της πλατφόρμας έγινε από την OpenNebula Systems.

Η πρωτοβουλία αυτή αποτελεί ορόσημο στο πλαίσιο του προγράμματος Σημαντικά Έργα Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (IPCEI) για τις Υποδομές και Υπηρεσίες Νέφους Επόμενης Γενιάς (IPCEI-CIS), μιας επένδυσης ύψους 3 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Στην Fact8ra συμμετέχουν οκτώ κράτη μέλη της ΕΕ (σύμφωνα με το δελτίο τύπου): η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Λετονία, η Ολλανδία, η Πολωνία, η Ισπανία και η Σουηδία. Ο στόχος είναι η παροχή κυρίαρχων δυνατοτήτων τεχνητής νοημοσύνης ανοικτού κώδικα σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή υποδομή Υπολογιστικής Υψηλών Επιδόσεων (HPC), cloud και τηλεπικοινωνιών.

Η επιλογή του openSUSE, ενός παγκόσμιου project ανοιχτού κώδικα που υποστηρίζεται από τη SUSE, δεν είναι απλώς μια τεχνική απόφαση, αλλά μια στρατηγική επιβεβαίωση της εμπιστοσύνης στη σταθερότητα, την προσαρμοστικότητα και την ανοικτή του φύση. Το openSUSE είναι ιδανικό όχι μόνο για εφαρμογές επιπέδου server, αλλά και για προηγμένους φόρτους εργασίας Τεχνητής Νοημοσύνης και Μηχανικής Μάθησης (AI/ML).

Η αποστολή της Fact8ra επικεντρώνεται στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής τεχνολογικής κυριαρχίας και τη μείωση της εξάρτησης από ξένες πλατφόρμες για την καινοτομία στον τομέα της ΑΙ.

Το τεχνολογικό stack της Fact8ra δεν περιορίζεται μόνο στο openSUSE. Ενσωματώνει και άλλες ευρωπαϊκές τεχνολογίες ανοικτού κώδικα, όπως το OpenNebula και τη MariaDB. Επιπλέον, η πλατφόρμα επιτρέπει την ανάπτυξη ιδιωτικών εκδόσεων Μεγάλων Γλωσσικών Μοντέλων (LLMs), όπως τα Mistral και EuroLLM, ενώ προσφέρει εγγενή ενοποίηση με εξωτερικούς καταλόγους, όπως το Hugging Face. Η ικανότητα του λειτουργικού συστήματος να υποστηρίζει περιβάλλοντα cloud-native, ενορχήστρωση containers με το Kubernetes και εργαλεία επιτάχυνσης hardware για AI inference, του εξασφάλισε μια θέση σε ένα από τα πιο φιλόδοξα ψηφιακά έργα της ΕΕ μέχρι σήμερα.

Μετά από δύο χρόνια, έναν μήνα και τριάντα ημέρες ανάπτυξης, το Debian Project παρουσίασε με περηφάνια τη νέα του σταθερή έκδοση, το Debian 13 “Trixie”. Η νέα έκδοση αποτελεί ένα σημαντικό άλμα προόδου για μία από τις πιο ιστορικές και θεμελιώδεις διανομές Linux, που αποτελεί τη βάση για πολλές άλλες, όπως το Ubuntu και το Mint.

Το “Trixie” έρχεται φορτωμένο με χιλιάδες ενημερωμένα πακέτα, νέες δυνατότητες και σημαντικές βελτιώσεις, διατηρώντας πάντα την εστίαση στη σταθερότητα και την ασφάλεια που χαρακτηρίζει το Debian. Η νέα έκδοση θα υποστηρίζεται για τα επόμενα πέντε χρόνια.

Οι σημαντικότερες αλλαγές στο Debian 13 “Trixie”

1. Πυρήνας Linux 6.12 LTS και νέο υλικό
Το “Trixie” τροφοδοτείται από τον πυρήνα Linux 6.12 LTS (Long-Term Support), ένα μεγάλο άλμα από τον 6.1 που χρησιμοποιούσε το Debian 12. Αυτός ο νέος πυρήνας φέρνει βελτιωμένη υποστήριξη για σύγχρονο υλικό, συμπεριλαμβανομένων των επεξεργαστών Intel Arrow Lake και Lunar Lake, της αρχιτεκτονικής γραφικών AMD RDNA 4 και του Raspberry Pi 5.

2. Πρώτη επίσημη υποστήριξη για RISC-V 64-bit
Για πρώτη φορά στην ιστορία του, το Debian παρέχει επίσημη υποστήριξη για την αρχιτεκτονική 64-bit RISC-V (riscv64). Αυτό αποτελεί ένα τεράστιο ορόσημο, ενσωματώνοντας την ανοιχτού κώδικα αρχιτεκτονική επεξεργαστών στο οικοσύστημα του Debian και παρέχοντας στους χρήστες RISC-V συσκευών μια πλήρη και σταθερή εμπειρία.

3. Αναβαθμισμένα περιβάλλοντα εργασίας
Όπως πάντα, το Debian 13 περιλαμβάνει τις τελευταίες εκδόσεις όλων των μεγάλων γραφικών περιβαλλόντων, προσφέροντας μια ανανεωμένη και σύγχρονη εμπειρία χρήσης:

• GNOME 48
• KDE Plasma 6.3
• Xfce 4.20
• Cinnamon 6.4
• LXQt 2.1.0
• LXDE 13

4. APT 3.0: Εξυπνότερη διαχείριση πακέτων
Ο προεπιλεγμένος διαχειριστής πακέτων αναβαθμίζεται στο APT 3.0, φέρνοντας ουσιαστικές βελτιώσεις. Η νέα έκδοση διαθέτει πιο έξυπνη επίλυση εξαρτήσεων, ενώ η πιο ορατή αλλαγή είναι η χρήση χρωμάτων στο τερματικό: οι νέες εγκαταστάσεις εμφανίζονται με πράσινο χρώμα και οι αφαιρέσεις με κόκκινο, κάνοντας τη διαχείριση πακέτων πιο διαισθητική.

5. Λύση στο “Πρόβλημα του 2038”
Όλες οι αρχιτεκτονικές (εκτός της i386) χρησιμοποιούν πλέον 64-bit time_t, λύνοντας οριστικά το λεγόμενο “Y2K38 bug“, ένα πρόβλημα που θα μπορούσε να προκαλέσει δυσλειτουργίες σε συστήματα που βασίζονται σε 32-bit χρόνο μετά τις 19 Ιανουαρίου 2038.

Άλλες αξιοσημείωτες βελτιώσεις

• Αναβαθμισμένος εγκαταστάτης: Υποστηρίζει πλέον HTTP Boot σε συστήματα με UEFI ή U-Boot, επιτρέποντας την εκκίνηση του μέσου εγκατάστασης απευθείας από το διαδίκτυο.[4]
• Περιορισμός υποστήριξης i386: Η υποστήριξη για την αρχιτεκτονική 32-bit (i386) μειώνεται σημαντικά και προορίζεται πλέον μόνο για λόγους συμβατότητας (legacy support). Δεν παρέχεται πλέον εικόνα εγκατάστασης (ISO) για 32-bit συστήματα.
• Νέα πακέτα: Προστέθηκαν πάνω από 14.100 νέα πακέτα, φτάνοντας το σύνολο σε περισσότερα από 69.800 πακέτα λογισμικού.
• Νέο προεπιλεγμένο θέμα: Ένα νέο, φρέσκο θέμα με την ονομασία “Ceratopsian” ντύνει την επιφάνεια εργασίας και τις οθόνες του συστήματος.
• /tmp σε tmpfs: Ο κατάλογος /tmp χρησιμοποιεί πλέον tmpfs από προεπιλογή, κάτι που επιταχύνει τις λειτουργίες προσωρινών αρχείων, καθώς αυτά γράφονται στη μνήμη RAM αντί για τον δίσκο.

Κατεβάστε το Debian 13 ή αναβαθμίστε το σύστημά σας

Μπορείτε να κατεβάσετε τις εικόνες εγκατάστασης (ISO) ή τις live εκδόσεις του Debian 13 “Trixie” απευθείας από την επίσημη ιστοσελίδα του Debian. Υπάρχουν διαθέσιμες εκδόσεις για όλες τις υποστηριζόμενες αρχιτεκτονικές και για όλα τα γραφικά περιβάλλοντα.

Σύνδεσμος Λήψης του Debian 13 “Trixie”

Διαβάστε το εγχειρίδιο εγκατάστασης εδώ.

Αν χρησιμοποιείτε ήδη το Debian 12 “Bookworm”, η διαδικασία αναβάθμισης είναι ασφαλής και γίνεται εύκολα μέσω του εργαλείου διαχείρισης πακέτων ΑΡΤ. Συνιστάται να δημιουργήσετε ένα πλήρες αντίγραφο ασφαλείας των δεδομένων σας πριν ξεκινήσετε τη διαδικασία. Οι οδηγίες αναβάθμισης βρίσκονται στο εγχειρίδιο του Debian.

Σημειώσεις έκδοσης

Πριν εγκαταστήσετε το νέο Debian 13, διαβάστε τις σημειώσεις της έκδοσης εδώ.

Το PyCon Greece 2025 αποτελεί ιστορικό ορόσημο για την ελληνική κοινότητα Python, καθώς θα είναι το πρώτο επίσημο συνέδριο PyCon που διοργανώνεται στη χώρα μας. Το διήμερο συνέδριο θα πραγματοποιηθεί στις 29-30 Αυγούστου 2025 στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων, έναν δυναμικό χώρο πολιτισμού και τεχνολογίας στην καρδιά της Αθήνας που συνδυάζει τη βιομηχανική κληρονομιά με σύγχρονες εγκαταστάσεις. Η εκδήλωση απευθύνεται σε προγραμματιστές, επιστήμονες δεδομένων, ειδικούς τεχνητής νοημοσύνης, μηχανικούς λογισμικού και ενθουσιώδεις του ανοιχτού κώδικα από όλα τα επίπεδα εμπειρίας, από αρχάριους έως έμπειρους επαγγελματίες.

Πρόγραμμα και θεματικές ενότητες

Το συνέδριο θα διεξαχθεί σε δύο παράλληλες αίθουσες με ένα πλούσιο πρόγραμμα που περιλαμβάνει ομιλίες διάρκειας 30 λεπτών, πρακτικά workshops έως μία ώρα, και πολλές ευκαιρίες δικτύωσης. Οι θεματικές ενότητες καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα της Python, από ανάπτυξη web εφαρμογών και επιστήμη δεδομένων, μέχρι μηχανική μάθηση και τεχνητή νοημοσύνη, αυτοματισμό και quality assurance, MLOps, generative AI και πραγματικές εφαρμογές, κοινότητες ανοιχτού κώδικα, Python internals, υπεύθυνη τεχνητή νοημοσύνη και ασφάλεια. Όλες οι παρουσιάσεις θα πραγματοποιηθούν στα αγγλικά για να διευκολυνθεί η συμμετοχή διεθνών ομιλητών και συνέδρων.

Η αίθουσα των tutorials χωράει έως 70 συμμετέχοντες και θα φιλοξενήσει πρακτικά workshops με έμφαση στον προγραμματισμό και την ενεργή συμμετοχή. Ένα ενδιαφέρον highlight είναι το ωριαίο workshop για τη γλώσσα προγραμματισμού Julia, που στοχεύει στη διασταυρούμενη μάθηση μεταξύ διαφορετικών γλωσσών προγραμματισμού.

Κεντρικοί ομιλητές υψηλού προφίλ

Το συνέδριο έχει εξασφαλίσει τρεις εξαιρετικούς keynote speakers που αντιπροσωπεύουν διαφορετικές πτυχές του οικοσυστήματος Python. Ο Pablo Galindo Salgado από τη Bloomberg είναι core developer της CPython, μέλος του Python Steering Council για πέντε χρόνια και release manager για τις εκδόσεις Python 3.10 και 3.11, φέρνοντας βαθιά γνώση της ανάπτυξης της ίδιας της γλώσσας. Ο Γρηγόρης Μαραβελιάς, αστροφυσικός και εκπαιδευτικός Python στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, συνδυάζει την επιστήμη με τον προγραμματισμό και είναι συνιδρυτής του Summer School for Astrostatistics. Η Laís Carvalho, με εξειδίκευση στην observability και το open source, είναι πρώην μέλος των διοικητικών συμβουλίων της EuroPython και Python Ireland, προσφέροντας πολύτιμες γνώσεις για την οικοδόμηση συμπεριληπτικών τεχνολογικών κοινοτήτων.

Κόστος συμμετοχής και εγγραφή που καλύπτει όλους

Οι τιμές των εισιτηρίων είναι προσιτές και σχεδιασμένες για να ενθαρρύνουν ευρεία συμμετοχή. Το Community Ticket κοστίζει €45, ενώ το Community Plus στα €55 περιλαμβάνει και ένα αποκλειστικό t-shirt του συνεδρίου. Διατίθενται ειδικές φοιτητικές τιμές για όσους θέλουν να εισέλθουν στον κόσμο της Python χωρίς να επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό τους, καθώς και Business/Supporter tickets για εταιρείες που επιθυμούν να υποστηρίξουν την εκδήλωση και μπορούν να εκδώσουν τιμολόγιο. Όλα τα εισιτήρια παρέχουν πρόσβαση στο Main Stage, το Innovathens και όλες τις παράλληλες δραστηριότητες.

Η ελληνική κοινότητα Python και το όραμα του συνεδρίου

Το συνέδριο διοργανώνεται από την PyGreece ΑΜΚΕ, έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό που ιδρύθηκε τον Αύγουστο του 2023 στην Πράγα. Η PyGreece περιγράφεται ως μία από τις μεγαλύτερες εθελοντικές κοινότητες Python στην Ευρώπη, με ενεργό Discord server, τακτικά meetups και συμμετοχή σε έργα ανοιχτού κώδικα. Ανάμεσα στα μέλη της περιλαμβάνεται ο Λύσανδρος Νικολάου, core developer της CPython και διαχειριστής της PyGreece ΑΜΚΕ.

Οι στόχοι του συνεδρίου εστιάζουν στην προώθηση της συνεργασίας και της ανταλλαγής γνώσεων, την υποστήριξη της διαφορετικότητας και της συμπερίληψης, την προώθηση της χρήσης της Python στην Ελλάδα και τη δημιουργία ευκαιριών δικτύωσης για την ελληνική και διεθνή κοινότητα. Το συνέδριο έχει ισχυρή δέσμευση στη συμπερίληψη, καλωσορίζοντας ρητά άτομα από κοινότητες που δεν εκπροσωπούνται συνήθως στις τεχνολογικές ομάδες.

Χορηγοί και υποστήριξη από τη διεθνή κοινότητα

Το συνέδριο έχει ήδη εξασφαλίσει σημαντική υποστήριξη από μεγάλους οργανισμούς. Η Bloomberg έχει ισχυρή παρουσία μέσω του keynote speaker της, ενώ η EuroPython Society συμμετέχει ως community sponsor, υποστηρίζοντας τα τοπικά PyCons σε όλη την Ευρώπη. Υπάρχει επίσης πρόγραμμα οικονομικής ενίσχυσης για συμμετέχοντες που το χρειάζονται, καθώς και υποστήριξη για τους ομιλητές που γίνονται δεκτοί.

Γιατί να παρακολουθήσετε το PyCon Greece 2025

Το PyCon Greece 2025 προσφέρει μοναδική ευκαιρία να συμμετέχετε στο πρώτο ιστορικό συνέδριο Python της Ελλάδας, να δικτυωθείτε με την ελληνική και ευρωπαϊκή κοινότητα Python, να μάθετε από κορυφαίους ειδικούς του χώρου, και να συμβάλετε στην ανάπτυξη του οικοσυστήματος Python στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Η Αθήνα, όπου η αρχαία ιστορία συναντά τη σύγχρονη καινοτομία, προσφέρει το ιδανικό σκηνικό για αυτή την εκδήλωση-ορόσημο που φιλοδοξεί να καθιερωθεί ως ετήσιος θεσμός και να ενισχύσει τη θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο χάρτη της Python.

Διαβάστε περισσότερα στη σελίδα PyCon Greece 2025

Οι δημόσιες διοικήσεις σε όλη την ΕΕ έχουν πλέον τη δυνατότητα να δημιουργήσουν ρυθμιστικά «sandbox» διαλειτουργικότητας, σχεδιασμένα να επιταχύνουν τη διασυνοριακή ψηφιακή καινοτομία. Στο πλαίσιο του Κανονισμού για τη Διαλειτουργική Ευρώπη (Interoperable Europe Act) και με την Εκτελεστική Απόφαση (ΕΕ) 2025/1420 της 17ης Ιουλίου 2025, η οποία θεσπίζει κανόνες για την εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΕ) 2024/903 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, τίθενται πλέον σε ισχύ δομημένα περιβάλλοντα όπου οι δημόσιες αρχές μπορούν να δοκιμάζουν με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα νέες ψηφιακές λύσεις από κοινού. Τα «sandbox» αυτά βοηθούν στην απλοποίηση πολύπλοκων νομικών διαδικασιών, επιτρέποντας την πρακτική πειραματική εφαρμογή και την ταχύτερη υλοποίηση καινοτόμων έργων διαλειτουργικότητας, σηματοδοτώντας ένα σημαντικό βήμα προς πιο έξυπνες, απρόσκοπτες διασυνοριακές δημόσιες υπηρεσίες.

Για πολλές δημόσιες διοικήσεις, ειδικά σε μικρότερα ή λιγότερο ψηφιακά ώριμα κράτη μέλη, η πλοήγηση σε περίπλοκα νομικά πλαίσια κατά την εφαρμογή νέων ψηφιακών εργαλείων μπορεί να είναι αποθαρρυντική. Τα ρυθμιστικοί «sandbox» προσφέρουν μια δομημένη μέθοδο για την εμπλοκή των κατάλληλων ενδιαφερομένων, την ανάδειξη των νομικών εμποδίων και τον εντοπισμό λύσεων με πραγματικές δυνατότητες. Το αποτέλεσμα; Ένα συνεργατικό περιβάλλον όπου όλοι έχουν θέση στο τραπέζι, ανεξαρτήτως μεγέθους ή πόρων.

Η πρωτοβουλία αυτή συνδέεται στενά με τους βασικούς στόχους του Κανονισμού για τη Διαλειτουργική Ευρώπη – φέρνοντας τις νομικές, οργανωτικές, σημασιολογικές και τεχνικές διαστάσεις σε έναν ενιαίο διάλογο. Με αυτόν τον τρόπο, δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες για την πρακτική και συνεργατική υπέρβαση των εμποδίων στην Ενιαία Αγορά.

Αν και η Εκτελεστική Απόφαση θέτει τα βασικά πλαίσια για την έναρξη και λειτουργία των «sandbox», αποφεύγει μια άκαμπτη και υπερβολικά καθοδηγητική προσέγγιση. Αντ’ αυτού, περιλαμβάνει έναν πρακτικό κατάλογο ελέγχου για να βοηθήσει τις ενδιαφερόμενες διοικήσεις να οργανώσουν τη συνεργασία τους. Οι βασικές προϋποθέσεις είναι:

• σαφώς καθορισμένο νομικό ερώτημα·
• σύνδεση με μια καινοτόμο λύση διαλειτουργικότητας·
• συμμετοχή τουλάχιστον τριών δημόσιων διοικήσεων – ιδανικά από διαφορετικά κράτη μέλη ή θεσμούς της ΕΕ.

Σημαντικό είναι ότι οι ρυθμιστικοί «sandbox» διαλειτουργικότητας δεν αποτελούν χρηματοδοτικά εργαλεία ούτε ακολουθούν σταθερά χρονοδιαγράμματα υποβολής αιτήσεων. Έχουν σχεδιαστεί για να είναι ευέλικτοι και προσαρμόσιμοι, ανοιχτοί σε αυθόρμητη συνεργασία και δημιουργική διερεύνηση. Κάθε πρωτοβουλία πρέπει να ενημερώνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω της Πύλης Διαλειτουργικής Ευρώπης (Interoperable Europe Portal), που λειτουργεί ως κεντρικός κόμβος πληροφόρησης. Εκεί, οι συμμετέχοντες μπορούν να βρουν οδηγίες, να συμμετέχουν σε φόρουμ κοινότητας και να αποκτήσουν πρόσβαση σε υλικό υπόβαθρου και, μελλοντικά, στα αποτελέσματα των «sandbox».

Τα ρυθμιστικά «sandbox» είναι ένα εργαλείο που επιτρέπει τη δοκιμή καινοτομιών σε πραγματικές συνθήκες, όπου συχνά προκύπτουν απρόσμενα νομικά ζητήματα. Ορισμένα έργα μπορεί να εστιάσουν στην εφαρμογή υφιστάμενων πολιτικών της ΕΕ με νέους τρόπους, άλλα στην επικαιροποίηση ή και στη δημιουργία νέων ρυθμιστικών πλαισίων. Το σημαντικό είναι η ρυθμιστική γνώση που αποκτάται από αυτή τη διαδικασία, καθώς παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για το πώς τα νομικά πλαίσια μπορούν να προσαρμοστούν ώστε να υποστηρίξουν αποτελεσματικά τις αναδυόμενες καινοτομίες.

Η διαφάνεια και η ανταλλαγή γνώσης είναι κρίσιμες. Κάθε «sandbox» πρέπει να υποβάλλει αναφορές για τα ενδιάμεσα και τελικά αποτελέσματά του, τα οποία θα συζητούνται από το Συμβούλιο Διαλειτουργικής Ευρώπης. Οι αναφορές θα δημοσιεύονται στην Πύλη, ώστε να διασφαλιστεί ευρεία ορατότητα και διάχυση γνώσης στην κοινότητα. Μια διαβούλευση για μια απλή αλλά αποτελεσματική δομή αναφορών έχει προγραμματιστεί για το φθινόπωρο του 2025.

Η Πύλη Διαλειτουργικής Ευρώπης προσφέρει ολοένα και περισσότερους πόρους, συμπεριλαμβανομένης μιας ειδικής πλατφόρμας για ρυθμιστικά «sandbox». Με τον χρόνο, αυτός ο χώρος θα εξελιχθεί σε πλήρες κέντρο γνώσης, φιλοξενώντας αναφορές ολοκληρωμένων έργων, έναν οδηγό πλοήγησης GovTech και μια συνεργατική πλατφόρμα για μελλοντικούς καινοτόμους.

Με το νομικό πλαίσιο πλέον σε ισχύ, το «sandbox» είναι έτοιμο – και οι δημόσιες διοικήσεις σε όλη την Ευρώπη καλούνται να συνδεθούν, να συνδημιουργήσουν και να κάνουν τολμηρά βήματα προς απρόσκοπτες ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες, μαζί!

Πηγή άρθρου: https://interoperable-europe.ec.europa.eu

Τον Ιούλιο του 2025, κορυφαίοι εκπρόσωποι και διευθυντές πέντε εκ των σημαντικότερων ευρωπαϊκών ηλεκτρονικών υποδομών – EGI, EUDAT, GÉANT, OpenAIRE, και PRACE – συγκεντρώθηκαν στο Άμστερνταμ, με αφορμή τη συνεδρίαση της European e-Infrastructures Assembly. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στα γραφεία της GÉANT και άνοιξε με την τοποθέτηση της Διευθύνουσας Συμβούλου, Lise Fuhr. Στόχος ήταν η ενίσχυση των δεσμών και η χάραξη μιας κοινής πορείας προς την προώθηση της έρευνας, της εκπαίδευσης και της καινοτομίας στην Ευρώπη.

Εννέα μήνες συνεργασίας – Ώρα για απολογισμό

Η European e-Infrastructures Assembly δημιουργήθηκε επίσημα πριν από εννέα μήνες, μέσω Μνημονίου Συνεργασίας (MoU), θέτοντας στόχο την ευθυγράμμιση στρατηγικών και την ανάπτυξη κοινών δράσεων. Η συνάντηση στο Άμστερνταμ αποτέλεσε ιδανική ευκαιρία για να αξιολογηθεί η πρόοδος, να συζητηθούν επιτεύγματα και να αναγνωριστούν οι τομείς που απαιτούν περαιτέρω προσοχή.

Οι συζητήσεις κάλυψαν:

• Κοινή υπεράσπιση συμφερόντων και συντονισμός δράσεων.
• Συνεργασία στην καινοτομία υπηρεσιών.
• Προώθηση της Ανοιχτής Επιστήμης.
• Ενίσχυση της πολιτικής και κοινοτικής συμμετοχής.

Κοινή παρουσία σε εκδηλώσεις

Ένα από τα σημαντικά επιτεύγματα της συνεργασίας ήταν η από κοινού συμμετοχή σε μεγάλες επιστημονικές και τεχνολογικές εκδηλώσεις. Από το EGI 2024 στο Λέτσε και το EUDAT Conference 2024 στην Καρλσρούη, έως το EGI 2025 στη Σανταντέρ και το TNC25 στο Μπράιτον, οι οργανισμοί μοιράστηκαν περίπτερα, διοργάνωσαν κοινές συνεδρίες και αντάλλαξαν ιδέες με ευρύτερες κοινότητες χρηστών.

Αυτές οι πρωτοβουλίες είχαν διπλό όφελος: αφενός παρουσίασαν ένα ενιαίο και συνεκτικό μήνυμα, αφετέρου ενίσχυσαν την αλληλεπίδραση μεταξύ των επιμέρους κοινοτήτων. Η επιτυχία αυτών των δράσεων οδηγεί τώρα στην απόφαση για ακόμη πιο διευρυμένη κοινή παρουσία, με επόμενο σταθμό το Open Science Fair 2025 στη Γενεύη, το οποίο συνδιοργανώνουν η OpenAIRE και το CERN Open Science Office.

Στρατηγική εναρμόνιση και κοινές προκλήσεις

Η συνάντηση δεν περιορίστηκε μόνο σε απολογισμό. Ήταν και μια στρατηγική άσκηση εναρμόνισης: οι περισσότερες οργανώσεις βρίσκονται αυτήν την περίοδο στη διαδικασία αναθεώρησης ή επαναπροσδιορισμού των στρατηγικών τους. Επειδή οι e-Infrastructures εξυπηρετούν σε μεγάλο βαθμό επικαλυπτόμενες κοινότητες χρηστών και λειτουργούν σε κοινό χρηματοδοτικό και πολιτικό πλαίσιο, η ευθυγράμμιση θεωρήθηκε κρίσιμη.

Συζητήθηκαν επίσης οι σχέσεις με:

• Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
• Δομές όπως ESFRI, e-IRG και EuroHPC.
• Το European Open Science Cloud (EOSC), στο οποίο οι συμμετέχοντες παίζουν καθοριστικό ρόλο, τόσο στην ανάπτυξη του EOSC EU Node όσο και στην υποστήριξη νέων EOSC Nodes.

Καινοτομία υπηρεσιών και τεχνικές προτεραιότητες

Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στο κοινό χαρτοφυλάκιο υπηρεσιών, που καλύπτει όλα τα στάδια του ερευνητικού κύκλου. Στόχος είναι η κάλυψη πιθανών κενών και η περαιτέρω βελτίωση, με έμφαση:

• Στην ομοσπονδοποίηση δυνατοτήτων.
• Στην ανάπτυξη υποδομών ταυτοποίησης και αυθεντικοποίησης (AAI), όπου GÉANT και EGI συνεργάζονται ήδη μέσω του EOSC AAI Architecture και των έργων AARC Community και AARC TREE.

Η συζήτηση επεκτάθηκε και στην ανάγκη ενίσχυσης της ευρωπαϊκής ψηφιακής κυριαρχίας, εξασφαλίζοντας υπηρεσίες που ευθυγραμμίζονται με τις ευρωπαϊκές αξίες και υπόκεινται σε ευρωπαϊκή διακυβέρνηση.

Κοινά προβλήματα – κοινές λύσεις

Οι εκπρόσωποι αναγνώρισαν προκλήσεις όπως:

• Δυσκολίες στην διασυνοριακή πρόσβαση σε ερευνητικές υποδομές.
• Πολυπλοκότητα στη λειτουργία διεθνικών οργανισμών.
• Ισορροπία ανάμεσα σε άνωθεν πολιτικές κατευθύνσεις και από κάτω προς τα πάνω ανάγκες της κοινότητας.

Η ανάγκη για καλύτερη επικοινωνία του συλλογικού τους αντίκτυπου ήταν επίσης κεντρικό θέμα. Η συνολική αξία των ευρωπαϊκών e-Infrastructures, τόνισαν, είναι μεγαλύτερη από το άθροισμα των επιμέρους οργανισμών τους.

Επόμενα βήματα

Η συνάντηση ολοκληρώθηκε με θετική διάθεση και ανανεωμένη δέσμευση για εμβάθυνση της συνεργασίας. Η φυσική παρουσία ενίσχυσε τους δεσμούς εμπιστοσύνης και προσέφερε καλύτερη κατανόηση των κοινών στόχων. Η Assembly θα συνεχίσει με τακτικές διαδικτυακές συναντήσεις και θα συναντηθεί ξανά δια ζώσης αργότερα μέσα στο έτος.

Πηγή άρθρου: https://connect.geant.org/

by: Ευστάθιος Ιωσηφίδης

Το Fedora Project αποτελεί εδώ και δύο δεκαετίες την αιχμή του δόρατος της καινοτομίας στον κόσμο του Linux. Λειτουργώντας ως ένα δυναμικό πεδίο δοκιμών για νέες τεχνολογίες, το Fedora δεν είναι απλώς μια διανομή, αλλά μια παγκόσμια κοινότητα που διαμορφώνει το μέλλον του open-source λογισμικού. Η ιστορία του είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την εξέλιξη του ίδιου του Linux και την εμπορική στρατηγική του μεγάλου του χορηγού, της Red Hat.

Οι Πρόγονοι: Unix, GNU και Red Hat Linux

Για να κατανοήσουμε το Fedora, πρέπει να γυρίσουμε πίσω στις ρίζες. Το Unix, που γεννήθηκε στα Bell Labs στα τέλη της δεκαετίας του 1960, εισήγαγε θεμελιώδεις αρχές όπως η αρθρωτή σχεδίαση (modularity) και η φορητότητα (portability), επηρεάζοντας όλα τα μελλοντικά λειτουργικά συστήματα. Λίγο αργότερα, το GNU Project παρείχε την ιδεολογική βάση του ελεύθερου λογισμικού, προωθώντας την άδεια GPL που εγγυάται στους χρήστες την ελευθερία να βλέπουν, να τροποποιούν και να αναδιανέμουν τον κώδικα.

Η “έκρηξη” ήρθε στις αρχές της δεκαετίας του ’90, όταν ο Linus Torvalds κυκλοφόρησε τον πυρήνα Linux. Ο συνδυασμός του πυρήνα Linux με τα εργαλεία του GNU δημιούργησε το GNU/Linux. Διανομές όπως το Debian, το Slackware και, κυρίως, το Red Hat Linux, ανέλαβαν να πακετάρουν αυτά τα στοιχεία σε ένα εύχρηστο και συνεκτικό σύνολο. Το Red Hat Linux ξεχώρισε χάρη στο καινοτόμο σύστημα διαχείρισης πακέτων RPM (Red Hat Package Manager) και την φιλική του προσέγγιση προς τους χρήστες και τις επιχειρήσεις.

Η μεγάλη μετάβαση και η γέννηση του Fedora (2003)

Στις αρχές του 2000, η Red Hat διέγνωσε μια τεράστια ευκαιρία στον εταιρικό κόσμο. Οι επιχειρήσεις αναζητούσαν τη σταθερότητα και το χαμηλό κόστος του Linux, αλλά χρειάζονταν πολυετή υποστήριξη, εγγυημένες ενημερώσεις ασφαλείας και προβλέψιμους κύκλους έκδοσης. Για να καλύψει αυτή την ανάγκη, η Red Hat πήρε μια ιστορική απόφαση: να μετασχηματίσει το Red Hat Linux στο Red Hat Enterprise Linux (RHEL), ένα συνδρομητικό, εμπορικό προϊόν.

Αυτή η κίνηση όμως άφηνε ένα κενό: τι θα γινόταν με την κοινότητα και τον γρήγορο ρυθμό ανάπτυξης που χαρακτήριζε το Red Hat Linux; Η απάντηση ήρθε το 2003 με τη δημιουργία δύο νέων κλάδων:

• Red Hat Enterprise Linux (RHEL): Η σταθερή, εμπορική πλατφόρμα για επιχειρήσεις.
• The Fedora Project: Μια νέα, κοινοτική διανομή που θα λειτουργούσε ως “upstream” (δηλαδή, η πηγή και το πεδίο δοκιμών) για τις τεχνολογίες που θα ενσωματώνονταν μελλοντικά στο RHEL.

Το όνομα “Fedora” προήλθε από ένα υπάρχον, ανεξάρτητο project του Warren Togami που παρείχε επιπλέον πακέτα λογισμικού για το Red Hat Linux. Με τη συνεργασία αυτή, το Fedora γεννήθηκε επίσημα για να συνεχίσει την κληρονομιά της καινοτομίας με την υποστήριξη της Red Hat, αλλά με τη διακυβέρνηση στα χέρια της παγκόσμιας κοινότητας.

Από το Core και Extras σε ένα ενιαίο Project

Αρχικά, το Fedora ήταν χωρισμένο σε δύο αποθετήρια: το “Fedora Core”, που περιείχε τα βασικά πακέτα που συντηρούσαν οι υπάλληλοι της Red Hat, και το “Fedora Extras”, για τα πακέτα που συνεισέφερε η κοινότητα. Αυτός ο τεχνητός διαχωρισμός αποδείχθηκε δυσλειτουργικός και απογοητευτικός. Με την κυκλοφορία του Fedora 7 το 2007, τα “Core” και “Extras” ενοποιήθηκαν, δημιουργώντας ένα ενιαίο, συνεκτικό project όπου εθελοντές και υπάλληλοι της Red Hat συνεργάζονται ως ίσοι. Αυτή ήταν μια καθοριστική στιγμή για την κουλτούρα του Project.

Το σύγχρονο οικοσύστημα του Fedora

Σήμερα, το Fedora δεν είναι μία μόνο διανομή, αλλά ένα ολόκληρο οικοσύστημα που στοχεύει σε διαφορετικές ανάγκες, βασισμένο πάντα στις “Τέσσερις Αρχές” του: Ελευθερία, Φίλοι, Δυνατότητες και Πρωτιά (Freedom, Friends, Features, First).

Οι εκδόσεις (Editions)

• Fedora Workstation: Η ναυαρχίδα για desktops και laptops, με το περιβάλλον GNOME ως προεπιλογή.
• Fedora Server: Σχεδιασμένη για διακομιστές και κρίσιμες εφαρμογές.
• Fedora Cloud: Βελτιστοποιημένη για χρήση σε πλατφόρμες cloud όπως AWS και Azure.
• Fedora CoreOS: Μια “ατομική”, ελάχιστη και αμετάβλητη (immutable) διανομή που χρησιμοποιεί rpm-ostree για ασφαλείς, ατομικές αναβαθμίσεις. Ιδανική για container workloads.
• Fedora IoT: Για συσκευές Internet of Things, με έμφαση στην ασφάλεια και τις απομακρυσμένες ενημερώσεις.

Spins, Labs και Atomic Desktops

Πέρα από τις επίσημες εκδόσεις, η κοινότητα δημιουργεί Spins (εκδόσεις με διαφορετικά desktop environments όπως KDE Plasma, XFCE, MATE), Labs (συλλογές λογισμικού για συγκεκριμένους σκοπούς, π.χ. gaming, design) και τις νέες Atomic Desktops (π.χ. Sway Atomic), που φέρνουν την αμετάβλητη φύση του CoreOS στην επιφάνεια εργασίας.

Οικογενειακό Δέντρο: Fedora, CentOS Stream και RHEL

Η σχέση του Fedora με τα άλλα project της Red Hat έχει εξελιχθεί. Σήμερα, η ροή της καινοτομίας είναι ξεκάθαρη:

1. Fedora Linux (Upstream): Εδώ γεννιούνται, ενσωματώνονται και δοκιμάζονται οι πιο πρόσφατες τεχνολογίες σε πραγματικές συνθήκες από μια τεράστια κοινότητα.
2. CentOS Stream (Midstream): Οι τεχνολογίες που ωριμάζουν στο Fedora μεταφέρονται εδώ. Το CentOS Stream λειτουργεί ως η συνεχώς εξελισσόμενη “beta” έκδοση της επόμενης μεγάλης έκδοσης του RHEL, επιτρέποντας στους developers να προετοιμαστούν.
3. Red Hat Enterprise Linux (Downstream): Το τελικό, σκληρυμένο και εμπορικά υποστηριζόμενο προϊόν που φτάνει στους εταιρικούς πελάτες.

Αυτό το μοντέλο εξασφαλίζει ότι το RHEL είναι χτισμένο πάνω σε καινοτόμες, αλλά ταυτόχρονα καλά δοκιμασμένες τεχνολογίες, με το Fedora να παίζει τον πρωταρχικό ρόλο του “τροφοδότη” καινοτομίας.

Το μέλλον του Fedora

Το Fedora συνεχίζει να κοιτάζει μπροστά. Στόχοι όπως η πρωτοπορία στο container orchestration, το edge computing και η επέκταση των αμετάβλητων (immutable) λειτουργικών συστημάτων δείχνουν ότι το project παραμένει πιστό στην αποστολή του.

Η εικοσαετής πορεία του Fedora είναι μια ιστορία τεχνολογικής προόδου και κοινοτικής οργάνωσης. Διατηρώντας τις αρχές της διαφάνειας, της ταχείας εξέλιξης και της ανοιχτής διακυβέρνησης, το Fedora παραμένει ένα από τα πιο σημαντικά και επιδραστικά projects στον κόσμο του open source, μεταφέροντας το πνεύμα των Unix και GNU σε μια νέα εποχή και διασφαλίζοντας ότι η προηγμένη υπολογιστική είναι προσβάσιμη και ενδυναμωτική για όλους.

Πηγή άρθρου: https://planet.ellak.gr/ , https://eiosifidis.blogspot.com/

Η εποχή της πληροφορίας έχει καταστήσει τα δεδομένα ως έναν από τους σημαντικότερους παραγωγικούς πόρους της σύγχρονης οικονομίας και κοινωνίας. Όπως το πετρέλαιο στον 20ό αιώνα, έτσι και τα δεδομένα αποτελούν τη βάση της καινοτομίας, ειδικά στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI). Ωστόσο, η αξιοποίησή τους παραμένει περιορισμένη, καθώς πολλά δεδομένα παραμένουν «κλειδωμένα» σε σιλό, ... Read more

Στον ταχέως εξελισσόμενο κόσμο της τεχνητής νοημοσύνης, η OpenAI έκανε ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός με την κυκλοφορία των gpt-oss-120b και gpt-oss-20b. Τα μοντέλα gpt-oss αντιπροσωπεύουν την πρώτη μεγάλη κυκλοφορία γλωσσικού μοντέλου ανοιχτών βαρών από την OpenAI από την εποχή του GPT-2, και έρχονται εξοπλισμένα με την ευέλικτη άδεια Apache 2.0. Αυτό σημαίνει ότι οποιοσδήποτε μπορεί να τα κατεβάσει, να τα τροποποιήσει και να τα χρησιμοποιήσει για τους δικούς του σκοπούς, ανοίγοντας νέους ορίζοντες για την καινοτομία και την έρευνα στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης.

Τι Είναι το gpt-oss;

Το gpt-oss (που πιθανώς σημαίνει “GPT Open Source System”) αποτελείται από δύο διαφορετικά μοντέλα: το gpt-oss-120b με 117 δισεκατομμύρια παράμετρους και το gpt-oss-20b με 21 δισεκατομμύρια παράμετρους. Αυτά τα μοντέλα χρησιμοποιούν την αρχιτεκτονική Transformer με τεχνολογία mixture-of-experts (MoE), η οποία τους επιτρέπει να επιτυγχάνουν εξαιρετική απόδοση ενώ χρησιμοποιούν μόνο ένα μέρος των συνολικών τους παραμέτρων για κάθε υπολογισμό.

Το gpt-oss-120b ενεργοποιεί μόνο 5.1 δισεκατομμύρια παράμετρους ανά token (λέξη ή τμήμα λέξης), ενώ το gpt-oss-20b χρησιμοποιεί 3.6 δισεκατομμύρια. Αυτή η “αραιή” αρχιτεκτονική επιτρέπει στα μοντέλα να τρέχουν αποτελεσματικά ακόμη και σε καταναλωτικό υλικό – το gpt-oss-120b μπορεί να λειτουργήσει σε μία μόνο GPU των 80GB, ενώ το gpt-oss-20b χρειάζεται μόλις 16GB μνήμης.

Τεχνικά Χαρακτηριστικά και Καινοτομίες

Αρχιτεκτονική και Εκπαίδευση

Τα μοντέλα gpt-oss εκπαιδεύτηκαν χρησιμοποιώντας τις πιο προηγμένες τεχνικές προ-εκπαίδευσης και μετα-εκπαίδευσης της OpenAI. Η αρχιτεκτονική τους περιλαμβάνει:

• 36 επίπεδα για το gpt-oss-120b και 24 επίπεδα για το gpt-oss-20b
• 128 ειδικούς (experts) συνολικά για το μεγαλύτερο μοντέλο και 32 ειδικούς για το μικρότερο
• 4 ενεργούς ειδικούς ανά token για αμφότερα τα μοντέλα
• Υποστήριξη για πλαίσια μέχρι 128.000 tokens

Η εκπαίδευση έγινε σε ένα κυρίως αγγλόφωνο σύνολο δεδομένων με έμφαση στα μαθηματικά, τις επιστήμες, τον προγραμματισμό και τη γενική γνώση. Χρησιμοποιήθηκε ο tokenizer o200k_harmony, ο οποίος επίσης κυκλοφορεί ως ανοιχτό λογισμικό.

Ικανότητες Συλλογιστικής

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά χαρακτηριστικά των μοντέλων gpt-oss είναι η ικανότητά τους για προηγμένη συλλογιστική. Χρησιμοποιώντας τεχνικές που αναπτύχθηκαν για τα μοντέλα o-series της OpenAI, τα gpt-oss μπορούν να εκτελούν πολύπλοκους συλλογισμούς μέσω της τεχνικής “αλυσίδας σκέψης” (Chain-of-Thought ή CoT).

Τα μοντέλα υποστηρίζουν τρία επίπεδα προσπάθειας συλλογιστικής – χαμηλό, μεσαίο και υψηλό – που επιτρέπουν στους προγραμματιστές να εξισορροπήσουν μεταξύ ταχύτητας και ακρίβειας ανάλογα με τις ανάγκες της εφαρμογής τους.

Επιδόσεις και Αξιολογήσεις

Τα μοντέλα gpt-oss έχουν αξιολογηθεί σε ένα ευρύ φάσμα τυποποιημένων δοκιμών και έχουν επιδείξει εντυπωσιακές επιδόσεις:

Προγραμματισμός και Μαθηματικά

• Στο Codeforces (διαγωνιστικός προγραμματισμός), το gpt-oss-120b πετυχαίνει βαθμολογία Elo 2622, ξεπερνώντας το o3-mini
• Στα μαθηματικά διαγωνισμών (AIME 2024 και 2025), και τα δύο μοντέλα επιτυγχάνουν ακρίβεια άνω του 95%

Γενική Γνώση και Επιστήμες

• Στο MMLU (ερωτήσεις από ακαδημαϊκούς κλάδους), το gpt-oss-120b πετυχαίνει 90% ακρίβεια
• Στο GPQA Diamond (ερωτήσεις επιπέδου διδακτορικού στις επιστήμες), το gpt-oss-120b φτάνει το 80.1%

Ιατρικές Εφαρμογές

• Στο HealthBench, τα μοντέλα ξεπερνούν ακόμη και ιδιόκτητα μοντέλα όπως το GPT-4o
• Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα μοντέλα δεν προορίζονται για διάγνωση ή θεραπεία ασθενειών

Χρήση Εργαλείων

• Στο Tau-Bench (αξιολόγηση κλήσης συναρτήσεων), το gpt-oss-120b επιτυγχάνει 67.8% ακρίβεια

Ασφάλεια και Υπεύθυνη Χρήση

Η OpenAI έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην ασφάλεια κατά την ανάπτυξη των μοντέλων gpt-oss. Κατά τη διάρκεια της προ-εκπαίδευσης, αφαιρέθηκαν δεδομένα που σχετίζονται με χημικές, βιολογικές, ραδιολογικές και πυρηνικές (CBRN) απειλές. Στη φάση της μετα-εκπαίδευσης, χρησιμοποιήθηκαν προηγμένες τεχνικές για να διδάξουν στα μοντέλα να αρνούνται μη ασφαλείς αιτήσεις και να αμύνονται κατά των επιθέσεων έγχυσης προτροπών.

Αξιολόγηση Χειρότερης Περίπτωσης

Σε μια πρωτοποριακή προσέγγιση για την ασφάλεια ανοιχτών μοντέλων, η OpenAI πραγματοποίησε εκτεταμένες δοκιμές “χειρότερης περίπτωσης”. Η ομάδα τελειοποίησε εσκεμμένα τα μοντέλα με εξειδικευμένα δεδομένα βιολογίας και κυβερνοασφάλειας για να δημιουργήσει κακόβουλες εκδόσεις, όπως θα μπορούσε να κάνει ένας επιτιθέμενος. Οι δοκιμές έδειξαν ότι ακόμη και με αυτή την εντατική τελειοποίηση, τα μοντέλα δεν μπόρεσαν να φτάσουν σε επίπεδα ικανότητας που θα θεωρούνταν επικίνδυνα σύμφωνα με το Πλαίσιο Ετοιμότητας της OpenAI.

Πρόκληση Red Teaming

Για να ενισχύσει περαιτέρω την ασφάλεια του οικοσυστήματος ανοιχτού κώδικα, η OpenAI διοργανώνει μια Πρόκληση Red Teaming με χρηματικά έπαθλα 500.000 δολαρίων. Η πρόκληση καλεί ερευνητές και προγραμματιστές από όλο τον κόσμο να βοηθήσουν στον εντοπισμό νέων θεμάτων ασφάλειας στα μοντέλα.

Διαθεσιμότητα και Εφαρμογή

Τεχνικές Απαιτήσεις

Τα μοντέλα διατίθενται δωρεάν για λήψη στο Hugging Face και έρχονται εγγενώς κβαντισμένα σε μορφή MXFP4. Αυτό επιτρέπει:

• Στο gpt-oss-120b να τρέχει με 80GB μνήμης
• Στο gpt-oss-20b να χρειάζεται μόλις 16GB μνήμης

Υποστηριζόμενες Πλατφόρμες

Η OpenAI συνεργάστηκε με κορυφαίους παρόχους για να εξασφαλίσει ευρεία διαθεσιμότητα:

Πλατφόρμες ανάπτυξης:

• Azure, AWS, Databricks
• Hugging Face, Together AI, Fireworks
• Vercel, Cloudflare, OpenRouter

Βιβλιοθήκες και εργαλεία:

• vLLM, Ollama, llama.cpp
• LM Studio
• PyTorch και Metal της Apple

Υποστήριξη υλικού:

• NVIDIA, AMD
• Cerebras, Groq
• Βελτιστοποιημένες εκδόσεις για Windows μέσω ONNX Runtime

Εφαρμογές και Περιπτώσεις Χρήσης

Για Προγραμματιστές

Οι προγραμματιστές μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα μοντέλα gpt-oss για:

• Δημιουργία έξυπνων chatbots και βοηθών
• Ανάπτυξη εργαλείων κώδικα και debugging
• Κατασκευή συστημάτων ανάλυσης κειμένου
• Υλοποίηση συστημάτων αυτοματοποίησης

Για Επιχειρήσεις

Οι επιχειρήσεις μπορούν να επωφεληθούν από:

• Τοπική εγκατάσταση για ασφάλεια δεδομένων
• Προσαρμογή σε εξειδικευμένα datasets
• Ενσωμάτωση σε υπάρχοντα συστήματα
• Μείωση κόστους σε σχέση με cloud APIs

Για Ερευνητές

Η ερευνητική κοινότητα μπορεί να:

• Μελετήσει τους μηχανισμούς συλλογιστικής
• Αναπτύξει νέες τεχνικές ευθυγράμμισης
• Διερευνήσει συστήματα παρακολούθησης CoT
• Πειραματιστεί με νέες αρχιτεκτονικές

Η Σημασία των Ανοιχτών Μοντέλων

Τα ανοιχτά μοντέλα όπως το gpt-oss:

Δημοκρατικοποιούν την Πρόσβαση

Μειώνουν τα εμπόδια εισόδου για αναδυόμενες αγορές, τομείς με περιορισμένους πόρους και μικρότερους οργανισμούς που μπορεί να μην έχουν τον προϋπολογισμό ή την ευελιξία να υιοθετήσουν ιδιόκτητα μοντέλα.

Ενισχύουν την Καινοτομία

Επιτρέπουν σε προγραμματιστές και ερευνητές να πειραματιστούν ελεύθερα, να συνεργαστούν και να ωθήσουν τα όρια του εφικτού στην τεχνητή νοημοσύνη.

Προωθούν τη Διαφάνεια

Με την πλήρη πρόσβαση στα βάρη του μοντέλου και την αλυσίδα σκέψης, οι ερευνητές μπορούν να κατανοήσουν καλύτερα πώς λειτουργούν αυτά τα συστήματα και να αναπτύξουν καλύτερες μεθόδους παρακολούθησης και ελέγχου.

Υποστηρίζουν την Τοπική Ανάπτυξη

Επιτρέπουν σε χώρες και οργανισμούς να αναπτύξουν τις δικές τους λύσεις AI χωρίς εξάρτηση από ξένες υπηρεσίες cloud.

Προκλήσεις και Προοπτικές

Παρά τα πολλά πλεονεκτήματα, η κυκλοφορία ισχυρών ανοιχτών μοντέλων φέρνει και προκλήσεις:

Τεχνικές Προκλήσεις

• Απαιτήσεις σε υπολογιστική ισχύ για fine-tuning
• Ανάγκη για εξειδικευμένη γνώση για βέλτιστη χρήση
• Διαχείριση της πολυπλοκότητας των μοντέλων MoE

Θέματα Ασφάλειας

• Δυνατότητα κακόβουλης χρήσης
• Ανάγκη για συνεχή παρακολούθηση
• Ανάπτυξη νέων μεθόδων προστασίας

Ευκαιρίες Ανάπτυξης

• Δημιουργία εξειδικευμένων εφαρμογών
• Ανάπτυξη νέων τεχνικών εκπαίδευσης
• Ενσωμάτωση σε νέα προϊόντα και υπηρεσίες

Συμπέρασμα

Η κυκλοφορία ανοιχτών μοντέλων αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση μιας πιο ανοιχτής και προσβάσιμης τεχνολογίας τεχνητής νοημοσύνης. Με τις προηγμένες ικανότητες συλλογιστικής τους, την αποτελεσματική αρχιτεκτονική τους και τη δέσμευση για ασφάλεια, αυτά τα μοντέλα προσφέρουν ένα ισχυρό εργαλείο για προγραμματιστές, ερευνητές και επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο.

Καθώς η κοινότητα αρχίζει να εξερευνά και να αξιοποιεί αυτά τα μοντέλα, μπορούμε να αναμένουμε μια έκρηξη καινοτομίας και νέων εφαρμογών. Από την ανάπτυξη εξειδικευμένων βοηθών για συγκεκριμένους τομείς μέχρι την έρευνα για καλύτερη κατανόηση της νοημοσύνης των μηχανών, τα gpt-oss ανοίγουν νέους δρόμους για εξερεύνηση.

Η πρόκληση τώρα είναι να χρησιμοποιήσουμε αυτή την τεχνολογία με σοφία και υπευθυνότητα, διασφαλίζοντας ότι τα οφέλη της θα διανεμηθούν ευρέως και ότι οι κίνδυνοι θα διαχειριστούν προσεκτικά. Με τη σωστή προσέγγιση, τα ανοιχτά μοντέλα όπως το gpt-oss μπορούν να συμβάλουν σε ένα μέλλον όπου η ισχυρή AI είναι διαθέσιμη σε όλους, προωθώντας την καινοτομία, την εκπαίδευση και την πρόοδο σε παγκόσμια κλίμακα.

Πηγή άρθρου: https://openai.com/

Νέα μοντέλα GPT‑OSS (120B και 20B) από την OpenAI με Apache 2.0 άδεια, για offline χρήση σε PCs και laptops — υψηλή απόδοση χωρίς cloud περιορισμούς σε σχέση με LLaMA και DeepSeek.… Read More OpenAI: GPT‑OSS προσπερνά DeepSeek & LLaMA ως κορυφαίο open‑weight μοντέλο

Η OpenAI, ο τεχνολογικός γίγαντας πίσω από το ChatGPT, κάνει ένα σημαντικό βήμα προς την ανοιχτή τεχνητή νοημοσύνη, ανακοινώνοντας την κυκλοφορία δύο νέων μοντέλων μεγάλης γλωσσικής κατανόησης με ανοιχτά βάρη: gpt-oss-120b και gpt-oss-20b. Πρόκειται για την πρώτη φορά από το 2019 (και την εποχή του GPT-2) που η OpenAI προσφέρει ελεύθερη πρόσβαση στα βάρη ενός LLM.

Τι σημαίνει “open-weight”;

Σε αντίθεση με τα μοντέλα που λειτουργούν αποκλειστικά μέσω cloud APIs, τα open-weight μοντέλα επιτρέπουν σε προγραμματιστές και ερευνητές να:

• Κατεβάσουν και να εκτελέσουν το μοντέλο τοπικά.
• Πειραματιστούν, τροποποιήσουν και να το επανεκπαιδεύσουν.
• Διατηρήσουν τον πλήρη έλεγχο των δεδομένων τους, χωρίς να τα στέλνουν σε απομακρυσμένους διακομιστές.

Παρότι η OpenAI δεν δημοσιοποίησε το εκπαιδευτικό σύνολο δεδομένων, η κοινότητα ήδη αξιοποιεί τα μοντέλα αυτά ενεργά.

Τεχνικά χαρακτηριστικά

• gpt-oss-120b: Απευθύνεται σε ισχυρά συστήματα με πολλαπλές GPUs και τουλάχιστον 60GB VRAM.
• gpt-oss-20b: Ελαφρύτερο μοντέλο που μπορεί να εκτελεστεί ακόμα και σε laptops με 16GB μνήμης.

Και τα δύο μοντέλα μπορούν να λειτουργήσουν σε macOS (Big Sur και άνω), Linux (Ubuntu 18.04+) και Windows μέσω WSL 2.

Απόδοση και χρήσεις

Η OpenAI αναφέρει ότι:

• Το gpt-oss-120b πλησιάζει την απόδοση του OpenAI o4-mini σε κρίσιμα τεστ συλλογιστικής.
• Το gpt-oss-20b συγκρίνεται επάξια με το OpenAI o3-mini.

Χάρη στην αρχιτεκτονική mixture-of-experts (MoE), τα μοντέλα προσφέρουν βελτιωμένη απόδοση σε συλλογιστική και χρήση εργαλείων, ενώ επιδεικνύουν ικανότητες στον προγραμματισμό και την αναζήτηση πληροφοριών.

Ωστόσο, υπάρχουν αναφορές για υψηλότερα ποσοστά “παραισθήσεων” (hallucinations), κάτι που η OpenAI φαίνεται να αναγνωρίζει.

Άδεια χρήσης & διαθεσιμότητα

Τα gpt-oss διατίθενται με άδεια Apache 2.0, μία από τις πιο ελεύθερες και επιχειρηματικά φιλικές άδειες. Αυτό σημαίνει ότι:

• Μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε εμπορικά.
• Μπορείτε να τα τροποποιήσετε χωρίς περιορισμούς.
• Μπορείτε να τα ενσωματώσετε σε προϊόντα σας.

Τα μοντέλα είναι διαθέσιμα για λήψη από Hugging Face και GitHub.

Γιατί τώρα;

Η OpenAI δείχνει να ανταποκρίνεται:

• Στη διεθνή πίεση για διαφάνεια και προσβασιμότητα.
• Στον ανταγωνισμό από την Κίνα με το DeepSeek, ένα ανοιχτού κώδικα LLM που κέρδισε γρήγορα τη διεθνή αναγνώριση.
• Στην ανάγκη να ενισχύσει τη χρήση ΤΝ σε μικρότερες επιχειρήσεις και αναδυόμενες αγορές.

Ο ίδιος ο Sam Altman, διευθύνων σύμβουλος της OpenAI, παραδέχθηκε ότι η εταιρεία “ήταν στη λάθος πλευρά της ιστορίας” σε σχέση με το open-source. Με την κυκλοφορία των gpt-oss, ίσως επιστρέφει εκεί που ανήκει: στην ανοιχτή, δημοκρατική και προσβάσιμη καινοτομία.

Πηγή άρθρου: https://www.zdnet.com/

Η τελική εκδοχή του Κώδικα Πρακτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Γενικής Χρήσης Τεχνητή Νοημοσύνη (GPAI) δημοσιεύθηκε τελικά στις 10 Ιουλίου 2025, παρά το γεγονός ότι έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί έως τις 2 Μαΐου (σύμφωνα με το Άρθρο 56(9) του Κανονισμού για την ΤΝ – AI Act). Η καθυστέρηση οφείλεται σε αντιδράσεις διαφόρων εμπλεκόμενων μερών.

Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Τεχνητής Νοημοσύνης (EU AI Office) και το Συμβούλιο αναμένεται να αξιολογήσουν τη συμμόρφωση του Κώδικα μέχρι τις 2 Αυγούστου. Εφόσον εγκριθεί, οι πάροχοι μοντέλων GPAI θα μπορούν να αποδεικνύουν τη συμμόρφωσή τους με τα άρθρα 53 και 55 του AI Act μέσω της εθελοντικής υιοθέτησης του Κώδικα.

Το άρθρο αυτό επικεντρώνεται στο κεφάλαιο περί πνευματικών δικαιωμάτων της τελικής εκδοχής και εξετάζει τρία βασικά σημεία:

1. Συμμόρφωση με τα πνευματικά δικαιώματα στο επίπεδο εισόδου

Ένα από τα κύρια ζητήματα ήταν η αναγνώριση και τήρηση των δηλώσεων επιφύλαξης δικαιωμάτων από τους δημιουργούς. Αρχικά, ο Κώδικας πρότεινε μόνο τη συμμόρφωση με το Πρωτόκολλο Εξαίρεσης Ρομπότ (Robot Exclusion Protocol – REP), γεγονός που προκάλεσε αντιδράσεις.

Οι οργανώσεις ψηφιακών δικαιωμάτων , υποστήριξαν ότι πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όλα τα μελλοντικά τυποποιημένα μέσα μηχανικής ανάγνωσης για την έκφραση επιφύλαξης δικαιωμάτων. Η τελική εκδοχή δικαίωσε αυτή τη θέση. Το Μέτρο I.2.3 δεσμεύει πλέον τους υπογράφοντες να εντοπίζουν και να συμμορφώνονται με κατάλληλα και ευρέως αποδεκτά πρότυπα, όπως μεταδεδομένα τοποθεσίας ή αντικειμένου.

Επίσης, αφαιρέθηκαν οι υποχρεώσεις δέουσας επιμέλειας για τρίτα datasets, έπειτα από γενικευμένες αντιδράσεις.

2. Συμμόρφωση με τα πνευματικά δικαιώματα στο επίπεδο εξόδου

Από την πλευρά των δικαιωμάτων των χρηστών, υπήρχαν σοβαρές ανησυχίες σχετικά με μέτρα που αποσκοπούσαν στην πρόληψη παραβιάσεων πνευματικών δικαιωμάτων από παραγόμενες εξόδους ΤΝ. Αρχικές προτάσεις για φίλτρα εξόδου απορρίφθηκαν λόγω κινδύνων για τα θεμελιώδη δικαιώματα.

Τελικά, εγκαταλείφθηκε και η προσέγγιση της “απομνημόνευσης”, καθώς δεν υπάρχει νομικός ορισμός της έννοιας. Η τελική εκδοχή του Κώδικα απαιτεί πλέον από τους παρόχους να εφαρμόζουν κατάλληλα τεχνικά μέτρα για την αποτροπή δημιουργίας περιεχομένου που παραβιάζει δικαιώματα.

Αξιοσημείωτο είναι ότι οι πάροχοι ανοιχτού κώδικα εξαιρούνται από αυστηρότερες συμβατικές υποχρεώσεις, αλλά οφείλουν να ενημερώνουν τους χρήστες για την απαγόρευση παραβιάσεων πνευματικών δικαιωμάτων μέσω της τεκμηρίωσης.

3. Διαφάνεια ως προς τα πνευματικά δικαιώματα

Το τρίτο σημαντικό σημείο αφορά τη διαφάνεια σχετικά με τα δεδομένα εκπαίδευσης και τη συμμόρφωση με τις δηλώσεις επιφύλαξης δικαιωμάτων. Η τελική εκδοχή του Κώδικα δεν απαιτεί πλέον δημόσια γνωστοποίηση των πολιτικών συμμόρφωσης των παρόχων. Αντίθετα, προωθείται μια προσέγγιση διαλόγου μεταξύ παρόχων και δικαιούχων, περιορίζοντας τη δημόσια πληροφόρηση.

Η απουσία αυτών των υποχρεώσεων θεωρείται ως χαμένη ευκαιρία για την υιοθέτηση υψηλότερων προτύπων διαφάνειας.

Συμπεράσματα

Ο Κώδικας Πρακτικής GPAI αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για τη ρύθμιση της χρήσης ΤΝ στην ΕΕ, ιδιαίτερα ως προς τα πνευματικά δικαιώματα. Αν και έγιναν θετικές προσαρμογές σε αρκετά σημεία, υπάρχουν ακόμη περιθώρια βελτίωσης—ειδικά σε ό,τι αφορά τη διαφάνεια και τη σαφήνεια των νομικών όρων.

Η αποτελεσματική εφαρμογή του Κώδικα θα εξαρτηθεί τόσο από την επίσημη έγκριση από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία ΤΝ, όσο και από την πραγματική δέσμευση των παρόχων να τηρήσουν τις αρχές του.

Πηγή άρθρου: https://communia-association.org/

Το Open Source Initiative – OSI ανακοίνωσε τη διάθεση μιας νέας υπηρεσίας API που προσφέρει πρόσβαση στη λίστα με τις επίσημες Εγκεκριμένες Άδειες OSI®. Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα στο πλαίσιο της ευρύτερης προσπάθειας του οργανισμού να εκσυγχρονίσει τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται και διαμοιράζει δεδομένα σχετικών αδειών, διευκολύνοντας την αναγνώριση και την επιβεβαίωση της συμμόρφωσης μιας άδειας με τον Ορισμό του Ανοιχτού Κώδικα (Open Source Definition).

Τι προσφέρει το νέο API;

Η λίστα με τις Εγκεκριμένες Άδειες OSI® αποτελεί βασικό σημείο αναφοράς για προγραμματιστές, νομικές ομάδες, εταιρείες και κοινότητες παγκοσμίως. Το νέο API βασίζεται σε μια δομημένη, ενημερωμένη και πλήρη βάση δεδομένων που περιλαμβάνει όλες τις εγκρίσεις, αποσύρσεις και σχετικά μεταδεδομένα.

Η υπηρεσία είναι ελεύθερα προσβάσιμη μέσω του ιστότοπου του OSI στη διεύθυνση:

https://opensource.org/api/license

Μέσω του API, οι χρήστες μπορούν να αναζητήσουν και να αντλήσουν αναλυτικές πληροφορίες για κάθε άδεια, όπως:

• Όνομα και έκδοση άδειας
• Αναγνωριστικό SPDX
• Ημερομηνίες υποβολής και έγκρισης
• Ονόματα και URL των υπευθύνων αδειών (license stewards)
• Σύνδεσμοι προς πρακτικά συνεδριάσεων του OSI
• Λέξεις-κλειδιά, πληροφορίες απόσυρσης, και άλλα τεχνικά μεταδεδομένα

Για παράδειγμα, τα δεδομένα για την άδεια GNU General Public License έκδοση 3 είναι διαθέσιμα στη διεύθυνση:

https://opensource.org/api/license/gpl-3-0

Επιπλέον, προσφέρεται δυνατότητα αναζήτησης αδειών κατά όνομα:

https://opensource.org/api/license?name=gpl

Κατάργηση της παλαιάς υπηρεσίας

Σημειώνεται πως η νέα υπηρεσία API δεν είναι συμβατή με την προηγούμενη έκδοση. Οι χρήστες που χρησιμοποιούν την παλαιά διεύθυνση api.opensource.org καλούνται να προχωρήσουν άμεσα σε μετάβαση στο νέο σύστημα, καθώς η παλαιά υπηρεσία πρόκειται να αποσυρθεί σύντομα.

Πρόσκληση για σχόλια και προτάσεις

Το OSI καλεί τους χρήστες –ιδιαίτερα προγραμματιστές, νομικές ομάδες και παρόχους εργαλείων– να προσφέρουν σχόλια, ιδέες ή να εκφράσουν ανάγκες που αφορούν τη μετάβαση ή τη μελλοντική επέκταση της υπηρεσίας. Η συμβολή της κοινότητας είναι καίρια για την εξέλιξη του API και την υποστήριξη νέων δυνατοτήτων.

Ευχαριστίες

Η ανάπτυξη της νέας υπηρεσίας υποστηρίχθηκε οικονομικά από την εταιρεία Automattic, ενώ ιδιαίτερη μνεία αξίζει στην πρώην ασκούμενη Giulia Dellanoce, η οποία δημιούργησε μια συστηματοποιημένη βάση δεδομένων με όλες τις άδειες που έχουν κατατεθεί στον OSI από την ίδρυσή του.

Πηγή άρθρου: https://opensource.org/

Διαβάστε στο newsletter Ιουλίου https://newsletters.ellak.gr/archives/2507/ πάνω από 50 άρθρα για:
– το ελεύθερο λογισμικό
– τα ψηφιακά δικαιώματα
– τις πρωτοβουλίες για τον ανοιχτό κώδικα στην ΕΕ
– την προστασία της ιδιωτικότητας
– τα ανοιχτά δεδομένα και την ανοιχτή διακυβέρνηση
– τα πνευματικά δικαιώματα
– τις ανοιχτές τεχνολογίες στην εκπαίδευση

Εάν θέλεις να λαμβάνεις κάθε μήνα το ενημερωτικό δελτίο για τις Ανοιχτές Τεχνολογίες καταχώρησε εδώ (https://newsletters.ellak.gr/?p=subscribe&id=) το email σου. Το ενημερωτικό δελτίο στέλνεται κάθε μήνα σε πάνω από 60.000 παραλήπτες.

Διαβάστε το newsletter Ιουλίου στο https://newsletters.ellak.gr/archives/2507/

Δείτε παρακάτω μερικά από τα άρθρα του μήνα

Όλα τα άρθρα του Ιουλίου είναι διαθέσιμα στο https://newsletters.ellak.gr/archives/2507/

Όλα τα ενημερωτικά δελτία είναι διαθέσιμα εδώ.

Την Τρίτη 26 Αυγούστου 2025, η ΕΔΥΤΕ (GRNET), στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου Skills4EOSC και του Εθνικού Κέντρου Ικανοτήτων (GR CC), διοργανώνει ένα ιδιαίτερα επίκαιρο και χρήσιμο διαδικτυακό σεμινάριο με τίτλο:
 “Making Learning Materials FAIR: An Introductory Guide to the FAIR-by-Design Methodology”.

Το σεμινάριο απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς σχεδιαστές, επαγγελματίες της ψηφιακής εκπαίδευσης και όσους ασχολούνται με την ανάπτυξη και διαχείριση εκπαιδευτικού περιεχομένου. Στόχος του είναι η εισαγωγή στη μεθοδολογία FAIR-by-Design, ένα πρακτικό πλαίσιο που ενσωματώνει τις αρχές FAIR (Findable – Ανιχνεύσιμα, Accessible – Προσβάσιμα, Interoperable – Διαλειτουργικά, Reusable – Επαναχρησιμοποιήσιμα) από τη φάση του σχεδιασμού των μαθησιακών υλικών.

Τι θα μάθουν οι συμμετέχοντες

Οι συμμετέχοντες θα εξοικειωθούν με τις βασικές έννοιες των FAIR αρχών όπως εφαρμόζονται στα εκπαιδευτικά υλικά, και θα δουν παραδείγματα ενσωμάτωσής τους στον εκπαιδευτικό σχεδιασμό. Η προσέγγιση θα είναι πρακτική, δίνοντας έμφαση σε συγκεκριμένα βήματα και βέλτιστες πρακτικές για τη δημιουργία περιεχομένου που είναι όχι μόνο παιδαγωγικά αποτελεσματικό αλλά και ανοιχτό, προσβάσιμο και βιώσιμο.

Εισηγήτρια

Η εκπαιδεύτρια του σεμιναρίου είναι η Sonja Filiposka, υπεύθυνη για τη Μεθοδολογία FAIR-by-Design στο έργο Skills4EOSC. Είναι καθηγήτρια και ερευνήτρια με εξειδίκευση στην ανοιχτή επιστήμη, τις ψηφιακές υποδομές και τον εκπαιδευτικό σχεδιασμό.

---

Ημερομηνία: Τρίτη, 26 Αυγούστου 2025
Ώρα: 11:00 – 12:30 (EEST)
Τοποθεσία: Διαδικτυακά μέσω Zoom
Γλώσσα: Αγγλικά
Εγγραφή: [εδώ]
Περισσότερες πληροφορίες: Skills4EOSC Project

Οι εκδηλώσεις δεν σταματούν καθώς αυτήν την εβδομάδα πραγματοποιούνται εκδηλώσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό για τις ανοιχτές τεχνολογίες και την καινοτομία! Ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών (ΕΕΛΛΑΚ) σας προτείνει να τις παρακολουθήσετε και να τις διαδώσετε. Μπορείτε επίσης να δείτε περισσότερες εκδηλώσεις για τις επόμενες εβδομάδες ή να καταχωρίσετε τη δική σας εκδήλωση στο: https://ellak.gr/events.

Date/Time	Event
14/01/2025 – 16/09/2025 Ολοήμερο	#online event: Build your automation strategy
21/01/2025 – 11/09/2025 Ολοήμερο	#online event: Adopt and scale AI
27/02/2025 – 18/09/2025 Ολοήμερο	#online event: Modernize your network with automation: Red Hat Ansible Automation Platform
14/05/2025 – 14/05/2026 Ολοήμερο	#online event:Automating Red Hat Enterprise Linux management webinar series
17/06/2025 – 15/12/2025 Ολοήμερο	#online event: Mastering modern cybersecurity and compliance
07/07/2025 – 03/09/2025 Ολοήμερο	#online event: Build your skills
04/08/2025 – 07/08/2025 Ολοήμερο	KubeCon + CloudNativeCon India 2025 Hyderabad International Convention Centre, Hyderabad
04/08/2025 Ολοήμερο	OpenSSF Community Day Hyderabad International Convention Centre, Hyderabad
05/08/2025 Ολοήμερο	Open Source Summit India Hyderabad International Convention Centre, Hyderabad
08/08/2025 – 12/08/2025 Ολοήμερο	why2025 why 2025, Oudkarspel
09/08/2025 Ολοήμερο	AlmaLinux Day: Vancouver Emily Carr University of Art + Design, Vancouver
09/08/2025 – 10/08/2025 Ολοήμερο	COSCUP 2025 National Taiwan University of Science and Technology, Taipei

by: Ευστάθιος Ιωσηφίδης

Καθώς ο ψηφιακός μετασχηματισμός επιταχύνεται και η τεχνητή νοημοσύνη γίνεται μέρος της καθημερινότητάς μας, η ανάγκη για έλεγχο, ασφάλεια και ιδιωτικότητα δεν ήταν ποτέ πιο επιτακτική. Το Nextcloud δεν είναι απλά ένα εργαλείο, αλλά ο θεμέλιος λίθος της ψηφιακής στρατηγικής για οργανισμούς που αρνούνται να είναι το προϊόν.

Η φιλοσοφία πίσω από το Nextcloud: Ψηφιακή Κυριαρχία

Στον πυρήνα του Nextcloud βρίσκεται η έννοια της Ψηφιακής Κυριαρχίας. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Σημαίνει ότι εσείς αποφασίζετε πού αποθηκεύονται τα δεδομένα σας, ποιος έχει πρόσβαση σε αυτά και υπό ποιους κανόνες.

Σε αντίθεση με τις “κλειστές” πλατφόρμες που αναλύουν τα δεδομένα σας για εμπορικούς σκοπούς, το Nextcloud σας παρέχει πλήρη αυτονομία, επιτρέποντάς σας να δημιουργήσετε ένα ιδιωτικό και ασφαλές cloud, προσαρμοσμένο 100% στις ανάγκες σας.

Nextcloud Hub: Ένα ολοκληρωμένο οικοσύστημα

Το Nextcloud Hub έχει ωριμάσει, προσφέροντας μια ενιαία και απρόσκοπτη εμπειρία που ενσωματώνει όλα τα απαραίτητα εργαλεία συνεργασίας.

Files: Περισσότερο από απλή αποθήκευση

Η διαχείριση αρχείων είναι πιο έξυπνη από ποτέ. Περιλαμβάνει προηγμένη διαχείριση εκδόσεων (versioning), ασφαλείς συνδέσμους διαμοιρασμού με προστασία κωδικού και ημερομηνία λήξης, και πανίσχυρο έλεγχο πρόσβασης.

Talk: Ασφαλής επικοινωνία χωρίς όρια

Πραγματοποιήστε ιδιωτικές βιντεοκλήσεις, ομαδικές συνομιλίες και διαδικτυακά σεμινάρια (webinars), όλα κρυπτογραφημένα από άκρο σε άκρο (E2EE). Το Talk λειτουργεί απευθείας από τον browser, χωρίς την ανάγκη εγκατάστασης λογισμικού.

Groupware: Το οργανωτικό σας κέντρο

Συγχρονίστε το Ημερολόγιο, τις Επαφές και τα Emails σας σε όλες τις συσκευές. Το ενσωματωμένο webmail και το έξυπνο ημερολόγιο καθιστούν την οργάνωση της ομάδας παιχνιδάκι.

Office: Συνεργασία σε πραγματικό χρόνο

Επεξεργαστείτε έγγραφα κειμένου, λογιστικά φύλλα και παρουσιάσεις ταυτόχρονα με τους συναδέλφους σας. Η συμβατότητα με τα αρχεία Microsoft Office είναι εξαιρετική, εξασφαλίζοντας ομαλή μετάβαση.

Η επανάσταση της AI: Έξυπνη συνεργασία με σεβασμό στην ιδιωτικότητα

Το Nextcloud ενσωματώνει την Τεχνητή Νοημοσύνη με έναν μοναδικό τρόπο: την εκτελεί τοπικά (on-premise). Αυτό σημαίνει ότι απολαμβάνετε τις δυνατότητες της AI χωρίς ποτέ να στέλνετε τα ευαίσθητα δεδομένα σας σε τρίτους.

• Έξυπνη ταξινόμηση: Αναγνώριση αντικειμένων σε φωτογραφίες και αυτόματη δημιουργία ετικετών (tags).
• Απομαγνητοφώνηση: Μετατροπή των βιντεοκλήσεων του Talk σε κείμενο για εύκολη αναζήτηση.
• Περιλήψεις & Μεταφράσεις: Δημιουργία περιλήψεων για μεγάλα έγγραφα ή συνομιλίες και μετάφραση κειμένων “on the fly”.
• Προτεινόμενες απαντήσεις: Έξυπνες προτάσεις απαντήσεων στα email σας για εξοικονόμηση χρόνου.

Ευελιξία στην υλοποίηση: On-Premise ή Cloud;

Το Nextcloud προσφέρει την απόλυτη ευελιξία στον τρόπο φιλοξενίας:

• On-Premise (Τοπική Εγκατάσταση): Ιδανικό για οργανισμούς που απαιτούν τον μέγιστο έλεγχο και ασφάλεια. Εγκαθιστάτε το Nextcloud στους δικούς σας servers, είτε φυσικούς είτε εικονικούς.
• Managed Hosting (Διαχειριζόμενη Φιλοξενία): Για όσους θέλουν τα οφέλη του Nextcloud χωρίς την πολυπλοκότητα της διαχείρισης. Επιλέγετε έναν από τους πολλούς επίσημους παρόχους Nextcloud ανά τον κόσμο.

Συχνές Ερωτήσεις (FAQ) για το 2025

Είναι το Nextcloud πραγματικά δωρεάν;

Ναι, το λογισμικό Nextcloud είναι 100% open-source και δωρεάν. Το κόστος προκύπτει από την υποδομή (servers, αποθηκευτικός χώρος) και, εάν το επιλέξετε, από την επαγγελματική υποστήριξη (Enterprise subscription) που προσφέρει η Nextcloud GmbH.

Πώς συγκρίνεται με το Microsoft 365 ή το Google Workspace;

Ενώ οι υπηρεσίες της Microsoft και της Google είναι πανίσχυρες, το Nextcloud προσφέρει ένα βασικό πλεονέκτημα: τον έλεγχο των δεδομένων. Είναι η ιδανική λύση για όσους δεν θέλουν να κλειδωθούν σε ένα οικοσύστημα και θέτουν την ιδιωτικότητα ως κορυφαία προτεραιότητα. Επιπλέον, είναι οικονομικά πιο αποδοτικό σε μεγάλη κλίμακα.

Είναι δύσκολη η εγκατάστασή του;

Η δυσκολία εξαρτάται από την τεχνική σας γνώση. Υπάρχουν πλέον πολλοί αυτοματοποιημένοι τρόποι εγκατάστασης (π.χ. Docker, Snap) που την καθιστούν πολύ πιο απλή. Για απόλυτη ευκολία, η λύση του managed hosting είναι η καλύτερη επιλογή.

Μπορώ να εμπιστευτώ την AI του;

Απολύτως. Σε αντίθεση με τις περισσότερες υπηρεσίες, η AI του Nextcloud έχει σχεδιαστεί για να λειτουργεί τοπικά (local-first), χωρίς να στέλνει δεδομένα σε εξωτερικούς servers. Ο έλεγχος παραμένει στα χέρια σας.

Συμπέρασμα: Η επιλογή της ανεξαρτησίας

Το Nextcloud είναι πολύ περισσότερο από μια πλατφόρμα διαμοιρασμού αρχείων. Είναι μια δήλωση ψηφιακής ανεξαρτησίας. Προσφέρει στους οργανισμούς την ευκαιρία να αξιοποιήσουν την τεχνολογία αιχμής, όπως η AI, διατηρώντας παράλληλα την ιδιοκτησία και την ασφάλεια των πολυτιμότερων περιουσιακών τους στοιχείων: των δεδομένων τους.

Πηγή άρθρου: https://planet.ellak.gr/ , https://eiosifidis.blogspot.com/

Είναι γενική διαπίστωση ότι οι προηγμένες τεχνολογίες της Πληροφορικής και ειδικότερα η “Τεχνητή Νοημοσύνη” επιφέρουν δραματικές αλλαγές στη λειτουργία των Μέσων Επικοινωνίας και Ενημέρωσης(ΜΜΕ). Ιδιαίτερα στο ελληνικό τοπίο των ΜΜΕ, η αξιοποίηση τους αναδύει σημαντικές προκλήσεις.

Σας καλούμε να γίνετε μέλη της ομάδας εργασίας της ΕΕΛΛΑΚ για τα Open Media  και να συμβάλλετε στην προώθηση μοντέλων ανοιχτής συνεργατικότητας και καινοτομίας στο χώρο των ΜΜΕ. Όλες οι υπόλοιπες ομάδες εργασίας ΕΔΩ.

Η πρόσκληση απευθύνεται σε στελέχη και εργαζόμενους  σε ΜΜΕ, τον ακαδημαϊκό χώρο, σε φοιτητές και αποφοίτους σχολών δημοσιογραφίας, αλλά και στην ευρύτερη κοινωνία των πολιτών.

Ορισμένοι από τους στόχους και τις προκλήσεις με τις οποίες θα καταπιαστεί η ομάδα και θα συζητηθούν στην εναρκτήρια συνάντηση είναι και οι εξής:

• Αξιοποίηση ανοιχτών δεδομένων στη δημοσιογραφία
• Αξιοποίηση συνεργατικών μοντέλων δημοσιογραφίας 
• Αξιοποίηση ανοιχτών τεχνολογιών και ανοικτών  αδειών χρήσης
• Ανοιχτά εργαλεία fact checking,  whistleblowing 
• Open Source ΑΙ και δημοσιογραφία

Για να δηλώσετε συμμετοχή συμπληρώστε αυτή τη φόρμα.

Voxxed Days Crete 26 – 27 Σεπτεμβρίου 2025, Συνεδριακό και Πολιτιστικό Κέντρο Ηρακλείου

Μετά τη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα και τα Ιωάννινα για πρώτη φορά το συνέδριο Voxxed Days θα πραγματοποιηθεί στο Ηράκλειο Κρήτης και συγκεκριμένα στο Συνεδριακό και Πολιτιστικό Κέντρο Ηρακλείου στις 26 – 27 Σεπτεμβρίου 2025 και θα φέρει τον τίτλο Voxxed Days Crete.

Τα Voxxed Days είναι μία σειρά από τα μεγαλύτερα συνέδρια στον κλάδο της ανάπτυξης λογισμικού και στηρίζονται στη φιλοσοφία του συνεδρίου Devoxx το οποίο διεξάγεται σε όλο τον κόσμο. Τόσα τα συνέδρια Voxxed Days όσο και τα συνέδρια Devoxx προσελκύουν κάθε χρόνο χιλιάδες επαγγελματίες ανάπτυξης λογισμικου σε αρκετές πόλεις σε διάφορες χώρες.

Στο Voxxed Days Crete καταξιωμένοι ομιλητές θα μοιραστούν με το κοινό τις πολύτιμες γνώσεις και εμπειρίες τους, ενώ οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή μαζί τους, να ανταλλάξουν απόψεις και να ενημερωθούν για τις πιο πρόσφατες εξελίξεις στο χώρο της ανάπτυξης λογισμικού. Είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για κοινωνική δικτύωση με συναδέλφους από Ελλάδα και όλη την Ευρώπη, με παράλληλες δράσεις οι οποίες θα δημιουργήσουν για δύο ημέρες ένα χαλαρό περιβάλλον. Μεταξύ άλλων στο συνέδριο θα συζητηθούν θέματα σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στις πιο σύγχρονες γλώσσες προγραμματισμού, την τεχνητή νοημοσύνη, την επεξεργασία μεγάλου όγκου δεδομένων (big data), μεθοδολογίες ανάπτυξης λογισμικού, soft skills, case studies.

Ο κ. Πάτροκλος Παπαπέτρου διοργανωτής των συνεδρίων Devoxx Greece και Voxxed Days στην Ελλάδα δηλώνει χαρακτηριστικά: “Αποφασίσαμε να επεκτείνουμε τα Voxxed Days συνέδρια και στην Κρήτη ώστε να ενισχύσουμε την ήδη ενεργή και πολυπληθής τεχνολογική κοινότητα και να δώσουμε την ευκαιρία σε επαγγελματίες και φοιτητές του χώρου να παρακολουθήσουν από κοντά ένα από τα μεγαλύτερα συνέδρια τεχνολογίας στην χώρα μας.”

Ιστοσελίδα συνεδρίου: https://crete.voxxeddays.com/

Το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας  (ΕΔΥΤΕ Α.Ε. – GRNET), φορέας του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και συντονιστής του ευρωπαϊκού έργου Pharos AI Factory, σας προσκαλεί:

• να συμμετάσχετε στη σύντομη ανώνυμη έρευνα αποτύπωσης εκπαιδευτικών αναγκών σχετικά με την Τεχνητή Νοημοσύνη (Artificial Intelligence – AI), την Υπολογιστική Υψηλών Επιδόσεων (High-Performance Computing – HPC) και τα προσωπικά δεδομένα και
• να εγγραφείτε στο newsletter του έργου, ώστε να ενημερώνεστε έγκαιρα για δράσεις, ευκαιρίες συνεργασίας, εκπαιδευτικά σεμινάρια, νέα και εξελίξεις γύρω από τον τομέα της αξιοποίησης της Τεχνητής Νοημοσύνης και μέσω της Υπολογιστικής Υψηλών Επιδόσεων.

Λίγα λόγια για το Pharos ΑΙ Factory

Το Pharos είναι ένα από τα πρώτα δεκατρία «εργοστάσια» Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ευρώπη – μια πρωτοβουλία στρατηγικής σημασίας για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, την ανάπτυξη αξιόπιστων, καινοτόμων και βιώσιμων εφαρμογών ΤΝ και τη στήριξη μικρομεσαίων επιχειρήσεων και δημόσιων φορέων. Πρόκειται για έργο συνολικού προϋπολογισμού 30 εκατ. ευρώ, που υλοποιείται στο πλαίσιο του Horizon Europe, με συγχρηματοδότηση από το EuroHPC Joint Undertaking και Εθνικούς Πόρους.

Πιο συγκεκριμένα, το «εργοστάσιο» ΤΝ θα παρέχει υπολογιστική ισχύ, προηγμένα εργαλεία ΤΝ, μεγάλου όγκου δεδομένα και εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό σε startups και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ακαδημαϊκά ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα και δημόσιους φορείς. Με τον τρόπο αυτό, θα έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν εφαρμογές ΤΝ στους τομείς της Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού, της Υγείας, καθώς και της Βιώσιμης Ανάπτυξης.

Για να κατανοήσουμε τις ανάγκες για εκπαίδευση και να δημιουργήσουμε κατάλληλα εκπαιδευτικά σεμινάρια, θα χαρούμε να λάβουμε τις προτιμήσεις σας, στο παρακάτω ερωτηματολόγιο, το οποίο στοχεύει να καταγράψει:

• τον βαθμό εξοικείωσης του κοινού με την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ), την Υπολογιστική Υψηλών Επιδόσεων (HPC) και τα προσωπικά δεδομένα,
• το ενδιαφέρον για εκπαιδευτικές δράσεις σχετικές με αυτά τα πεδία.

Το ερωτηματολόγιο απευθύνεται σε νεοφυείς επιχειρήσεις (StartUps), μικρομεσαίες επιχειρήσεις (SMEs), σε ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα, καθώς και σε κάθε ενδιαφερόμενο στους συγκεκριμένους τομείς.  Είναι στην αγγλική γλώσσα και ο χρόνος συμπλήρωσης υπολογίζεται περίπου στα 6–8 λεπτά.

Ερωτηματολόγιο Εκπαιδευτικών Αναγκών – Συμπλήρωση

Επιπλέον, σας προσκαλούμε να εγγραφείτε στο newsletter του Pharos AI Factory, ώστε να ενημερώνεστε έγκαιρα για δράσεις, ευκαιρίες και εξελίξεις σχετικά με το έργο, καθώς και την εθνική και διεθνή κοινότητα της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI) και της Υπολογιστικής Υψηλών Επιδόσεων (HPC).

Pharos Newsletter – Εγγραφή ΕΔΩ.

Γνωρίστε το Pharos AI Factory στο επίσημο website του έργου εδώ.

Η ομάδα Free and Open Source Software for European Public Services (FOSSEPS) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (μονάδα DIGIT.B.2) απευθύνει πρόσκληση προς τις δημόσιες διοικήσεις της Ευρώπης να συμβάλουν καθοριστικά στη διαμόρφωση του τρόπου με τον οποίο χρησιμοποιείται και υποστηρίζεται το κρίσιμο λογισμικό ανοιχτού κώδικα.

Μέσα από τη συμμετοχή στη σχετική δημοσκόπηση, οι οργανισμοί έχουν τη δυνατότητα να ενισχύσουν μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία που στοχεύει στη διατήρηση της βιωσιμότητας και της ανθεκτικότητας του λογισμικού που υποστηρίζει βασικές λειτουργίες του δημόσιου τομέα.

Τι ορίζεται ως “κρίσιμο λογισμικό ανοιχτού κώδικα”;

Πρόκειται για λογισμικό ανοιχτού κώδικα που:

• Υποστηρίζει κρίσιμες λειτουργίες ενός οργανισμού, και
• Εμφανίζει κίνδυνο απώλειας βιωσιμότητας, κάτι που ενδέχεται να επηρεάσει σοβαρά τη λειτουργία του οργανισμού.

Επιπλέον, μπορεί να αφορά λογισμικό με ευρείες εξαρτήσεις ή διασυνδέσεις με άλλα κρίσιμα εργαλεία ανοιχτού κώδικα.

Σκοπός της Δημοσκόπησης

Η δημοσκόπηση επιδιώκει να εντοπίσει το πιο καθοριστικό και ευρέως χρησιμοποιούμενο κρίσιμο λογισμικό ανοιχτού κώδικα στις δημόσιες διοικήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα αποτελέσματα θα αξιοποιηθούν για τη διαμόρφωση στοχευμένων δράσεων υποστήριξης — όπως προγράμματα επιβράβευσης εντοπισμού σφαλμάτων (bug bounties) — με στόχο την ενίσχυση της ασφάλειας και αξιοπιστίας των λύσεων αυτών.

Εμπιστευτικότητα και Διαφάνεια

Όλες οι απαντήσεις θα παραμείνουν εμπιστευτικές και θα χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά για τη μελέτη του κρίσιμου λογισμικού. Τα αποτελέσματα της έρευνας θα κοινοποιηθούν ανώνυμα, προωθώντας τη διαφάνεια και την εμπιστοσύνη.

Ποιοι μπορούν να συμμετάσχουν;

Η πρόσκληση απευθύνεται σε δημόσιες διοικήσεις κάθε επιπέδου – εθνικό, περιφερειακό και τοπικό. Η συμβολή τους μπορεί να αναδείξει βέλτιστες πρακτικές και να ενδυναμώσει τη συνολική κοινότητα του ανοιχτού κώδικα στην Ευρώπη και πέρα από αυτήν.

Προθεσμία συμμετοχής: 7 Σεπτεμβρίου 2025
Δημοσκόπηση: https://ec.europa.eu/eusurvey/runner/FOSSEPS_CriticalOSS_Survey

Η ενίσχυση του κρίσιμου λογισμικού ανοιχτού κώδικα αποτελεί συλλογική ευθύνη. Η συμμετοχή στη δημοσκόπηση FOSSEPS είναι ένα ουσιαστικό βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση.

Πηγή άρθρου: https://interoperable-europe.ec.europa.eu/

Η ψηφιακή μετάβαση της δημόσιας διοίκησης στην Ελλάδα εξελίσσεται ραγδαία, με όλο και περισσότερες υπηρεσίες να προσφέρονται ψηφιακά και με δισεκατομμύρια ευαίσθητες εγγραφές —από φορολογικά στοιχεία και ιατρικά έως εκπαιδευτικά δεδομένα— να συγκεντρώνονται και να διαχειρίζονται ηλεκτρονικά. Πίσω, όμως, από αυτή την τεχνολογική πρόοδο, αποκρυσταλλώνεται μια ανησυχητική πραγματικότητα: η χώρα εκχωρεί ουσιαστικά τον έλεγχο του ψηφιακού της υποβάθρου σε πολυεθνικές εταιρείες με έδρα κυρίως τις Ηνωμένες Πολιτείες και, σε κάποιες περιπτώσεις, την Κίνα. Πρόκειται για μια στρατηγική εξάρτηση που υπονομεύει την εθνική ψηφιακή κυριαρχία και καθιστά το δημόσιο τομέα ευάλωτο σε εξωγενείς πιέσεις, εμπορικές ή και γεωπολιτικές.

Εκτός ελληνικής και ευρωπαϊκής δικαιοδοσίας

 Ο νομικός κίνδυνος είναι υπαρκτός και δεν περιορίζεται σε θεωρητικά σενάρια. Ο νόμος των ΗΠΑ, ClarifyingLawfulOverseasUseofDataAct (εφεξής CLOUDAct) που ψηφίστηκε το 2018 ορίζει στο άρθρο 18 ότι οι πάροχοι ηλεκτρονικών υπηρεσιών που διατηρούν αρχεία δεδομένων θα πρέπει σε περίπτωση ποινικής έρευνας να επιτρέψουν στις αμερικάνικες αρχές να έχουν πρόσβαση στα δεδομένα που φιλοξενούνται στις βάσεις τους, ανεξαρτήτως του τόπου αποθήκευσης ή και διατήρησης αυτών. Με άλλα λόγια, ακόμα και αν τα δεδομένα Ελλήνων πολιτών φιλοξενούνται σε servers εντός της Ελλάδας ή της Ε.Ε., αρκεί να διαχειρίζονται από εταιρεία με έδρα στις ΗΠΑ ώστε να είναι προσβάσιμα από τις αρχές της χώρας αυτής, κατόπιν σχετικής εντολής.

Αντίστοιχες ανησυχίες εγείρονται και για εταιρείες με έδρα την Κίνα, όπου η κρατική εποπτεία και οι διατάξεις του Νόμου για την Εθνική Πληροφόρηση (2017) επιβάλλουν στις εταιρείες να παρέχουν δεδομένα στις αρχές όταν τους ζητηθεί.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, ήδη από το 2018 με την εφαρμογή του Γενικού Κανονισμού για την Προστασία Δεδομένων (εφεξής ΓΚΠΔ), επιδιώκει να διασφαλίσει την προστασία των προσωπικών δεδομένων των πολιτών της, απέναντι σε παρόχους υπηρεσιών που δραστηριοποιούνται εντός της ευρωπαϊκής επικράτειας ανεξαρτήτως της χώρας που εδρεύουν.

Σύμφωνα με τον ΓΚΠΔ, η διαβίβαση των δεδομένων εκτός Ε.Ε. απαιτεί την ύπαρξη κατάλληλων εγγυήσεων και να γίνεται πάντα σύμφωνα με τις αρχές προστασίας δεδομένων που ορίζονται εντός του ΓΚΠΔ. Περαιτέρω, στο άρθρο 48 του Κανονισμού ορίζεται ότι οι δικαστικές εντολές τρίτων χωρών μπορούν να είναι έγκυρες μόνο εφόσον βασίζονται σε διεθνείς συμφωνίες όπως σύμβαση αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής, που ισχύει μεταξύ της αιτούσας τρίτης χώρας και της Ένωσης.

Η σύγκρουση των νομοθεσιών

Από τη μία ο CLOUD Act φέρεται να υπερισχύει του ευρωπαϊκού νόμου περί προστασίας προσωπικών δεδομένων όταν οι ποινικές έρευνες σχετίζονται με τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Από την άλλη, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων έχει καταστήσει σαφές ότι οι πάροχοι υπηρεσιών που υπάγονται στο δίκαιο της ΕΕ δεν μπορούν να βασίζονται για τη διαβίβαση των δεδομένων στον CLOUD Act. Η σύγκρουση αυτή, επομίζει τους παρόχους με το βάρος της στάθμισης του νομικού αυτού διλήμματος: να συμμορφωθούν με τον CLOUD Act και να διακινδυνεύσουν την παραβίαση των αρχών του ΓΚΠΔ, ή να αρνηθούν τη συμμόρφωση με τον ΓΚΠΔ και να αντιμετωπίσουν τις νομικές κυρώσεις από τις ΗΠΑ;

Η αποκάλυψη από τη Γαλλία

Η συζήτηση έχει λάβει διεθνή διάσταση. Στη Γαλλία, η Γερουσία κατήγγειλε την προσφυγή του δημοσίου σε υπηρεσίες cloud της Microsoft για την πλατφόρμα «Health Data Hub», προκαλώντας πολιτικό σάλο. Όπως αποκάλυψε πρόσφατα δημοσίευμα του Brussels Signal (Ιούλιος 2025), ο νομικός διευθυντής της Microsoft στη Γαλλία, Anton Carniaux, παραδέχθηκε ενώπιον της Γερουσίας ότι η εταιρεία δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι δεδομένα Γάλλων πολιτών δεν θα παραδοθούν σε αμερικανικές αρχές, εφόσον αυτές τα ζητήσουν.

 Η παραδοχή αυτή αποκρυσταλλώνει τον πυρήνα του προβλήματος: η εξάρτηση από εταιρείες ξένου δικαίου υπονομεύει την εθνική κυριαρχία στον ψηφιακό χώρο.

 Η ελληνική πραγματικότητα

Στην Ελλάδα, η χρήση υπηρεσιών cloud από αμερικανικές εταιρείες είναι ευρύτατα διαδεδομένη, ακόμα και σε κρίσιμους τομείς. Το έργο της εγκατάστασης data centers της Microsoft στην Αττική έχει παρουσιαστεί ως σημαντική επένδυση τεχνολογικής αιχμής. Το ίδιο ισχύει για τη χρήση υπηρεσιών της Amazon Web Services και της Google Cloud από φορείς του δημοσίου. Όμως, η ύπαρξη διακομιστών εντός ελληνικού εδάφους δεν σημαίνει ότι τα δεδομένα προστατεύονται από εξωτερική πρόσβαση, εφόσον η εταιρεία που τα διαχειρίζεται υπάγεται σε ξένη έννομη τάξη.

 Η ελληνική νομοθεσία και η ευρωπαϊκή οδηγία GDPR δεν επαρκούν για να αποτρέψουν τέτοιες εξωτερικές παρεμβάσεις, ιδίως όταν αυτές προκύπτουν από εθνική νομοθεσία άλλων κρατών με υπερεξουσίες.

 Το ψηφιακό ζήτημα είναι πολιτικό

 Το πρόβλημα δεν είναι μόνο τεχνικό ή νομικό. Είναι βαθύτατα πολιτικό και γεωστρατηγικό. Η διαχείριση των δεδομένων πολιτών είναι πυλώνας της εθνικής κυριαρχίας στον 21ο αιώνα. Όταν τα κρίσιμα αυτά δεδομένα βρίσκονται ουσιαστικά υπό τον έλεγχο ή την επιτήρηση εξωχώριων αρχών, τίθεται εν αμφιβόλω η ίδια η δυνατότητα του κράτους να εγγυηθεί τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών του.

 Σε περιόδους κρίσεων, όπως πανδημίες, φυσικές καταστροφές ή γεωπολιτική ένταση, ο έλεγχος των δεδομένων γίνεται θέμα ασφάλειας και αυτονομίας. Επιπλέον, η αδιαφάνεια ως προς το πού και πώς αποθηκεύονται τα δεδομένα αυξάνει τη δυσπιστία των πολιτών απέναντι στο κράτος και ενισχύει τα αισθήματα ανασφάλειας.

Υπάρχουν εναλλακτικές; Ναι – και είναι εφικτές

 Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη αναγνωρίσει το πρόβλημα και προωθεί πρωτοβουλίες όπως το GAIA-X (https://gaia–x.eu), ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο συνεργατικής ανάπτυξης υποδομών cloud, βασισμένο σε αρχές διαλειτουργικότητας, διαφάνειας και ευρωπαϊκού ελέγχου. Παράλληλα, ανοιχτές λύσεις cloud, όπως οι πλατφόρμες Nextcloud, OpenStack και Matrix, προσφέρουν τεχνολογικά ώριμες και ανεξάρτητες εναλλακτικές, που μπορούν να υλοποιηθούν είτε από δημόσιους φορείς είτε από κοινοπραξίες δημόσιου-ιδιωτικού τομέα με ρήτρες κυριαρχίας.

Κωνσταντινοπούλου Βασιλική, MSc in Law & ICT, CIPP/E, Αναπληρώτρια DPO ΕΔΥΤΕ & Θεόδωρος Γ. Καρούνος, Ερευνητής στην ομάδα για την Τεχνολογική, Οικονομική και Στρατηγική Ανάλυση της Κοινωνίας της Πληροφορίας( https://infostrag.gr/ ) και μέλος του Δ.Σ. του Οργανισμού Ανοικτών Τεχνολογιών( ΕΕΛΛΑΚ – https://mathe.ellak.gr/ ).

Καθώς ο ψηφιακός μετασχηματισμός επιταχύνεται και η τεχνητή νοημοσύνη γίνεται μέρος της καθημερινότητάς μας, η ανάγκη για έλεγχο, ασφάλεια και ιδιωτικότητα δεν ήταν ποτέ πιο επιτακτική. Το Nextcloud δεν είναι απλά ένα εργαλείο, αλλά ο θεμέλιος λίθος της ψηφιακής στρατηγικής για οργανισμούς που αρνούνται να είναι το προϊόν.

Η φιλοσοφία πίσω από το Nextcloud: Ψηφιακή Κυριαρχία

Στον πυρήνα του Nextcloud βρίσκεται η έννοια της Ψηφιακής Κυριαρχίας. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Σημαίνει ότι εσείς αποφασίζετε πού αποθηκεύονται τα δεδομένα σας, ποιος έχει πρόσβαση σε αυτά και υπό ποιους κανόνες.

Σε αντίθεση με τις "κλειστές" πλατφόρμες που αναλύουν τα δεδομένα σας για εμπορικούς σκοπούς, το Nextcloud σας παρέχει πλήρη αυτονομία, επιτρέποντάς σας να δημιουργήσετε ένα ιδιωτικό και ασφαλές cloud, προσαρμοσμένο 100% στις ανάγκες σας.

Nextcloud Hub: Ένα ολοκληρωμένο οικοσύστημα

Το Nextcloud Hub έχει ωριμάσει, προσφέροντας μια ενιαία και απρόσκοπτη εμπειρία που ενσωματώνει όλα τα απαραίτητα εργαλεία συνεργασίας.

Files: Περισσότερο από απλή αποθήκευση

Η διαχείριση αρχείων είναι πιο έξυπνη από ποτέ. Περιλαμβάνει προηγμένη διαχείριση εκδόσεων (versioning), ασφαλείς συνδέσμους διαμοιρασμού με προστασία κωδικού και ημερομηνία λήξης, και πανίσχυρο έλεγχο πρόσβασης.

Talk: Ασφαλής επικοινωνία χωρίς όρια

Πραγματοποιήστε ιδιωτικές βιντεοκλήσεις, ομαδικές συνομιλίες και διαδικτυακά σεμινάρια (webinars), όλα κρυπτογραφημένα από άκρο σε άκρο (E2EE). Το Talk λειτουργεί απευθείας από τον browser, χωρίς την ανάγκη εγκατάστασης λογισμικού.

Groupware: Το οργανωτικό σας κέντρο

Συγχρονίστε το Ημερολόγιο, τις Επαφές και τα Emails σας σε όλες τις συσκευές. Το ενσωματωμένο webmail και το έξυπνο ημερολόγιο καθιστούν την οργάνωση της ομάδας παιχνιδάκι.

Office: Συνεργασία σε πραγματικό χρόνο

Επεξεργαστείτε έγγραφα κειμένου, λογιστικά φύλλα και παρουσιάσεις ταυτόχρονα με τους συναδέλφους σας. Η συμβατότητα με τα αρχεία Microsoft Office είναι εξαιρετική, εξασφαλίζοντας ομαλή μετάβαση.

Η επανάσταση της AI: Έξυπνη συνεργασία με σεβασμό στην ιδιωτικότητα

Το Nextcloud ενσωματώνει την Τεχνητή Νοημοσύνη με έναν μοναδικό τρόπο: την εκτελεί τοπικά (on-premise). Αυτό σημαίνει ότι απολαμβάνετε τις δυνατότητες της AI χωρίς ποτέ να στέλνετε τα ευαίσθητα δεδομένα σας σε τρίτους.

• Έξυπνη ταξινόμηση: Αναγνώριση αντικειμένων σε φωτογραφίες και αυτόματη δημιουργία ετικετών (tags).
• Απομαγνητοφώνηση: Μετατροπή των βιντεοκλήσεων του Talk σε κείμενο για εύκολη αναζήτηση.
• Περιλήψεις & Μεταφράσεις: Δημιουργία περιλήψεων για μεγάλα έγγραφα ή συνομιλίες και μετάφραση κειμένων "on the fly".
• Προτεινόμενες απαντήσεις: Έξυπνες προτάσεις απαντήσεων στα email σας για εξοικονόμηση χρόνου.

Ευελιξία στην υλοποίηση: On-Premise ή Cloud;

Το Nextcloud προσφέρει την απόλυτη ευελιξία στον τρόπο φιλοξενίας:

• On-Premise (Τοπική Εγκατάσταση): Ιδανικό για οργανισμούς που απαιτούν τον μέγιστο έλεγχο και ασφάλεια. Εγκαθιστάτε το Nextcloud στους δικούς σας servers, είτε φυσικούς είτε εικονικούς.
• Managed Hosting (Διαχειριζόμενη Φιλοξενία): Για όσους θέλουν τα οφέλη του Nextcloud χωρίς την πολυπλοκότητα της διαχείρισης. Επιλέγετε έναν από τους πολλούς επίσημους παρόχους Nextcloud ανά τον κόσμο.

As part of Pharos AI Factory, stakeholders from the research, academic, industry and public sectors are invited to participate in the short “Training Needs Assessment” designed to identify current knowledge levels and training needs in Artificial Intelligence (AI), High-Performance Computing (HPC) and data protection.

The outcomes will contribute to the design of targeted educational programmes and services tailored to actual community needs.

• Duration: Approx. 6–8 minutes
• Language: English
• Target groups: SMEs, startups, public administration, academic and research institutions, individuals with an interest in AI and HPC topics.

Take the “Training Needs Assessment” here.

—

Source of this article: pharos-aifactory.eu

Η ραγδαία πρόοδος και υιοθέτηση των γενετικών συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης (AI), όπως τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα και οι δημιουργικές πλατφόρμες παραγωγής εικόνας, ήχου και βίντεο, έχει εγείρει σημαντικά νομικά και ηθικά ζητήματα, ιδίως στον τομέα της πνευματικής ιδιοκτησίας. Η πρόταση πολιτικής της COMMUNIA, ενός οργανισμού που υπερασπίζεται την πρόσβαση και την επαναχρησιμοποίηση της πολιτιστικής και επιστημονικής γνώσης, τονίζει ότι δεν πρέπει να εισαχθούν νέα αποκλειστικά δικαιώματα για τα έργα που παράγονται με ή από τεχνητή νοημοσύνη, εκτός εάν πληρούν τα ήδη καθιερωμένα κριτήρια για προστασία μέσω πνευματικών δικαιωμάτων.

Η Δημιουργικότητα στην Εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης

Η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στη δημιουργική έκφραση έχει προσφέρει τη δυνατότητα παραγωγής εξαιρετικά πολύπλοκων έργων με ελάχιστη ανθρώπινη παρέμβαση. Από λογοτεχνικά κείμενα και μουσικά κομμάτια μέχρι ψηφιακές εικόνες και animations, οι δημιουργίες αυτές προκαλούν ερωτήματα σχετικά με το ποιος — ή τι — είναι ο δημιουργός και αν αυτά τα έργα πρέπει να προστατεύονται με τον ίδιο τρόπο όπως οι ανθρώπινες δημιουργίες.

Σύμφωνα με τo policy paper, η δημιουργική διαδικασία περιλαμβάνει τρία στάδια: σύλληψη, εκτέλεση και επιμέλεια. Οι σημερινές χρήσεις της AI συνήθως σημαίνουν ότι ο άνθρωπος συμμετέχει μόνο στο πρώτο στάδιο (την ιδέα), ενώ τα υπόλοιπα παραχωρούνται στη μηχανή. Αυτή η ελλιπής ανθρώπινη συμμετοχή αποτελεί και το βασικό εμπόδιο στην κατοχύρωση πνευματικών δικαιωμάτων.

Το Ισχύον Πλαίσιο της ΕΕ για τα Πνευματικά Δικαιώματα

Η νομοθεσία της ΕΕ, σε συμφωνία με τη Σύμβαση της Βέρνης, αναγνωρίζει ως δημιουργό μόνο φυσικά πρόσωπα. Για να θεωρηθεί ένα έργο ως προστατευόμενο, πρέπει να πληροί συγκεκριμένα κριτήρια: να ανήκει στον λογοτεχνικό, επιστημονικό ή καλλιτεχνικό τομέα, να περιλαμβάνει πρωτοτυπία και να αποτυπώνει τις δημιουργικές επιλογές του ανθρώπου.

Η ικανότητα της AI να παράγει έργα χωρίς σημαντική ανθρώπινη συμβολή θέτει ένα σαφές όριο: η AI δεν μπορεί να είναι ούτε δημιουργός ούτε συν-δημιουργός. Η δημιουργία προστατεύεται όταν το τελικό αποτέλεσμα φέρει εμφανή τα ίχνη των επιλογών του ανθρώπου κατά τη διαδικασία παραγωγής, είτε μέσω εκτεταμένου “iterative prompting” είτε μέσω επιμέλειας και μετατροπών του αρχικού υλικού.

Η Παγίδα των Συναφών Δικαιωμάτων

Ακόμη κι αν ένα έργο AI δεν πληροί τα κριτήρια πνευματικών δικαιωμάτων, ενδέχεται να προστατεύεται από συναφή ή sui generis δικαιώματα, όπως αυτά που παρέχονται σε παραγωγούς ή εκδότες. Αυτό αποτελεί ένα πρόβλημα, διότι οι προστασίες αυτές δεν απαιτούν απαραίτητα δημιουργική συνεισφορά, και ενδέχεται να εμποδίζουν την ελεύθερη επαναχρησιμοποίηση περιεχομένου χαμηλής πρωτοτυπίας, κάτι που υπονομεύει τη δημόσια σφαίρα.

Για παράδειγμα, ένα άρθρο που παράγεται από AI μπορεί να προστατευτεί ως δημοσίευμα τύπου, μια μελωδία ως φωνογράφημα ή ένα βίντεο ως κινηματογραφικό έργο, ανεξαρτήτως δημιουργικότητας. Αυτή η τάση είναι αντίθετη με τον σκοπό των συναφών δικαιωμάτων, που στόχευαν να επιβραβεύσουν επενδύσεις και προσπάθεια σε αυθεντική παραγωγή.

Η Πρόταση της COMMUNIA: Όχι Νέα Δικαιώματα

Η COMMUNIA προτείνει να μην εισαχθούν νέα αποκλειστικά δικαιώματα για τα μη-πρωτότυπα έργα που παράγονται από AI. Δεν υπάρχει καμία αποδεδειγμένη ανάγκη για νέα κίνητρα προς τους χρήστες ή τους κατασκευαστές AI. Το οικοσύστημα της AI ήδη ανθεί χάρη σε άλλα συστήματα προστασίας, όπως τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας, το εμπορικό απόρρητο, και η προστασία λογισμικού.

Επιπλέον, η δημιουργία περισσότερων αποκλειστικοτήτων θα μπορούσε να βλάψει την ανθρώπινη δημιουργία. Πλατφόρμες πολιτιστικού περιεχομένου «πνίγονται» ήδη από μαζικά παραγόμενο υλικό από AI, περιορίζοντας την προβολή αυθεντικών έργων ανθρώπων δημιουργών.

Μια Εναλλακτική: Σύστημα Καταχώρισης (Registration)

Η πρόταση πολιτικής προτείνει την καθιέρωση ενός συστήματος καταχώρισης για την πλήρη προστασία με πνευματικά δικαιώματα. Αυτό θα καθιστούσε σαφές ποιος ενδιαφέρεται πραγματικά να προστατέψει το έργο του και θα μείωνε την «υπερπροστασία» έργων για τα οποία δεν υπάρχει πρόθεση εμπορικής εκμετάλλευσης.

Το σύστημα αυτό, παρόμοιο με εκείνο των ΗΠΑ, θα επέτρεπε την προσβασιμότητα στις πληροφορίες μέσω δημοσίων βάσεων δεδομένων, ενώ η μη καταχώριση δεν θα αφαιρούσε απαραίτητα τα ηθικά δικαιώματα από τα έργα που πληρούν τα κριτήρια πρωτοτυπίας.

Οι Κίνδυνοι της Αποκλειστικότητας

Η δημιουργία αποκλειστικών δικαιωμάτων για την AI θα είχε σημαντικές συνέπειες:

1. Μείωση της Κοινού Κτήματος: Περιεχόμενο που κανονικά θα ήταν ελεύθερα προσβάσιμο, θα υπόκειται σε περιορισμούς.
2. Νομική Αβεβαιότητα: Οι χρήστες δεν θα γνωρίζουν αν μπορούν να επαναχρησιμοποιήσουν ένα έργο ή αν προστατεύεται.
3. Περιορισμός Καινοτομίας: Νέοι δημιουργοί, ερευνητές και επιχειρήσεις που βασίζονται σε ελεύθερο περιεχόμενο θα περιοριστούν.
4. Αύξηση της Εξάρτησης από Πλατφόρμες: Εάν τα αποκλειστικά δικαιώματα ανήκουν στους κατασκευαστές των μοντέλων AI, η ισορροπία δύναμης μεταφέρεται περαιτέρω από τον δημιουργό στον πάροχο τεχνολογίας.

Συμπεράσματα και Συστάσεις

1. Όχι Νέα Αποκλειστικά Δικαιώματα

Η ΕΕ δεν πρέπει να θεσπίσει κανένα νέο σχετικό ή sui generis δικαίωμα για περιεχόμενο που παράγεται από AI και δεν πληροί τα ήδη υπάρχοντα πρότυπα για πνευματικά δικαιώματα.

2. Προστασία Μόνο Μέσω Καταχώρισης

Η πλήρης προστασία των έργων πρέπει να παρέχεται μόνο όταν οι δημιουργοί επιλέξουν να τα καταχωρίσουν, ώστε να αποφεύγεται η υπερβολική προστασία περιεχομένου χωρίς εμπορική πρόθεση.

Επίλογος

Η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι δημιουργός. Είναι εργαλείο. Και όσο κι αν οι δυνατότητές της εντυπωσιάζουν, οι νόμοι περί πνευματικής ιδιοκτησίας δεν πρέπει να στρεβλωθούν ώστε να την αντιμετωπίζουν ως τέτοια. Ο ρόλος της ΕΕ δεν είναι να προστατεύει τα αποτελέσματα μιας διαδικασίας χωρίς δημιουργικότητα, αλλά να προασπίζεται το δημόσιο συμφέρον, την πολιτιστική ποικιλομορφία και την ανθρώπινη έκφραση.

Διαβάστε την πλήρη πρόταση πολιτικής εδώ

Το Ιστορικό Λεξικό της Ελβετίας (Historische Lexikon der Schweiz – HLS) έκανε ένα σημαντικό βήμα προς τον εκσυγχρονισμό της ψηφιακής του πλατφόρμας, επιλέγοντας τεχνολογίες ανοιχτού κώδικα. Στο επίκεντρο αυτής της μεταμόρφωσης βρίσκεται το XWiki, μια λύση wiki και διαχείρισης γνώσης ανοιχτού κώδικα, η οποία αντικατέστησε ένα σύστημα που πλέον δεν ανταποκρινόταν στις απαιτήσεις της διαδικτυακής έκδοσης μετά την ολοκλήρωση της έντυπης μορφής.

Το HLS είναι μια εθνικά χρηματοδοτούμενη έκδοση που καταγράφει την ιστορία της Ελβετίας στις τέσσερις επίσημες γλώσσες της χώρας – γερμανικά, γαλλικά, ιταλικά και ρομανσικά – και εμπλέκει πολλούς επιμελητές, συγγραφείς και αξιολογητές. Η εκδοτική διαδικασία είναι ταυτόχρονα συνεργατική και απαιτητική, απαιτώντας μια πλατφόρμα που να υποστηρίζει πολυγλωσσικό περιεχόμενο, πρόσβαση βασισμένη σε ρόλους και εκτενείς ροές επιμέλειας. Το προηγούμενο σύστημα, που χρησιμοποιούταν για περίπου 15 χρόνια, αδυνατούσε ολοένα και περισσότερο να καλύψει αυτές τις ανάγκες λόγω τεχνολογικής παλαιότητας και περιορισμένης ευελιξίας.

Η υιοθέτηση του XWiki από το 2017 αποτέλεσε στρατηγική επιλογή που εξυπηρετεί τη διαφάνεια, την ευκολία συντήρησης και τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα. Η μετάβαση στο λογισμικό ανοιχτού κώδικα δεν ήταν απλώς μια τεχνική αναβάθμιση. Ήταν μια συνειδητή επένδυση σε ένα ευέλικτο εργαλείο, υποστηριζόμενο από κοινότητα, που προσφέρει στον οργανισμό πλήρη έλεγχο των δεδομένων και της ανάπτυξής του, χωρίς να εξαρτάται από προμηθευτές που λειτουργούν με τη λογική του “take-it-or-leave-it”, οδηγώντας σε φαινόμενα εγκλωβισμού προμηθευτή (vendor lock-in).

Η νέα πλατφόρμα προσφέρει δομημένη επεξεργασία περιεχομένου και διαχείριση μεταδεδομένων – στοιχεία κρίσιμα για εγκυκλοπαιδικού τύπου περιεχόμενο. Παράλληλα, υποστηρίζει πολυγλωσσική λειτουργία και παρακολούθηση εκδόσεων, λεπτομερή διαχείριση δικαιωμάτων χρηστών, καθώς και μια αρχιτεκτονική που μπορεί να εξελιχθεί στο μέλλον σύμφωνα με τις ανάγκες του HLS.

Η επιλογή λογισμικού ανοιχτού κώδικα αποδείχθηκε επίσης οικονομικά αποδοτική, καθώς παραμένει βιώσιμη λύση για έναν δημόσιο οργανισμό. Μειώνει τον κίνδυνο εξάρτησης και δίνει στο HLS τη δυνατότητα να συμβάλει ενεργά στη διαμόρφωση του εργαλείου, επωφελούμενο ταυτόχρονα από τη συνεισφορά της κοινότητας του XWiki. Από την άλλη πλευρά, και το XWiki ωφελήθηκε αναπτύσσοντας λύσεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από άλλους πελάτες ή έργα. Η διαδικασία υλοποιήθηκε με πλήρη διαφάνεια, περιλαμβάνοντας και ένα δημόσιο διαδικτυακό σεμινάριο όπου το HLS μοιράστηκε την εμπειρία του – μια πολύτιμη πηγή γνώσης για παρόμοιες πρωτοβουλίες άλλων οργανισμών.

Το παράδειγμα του HLS αποδεικνύει ότι η μετάβαση σε λογισμικό ανοιχτού κώδικα δεν είναι απλώς τεχνική επιλογή αλλά ευκαιρία επανασχεδιασμού ροών εργασίας και ενίσχυσης της τεχνολογικής αυτονομίας. Τα βασικά διδάγματα περιλαμβάνουν τη σημασία έγκαιρης εμπλοκής των εμπλεκομένων, σαφή ορισμό των εκδοτικών αναγκών και επιλογή ευέλικτων, αρθρωτών εργαλείων. Η συνεργασία με το XWiki ανέδειξε την αξία συνεργασίας με έναν εταίρο που κατανοεί τόσο τις αρχές του ανοιχτού κώδικα όσο και τις θεσμικές απαιτήσεις.

“Η έναρξη της νέας παραγωγικής πλατφόρμας το 2018 και της ιστοσελίδας το 2019 με το XWiki αποτέλεσε τεράστιο βήμα για την καθημερινή μας λειτουργία και τη δημόσια προβολή του έργου μας. Από τότε, βελτιώνουμε συνεχώς το backend και το frontend, στηριζόμενοι στο XWiki ως αξιόπιστο εταίρο που μας βοηθά να υλοποιούμε το όραμά μας για το HLS.”
— Stephanie Summermatter, πρώην επιμελήτρια και νυν επικεφαλής Ψηφιακών Υπηρεσιών

Επιπλέον, το HLS χρησιμοποιεί το QGIS – εργαλείο ανοιχτού κώδικα για χωρική απεικόνιση – και εξετάζει περαιτέρω τρόπους ενσωμάτωσης εργαλείων ανοιχτού κώδικα στις καθημερινές λειτουργίες του. Παράλληλα, δημοσιοποιεί διαφορετικά σύνολα μεταδεδομένων ως ανοιχτά δεδομένα, υπό την άδεια CC BY-SA.

Η επιτυχία αυτού του έργου δείχνει πώς οι δημόσιοι οργανισμοί μπορούν να αξιοποιήσουν το λογισμικό ανοιχτού κώδικα όχι μόνο για την κάλυψη λειτουργικών αναγκών αλλά και για τη δημιουργία ανθεκτικών, συνεργατικών και ευπροσάρμοστων ψηφιακών υποδομών. Παρόμοιες πρωτοβουλίες σε συνεργασία με το XWiki περιλαμβάνουν το ChatEurope – ένα chatbot αφιερωμένο στις ευρωπαϊκές ειδήσεις – και το EDMO (European Digital Media Observatory), που στοχεύει στην ανίχνευση και αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης στην Ευρώπη.

Για έργα όπως το HLS, όπου η πολιτιστική κληρονομιά και η δημόσια υπηρεσία είναι αλληλένδετα, το λογισμικό ανοιχτού κώδικα προσφέρει έναν ξεκάθαρο δρόμο προς την ψηφιακή κυριαρχία και τη βιωσιμότητα.

Πηγή άρθρου: https://interoperable-europe.ec.europa.eu/

Οι εκδηλώσεις δεν σταματούν καθώς αυτήν την εβδομάδα πραγματοποιούνται εκδηλώσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό για τις ανοιχτές τεχνολογίες και την καινοτομία! Ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών (ΕΕΛΛΑΚ) σας προτείνει να τις παρακολουθήσετε και να τις διαδώσετε. Μπορείτε επίσης να δείτε περισσότερες εκδηλώσεις για τις επόμενες εβδομάδες ή να καταχωρίσετε τη δική σας εκδήλωση στο: https://ellak.gr/events.

Ημερομηνία/Ώρα	Εκδήλωση
14/01/2025 – 16/09/2025 Ολοήμερο	#online event: Build your automation strategy
21/01/2025 – 11/09/2025 Ολοήμερο	#online event: Adopt and scale AI
27/02/2025 – 18/09/2025 Ολοήμερο	#online event: Modernize your network with automation: Red Hat Ansible Automation Platform
14/05/2025 – 14/05/2026 Ολοήμερο	#online event:Automating Red Hat Enterprise Linux management webinar series
17/06/2025 – 15/12/2025 Ολοήμερο	#online event: Mastering modern cybersecurity and compliance
07/07/2025 – 03/09/2025 Ολοήμερο	#online event: Build your skills
24/07/2025 – 29/07/2025 Ολοήμερο	GUADEC 2025 Università degli Studi di Brescia, Brescia
31/07/2025 – 03/08/2025 00:00	FOSSY 2025 Portland State University’s Smith Memorial Student Union, Portland Portland
31/07/2025 – 03/08/2025 Ολοήμερο	Matrix Community Summit 2025 Berlin c-base space station, Berlin
02/08/2025 Ολοήμερο	Big Sky Dev Con 2025 The Commons, Bozeman Montana

Η ασφάλεια του ανοικτού λογισμικού αποτελεί θεμέλιο λίθο για την ψηφιακή κυριαρχία και τη διαφάνεια στον δημόσιο τομέα. Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχωρά στην επανεκκίνηση του προγράμματος bug bounties, στοχεύοντας στον εντοπισμό και την επιδιόρθωση ευπαθειών σε κρίσιμο λογισμικό ανοικτού κώδικα που χρησιμοποιείται ευρέως στις ευρωπαϊκές δημόσιες υπηρεσίες.

Τι είναι το bug bounty;

Ένα πρόγραμμα bug bounty προσφέρει ανταμοιβές σε ειδικούς της κυβερνοασφάλειας οι οποίοι εντοπίζουν και αναφέρουν ευπάθειες σε λογισμικό. Πρόκειται για μια δοκιμασμένη πρακτική στον χώρο της τεχνολογίας, η οποία αξιοποιεί την κοινότητα των ερευνητών για τη βελτίωση της ασφάλειας λογισμικού.

Το νέο συμβόλαιο-πλαίσιο της Επιτροπής

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέγραψε ένα νέο πολυετές συμβόλαιο-πλαίσιο με δύο παρόχους υπηρεσιών, μέσω του οποίου θα διοργανώνονται bug bounties και δράσεις γνωστοποίησης ευπαθειών (vulnerability disclosure).

Αυτό το συμβόλαιο:

• Είναι διαθέσιμο σε όλες τις υπηρεσίες της Επιτροπής
• Διευκολύνει τη διοργάνωση bug bounties σε έργα ανοικτού λογισμικού που χρησιμοποιούνται στην Ε.Ε.
• Καλύπτει πλέον και εσωτερικά έργα της Επιτροπής

Bug bounty award notice

Από το FOSSA στο FOSSEPS

Το νέο πρόγραμμα βασίζεται στη δράση FOSSEPS (Free and Open Source Software Solutions for European Public Services), η οποία δημιουργεί απογραφή των κρίσιμων εφαρμογών ανοικτού λογισμικού που χρησιμοποιούνται από δημόσιες διοικήσεις στην Ευρώπη. Ο στόχος είναι να διασφαλιστεί ότι αυτά τα εργαλεία παραμένουν βιώσιμα και ασφαλή.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το προηγούμενο παρόμοιο συμβόλαιο στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας FOSSA-2 το 2019, κάλυψε σημαντικά λογισμικά όπως:

• KeePass
• FileZilla
• glibc
• Apache Kafka

Πληροφορίες για το FOSSEPS
Πληροφορίες για το FOSSA-2

Τι ακολουθεί;

To Open Source Programme Office της Επιτροπής θα ξεκινήσει σύντομα τον πρώτο γύρο των bug bounties. Οι προσκλήσεις προς ερευνητές ασφάλειας θα βασίζονται σε λογισμικά που χρησιμοποιούνται από δημόσιες υπηρεσίες και έχουν καταγραφεί στο πλαίσιο του FOSSEPS.

Bug bounty competition notice

Αν είστε ερευνητής ασφάλειας ή ασχολείστε με ανοικτό λογισμικό, αυτή είναι μια μοναδική ευκαιρία να συμβάλετε ουσιαστικά στην κυβερνοασφάλεια του ευρωπαϊκού δημόσιου τομέα — και να ανταμειφθείτε για τη συνεισφορά σας.

Πηγή άρθρου: https://interoperable-europe.ec.europa.eu/

Η DBpedia είναι μια συλλογική προσπάθεια εκπροσώπων της ακαδημαϊκής κοινότητας και βιομηχανικών φορέων που στοχεύει στην εξαγωγή, διασύνδεση και επαναχρησιμοποίηση δομημένης πληροφορίας από την Wikipedia.

Το διεθνές εγχείρημα της DBpedia εξάγει δεδομένα από τα λήμματα της Wikipedia και στη συνέχεια τα διαθέτει, μέσω του ιστού, ως διασυνδεδεμένα δεδομένα (linked data). Η τεχνολογία των linked data καθιστά εφικτή την διασύνδεση διαφορετικών συνόλων δεδομένων και την προβολή τους με τη μορφή ενός ανοικτού γράφου γνώσης (Open Knowledge Graph), φιλικό προς τον χρήστη. Μια παρόμοια προσέγγιση χρησιμοποιεί και η Google για τη δημιουργία των καρτών γνώσης, συμπληρωματικά στα αποτελέσματα μιας αναζήτησης. Ο ανοικτός γράφος γνώσης της DBpedia αποθηκεύει τις πληροφορίες σε μορφή αναγνώσιμη από μηχανές και παρέχει στον χρήστη τις δυνατότητες της συλλογής, της οργάνωσης, του διαμοιρασμού, της αναζήτησης και της αξιοποίησης πληροφοριών από την Wikipedia. Ενδεικτικά, o γράφος γνώσης του επιτρέπει να υποβάλει πολύπλοκα ερωτήματα σε σύνολα δεδομένων της Wikipedia, τα οποία συνδέονται με άλλα σύνολα δεδομένων που υπάρχουν στον ιστό, με απώτερο στόχο την παροχή χρήσιμων και συγκεκριμένων απαντήσεων. Επι παραδείγματι, συνδυαστικές ερωτήσεις σχετικά με την χαμηλή εγκληματικότητα, το ζεστό κλίμα και τις ανοιχτές θέσεις εργασίας σε όλες τις ευρωπαϊκές πόλεις, θα μπορούν να απαντηθούν εφόσον αναπτυχθούν πλήρως οι γράφοι γνώσης της DBpedia. Τέλος, όλα τα δεδομένα της DBpedia προέρχονται από τη συλλογική προσπάθεια της κοινότητας της Wikipedia και δεν θα υπήρχαν χωρίς την εθελοντική και αποτελεσματική συμβολή των διαχειριστών και συγγραφέων της Wikipedia.

H ελληνική DBpedia

Η ελληνική DBpedia αποτελεί το πρώτο βήμα προς τη διεθνοποίηση των ανοικτών διασυνδεδεμένων δεδομένων (linked data) και την πρώτη επιτυχημένη προσπάθεια παραγωγής και δημοσίευσης τέτοιου είδους δεδομένων, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως οδηγός χρήσης για άλλες γλώσσες, εκτός της αγγλικής.

Η ανάπτυξη της πρώτης έκδοσης της ελληνικής DBpedia τελεί υπό την αιγίδα του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος (ΔΙΠΑΕ), υποστηρίζεται από το Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής και Ηλεκτρονικών Συστημάτων και το Ίδρυμα Ανοικτής Γνώσης Ελλάδας. Στόχος της DBpedia Greek team είναι η αναβάθμιση της χρηστικότητας και της αξίας των δεδομένων της ελληνικής Βικιπαίδεια, μέσω της διασύνδεσης τους με άλλα διεθνή σύνολα δεδομένων. Αυτό θα διευκολύνει την αξιοποίηση της τεράστιας πληροφορίας της εγκυκλοπαίδειας, με νέους και πιο ενδιαφέροντες τρόπους, εμπνέοντας βελτιωμένους μηχανισμούς πλοήγησης και σύνδεσης.

Η ελληνική πρωτοβουλία της DBpedia χρησιμοποιεί δεδομένα της αντίστοιχης ελληνικής Βικιπαίδεια, συμβάλλοντας στην καλύτερη διαχείριση και οργάνωση της πληροφορίας εντός της εγκυκλοπαίδειας, στην ενημέρωση του περιεχομένου της και τη διόρθωση τυχόν αναντιστοιχιών με την αγγλική έκδοση ή ακόμη και με αλλες πηγές πληροφοριών, και στη αξιοποίηση των δεδομένων της από web based ή όχι εφαρμογές τρίτων διαμοιράζοντας τις πληροφορίες της σε ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων.

Το έργο της ελληνικής DBpedia εστιάζει:

• στην παροχή ανοικτών διασυνδεδεμένων δεδομένων για χρήση από όλους τους φορείς,
• στην υποστήριξη της δια-λειτουργικότητας με άλλα ανοικτά σύνολα δεδομένων,
• στην χρήση για ερευνητικούς σκοπούς, εκπαιδευτικά project και την περαιτέρω ανάπτυξη του Σημασιολογικού Ιστού,
• και στη ακόμη μεγαλύτερη απήχηση στη διεθνή κοινότητα.

Δείτε περισσότερα στο https://el.dbpedia.org/wiki

Πηγή άρθρου: https://okfn.gr

Δισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως χρησιμοποιούν πλατφόρμες ιδιωτικών μηνυμάτων όπως το Signal, το WhatsApp και το iMessage για να επικοινωνούν με ασφάλεια. Αυτό είναι εφικτό χάρη στην end-to-end κρυπτογράφηση (E2EE), η οποία διασφαλίζει ότι μόνο ο αποστολέας και ο σκοπούμενος παραλήπτης μπορούν να δουν το περιεχόμενο ενός μηνύματος, χωρίς καμία πρόσβαση από τρίτους, ούτε καν από τον ίδιο τον πάροχο της υπηρεσίας.

Παρά την ευρεία υιοθέτηση των εφαρμογών E2EE, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης τους από κυβερνητικούς αξιωματούχους, και τον ρόλο της κρυπτογράφησης στη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η κρυπτογράφηση, που μπορεί να είναι σωτήρια, δέχεται επιθέσεις σε όλο τον κόσμο.

Τι Είναι το Client-Side Scanning;

Οι επιθέσεις αυτές συχνότερα έρχονται με τη μορφή του client-side scanning (CSS), το οποίο ήδη προωθείται στην ΕΕ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ και την Αυστραλία.

Το CSS περιλαμβάνει τη σάρωση φωτογραφιών, βίντεο και μηνυμάτων στη συσκευή ενός ατόμου σε σύγκριση με μια βάση δεδομένων γνωστού αμφισβητούμενου υλικού, πριν το περιεχόμενο σταλεί μέσω κρυπτογραφημένης πλατφόρμας μηνυμάτων. Πριν ένα άτομο ανεβάσει ένα αρχείο σε ένα κρυπτογραφημένο παράθυρο μηνυμάτων, αυτό θα μετατρέπεται σε ψηφιακό αποτύπωμα ή “hash” και θα συγκρίνεται με μια βάση δεδομένων ψηφιακών αποτυπωμάτων απαγορευμένου υλικού. Μια τέτοια βάση δεδομένων θα μπορούσε να φιλοξενείται στη συσκευή ενός ατόμου ή σε επίπεδο διακομιστή.

Η Υπόσχεση της Ιδιωτικότητας και η Πραγματικότητα

Οι υποστηρικτές του CSS υποστηρίζουν ότι είναι μια μέθοδος ελέγχου περιεχομένου που σέβεται την ιδιωτικότητα προς το συμφέρον της διαδικτυακής ασφάλειας. Ωστόσο, το CSS υπονομεύει την ιδιωτικότητα και την ασφάλεια που παρέχουν οι πλατφόρμες E2EE. Είναι σε αντίθεση με τις αρχές της αναγκαιότητας και αναλογικότητας, και η εφαρμογή του θα διέβρωνε την αξιοπιστία των καναλιών E2EE – το πιο κρίσιμο εργαλείο που έχουμε για ασφαλή και ιδιωτική επικοινωνία σε ένα ψηφιακό οικοσύστημα που κυριαρχείται από υπερβολική παρακολούθηση.

Προστατεύει το CSS την Ιδιωτικότητα και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα;

Απλά ειπωμένα, όχι. Η προληπτική ανίχνευση περιεχομένου και η προστασία της ιδιωτικότητας δεν μπορούν να συνυπάρξουν σε μια πλατφόρμα E2EE. Ενώ το CSS μπορεί τεχνικά να διατηρήσει κάποιες ιδιότητες E2EE, καθώς συμβαίνει πριν κρυπτογραφηθεί ένα μήνυμα, ακυρώνει ολόκληρο τον σκοπό και την υπόσχεση του E2EE για διατήρηση της εμπιστευτικότητας.

Όσον αφορά την ιδιωτικότητα και την ασφάλεια των ανθρώπων, η ικανότητα του CSS να παρακάμπτει το E2EE είναι ουσιαστικά η ίδια με την εγκατάσταση μιας κερκόπορτας που επιτρέπει την πρόσβαση σε κρυπτογραφημένα δεδομένα που διαφορετικά δεν θα ήταν δυνατή. Το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα είναι τόσο καλό όσο η ικανότητά μας να το ασκήσουμε, αλλά το CSS θα ανάγκαζε τις πλατφόρμες να αλλάξουν την αρχιτεκτονική τους και να προδώσουν τις αρχές “privacy-by-design” που επιτρέπουν στους ανθρώπους να ασκήσουν αυτό και άλλα δικαιώματα.

Κάνει το CSS το Διαδίκτυο Πιο Ασφαλές;

Όχι, δεν το κάνει. Ενώ το να κάνουμε το διαδίκτυο πιο ασφαλές για ευάλωτους και περιθωριοποιημένους ανθρώπους είναι ένας νόμιμος στόχος, το CSS ως μέσο δεν μπορεί να δικαιολογήσει αυτόν τον σκοπό. Είτε η σάρωση γίνεται στη συσκευή είτε σε διακομιστή, το CSS επιτρέπει την ανακάλυψη περιεχομένου που μοιράζεται μέσω E2EE με κάποια μορφή. Αυτή η επέκταση της επιφάνειας επίθεσης κάνει το διαδίκτυο λιγότερο ασφαλές, όχι περισσότερο.

Ερευνητές έχουν αποδείξει ότι τα hashes μπορούν να χειραγωγηθούν για να εξαναγκάσουν ή να αποφύγουν αντιστοιχίσεις, πράγμα που σημαίνει ότι κακόβουλοι δράστες θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν τον μηχανισμό ανίχνευσης για να κρύψουν υλικό, να συλλέξουν ευαίσθητα δεδομένα ή να ενοχοποιήσουν αθώους ανθρώπους. Αυτό απειλεί την εθνική ασφάλεια και την οικονομική σταθερότητα όσο απειλεί και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Οι Κίνδυνοι της Επέκτασης Αποστολής

Υπάρχει επίσης ένας μεγάλος κίνδυνος επέκτασης της αποστολής και δημιουργίας επικίνδυνων προηγούμενων. Ακόμη και αν το CSS εισαχθεί μόνο για να εντοπίσει έναν συγκεκριμένο τύπο περιεχομένου, θα ήταν απλώς θέμα χρόνου πριν η τεχνολογία χρησιμοποιηθεί από αυταρχικές κυβερνήσεις για να καταστείλουν πολιτικό και καλλιτεχνικό υλικό ή για να στοχεύσουν αντιφρονούντες, δημοσιογράφους και υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η σάρωση ιδιωτικών μηνυμάτων είναι ένας σίγουρος τρόπος να παγώσει η ελευθερία του λόγου, και ένας που επηρεάζει δυσανάλογα τις ευάλωτες κοινότητες.

Ένα φιλικό προς την ιδιωτικότητα εργαλείο παρακολούθησης δεν υπήρξε ποτέ, και το CSS δεν αποτελεί εξαίρεση. Θα σάρωνε αδιακρίτως όλα τα μηνύματα που επιδιώκεται να ανεβούν, χωρίς καμία υποψία ή ένταλμα, πράγμα που σημαίνει ότι οποιοσδήποτε χρησιμοποιεί ένα κρυπτογραφημένο κανάλι αντιμετωπίζεται ως πιθανός εγκληματίας. Η Νομική Υπηρεσία του Συμβουλίου της ΕΕ έχει τονίσει ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε μαζική παρακολούθηση, να υπονομεύσει την κρυπτογράφηση και να παραβιάσει το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα και την προστασία δεδομένων.

Είναι το CSS Τεχνικά Εφικτό;

Σε πολλές χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Αυστραλία, οι νομοθετικές προτάσεις για τη διαδικτυακή ασφάλεια απαιτούν από τις πλατφόρμες να εφαρμόσουν μια σειρά μέτρων, αλλά με εξαιρέσεις για την εφαρμογή ορισμένων συστημάτων εάν αυτό δεν είναι “τεχνικά εφικτό”.

Δεν υπάρχει επί του παρόντος καμία γνωστή, τεχνικά εφικτή μέθοδος για την εφαρμογή CSS. Οι πλατφόρμες E2EE είναι σχεδιασμένες να είναι ανίκανες να ανιχνεύσουν περιεχόμενο, και καμία τέτοια λειτουργία δεν μπορεί να ενεργοποιηθεί χωρίς να αλλάξει η αρχιτεκτονική της πλατφόρμας προκειμένου να εισαχθεί μια “ευπάθεια” ή “συστημική αδυναμία” που υπονομεύει την ιδιωτικότητα.

Τα Προβλήματα με την Ακρίβεια

Οι τεχνικές αξιολογήσεις εφικτότητας του CSS έχουν διαπιστώσει ότι έχει υψηλό ποσοστό σφάλματος, επιστρέφοντας συχνά ψευδή αποτελέσματα. Τέτοια ψευδώς θετικά μπορεί να είναι καταστροφικά, όπως φάνηκε όταν ένας πατέρας σημάνθηκε ως πιθανός παιδόφιλος αφού μοιράστηκε φωτογραφίες του παιδιού του με έναν γιατρό ενώ ζητούσε ιατρική συμβουλή.

Το CSS αποτυγχάνει στη δοκιμή αναγκαιότητας και αναλογικότητας· μια τεχνολογία που δεν λειτουργεί δεν μπορεί να θεωρηθεί αναγκαία, ενώ η αδιάκριτη στόχευση που θα επέτρεπε είναι εγγενώς δυσανάλογη.

Μια μελέτη αξιολόγησης επιπτώσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επιβεβαίωσε ότι δεν υπάρχουν επί του παρόντος λύσεις CSS που δεν οδηγούν σε υψηλά ποσοστά σφάλματος, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι το CSS θα υπονόμευε το E2EE και τη γενική ασφάλεια των επικοινωνιών. Εν τω μεταξύ, η επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών του ίδιου κοινοβουλίου ψήφισε κατά μιας πρότασης CSS που θα είχε αναπτύξει μαζική σάρωση σε όλη την Ευρώπη.

Υπάρχουν Εναλλακτικές για την Επιβολή του Νόμου;

Η καταπολέμηση της παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης και άλλων εγκλημάτων κατά ευάλωτων ατόμων είναι ένα πολύπλοκο πρόβλημα που απαιτεί πολύπλοκες λύσεις. Ενώ τα ψηφιακά στοιχεία μπορεί να είναι χρήσιμα στις αρχές επιβολής του νόμου που ερευνούν τέτοιες καταχρήσεις, η υπονόμευση των υπηρεσιών E2EE για όλους προκειμένου να αποκτηθούν αποδεικτικά στοιχεία είναι ένα δυσανάλογο μέτρο που συνδέεται με αυξημένους κινδύνους ιδιωτικότητας και ασφάλειας.

Μια Πολύπλευρη Προσέγγιση

Το να βασιζόμαστε αποκλειστικά στην τεχνολογία κινδυνεύει να τοποθετήσει ακόμη περισσότερη εξουσία στα χέρια των ιδιοκτητών πλατφορμών, συμπεριλαμβανομένων των εταιρειών Big Tech, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να εισβάλλουν περαιτέρω στην ιδιωτικότητα των ανθρώπων και να συλλέγουν περισσότερα ευαίσθητα δεδομένα, χωρίς διαφάνεια ή λογοδοσία. Είναι ζωτικής σημασίας να αποφύγουμε τον τεχνο-λυτρωτισμό ως αυτόματη μέθοδο για την αντιμετώπιση πολύπλοκων κοινωνικών προβλημάτων που έχουν μια σειρά αιτιών. Η διατήρηση της ασφάλειας ευάλωτων ατόμων, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών, στο διαδίκτυο απαιτεί μια πολύπλευρη προσέγγιση.

Είναι απαραίτητο να βελτιώσουμε την ικανότητα των ανθρώπων να αναφέρουν παράνομο περιεχόμενο και να λαμβάνουν αποζημίωση, τόσο μέσω της εκπαίδευσης και της ευαισθητοποίησης, όσο και μέσω αλλαγών στον σχεδιασμό της πλατφόρμας και της δημιουργίας ισχυρών μηχανισμών εμπιστοσύνης και ασφάλειας. Επίσης, πρέπει να χρηματοδοτήσουμε την ανάπτυξη ικανοτήτων και δεξιοτήτων για τους κοινωνικούς λειτουργούς, για να τους βοηθήσουμε να κατανοήσουν και να εκπαιδεύσουν άλλους σχετικά με τα διάφορα οφέλη και τους κινδύνους της τεχνολογίας.

Οι ειδικοί έχουν δείξει ότι οι φόβοι για την κρυπτογράφηση που εμποδίζει την αστυνομία να παρακολουθεί επικοινωνίες είναι υπερβολικοί. Αντίθετα, ζούμε σε μια “χρυσή εποχή” παρακολούθησης, με τις αρχές επιβολής του νόμου να μπορούν ήδη να έχουν νόμιμη πρόσβαση σε πληθώρα μη κρυπτογραφημένων δεδομένων.

Γιατί Πρέπει να Απορρίψουμε τη Ψευδή Διχοτομία Μεταξύ Ιδιωτικότητας και Ασφάλειας;

Παρά τις προσπάθειες των ρυθμιστικών αρχών να υποστηρίξουν το αντίθετο, η προσπάθεια να τοποθετηθούν η ιδιωτικότητα και η ασφάλεια σε αντίθεση μεταξύ τους μόνο υπονομεύει περαιτέρω τη διαδικτυακή ασφάλεια. Μέτρα λογοδοσίας πλατφόρμας είναι, φυσικά, απαραίτητα για να διασφαλιστεί η ασφάλεια και η προστασία των δικαιωμάτων. Αλλά η στόχευση της κρυπτογράφησης είναι σαν να χάνουμε το δάσος για το δέντρο.

Ανεξάρτητα από το πόσο καλοπροαίρετη είναι, οποιαδήποτε ρύθμιση διαδικτυακής ασφάλειας που υπονομεύει την κρυπτογράφηση είναι νομοθετική ευσεβής πόθος. Η κρυπτογράφηση, η ιδιωτικότητα και η ασφάλεια πάνε χέρι-χέρι, και είναι καιρός να παραμερίσουμε προτάσεις που απειλούν αυτή τη σχέση.

Συμπέρασμα

Το client-side scanning αντιπροσωπεύει μια θεμελιώδη απειλή για την ψηφιακή ιδιωτικότητα και ασφάλεια που έχουμε κατορθώσει μέσω της end-to-end κρυπτογράφησης. Ενώ οι στόχοι της προστασίας των ευάλωτων ατόμων και της καταπολέμησης του εγκλήματος είναι ευγενείς, το CSS δεν είναι η λύση. Δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από όσα επιλύει, διευρύνοντας τις επιφάνειες επίθεσης, δημιουργώντας ευκαιρίες για κατάχρηση και υπονομεύοντας τα θεμέλια της ασφαλούς επικοινωνίας.

Η πραγματική ασφάλεια και η πραγματική ιδιωτικότητα δεν είναι αντίθετες δυνάμεις – είναι συμπληρωματικές. Καθώς προχωράμε στην ψηφιακή εποχή, πρέπει να αντισταθούμε στις προσπάθειες που θα θυσίαζαν την ιδιωτικότητα εκατομμυρίων για την ψευδαίσθηση της ασφάλειας. Η προστασία των ευάλωτων απαιτεί σκεπτόμενες, στοχευμένες προσεγγίσεις που σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, όχι τεχνολογικές λύσεις που μετατρέπουν κάθε συσκευή σε εργαλείο παρακολούθησης.

Το μέλλον της ψηφιακής επικοινωνίας εξαρτάται από τη διατήρηση ισχυρής κρυπτογράφησης. Το client-side scanning δεν είναι ένας συμβιβασμός – είναι μια καταστροφή που περιμένει να συμβεί. Πρέπει να το απορρίψουμε αποφασιστικά και να επικεντρωθούμε σε λύσεις που πραγματικά ενισχύουν την ασφάλεια χωρίς να υπονομεύουν τα θεμελιώδη δικαιώματά μας στην ιδιωτικότητα.

Πηγή άρθρου: https://www.accessnow.org/

Το Debian κάνει ένα ακόμα άλμα μπροστά – με νέο πυρήνα, υπέροχα περιβάλλοντα γραφικών και έντονη υποστήριξη σε riscv64. Ανακαλύψτε τι σημαίνει “Trixie” για τον κόσμο του Linux. Το Debian 13 “Trixie”…   Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου Debian 13 “Trixie”: Η εξέλιξη της αξιοπιστίας με στυλ και σύγχρονη αισθητική όπως δημοσιεύθηκε στο Linux Insider

Σε μια εποχή όπου η τεχνητή νοημοσύνη και τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα (LLMs) κυριαρχούν στις τεχνολογικές εξελίξεις, το Free Software Foundation (FSF) βρίσκεται αντιμέτωπο με μια απροσδόκητη και σοβαρή απειλή. Όπως αποκαλύπτει μια ανάρτηση blog της 2ας Ιουλίου από τον ανώτερο διαχειριστή συστημάτων Ian Kelling, η υποδομή του FSF “δέχεται επιθέσεις από τον Αύγουστο του 2024.”

Η Συνεχιζόμενη Μάχη

“Τίποτα δεν έχει αλλάξει από το άρθρο,” δήλωσε ο διαχειριστής συστημάτων του FSF Michael McMahon στο The New Stack την Τρίτη. “Εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε όλα αυτά τα ζητήματα.”

Το γεγονός που κάνει την κατάσταση ακόμη πιο δραματική είναι ότι ο οργανισμός διαθέτει μόλις δύο υπαλλήλους πλήρους απασχόλησης στην τεχνική ομάδα, συν μια χούφτα “αφοσιωμένων εθελοντών” για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα. Αυτή η μικρή ομάδα είναι υπεύθυνη για τη διατήρηση περισσότερων από 70 διαφορετικών ιστότοπων, υπηρεσιών και πλατφορμών – όχι μόνο για το FSF και τα έργα GNU, αλλά και για την “ευρύτερη κοινότητα ελεύθερου λογισμικού”.

Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται δημοφιλή web frameworks όπως το Drupal και το MediaWiki, το περιβάλλον επιφάνειας εργασίας KDE και η συλλογή λογισμικού, ακόμη και το κλασικό παιχνίδι NetHack. “Πρόσφατα μετρήσαμε εβδομήντα διαφορετικές υπηρεσίες,” γράφει ο Kelling, “και έχουμε δώδεκα φυσικούς διακομιστές σε δύο κέντρα δεδομένων στην περιοχή της Βοστώνης.”

Μια Ευρύτερη Κρίση στο FOSS Οικοσύστημα

Το FSF δεν είναι το μόνο που αντιμετωπίζει αυτές τις προκλήσεις. Η ανάρτηση του Ιουλίου του FSF συνδέεται με μια αναφορά από το LibreNews που σημειώνει παρόμοια ζητήματα σε υψηλού προφίλ ιστότοπους FOSS, συμπεριλαμβανομένων του έργου Fedora, της υποδομής KDE GitLab, της περίπτωσης GNOME GitLab, του Diaspora, ακόμη και του ιστότοπου ειδήσεων FOSS Linux Weekly News. Το GNOME αντιμετωπίζει προβλήματα από τον περασμένο Νοέμβριο.

Άρθρα όπως αυτό του FSF είναι ένας τρόπος κοινοποίησης “τεχνικών και εργαλείων”, είπε ο McMahon την Τρίτη. Αν και προσθέτει ότι ορισμένοι διαχειριστές συστημάτων έχουν επίσης μια ιδιωτική λίστα αλληλογραφίας “όπου μπορούμε να συντονιστούμε και να μοιραστούμε αποτελεσματικές στρατηγικές. Τα συγκεκριμένα μέτρα άμβλυνσης συχνά δεν μπορούν να δημοσιευτούν επειδή αυτό θα έδινε πλεονέκτημα στους επιτιθέμενούς μας.”

Η Φιλοσοφία της Αυτονομίας

Αυτό που κάνει την προσέγγιση του FSF μοναδική είναι η δέσμευσή του στην αυτονομία και την ελευθερία. “Δεν χρησιμοποιούμε καμία από τις λεγόμενες υπηρεσίες ‘cloud’,” εξηγεί μια άλλη ιστοσελίδα, “καθώς το ‘cloud’ στο οποίο συνήθως αναφέρονται είναι απλά ο υπολογιστής κάποιου άλλου.”

Το FSF διατηρεί τα συστήματά του σε υψηλότερο επίπεδο, εξηγεί η ανάρτηση: “Συναρμολογούμε τα στοίβες λογισμικού μας με τρόπο που μπορούμε να κατανοήσουμε και να παρακολουθήσουμε, διαμορφώνοντας υπηρεσίες που ενορχηστρώνονται από το Ansible σε εικονικές μηχανές με libvirt σε Trisquel GNU/Linux, που εκτελούνται σε bare-metal διακομιστές ASUS KGPE-D16 που κατέχουμε, λειτουργούμε και εμπιστευόμαστε…”

Η ομάδα διαχείρισης μάλιστα επαληθεύει ότι δεν υπάρχουν μη ελεύθερες εξαρτήσεις που εκτελούνται από το λογισμικό τους. “Εκτελούμε μόνο κώδικα που μπορούμε να εκτελέσουμε, να τροποποιήσουμε, να αντιγράψουμε και να μοιραστούμε, μέχρι την εκτέλεση ενός πλήρως ελεύθερου BIOS στους διακομιστές μας.”

Η Φύση των Επιθέσεων

Οι επιτιθέμενοι που στοχεύουν το FSF είναι κυρίως “υπερ-επιθετικά LLM web crawlers” που έχουν γίνει σημαντική πηγή των επιθέσεων. Ο McMahon εξήγησε την Τρίτη ότι “Αυτές οι πιθανές εταιρείες LLM δεν αφήνουν στοιχεία επικοινωνίας, οπότε δεν υπάρχουν μεμονωμένες εταιρείες στις οποίες να αναφερθούμε εκτός από τους κατόχους των διευθύνσεων IP.”

Έτσι, όπως και άλλοι ιστότοποι, η πρώτη γραμμή άμυνάς τους είναι “ο εντοπισμός των διευθύνσεων IP που στέλνουν αιτήματα ως μέρος του Distributed Denial of Service, και στη συνέχεια ο διακομιστής αγνοεί τα αιτήματα από αυτές τις διευθύνσεις IP,” εξηγεί η ανάρτηση του blog.

Αλλά αυτό δεν είναι τόσο απλό όσο ακούγεται. Τον περασμένο Δεκέμβριο, μια ανάρτηση blog θυμήθηκε ότι “μία από τις πρόσφατες επιθέσεις των τελευταίων μηνών απαιτούσε τον αποκλεισμό περισσότερων από 40.000 διευθύνσεων IP από μια επίθεση DDoS.”

Συγκεκριμένες Επιθέσεις και Αντίμετρα

Το FSF αντιμετωπίζει πολλαπλές επιθέσεις από διάφορες πηγές:

• Το GNU Savannah, το συνεργατικό σύστημα ανάπτυξης λογισμικού του FSF, χτυπήθηκε από ένα τεράστιο botnet που ελέγχει περίπου πέντε εκατομμύρια IPs ξεκινώντας τον Ιανουάριο.
• Τα gnu.org και ftp.gnu.org δέχθηκαν μια νέα επίθεση DDoS ξεκινώντας στις 27 Μαΐου.
• Το directory.fsf.org, ο διακομιστής πίσω από το Free Software Directory, δέχθηκε επίθεση στις 18 Ιουνίου.

Για κάθε επίθεση, η ομάδα πρέπει να καταλάβει μια συγκεκριμένη προσέγγιση άμυνας. Χρησιμοποιούν εργαλεία παρακολούθησης ελεύθερου λογισμικού όπως το Prometheus και το Uptime Kuma για να ειδοποιούνται για διακοπές ή επιβράδυνση των χρόνων απόκρισης.

Στη συνέχεια, οι διευθύνσεις μπλοκάρονται με “ποικιλία firewalls”, και υπάρχει επίσης αποκλεισμός βάσει συμπεριφοράς με εργαλεία όπως το fail2ban και κανόνες βάσει agent με το Modsecurity.

Το Πρόβλημα με τους Crawlers των LLM

Τα site του FSF αντιμετωπίζουν crawlers ιστοσελίδων που “αγνοούν τα αρχεία robots.txt, σαρώνουν πολύ γρήγορα και καταρρίπτουν ιστότοπους” – και εδώ η ανάρτηση του blog επισημαίνει “ιδιαίτερα” εκείνους τους crawlers “που γράφονται από εταιρείες μεγάλων γλωσσικών μοντέλων.”

Οι crawlers αποτελούν πρόβλημα και για άλλους ιστότοπους, κρίνοντας από μια ανάρτηση blog του Μαρτίου από τον CEO/ιδρυτή της SourceHut Drew DeVault. Ο DeVault είπε ότι αυτοί οι υπερ-επιθετικοί LLM crawlers “το κάνουν χρησιμοποιώντας τυχαία User-Agents που επικαλύπτονται με τελικούς χρήστες και προέρχονται από δεκάδες χιλιάδες διευθύνσεις IP – κυρίως οικιακές, σε μη σχετικά υποδίκτυα, καθεμία από τις οποίες δεν κάνει περισσότερες από μία αιτήσεις HTTP σε οποιαδήποτε χρονική περίοδο προσπαθήσαμε να μετρήσουμε – προσαρμόζονται ενεργά και κακόβουλα και αναμιγνύονται με την κίνηση τελικών χρηστών και αποφεύγουν τις προσπάθειες να χαρακτηριστεί η συμπεριφορά τους ή να μπλοκαριστεί η κίνησή τους.”

Προβληματικές Λύσεις

Ορισμένοι ιστότοποι χρησιμοποιούν το Anubis, που στέλνει ένα πρόγραμμα JavaScript που απαιτεί υπολογισμό πριν επιτρέψει την πρόσβαση στον ιστότοπο. Αλλά παρόλο που ταιριάζει με τον ορισμό του FSF για ελεύθερο λογισμικό, “δεν υποστηρίζουμε αυτό το σχήμα επειδή έρχεται σε σύγκρουση με τις αρχές της ελευθερίας λογισμικού… ένα πρόγραμμα που κάνει υπολογισμούς που ένας χρήστης δεν θέλει να γίνουν είναι μια μορφή κακόβουλου λογισμικού,” είπε ο DeVault.

Μια Στρατηγική Μακροπρόθεσμη

“Ελπίζουμε ότι οι Πάροχοι Υπηρεσιών Internet, οι πάροχοι cloud και οι πάροχοι κινητής τηλεφωνίας θα αρχίσουν να παρατηρούν την κακοποίηση που προέρχεται από τα δίκτυά τους,” είπε ο McMahon την Τρίτη, “και θα μας βοηθήσουν να φτάσουμε στη ρίζα του μεγαλύτερου προβλήματος.”

Αλλά στο μεταξύ, τα firewalls του FSF μπορούν να μπλοκάρουν τους περισσότερους από τους σαρωτές ευπαθειών, σύμφωνα με την ανάρτηση του blog, και “Μπορεί να χρειαστεί να μπλοκάρουμε μεμονωμένες διευθύνσεις, διευθύνσεις CIDR, παρόχους VPS, ή ακόμη και ολόκληρα ASN.”

Το Μέλλον της Μάχης

Η ανάρτηση του blog τελειώνει με μια αισιόδοξη νότα: “Παρόλο που δεχόμαστε ενεργή επίθεση, τα gnu.org, ftp.gnu.org και savannah.gnu.org είναι ενεργά με κανονικούς χρόνους απόκρισης αυτή τη στιγμή, και ήταν για την πλειονότητα αυτής της εβδομάδας… Έχουμε προστατεύσει αυτούς τους ιστότοπους για σχεδόν ένα ολόκληρο έτος έντονων επιθέσεων τώρα, και θα συνεχίσουμε να πολεμάμε αυτές τις επιθέσεις για όσο διάστημα συνεχίζονται.”

Οι εθελοντές είναι πάντα ευπρόσδεκτοι για να τους βοηθήσουν να συνεχίσουν σε αυτή την αποστολή. Υπάρχει μια αφιερωμένη σελίδα που προτείνει πολλούς τρόπους για να βοηθήσετε, είπε ο McMahon την Τρίτη, και “Εντάσσουμε νέους εθελοντές σε συνεχή βάση.”

Αλλά ακόμη και αν δεν είστε διαχειριστής συστημάτων, επισήμαναν τον Δεκέμβριο, “Ο καλύτερος τρόπος για να δείξετε μακροπρόθεσμη υποστήριξη στην ομάδα FSF SysOps, και στο FSF ως σύνολο, είναι να γίνετε συνδεδεμένο μέλος του FSF.”

Συμπέρασμα

Η μάχη του FSF ενάντια στα LLM bots αντιπροσωπεύει μια ευρύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει η κοινότητα ελεύθερου λογισμικού. Καθώς οι εταιρείες AI συνεχίζουν να αναζητούν δεδομένα για την εκπαίδευση των μοντέλων τους, οι υποδομές που φιλοξενούν ελεύθερο λογισμικό και περιεχόμενο γίνονται στόχοι επιθέσεων που μπορούν να τις καταρρίψουν.

Η ιστορία του FSF δείχνει ότι με αφοσίωση, τεχνική εμπειρογνωμοσύνη και κοινοτική υποστήριξη, είναι δυνατό να αντισταθούμε σε αυτές τις επιθέσεις. Ωστόσο, η μακροπρόθεσμη λύση απαιτεί συνεργασία από ολόκληρο το οικοσύστημα του διαδικτύου – από τους παρόχους υπηρεσιών μέχρι τις εταιρείες AI – για να διασφαλιστεί ότι η υγεία του ιστού και η ελευθερία του λογισμικού θα διατηρηθούν για τις μελλοντικές γενιές.

Πηγή άρθρου: https://thenewstack.io/

Η γαλλική μη κερδοσκοπική οργάνωση My Human Kit συνεργάζεται με την εταιρεία Sculpteo, μια γαλλική επιχείρηση ψηφιακής κατασκευής και θυγατρική της BASF, με στόχο τον σχεδιασμό και την παραγωγή ενός βιονικού χεριού ανοικτού κώδικα – της Bionicohand. Η πρωτοβουλία αυτή ενσωματώνει την αποστολή της My Human Kit να δημιουργεί εξατομικευμένες, προσβάσιμες και βιώσιμες προσθετικές λύσεις.

Η Bionicohand δημιουργήθηκε από τον Nicolas Huchet, συνιδρυτή της My Human Kit. Το έργο αποτελεί προσωπικό αλλά και τεχνολογικό επίτευγμα, δείχνοντας πώς η ανοιχτή τεχνολογία και η συνεργατική καινοτομία μπορούν να μεταμορφώσουν τη ζωή ανθρώπων με αναπηρία.

“Η συνεργασία μας με τη Sculpteo μας προσφέρει πρόσβαση σε πιστοποιημένα, υψηλής απόδοσης υλικά βιομηχανικής ποιότητας για τρισδιάστατη εκτύπωση, επιτρέποντάς μας να κατασκευάζουμε πιο λειτουργικά και μηχανικά ανθεκτικά πρωτότυπα. Αυτή η εξειδικευμένη τεχνογνωσία μας βοηθά να ξεπερνάμε τα όρια της κατασκευής,” εξηγεί ο Huchet.

Διεύρυνση της Πρόσβασης σε Εξατομικευμένες Προσθετικές Λύσεις

Η καθημερινότητα πολλών ακρωτηριασμένων είναι περιορισμένη εξαιτίας των ελλείψεων σε χρηματοδότηση και της δυσκολίας πρόσβασης σε προσιτές και εξειδικευμένες προσθετικές συσκευές, ιδίως για δραστηριότητες αναψυχής ή άθλησης. Η My Human Kit αντιμετωπίζει αυτές τις προκλήσεις αξιοποιώντας την τεχνολογία Multi Jet Fusion της Sculpteo, κατασκευάζοντας προσθετικά μέλη από νάιλον PA12, τα οποία προσαρμόζονται στις ανάγκες του κάθε χρήστη, από τη μορφή του σώματος μέχρι τις αισθητικές προτιμήσεις.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο Baptiste, ένας νεαρός ακρωτηριασμένος που γνώρισε την Bionicohand σε διαγωνισμό για αναπηρία και ρομποτική. Μέσω μιας συνεργασίας ανάμεσα σε τεχνικούς προσθετικών, σχεδιαστές, ερευνητές και τη Sculpteo, απέκτησε ένα εξατομικευμένο προσθετικό μέλος που του επιτρέπει να αντικαθιστά χέρια χωρίς αποσύνδεση καλωδίων.

Καινοτομία σε Ορθώσεις, Προσθετικά και Λύσεις Κινητικότητας

Η My Human Kit επενδύει επίσης στην ανάπτυξη ειδικών ορθώσεων και προσθετικών για δραστηριότητες όπως η κολύμβηση ή η ποδηλασία – τομείς που απαιτούν εξαιρετικά εξειδικευμένο εξοπλισμό.

Στο πλαίσιο αυτό, η οργάνωση συνεργάζεται με το fablab Edulab του Πανεπιστημίου Rennes 2 στο πρόγραμμα “Don de main” – ένα λογοπαίγνιο που στα γαλλικά σημαίνει τόσο “Δώρο Χεριού” όσο και “Δωρεά Χεριού”. Το έργο προσκαλεί τους συμμετέχοντες να σαρώσουν τα χέρια τους σε 3D, δημιουργώντας μια ανοιχτή βιβλιοθήκη τρισδιάστατων μοντέλων χεριών, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για αισθητικά και λειτουργικά προσθετικά, πλήρως προσαρμοσμένα στο σώμα και την ταυτότητα κάθε χρήστη.

Παράλληλα, στον τομέα της κινητικότητας, η My Human Kit προάγει την προσαρμογή αναπηρικών αμαξιδίων, επιτρέποντας στους χρήστες να ενσωματώνουν εξατομικευμένα χαρακτηριστικά σύμφωνα με τις ανάγκες τους.

Το έργο Notaboo και η βελτίωση στον σχεδιασμό μέσω 3D εκτύπωσης

Μια ακόμη καινοτόμος συνεργασία με τη Sculpteo υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου Notaboo, για την ανάπτυξη ακροφυσίου για κινητό ιαπωνικό τουαλετικό σύστημα. Η αρχική εκδοχή, κατασκευασμένη με τεχνολογία FDM 3D printing, παρουσίαζε διαρροές λόγω ανεπαρκούς σύνδεσης μεταξύ των επιπέδων του υλικού. Με την εμπειρία της Sculpteo στην ρητινώδη εκτύπωση (SLA), επανασχεδιάστηκε η βίδα και ενσωματώθηκε σφραγίδα σιλικόνης, εξαλείφοντας τις μικροδιαρροές και προσφέροντας ένα πιο ανθεκτικό και αξιόπιστο προϊόν που προάγει την αυτονομία των χρηστών.

Εξελίξεις στον Τομέα της Προσθετικής 3D Εκτύπωσης: Παγκόσμιες Συνεργασίες και Έρευνες

Ανθρώπινη Αίσθηση μέσω Τεχνητού Χεριού

Στις ΗΠΑ, ερευνητές από τα πανεπιστήμια Johns Hopkins University (JHU), Florida Atlantic University (FAU) και University of Illinois Chicago (UIC), ανέπτυξαν ένα προσθετικό χέρι σχεδιασμένο να μιμείται την ανθρώπινη αφή. Υπό την ηγεσία του καθηγητή βιοϊατρικής μηχανικής Nitish Thakor και του μηχανικού Sriramana Sankar, το έργο αυτό αναμένεται να βελτιώσει τις προσθετικές λύσεις για άτομα με απώλεια χεριού αλλά και να εξελίξει την αλληλεπίδραση των ρομποτικών άκρων με το φυσικό περιβάλλον.

Το έργο υποστηρίζεται από το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ (DoD) μέσω του προγράμματος Orthotics and Prosthetics Outcomes Research Program, καθώς και από το National Science Foundation (NSF).

Το Hero Arm της Open Bionics και η Υποστήριξη σε Ουκρανούς Στρατιώτες

Η εταιρεία Open Bionics, γνωστή για την προσθετική υψηλής τεχνολογίας, παρέδωσε τα προηγμένα Hero Arm σε ιατρική μονάδα στη Γερμανία, βοηθώντας Ουκρανούς στρατιώτες που ακρωτηριάστηκαν από εκρήξεις ναρκών.

Οι προθέσεις διαθέτουν αισθητήρες ενεργοποίησης στον αντιβράχιο, επιτρέποντας ακρίβεια στον έλεγχο του αντίχειρα και των δακτύλων, και προσφέροντας ανώτερη ικανότητα λαβής σε σχέση με τις παραδοσιακές προθέσεις.

Ο παραλήπτης Vitalii Ivashchuk ανέφερε ότι εντυπωσιάστηκε από το πόσο φυσική και λειτουργική ένιωσε την πρόθεση, λέγοντας ότι ξεπέρασε τις προσδοκίες του.

Η δράση αυτή συντονίστηκε από το Ίδρυμα Superhumans της Ουκρανίας με την υποστήριξη της Mastercard, σε μια προσπάθεια διεύρυνσης των υπηρεσιών προσθετικής και αποκατάστασης στη χώρα.

Συμπεράσματα: Η Δύναμη της Ανοιχτής Καινοτομίας

Το έργο της My Human Kit και οι παγκόσμιες προσπάθειες στον τομέα της 3D εκτύπωσης προσθετικών αποδεικνύουν πώς η τεχνολογική πρόοδος μπορεί να καταστεί ανθρώπινη, προσιτή και συλλογική. Η ένταξη της τεχνογνωσίας βιομηχανικής παραγωγής, της συνεργασίας με πανεπιστήμια και της ανοιχτής σχεδίασης, επιτρέπει μια νέα εποχή για άτομα με αναπηρίες: μια εποχή εξατομίκευσης, λειτουργικότητας και αξιοπρέπειας.

Από τα εργαστήρια της Rennes έως τα ιατρικά κέντρα της Ουκρανίας, το μήνυμα είναι σαφές: η τεχνολογία είναι πιο δυνατή όταν είναι ανοιχτή, συμπεριληπτική και στην υπηρεσία του ανθρώπου.

Πηγή άρθρου: https://3dprintingindustry.com

Από το τέλος του Clear Linux μέχρι νέο Firefox, ISOs με kernel 6.15 και σημαντικά security updates, συγκεντρώσαμε όλα τα νέα του Ιουλίου. Μη χάσεις τη λίστα με τα πιο καυτά releases και patches! 1…   Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου Τα καυτά νέα του Ιουλίου: Αποσύρσεις, νέες εκδόσεις και updates – τι συνέβη στον κόσμο του Linux 🗞️ όπως δημοσιεύθηκε στο Linux Insider

Καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζεται να παρουσιάσει την πρότασή της για την Πράξη για τα Ψηφιακά Δίκτυα (Digital Networks Act – DNA), περισσότερες από 80 οργανώσεις από την κοινωνία των πολιτών, τον δημιουργικό τομέα, ενώσεις καταναλωτών, παρόχους διαδικτύου και άλλους φορείς ενώθηκαν σε ένα κοινό κάλεσμα: να προστατευτεί η ουδετερότητα του διαδικτύου και να απορριφθούν οι επικίνδυνες προτάσεις των μεγάλων τηλεπικοινωνιακών εταιρειών.

Στην καρδιά αυτής της αντιπαράθεσης βρίσκεται μια ιδέα που επανεμφανίζεται σταθερά από το 2022 και μετά: η λεγόμενη πρόταση “fair share” – μια προσπάθεια των μεγάλων παρόχων τηλεπικοινωνιών να επιβάλουν τέλη χρήσης δικτύου σε εταιρείες περιεχομένου και εφαρμογών (CAPs), όπως πλατφόρμες ροής, κοινωνικά δίκτυα, υπηρεσίες cloud και παιχνίδια. Με άλλα λόγια, οι πάροχοι θέλουν οι εταιρείες που δημιουργούν μεγάλο διαδικτυακό “traffic” να πληρώνουν για τη χρήση των υποδομών τους.

Τι σημαίνει η “δίκαιη συνεισφορά”;

Οι υποστηρικτές της πρότασης, όπως η Telefónica, η Deutsche Telekom και άλλοι τηλεπικοινωνιακοί γίγαντες, ισχυρίζονται ότι η ραγδαία αύξηση της κίνησης στο διαδίκτυο από τις μεγάλες ψηφιακές πλατφόρμες θέτει υπερβολικό βάρος στα δίκτυά τους. Προτείνουν, συνεπώς, να καθιερωθεί ένα υποχρεωτικό καθεστώς διαμεσολάβησης ή επίλυσης διαφορών, που στην πράξη θα μπορούσε να οδηγήσει στην επιβολή υποχρεωτικών πληρωμών από τις εταιρείες περιεχομένου προς τους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους.

Όμως, σύμφωνα με τις περισσότερες ανεξάρτητες αξιολογήσεις, δεν υπάρχει τεκμηριωμένη έρευνα αγοράς που να δικαιολογεί τέτοιου είδους παρεμβάσεις. Η ίδια η BEREC – το σώμα των Ευρωπαίων Ρυθμιστικών Αρχών Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών – έχει ξεκαθαρίσει ότι η αγορά της διασύνδεσης στο διαδίκτυο λειτουργεί ομαλά και ότι δεν υπάρχει συστημική συμφόρηση ή κατάχρηση που να απαιτεί ρύθμιση.

Η κοινή επιστολή των 80+ οργανώσεων: ένα ηχηρό “Όχι”

Στις 9 Ιουλίου 2025, μια ευρεία συμμαχία οργανισμών, ανάμεσά τους η Electronic Frontier Foundation (EFF), το BEUC (ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Καταναλωτών), η EDRi, η Internet Society, και ενώσεις από το χώρο του θεάματος και της πολιτιστικής δημιουργίας, εξέδωσαν κοινή δήλωση καλώντας τους Ευρωπαίους νομοθέτες να απορρίψουν την πρόταση εισαγωγής μηχανισμών διαπραγμάτευσης ή επίλυσης διαφορών που οδηγούν σε τέλη δικτύου.

Σύμφωνα με την επιστολή:

«Η εισαγωγή τέτοιων μηχανισμών θέτει άμεσο κίνδυνο στην ουδετερότητα του διαδικτύου, με σοβαρές επιπτώσεις στους Ευρωπαίους καταναλωτές, τις μικρές επιχειρήσεις, τα ψηφιακά δικαιώματα, και τη βιωσιμότητα του πολιτιστικού και δημιουργικού τομέα.»

Η επιβολή τελών δικτύου στους παρόχους περιεχομένου, αναφέρουν, θα έχει τις εξής συνέπειες:

• Αύξηση του κόστους συνδρομών και υπηρεσιών για τους χρήστες.
• Περιορισμό της καινοτομίας, ιδιαίτερα για νεοφυείς επιχειρήσεις (startups) και ΜΜΕ.
• Κατάργηση της ίσης πρόσβασης στο διαδίκτυο, με τους “ισχυρούς” να αποκτούν πλεονέκτημα.
• Ενίσχυση της μονοπωλιακής ισχύος των μεγάλων παρόχων.

Η επιστροφή σε παρωχημένα μοντέλα

Η επιστολή τονίζει ότι η πρόταση των τηλεπικοινωνιακών παρόχων ουσιαστικά προσπαθεί να αναβιώσει ένα μοντέλο “χρήστη-που -πληρώνει-για-χρήση”, παρόμοιο με εκείνο των παραδοσιακών τηλεφωνικών συστημάτων, που είχε εγκαταλειφθεί ακριβώς λόγω της αποτυχίας του να προάγει ανταγωνισμό και καινοτομία.

Σήμερα, η ανταλλαγή κίνησης (traffic exchange) γίνεται σε ένα αποκεντρωμένο και συνεργατικό περιβάλλον, όπου οι πάροχοι και οι εταιρείες περιεχομένου διαπραγματεύονται αμοιβαία συμφωνίες διασύνδεσης. Οι αλλαγές που προτείνονται θα σπάσουν αυτό το ισοζύγιο.

Η δύναμη των μικρών φωνών

Πολλές από τις υπογραφές στην επιστολή ανήκουν σε μικρούς παρόχους διαδικτύου (ISPs), οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, ενώσεις δημιουργών και επιχειρήσεις από όλη την Ευρώπη. Η συμμετοχή τους δείχνει ότι δεν πρόκειται για μια σύγκρουση “τεχνολογικών κολοσσών” μεταξύ τους, αλλά για μια συστημική απειλή προς όλη την ευρωπαϊκή ψηφιακή οικοδόμηση.

Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά:

«Τέτοια μέτρα θα οδηγήσουν στην αύξηση των φραγμών εισόδου για τις ευρωπαϊκές ΜΜΕ και νεοφυείς επιχειρήσεις, ενισχύοντας περαιτέρω τη δύναμη λίγων παρόχων που εκμεταλλεύονται το μονοπώλιο τερματισμού.»

Η θέση της Επιτροπής και το επόμενο βήμα

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέσα από διαβουλεύσεις και την Λευκή Βίβλο του 2024, φαίνεται να εξετάζει τρόπους “συμβιβασμού” μεταξύ των διαφωνιών, εξετάζοντας ακόμα και μηχανισμούς υποχρεωτικής διαιτησίας. Όμως, το επιχείρημα περί «ανάγκης για χρηματοδότηση των υποδομών» αποδομείται εύκολα: οι εταιρείες CAPs επενδύουν ήδη δισεκατομμύρια σε δίκτυα διανομής περιεχομένου, τεχνολογίες caching και περιφερειακά data centers που μειώνουν τη συνολική επιβάρυνση των δικτύων.

Η BEREC, σε σχετική της έκθεση (Ιανουάριος 2025), καταλήγει ότι η διασύνδεση στην Ευρώπη λειτουργεί αποτελεσματικά, και ότι δεν παρατηρούνται προβλήματα συμφόρησης ή έλλειψη διαφάνειας που να δικαιολογούν την παρέμβαση.

Η Ευρώπη στο σταυροδρόμι

Η υπό διαμόρφωση Πράξη για τα Ψηφιακά Δίκτυα αποτελεί κρίσιμη ευκαιρία αλλά και κίνδυνο. Η Ευρώπη καλείται είτε να συνεχίσει να αποτελεί παράδειγμα ανοιχτού και ελεύθερου διαδικτύου, είτε να υποκύψει στις πιέσεις για θεσμοθέτηση ενός “φόρου διαδικτυακής κυκλοφορίας”, που θα μεταφέρει το κόστος στον χρήστη και θα διαστρεβλώσει τον ανταγωνισμό.

Όπως σημειώνουν οι οργανώσεις στο τέλος της επιστολής:

«Η Ευρώπη ηγείται χάρη στις θεμελιώδεις αξίες της. Οι αποφάσεις που θα ληφθούν τώρα θα καθορίσουν αν οι αρχές της ανοιχτής πρόσβασης, της καινοτομίας και του ανταγωνισμού θα συνεχίσουν να ισχύουν ή θα αντικατασταθούν από ρυθμίσεις που εξυπηρετούν συμφέροντα λίγων.»

Επίλογος: Η ώρα της ευθύνης

Το κάλεσμα των οργανώσεων είναι ξεκάθαρο, τεκμηριωμένο και ευρύ. Δεν αποτελεί απλώς έκφραση αντίρρησης, αλλά προστασία ενός θεμελιώδους χαρακτηριστικού του διαδικτύου όπως το ξέρουμε. Σε μια εποχή που η ψηφιακή ζωή αφορά κάθε πολίτη, κάθε δημιουργό, κάθε επιχείρηση, η ουδετερότητα του διαδικτύου είναι δημοκρατικό και οικονομικό ζήτημα πρώτης γραμμής.

Οι Ευρωπαίοι πολίτες, οργανώσεις και επιχειρήσεις περιμένουν από την Επιτροπή και τους νομοθέτες να πράξουν το αυτονόητο: να πουν “όχι” στα τέλη δικτύου και “ναι” σε ένα ανοιχτό, ισότιμο και ελεύθερο διαδίκτυο για όλους.

Διαβάστε την πλήρη επιστολή εδώ

Πηγή άρθρου: https://www.eff.org/

Η Γερμανία προχωρά με σταθερά βήματα στον ψηφιακό μετασχηματισμό της δημόσιας διοίκησης, επενδύοντας σε ανοιχτά πρότυπα και αποκεντρωμένες αρχιτεκτονικές. Ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτής της προσέγγισης είναι το έργο ZApUK (Zentrale Architektur Postfach- und Kommunikationsinfrastruktur).

Τι είναι το ZApUK

Το ZApUK εντάσσεται στην ευρύτερη πρωτοβουλία FIT-Connect και εστιάζει στη δημιουργία μιας ομοσπονδιακής υποδομής γραμματοκιβωτίων και ασφαλούς επικοινωνίας μεταξύ φορέων του Δημοσίου. Το έργο διατίθεται ως λογισμικό ανοιχτού κώδικα μέσω GitLab, υπό την αιγίδα του Συμβουλίου Σχεδιασμού Πληροφορικής της Γερμανίας, βάσει της απόφασης B-2024/28-IT.

Η Πρόκληση που Αντιμετωπίζεται

Η γερμανική δημόσια διοίκηση αντιμετώπιζε την ανάγκη για ένα κοινό, αξιόπιστο και ασφαλές σύστημα επικοινωνίας μεταξύ διαφορετικών σημείων πρόσβασης, backend υπηρεσιών και δημόσιων φορέων. Η λύση έπρεπε να καλύπτει όχι μόνο τη μεταφορά δεδομένων, αλλά και κρίσιμες λειτουργίες όπως:

• Έλεγχος ταυτότητας χρηστών και υπηρεσιών
• Ασφαλή διαχείριση και αποθήκευση μηνυμάτων
• Κρυπτογράφηση και διασφάλιση της ακεραιότητας
• Επεκτασιμότητα και διεθνή διαλειτουργικότητα

Η Διαδικασία Επιλογής: ADR-0011

Η τεχνική απόφαση καταγράφεται στο έγγραφο ADR-0011, το οποίο τεκμηριώνει λεπτομερώς τη διαδικασία αξιολόγησης και την τελική επιλογή του Matrix ως του καταλληλότερου προτύπου.

Τεχνολογίες που Εξετάστηκαν

Η ομάδα αξιολόγησε δέκα διαφορετικές τεχνολογικές προσεγγίσεις:

Τεχνολογία	Χαρακτηριστικά	Αξιολόγηση
SMTP/IMAP	Παραδοσιακά πρότυπα email	Παρωχημένα, ακατάλληλα για σύγχρονες απαιτήσεις ασφάλειας
Matrix	Μοντέρνο, αποκεντρωμένο πρωτόκολλο	Κρυπτογράφηση end-to-end, ήδη σε χρήση
XMPP	XML-based messaging	Παλαιότερης γενιάς, περιορισμένη υποστήριξη
MIMI	Καινοτόμο πρωτόκολλο	Μη ώριμο τεχνολογικά
OSCI/FIT-Connect/AS4	Εξειδικευμένες λύσεις	Εθνική εξειδίκευση, περιορισμένη λειτουργικότητα

Κριτήρια Αξιολόγησης

Η επιλογή βασίστηκε σε συγκεκριμένα κριτήρια:

1. Πλήρης κάλυψη λειτουργιών: Έλεγχος ταυτότητας, αποθήκευση, αποστολή/παραλαβή μηνυμάτων
2. Διεθνής τυποποίηση και διαλειτουργικότητα
3. Ενεργή κοινότητα και υποστήριξη από το οικοσύστημα
4. Επεκτασιμότητα και προσαρμοστικότητα στις μελλοντικές ανάγκες

Γιατί Επικράτησε το Matrix

Το Matrix protocol ξεχώρισε για μια σειρά καθοριστικών πλεονεκτημάτων:

Ασφάλεια

• End-to-end κρυπτογράφηση από προεπιλογή
• Ομοσπονδιοποιημένος έλεγχος ταυτότητας (federated authentication)
• Πλήρης έλεγχος των κλειδιών κρυπτογράφησης

Επεκτασιμότητα

• Ευέλικτη προσαρμογή σε διάφορα περιβάλλοντα
• Εύκολη ενσωμάτωση σε υπάρχοντα backend συστήματα
• Υποστήριξη για custom protocols και επεκτάσεις

Ανοιχτός Κώδικας

• Διαφάνεια και ανεξαρτησία από προμηθευτές
• Κατάλληλο για κυβερνητικά περιβάλλοντα
• Δυνατότητα ελέγχου και τροποποίησης του κώδικα

Αποδεδειγμένη Χρήση

• Ήδη σε χρήση από τη Bundeswehr και τη BWI
• Υιοθετημένο από άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις
• Ώριμο οικοσύστημα με εμπορική υποστήριξη

Σύγχρονες Τεχνολογίες

• REST APIs και WebSockets
• Υποστήριξη για bots και plugins
• Πλούσια web και mobile clients

Στρατηγική Σημασία της Επιλογής

Η απόφαση για το Matrix δεν αποτελεί απλώς τεχνική επιλογή, αλλά στρατηγική κίνηση που αντικατοπτρίζει:

• Ψηφιακή κυριαρχία: Ανεξαρτησία από ιδιωτικούς προμηθευτές
• Ανοιχτό οικοσύστημα: Προώθηση συνεργασιών και καινοτομίας
• Μακροχρόνια βιωσιμότητα: Επένδυση σε τεχνολογίες που θα παραμείνουν σχετικές

Προοπτικές και Επιπτώσεις

Το έργο ZApUK δείχνει τον δρόμο για το πώς η δημόσια διοίκηση μπορεί να ανταποκριθεί στα σύγχρονα ψηφιακά δεδομένα. Αντί για κλειστά συστήματα, επιλέγει ανοιχτή, συμμετοχική και επεκτάσιμη αρχιτεκτονική.

Η Γερμανία, με τέτοιες πρωτοβουλίες, ηγείται παγκοσμίως στην ανάπτυξη ψηφιακών δημόσιων υποδομών βασισμένων σε ανοιχτό λογισμικό και διεθνή πρότυπα, δημιουργώντας πρότυπα που μπορούν να υιοθετηθούν από άλλες χώρες.

Πηγές άρθρου

• GitLab Repository του έργου ZAPUK
• ADR-0011 – Kommunikationsschicht (Zielarchitektur)

Οι εκδηλώσεις δεν σταματούν καθώς αυτήν την εβδομάδα πραγματοποιούνται εκδηλώσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό για τις ανοιχτές τεχνολογίες και την καινοτομία! Ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών (ΕΕΛΛΑΚ) σας προτείνει να τις παρακολουθήσετε και να τις διαδώσετε. Μπορείτε επίσης να δείτε περισσότερες εκδηλώσεις για τις επόμενες εβδομάδες ή να καταχωρίσετε τη δική σας εκδήλωση στο: https://ellak.gr/events.

Ημερομηνία/Ώρα	Εκδήλωση
14/01/2025 – 16/09/2025 Ολοήμερο	#online event: Build your automation strategy
21/01/2025 – 11/09/2025 Ολοήμερο	#online event: Adopt and scale AI
27/02/2025 – 18/09/2025 Ολοήμερο	#online event: Modernize your network with automation: Red Hat Ansible Automation Platform
17/06/2025 – 15/12/2025 Ολοήμερο	#online event: Mastering modern cybersecurity and compliance
07/07/2025 – 03/09/2025 Ολοήμερο	#online event: Build your skills
16/07/2025 – 23/07/2025 Ολοήμερο	Bornhack 2025 camp site, Gelsted
21/07/2025 – 22/07/2025 Ολοήμερο	MoodleMoot Indonesia 2025 UTCC (Universitas Terbuka Convention Center), Kota Tangerang Selatan Banten
24/07/2025 – 29/07/2025 Ολοήμερο	GUADEC 2025 Università degli Studi di Brescia, Brescia
25/07/2025 – 27/07/2025 Ολοήμερο	Community Over Code Asia 2025 Convention Center of Zhongguancun National Independent Innovation Demonstration Zone, Haidian District Beijing

Η αυξανόμενη εξάρτηση της Γαλλίας από αμερικανικούς τεχνολογικούς κολοσσούς έχει εγείρει σοβαρές ανησυχίες γύρω από την ψηφιακή κυριαρχία και την ασφάλεια των δημόσιων δεδομένων. Το ερώτημα που τίθεται πλέον με ένταση στους πολιτικούς και θεσμικούς κύκλους της χώρας είναι αν η Γαλλία έχει ήδη παραδώσει τη διαχείριση κρίσιμων ψηφιακών υποδομών σε ξένα συμφέροντα, θέτοντας σε κίνδυνο την εθνική της κυριαρχία.

Μια Έκθεση-Καμπανάκι από τη Γαλλική Γερουσία

Σε έκθεση της Γερουσίας για την οικονομική και ψηφιακή κυριαρχία, οι Γάλλοι γερουσιαστές δεν μάσησαν τα λόγια τους, κατηγορώντας ανοιχτά το κράτος για «πολιτικό σφάλμα» όσον αφορά την ανάθεση κρίσιμων υποδομών δεδομένων σε αμερικανικές εταιρείες. Πρόκειται για οργανισμούς που υπάγονται στη δικαιοδοσία των ΗΠΑ και συγκεκριμένα σε νομοθεσίες όπως η Foreign Intelligence Surveillance Act (FISA) και ο Clarifying Lawful Overseas Use of Data Act (CLOUD Act), οι οποίες επιτρέπουν στην αμερικανική κυβέρνηση να απαιτεί πρόσβαση σε δεδομένα απλώς με δικαστική εντολή.

Η έκθεση αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «η Γαλλία υπόκειται στο εξωεδαφικό δίκαιο των ΗΠΑ», γεγονός που σημαίνει πως δεδομένα που αφορούν την υγεία, την εκπαίδευση και άλλους κρίσιμους τομείς μπορεί να εκτεθούν σε εξωτερική παρακολούθηση.

Ο ίδιος ο νομικός διευθυντής της Microsoft France, Anton Carniaux, παραδέχθηκε πως δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι τα δεδομένα Γάλλων πολιτών δεν θα παραδοθούν σε ξένες αρχές:

“No, I can’t guarantee that,” δήλωσε ενώπιον της γαλλικής επιτροπής.

Η Κυβέρνηση Ενάντια στις Ίδιες της τις Οδηγίες

Παρά τις επίσημες οδηγίες που είχαν εκδοθεί παλαιότερα ώστε οι εκπαιδευτικοί θεσμοί να αποφεύγουν εργαλεία της Microsoft και της Google λόγω κινδύνων για την κυριαρχία, το Υπουργείο Παιδείας υπέγραψε τον Μάρτιο του 2025 συμβόλαιο ύψους 74 εκατομμυρίων ευρώ με αμερικανική εταιρεία για την προμήθεια εξοπλισμού σε πανεπιστήμια και υπηρεσίες.

Ακόμη πιο αποκαλυπτική είναι η απόφαση της École Polytechnique, ενός εκ των σημαντικότερων μηχανολογικών σχολών της χώρας, να μεταφέρει το σύστημα πληροφορικής της στη Microsoft.

Το Εθνικό Συμβούλιο Ελεύθερου Λογισμικού (CNLL) αντέδρασε, τονίζοντας πως οι «νομικοί, τεχνικοί και στρατηγικοί κίνδυνοι αγνοούνται εσκεμμένα».

Η Γραφειοκρατική Αδράνεια ως Εμπόδιο

Ο βουλευτής Philippe Latombe, σε δήλωσή του στο Brussels Signal στις 16 Ιουλίου, κατηγόρησε ευθέως τη γαλλική δημόσια διοίκηση για αδράνεια:

«Δεν υπάρχει πραγματική σύνδεση μεταξύ των πολιτικών ηγετών και των δημοσίων υπαλλήλων, οι οποίοι πιστεύουν πως θα παραμείνουν εσαεί στις θέσεις τους. Αυτό δημιουργεί γραφειοκρατική αδράνεια.»

Σύμφωνα με την έκθεση, η γαλλική κυβέρνηση απαξιώνει συστηματικά τις ευρωπαϊκές εναλλακτικές λύσεις, κρίνοντάς τες αυθαίρετα ως «ακριβές» ή «αναποτελεσματικές».

Όμως ο Latombe υπογραμμίζει ότι δεν πρέπει να εξετάζουμε μόνο την τιμή, αλλά και τη συμβολή των εγχώριων εταιρειών στο φορολογικό και ασφαλιστικό σύστημα της χώρας.

Η Υποχώρηση των Ευρωπαϊκών Πρωτοβουλιών

Ένα ακόμη ανησυχητικό περιστατικό είναι η εξαγορά της γαλλικής εταιρείας κυβερνοασφάλειας VADE από την αμερικανική Proofpoint. Η VADE είχε συγχωνευτεί προηγουμένως με τη γερμανική Hornet Security, δημιουργώντας έναν ευρωπαϊκό γίγαντα στην ασφάλεια cloud. Ωστόσο, η εξαγορά από την Proofpoint το 2025 εξαφάνισε ουσιαστικά οποιαδήποτε γαλλική κυριαρχία στον τομέα αυτό.

“Δεν υπάρχει πλέον αμιγώς γαλλική λύση στον στρατηγικό αυτό τομέα”, δήλωσε οργισμένος ο Latombe.

Οι Ευρωπαίοι Ξυπνούν

Ενώ η Γαλλία βυθίζεται βαθύτερα στην ψηφιακή εξάρτηση, κάποιες άλλες χώρες της Ε.Ε. αρχίζουν να αλλάζουν κατεύθυνση. Τον Ιούνιο του 2025, η Δανία ανακοίνωσε την πλήρη αντικατάσταση των υπηρεσιών της Microsoft με το LibreOffice, ένα ανοιχτού κώδικα λογισμικό με έδρα το Βερολίνο.

Ήδη από τις αρχές του έτους, οι δύο μεγαλύτερες πόλεις της χώρας, η Κοπεγχάγη και το Άαρχους, είχαν ξεκινήσει τη διαδικασία αποδέσμευσης από τα προϊόντα της Microsoft, επικαλούμενες λόγους κόστους, δεσπόζουσας θέσης και πολιτικών εντάσεων με την Ουάσιγκτον.

Οικονομική Εξάρτηση και Στρατηγική Αδυναμία

Σύμφωνα με έκθεση της Astéres του 2025, η Ε.Ε. αποστέλλει ετησίως 265 δισεκατομμύρια ευρώ σε αμερικανικές εταιρείες, ενισχύοντας 2 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ. Αν μόλις το 15% αυτών των δαπανών παρέμενε στην Ευρώπη, μέχρι το 2035 θα μπορούσαν να δημιουργηθούν πάνω από 500.000 θέσεις εργασίας εντός Ε.Ε.

Το πιο ανησυχητικό όμως σημείο της έκθεσης είναι η εξάρτηση της Ευρώπης από τις αμερικανικές υπηρεσίες cloud:

«Αν οι ΗΠΑ απειλούσαν να αποκόψουν την Ευρώπη από τις υπηρεσίες cloud, θα είχαν τεράστια διαπραγματευτική ισχύ για να επιβάλουν εμπορικούς όρους.»

Η Αντίσταση Εντός των Θεσμών της Ε.Ε.

Παρά την αυξανόμενη υποστήριξη από κράτη-μέλη όπως η Γερμανία και η Ολλανδία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φαίνεται να αποτελεί το βασικό εμπόδιο για την τεχνολογική αυτονόμηση της Ε.Ε.

«Η Επιτροπή διοικείται από γραφειοκράτες που πιστεύουν ότι η αγορά πρέπει να παραμείνει πλήρως ανοιχτή, χωρίς προτίμηση σε εθνικούς ή ευρωπαϊκούς προμηθευτές,» δήλωσε ο Latombe.

Στις 11 Ιουνίου 2025, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δημοσίευσε έκθεση για την τεχνολογική κυριαρχία της Ε.Ε., επισημαίνοντας ότι το 92% των δεδομένων της Δύσης αποθηκεύεται στις ΗΠΑ, με τις αμερικανικές εταιρείες να κατέχουν το 69% της ευρωπαϊκής αγοράς cloud.

Το Διακύβευμα της Τεχνητής Νοημοσύνης

Ο γίγαντας Meta αγνόησε εντελώς αίτημα παύσης χρήσης προσωπικών δεδομένων Ευρωπαίων πολιτών για την εκπαίδευση των AI συστημάτων της. Το περιστατικό υπογράμμισε την αδυναμία της Ε.Ε. να επιβάλει αποτελεσματικά τη νομοθεσία της έναντι πολυεθνικών κολοσσών.

Επίλογος: Από την Παράδοση στην Αντίσταση

Η έκθεση της Γερουσίας και οι δηλώσεις του Philippe Latombe επισημαίνουν το επείγον της κατάστασης. Η Γαλλία και συνολικά η Ευρώπη καλούνται να απαντήσουν σε ένα κρίσιμο δίλημμα: Θα συνεχίσουν να λειτουργούν ως ψηφιακοί υποτελείς, παραχωρώντας τα «κλειδιά» των κρίσιμων υποδομών σε τρίτες χώρες, ή θα επενδύσουν συντονισμένα στην οικοδόμηση μιας αυτάρκους ψηφιακής Ευρώπης;

Το επόμενο βήμα θα κρίνει αν η Ευρώπη θα συνεχίσει να εξαρτάται ή αν θα ανακτήσει τον έλεγχο του ψηφιακού της μέλλοντος.

Πηγή άρθρου: https://brusselssignal.eu

Η εκτέλεση μεγάλων γλωσσικών μοντέλων (LLMs) στον τοπικό σας υπολογιστή έχει γίνει όλο και πιο δημοφιλής, προσφέροντας ιδιωτικότητα, πρόσβαση χωρίς σύνδεση στο διαδίκτυο και δυνατότητες παραμετροποίησης. Το Ollama είναι ένα φανταστικό εργαλείο που απλοποιεί τη διαδικασία λήψης, ρύθμισης και εκτέλεσης LLMs τοπικά. Χρησιμοποιεί το ισχυρό llama.cpp ως backend, επιτρέποντας αποδοτική εξαγωγή συμπερασμάτων σε ποικιλία υλικού. Αυτός ο οδηγός θα σας καθοδηγήσει στην εγκατάσταση του Ollama στο openSUSE Tumbleweed και θα εξηγήσει βασικές έννοιες όπως τα Modelfiles, οι ετικέτες μοντέλων και η κβαντοποίηση.

Εγκατάσταση του Ollama στο openSUSE Tumbleweed

Το Ollama παρέχει μια απλή εντολή μιας γραμμής για την εγκατάσταση. Ανοίξτε το τερματικό σας και εκτελέστε την ακόλουθη εντολή:

curl -fsSL https://ollama.com/install.sh | sh

Αυτό το σενάριο θα κατεβάσει και θα ρυθμίσει το Ollama στο σύστημά σας. Θα ανιχνεύσει επίσης αν έχετε υποστηριζόμενη GPU και θα διαμορφωθεί ανάλογα.

Αν προτιμάτε να χρησιμοποιήσετε το zypper, μπορείτε να εγκαταστήσετε το Ollama απευθείας από το αποθετήριο:

sudo zypper install ollama

Αυτή η εντολή θα εγκαταστήσει το Ollama και όλες τις εξαρτήσεις του. Αν αντιμετωπίσετε προβλήματα, βεβαιωθείτε ότι το σύστημά σας είναι ενημερωμένο:

sudo zypper refresh
        
sudo zypper update

Μόλις ολοκληρωθεί η εγκατάσταση, μπορείτε να ξεκινήσετε την υπηρεσία Ollama:

sudo systemctl start ollama

Για να ξεκινάει αυτόματα κατά την εκκίνηση του συστήματος:

sudo systemctl enable ollama

Εκτελώντας το Πρώτο σας LLM

Με το Ollama εγκατεστημένο, η εκτέλεση ενός LLM είναι τόσο απλή όσο μια εντολή. Ας δοκιμάσουμε να εκτελέσουμε το μοντέλο llama3:

ollama run llama3

Την πρώτη φορά που θα εκτελέσετε αυτή την εντολή, το Ollama θα κατεβάσει το μοντέλο, κάτι που μπορεί να πάρει λίγο χρόνο ανάλογα με τη σύνδεσή σας στο διαδίκτυο. Μόλις ολοκληρωθεί η λήψη, θα σας υποδεχτεί μια προτροπή όπου μπορείτε να αρχίσετε να συνομιλείτε με το μοντέλο.

Επιλέγοντας το Σωστό Μοντέλο

Η βιβλιοθήκη του Ollama διαθέτει μια μεγάλη ποικιλία μοντέλων. Όταν επισκέπτεστε τη σελίδα ενός μοντέλου στον ιστότοπο του Ollama, θα δείτε διάφορες "ετικέτες". Η κατανόηση αυτών των ετικετών είναι το κλειδί για την επιλογή του κατάλληλου μοντέλου για τις ανάγκες και το υλικό σας.

Μέγεθος Μοντέλου (π.χ., 7b, 8x7b, 70b)

Αυτές οι ετικέτες αναφέρονται στον αριθμό των παραμέτρων του μοντέλου, σε δισεκατομμύρια.

• 7b: Ένα μοντέλο 7 δισεκατομμυρίων παραμέτρων. Είναι ιδανικά για γενικές εργασίες, εκτελούνται σχετικά γρήγορα και δεν απαιτούν τεράστια ποσότητα RAM.
• 4b: Ένα μοντέλο 4 δισεκατομμυρίων παραμέτρων. Ακόμα μικρότερο και γρηγορότερο, ιδανικό για συσκευές με περιορισμένους πόρους.
• 70b: Ένα μοντέλο 70 δισεκατομμυρίων παραμέτρων. Είναι πολύ πιο ισχυρά και ικανά, αλλά απαιτούν σημαντική RAM και μια ισχυρή GPU για να τρέξουν με λογική ταχύτητα.
• 8x7b: Αυτό υποδηλώνει ένα μοντέλο "Μίγμα Ειδικών" (Mixture of Experts - MoE). Σε αυτή την περίπτωση, έχει 8 "ειδικά" μοντέλα των 7 δισεκατομμυρίων παραμέτρων το καθένα. Μόνο ένα κλάσμα των συνολικών παραμέτρων χρησιμοποιείται για οποιοδήποτε αίτημα, καθιστώντας το πιο αποδοτικό από ένα πυκνό μοντέλο παρόμοιου συνολικού μεγέθους.

Ετικέτες Εξειδίκευσης (π.χ., tools, thinking, vision)

Ορισμένα μοντέλα είναι βελτιστοποιημένα για συγκεκριμένες εργασίες:

• tools: Αυτά τα μοντέλα είναι σχεδιασμένα για "χρήση εργαλείων", όπου το LLM μπορεί να χρησιμοποιήσει εξωτερικά εργαλεία (όπως μια αριθμομηχανή ή ένα API) για να απαντήσει σε ερωτήσεις.
• thinking: Αυτή η ετικέτα συχνά υπονοεί ότι το μοντέλο έχει εκπαιδευτεί να "δείχνει τη δουλειά του" ή να σκέφτεται βήμα προς βήμα, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε πιο ακριβή αποτελέσματα για πολύπλοκες εργασίες συλλογισμού.
• vision: Μοντέλα με αυτή την ετικέτα είναι βελτιστοποιημένα για εργασίες που περιλαμβάνουν οπτικές εισόδους, όπως η αναγνώριση ή η ανάλυση εικόνων.

Αποσταγμένα Μοντέλα (distil)

Ένα "αποσταγμένο" μοντέλο είναι ένα μικρότερο μοντέλο που έχει εκπαιδευτεί στην έξοδο ενός μεγαλύτερου, πιο ικανού μοντέλου. Ο στόχος είναι η μεταφορά της γνώσης και των δυνατοτήτων του μεγάλου μοντέλου σε ένα πολύ μικρότερο και πιο αποδοτικό.

Κατανοώντας την Κβαντοποίηση

Τα περισσότερα μοντέλα που βλέπετε στο Ollama είναι "κβαντοποιημένα". Η κβαντοποίηση είναι η διαδικασία μείωσης της ακρίβειας των βαρών του μοντέλου (των αριθμών που συνθέτουν το μοντέλο). Αυτό καθιστά το αρχείο του μοντέλου μικρότερο και μειώνει την ποσότητα RAM και VRAM που απαιτείται για την εκτέλεσή του, με μια μικρή παραχώρηση στην ακρίβεια.

Εδώ είναι μερικές κοινές ετικέτες κβαντοποίησης που θα συναντήσετε:

• fp16: Πλήρης ακρίβεια κινητής υποδιαστολής 16-bit. Αυτή είναι συχνά η αρχική, μη κβαντοποιημένη έκδοση του μοντέλου. Προσφέρει την καλύτερη ποιότητα αλλά έχει τις υψηλότερες απαιτήσεις σε πόρους.
• q8 ή q8_0: Κβαντοποίηση 8-bit. Μια καλή ισορροπία μεταξύ απόδοσης και ποιότητας.
• q4: Κβαντοποίηση 4-bit. Σημαντικά μικρότερη και ταχύτερη, αλλά με πιο αισθητή επίδραση στην ποιότητα.
• q4_K_M: Αυτή είναι μια πιο προηγμένη μέθοδος κβαντοποίησης 4-bit. Το τμήμα K_M υποδεικνύει μια συγκεκριμένη παραλλαγή (K-means quantization, Medium size) που συχνά παρέχει καλύτερη ποιότητα από μια τυπική κβαντοποίηση q4.

Για τους περισσότερους χρήστες, η έναρξη με μια έκδοση q4_K_M ή q8_0 ενός μοντέλου είναι μια εξαιρετική επιλογή.

Παραμετροποίηση Μοντέλων με ένα Modelfile

Το Ollama χρησιμοποιεί μια έννοια που ονομάζεται Modelfile για να σας επιτρέψει να παραμετροποιήσετε τα μοντέλα. Ένα Modelfile είναι ένα αρχείο κειμένου που καθορίζει το βασικό μοντέλο ενός μοντέλου, την προτροπή συστήματος, τις παραμέτρους και άλλα.

Εδώ είναι ένα απλό παράδειγμα ενός Modelfile που δημιουργεί μια περσόνα για το μοντέλο llama3:

FROM llama3

# Set the temperature for creativity
PARAMETER temperature 1

# Set the system message
SYSTEM """
You are a pirate. You will answer all questions in the voice of a pirate.
"""

Για να δημιουργήσετε και να εκτελέσετε αυτό το προσαρμοσμένο μοντέλο:

1. Αποθηκεύστε το παραπάνω κείμενο σε ένα αρχείο με το όνομα Modelfile στον τρέχοντα κατάλογό σας.
2. Εκτελέστε την ακόλουθη εντολή για να δημιουργήσετε το μοντέλο:

ollama create pirate -f ./Modelfile

3. Τώρα μπορείτε να εκτελέσετε το προσαρμοσμένο μοντέλο σας:

ollama run pirate

Τώρα, το LLM σας θα απαντά σαν πειρατής! Αυτό είναι ένα απλό παράδειγμα, αλλά τα Modelfiles μπορούν να χρησιμοποιηθούν για πολύ πιο σύνθετες παραμετροποιήσεις.

Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε την επίσημη τεκμηρίωση της Ollama:

• Τεκμηρίωση Ollama: Η κύρια τεκμηρίωση για την Ollama.
• Εισαγωγή Μοντέλων: Μάθετε πώς να εισάγετε μοντέλα από άλλες μορφές.
• Ενσωμάτωση Hugging Face: Πληροφορίες σχετικά με τη χρήση της Ollama με το Hugging Face.

Καλή διασκέδαση με τα μοντέλα στο σύστημά σας openSUSE!

by: Ευστάθιος Ιωσηφίδης

Στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή, η ανάγκη για αυτοματοποίηση είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της McKinsey, τα δύο τρίτα των εταιρειών αναζητούν ενεργά τρόπους να αυτοματοποιήσουν τις επιχειρηματικές τους διαδικασίες. Ωστόσο, δύο βασικά εμπόδια εμφανίζονται συνεχώς στον δρόμο τους: Πώς διατηρείς τον πλήρη έλεγχο των δεδομένων σου όταν χρησιμοποιείς εξωτερικά εργαλεία; Και πώς δημιουργείς αυτοματισμούς χωρίς να απαιτούνται εξειδικευμένες γνώσεις προγραμματισμού;

Η απάντηση έρχεται από το οικοσύστημα του Nextcloud και ονομάζεται Nextcloud Flow. Ένα ισχυρό εργαλείο που σας επιτρέπει να μετατρέψετε χρονοβόρες, επαναλαμβανόμενες εργασίες σε απρόσκοπτες, αυτοματοποιημένες ροές, διατηρώντας ταυτόχρονα την πολύτιμη ψηφιακή σας κυριαρχία.

Τι είναι το Nextcloud Flow;

Το Nextcloud Flow είναι μια συλλογή από διαισθητικά στοιχεία αυτοματισμού, πλήρως ενσωματωμένα στην πλατφόρμα του Nextcloud Hub. Μέσω ενός απλού γραφικού περιβάλλοντος, χωρίς την ανάγκη γραφής κώδικα (no-code/low-code), επιτρέπει σε οποιονδήποτε χρήστη — από τον απλό υπάλληλο μέχρι τον διαχειριστή — να δημιουργήσει κανόνες που αυτοματοποιούν καθημερινές εργασίες. Σκεφτείτε το σαν έναν αόρατο βοηθό που δουλεύει στο παρασκήνιο για να κάνει τη δουλειά σας ευκολότερη.

Πώς λειτουργεί στην πράξη; Η λογική Trigger-Action

Η δύναμη του Flow κρύβεται στην απλή λογική του: «Όταν συμβεί αυτό (Trigger), τότε κάνε εκείνο (Action)». Ας δούμε δύο απτά παραδείγματα:

Παράδειγμα 1: Αυτόματη διαχείριση εγγράφων

1. Trigger: Ένας χρήστης ανεβάζει ένα αρχείο Word (.docx) στον φάκελο “Συμβάσεις προς έγκριση”.
2. Action 1: Το Nextcloud Flow το μετατρέπει αυτόματα σε αρχείο PDF.
3. Action 2: Στη συνέχεια, στέλνει μια ειδοποίηση στο κανάλι “Νομικό Τμήμα” του Nextcloud Talk, ενημερώνοντας την ομάδα ότι ένα νέο συμβόλαιο είναι έτοιμο για έλεγχο.

Παράδειγμα 2: Διαχείριση αιτήσεων άδειας

1. Trigger: Ένας υπάλληλος συμπληρώνει και υποβάλλει μια “Αίτηση Άδειας” μέσω μιας φόρμας του Nextcloud (Nextcloud Forms).
2. Action 1: Το Flow αποθηκεύει αυτόματα τα δεδομένα (όνομα, ημερομηνίες, λόγος) σε μια νέα γραμμή στην εφαρμογή Nextcloud Tables.
3. Action 2: Αποστέλλεται αυτόματα ένα email επιβεβαίωσης στον υπάλληλο ότι η αίτησή του έχει παραληφθεί.

Με μερικά μόνο κλικ, περίπλοκες διαδικασίες απλοποιούνται, μειώνεται ο “ψηφιακός θόρυβος” (emails, μηνύματα) και όλοι μένουν ενήμεροι.

Τα βασικά πλεονεκτήματα του Nextcloud Flow

1. Απόλυτη ψηφιακή κυριαρχία και απόρρητο

Ίσως το πιο σημαντικό πλεονέκτημα. Επειδή το Nextcloud είναι μια λύση που φιλοξενείται στις δικές σας υποδομές (on-premise ή σε ιδιωτικό cloud), το ίδιο ισχύει και για το Flow. Τα δεδομένα σας, οι ροές εργασίας σας και οι κανόνες σας δεν φεύγουν ποτέ από τον έλεγχό σας. Αυτό εγγυάται απόλυτη συμμόρφωση με κανονισμούς όπως ο GDPR και το καθιστά ιδανικό για τομείς με υψηλές απαιτήσεις ασφάλειας, όπως ο δημόσιος τομέας, η υγεία και τα χρηματοοικονομικά.

2. Ευκολία χρήσης χωρίς κώδικα

Δεν χρειάζεται να είστε προγραμματιστής για να δημιουργήσετε ισχυρούς αυτοματισμούς. Το οπτικό περιβάλλον drag-and-drop σας επιτρέπει να σχεδιάζετε τις ροές εργασίας σας με απλό και κατανοητό τρόπο, εκδημοκρατίζοντας την αυτοματοποίηση για όλη την ομάδα.

“Ένα μεγάλο μέρος της εργασίας μας σπαταλιέται σε εργασίες ρουτίνας, παρόλο που οι υπολογιστές υποτίθεται ότι μας απελευθέρωσαν από αυτές. Με το Nextcloud Flow, κάθε χρήστης μπορεί να δημιουργήσει προσαρμοσμένες ροές εργασίας μέσα σε λίγα λεπτά. Κάνοντας την αυτοματοποίηση προσβάσιμη σε όλους, οι ομάδες μπορούν να επικεντρωθούν σε αυτό που κάνουν καλύτερα.”– Frank Karlitschek, Ιδρυτής & CEO του Nextcloud

3. Απρόσκοπτη ενσωμάτωση στο οικοσύστημα Nextcloud

Το Flow δεν είναι ένα ξεχωριστό πρόσθετο. Είναι “δεμένο” με τον πυρήνα του Nextcloud. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να αλληλεπιδράσει φυσικά με όλες τις αγαπημένες σας εφαρμογές: Files, Talk, Calendar, Forms, Tables, Mail και άλλες, δημιουργώντας μια πραγματικά συνεκτική και ενοποιημένη εμπειρία.

4. Ανοιχτός κώδικας και αποφυγή “Vendor Lock-in”

Ως λύση 100% ανοιχτού κώδικα, το Nextcloud Flow σας προσφέρει απόλυτη διαφάνεια και ελευθερία. Δεν δεσμεύεστε σε έναν συγκεκριμένο πάροχο και έχετε τη δυνατότητα να προσαρμόσετε ή να επεκτείνετε τη λειτουργικότητά του ανάλογα με τις ανάγκες σας.

Εφαρμογές στον πραγματικό κόσμο: Use Cases

• Δημόσιος Τομέας: Ένας πολίτης υποβάλλει ηλεκτρονικά αίτηση για εγγραφή στον παιδικό σταθμό. Το Flow αναλαμβάνει να εξάγει τα στοιχεία, να τα καταχωρήσει σε έναν πίνακα, να ειδοποιήσει τον αρμόδιο υπάλληλο και τέλος να στείλει την επίσημη βεβαίωση ως PDF στον πολίτη.
• Επιχειρήσεις: Όταν ένας πελάτης συμπληρώνει μια φόρμα εκδήλωσης ενδιαφέροντος, το Flow μπορεί αυτόματα να δημιουργήσει μια νέα εκδήλωση στο ημερολόγιο του πωλητή για follow-up.
• Διακυβέρνηση: Ένας επιχειρηματίας στέλνει με email ένα PDF για διαγραφή της εταιρείας του. Το Flow αναγνωρίζει το συνημμένο, εξάγει τις πληροφορίες, ενεργοποιεί ένα βήμα πληρωμής για τα σχετικά τέλη και αποστέλλει αυτόματα την τελική επιβεβαίωση.

Η τεχνολογία πίσω από τη μαγεία

Για τους πιο περίεργους τεχνολογικά, το Nextcloud Flow βασίζεται σε τέσσερα βασικά συστατικά που συνεργάζονται αρμονικά:

• Built-in Workflow app: Η βασική, ενσωματωμένη εφαρμογή για τη δημιουργία απλών κανόνων.
• Open Collaboration Services (OCS) API: Ένα ισχυρό API που επιτρέπει προχωρημένο scripting και συνδέσεις με εφαρμογές τρίτων.
• Windmill: Μια προηγμένη εφαρμογή ανοιχτού κώδικα για τη μοντελοποίηση σύνθετων επιχειρηματικών διαδικασιών με διαγράμματα ροής.
• Nextcloud Tables: Η εφαρμογή για την οργάνωση και διαχείριση δομημένων δεδομένων που τροφοδοτούν τους αυτοματισμούς.

Συμπέρασμα: Το επόμενο βήμα στην ψηφιακή σας μετάβαση

Το Nextcloud Flow δεν είναι απλώς ένα ακόμη εργαλείο αυτοματισμού. Είναι μια ολιστική προσέγγιση που συνδυάζει την ισχύ, την ευκολία και, κυρίως, την ασφάλεια. Σας δίνει τη δυνατότητα να ανακτήσετε πολύτιμο χρόνο, να μειώσετε τα ανθρώπινα λάθη και να βελτιστοποιήσετε τις διαδικασίες σας, χωρίς ποτέ να θυσιάσετε τον έλεγχο των δεδομένων σας.

Η ψηφιακή μετάβαση της επιχείρησής σας ή του οργανισμού σας ξεκινά με έξυπνες και ασφαλείς επιλογές. Το Nextcloud Flow σας δίνει τα εργαλεία για να κάνετε αυτό ακριβώς το βήμα. Ανακαλύψτε τις δυνατότητες και φανταστείτε τις διαδικασίες που θα μπορούσατε να αυτοματοποιήσετε από αύριο κιόλας.

Πηγή άρθρου: https://planet.ellak.gr/ , https://eiosifidis.blogspot.com/

Στην εποχή της ραγδαίας ψηφιοποίησης και της εκθετικής αύξησης των δεδομένων, η ανάγκη για ορθολογική, υπεύθυνη και δικαιοπρακτική διαχείριση της πληροφορίας γίνεται πιο επιτακτική από ποτέ. Η «διακυβέρνηση δεδομένων» δεν αποτελεί πλέον ένα τεχνικό ζήτημα των ειδικών τεχνολογίας· είναι μια πολυδιάστατη πρόκληση που σχετίζεται με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατική λογοδοσία, την ηθική χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Το Toolkit Διακυβέρνησης Δεδομένων της UNESCO και της Ομάδας Εργασίας της Επιτροπής Ευρυζωνικότητας (Ιούλιος 2025) επιχειρεί να προσφέρει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο μεθοδολογιών και εργαλείων, ώστε κράτη, δημόσιοι οργανισμοί, ΜΚΟ και τεχνολογικοί φορείς να διαμορφώσουν πολιτικές δεδομένων που να ευθυγραμμίζονται με τις ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας.

Τι Είναι η Διακυβέρνηση Δεδομένων;

Η έννοια αναφέρεται στο σύνολο των διαδικασιών, προσώπων, πολιτικών, τεχνολογιών και πρακτικών που διέπουν τον κύκλο ζωής των δεδομένων — από τη συλλογή έως την ανάλυση και τελική χρήση τους. Σκοπός είναι η διασφάλιση της εμπιστοσύνης, της αξίας και της ισότητας στη χρήση των δεδομένων, καθώς και ο περιορισμός των κινδύνων που προκύπτουν από την κακή ή καταχρηστική διαχείρισή τους.

Δεν πρόκειται για ένα αυστηρά νομικό πλαίσιο αλλά για μια πολυεπίπεδη προσέγγιση διακυβέρνησης που ενσωματώνει αρχές, συμμετοχικότητα και λογοδοσία.

Οι 4 Πυλώνες της Διακυβέρνησης Δεδομένων – Το Μοντέλο των 4P

Το Toolkit προτείνει την εφαρμογή ενός πλαισίου τεσσάρων θεμελιωδών αξόνων, γνωστού ως «4Ps»:

1. Γιατί – Ο Σκοπός

Ο πρώτος πυλώνας αφορά τον σαφή καθορισμό του «γιατί» συλλέγονται και χρησιμοποιούνται τα δεδομένα. Σκοπός μπορεί να είναι:

• η υποστήριξη πολιτικών (π.χ. στην υγεία ή την παιδεία),
• η επιδίωξη καινοτομίας και βιώσιμης ανάπτυξης,
• η εξασφάλιση ισότητας και αυτοδιάθεσης,
• η ενίσχυση της διαφάνειας ή
• η καταπολέμηση κρίσεων.

Απαιτείται σαφής σύνδεση ανάμεσα στα δεδομένα και στους αναπτυξιακούς ή πολιτικούς στόχους.

2. Πώς – Αρχές

Η αποτελεσματική διακυβέρνηση απαιτεί καθορισμένες αρχές που να διέπουν κάθε απόφαση και πρακτική. Το Toolkit περιλαμβάνει μεταξύ άλλων:

• Διαφάνεια,
• Λογοδοσία,
• Δίκαιη μεταχείριση,
• Συμμετοχή,
• Νομιμότητα και
• Προστασία από βλάβες.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην Ψηφιακή Αυτοδιάθεση (Digital Self-Determination – DSD), δηλαδή το δικαίωμα ατόμων και κοινοτήτων να συμμετέχουν ενεργά σε όλες τις φάσεις του κύκλου ζωής των δεδομένων τους.

3. Ποιοι – Άνθρωποι και Διαδικασίες

Η διακυβέρνηση δεδομένων δεν είναι αυτοματοποιημένη. Απαιτεί συγκεκριμένους ρόλους:

• Ανώτατος Λειτουργός Δεδομένων (CDO),
• Αρχή Προστασίας Δεδομένων (DPA),
• Στελέχη για Ηθική ΤΝ και
• Επιτροπές διατομεακής συνεργασίας.

Η συμμετοχή πολιτών, επιστημόνων, τεχνολόγων, ΜΚΟ και επιχειρήσεων σε επιτροπές λήψης αποφάσεων προωθεί τη δημοκρατική διαχείριση των δεδομένων.

4. Τι – Πρακτικές και Μηχανισμοί

Ο τελευταίος άξονας αφορά τις πρακτικές διαχείρισης σε κάθε φάση του κύκλου ζωής των δεδομένων:

• Σχεδιασμός: καθορισμός σκοπών και απαιτήσεων.
• Συλλογή: ευθυγράμμιση με αρχές ελαχιστοποίησης και συναίνεσης.
• Επεξεργασία: ποιότητα, μεταδεδομένα, ανωνυμοποίηση.
• Κοινοχρησία: συμφωνίες, καταλόγους, APIs.
• Ανάλυση: αξιολόγηση επιπτώσεων.
• Χρήση: ευθυγράμμιση με πολιτικές και κοινωνικούς στόχους.

Δικαιώματα του Ανθρώπου και Δεδομένα

Το Toolkit είναι απόλυτα ευθυγραμμισμένο με ένα πλαίσιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υπογραμμίζοντας ότι τα δεδομένα δεν είναι απλά αριθμοί — είναι αναπαραστάσεις ατόμων και κοινωνιών.

Συγκεκριμένα παραδείγματα συγκρούσεων και λύσεων:

• Ιδιωτικότητα: Αντιμετώπιση μέσω ελαχιστοποίησης, συναίνεσης, κρυπτογράφησης.
• Διάκριση: Αντιμετώπιση μέσω ελέγχου μεροληψίας και αντιπροσωπευτικών συνόλων δεδομένων.
• Μαζική Παρακολούθηση: Χρειάζεται νομοθετική εποπτεία και αναλογικότητα.
• Ελευθερία Έκφρασης: Προσβασιμότητα, ανοικτά δεδομένα, ψηφιακός εγγραμματισμός.

Εργαλεία Αυτοαξιολόγησης και Ανάπτυξης

Το Toolkit παρέχει έναν Αυτοαξιολογητικό Πίνακα για οργανισμούς, βασισμένο στους 4 άξονες:

1. Στρατηγική και Όραμα
2. Αρχές και Κανονιστικά Πλαίσια
3. Ρόλοι και Διακυβέρνηση
4. Πρακτικές διαχείρισης κύκλου ζωής δεδομένων
5. Διακυβέρνηση AI
6. Δυναμικότητα και Ψηφιακή Παιδεία

Ο πίνακας περιλαμβάνει ερωτήσεις ΝΑΙ/ΟΧΙ και βαθμούς προτεραιότητας για στοχοθεσία και στρατηγικό σχεδιασμό.

Χρήστες του Εργαλείου

Το Toolkit είναι σχεδιασμένο για ευρεία χρήση από:

• Σχεδιαστές πολιτικής
• Ανώτατα στελέχη δεδομένων (CDO, DPO)
• Νομικούς και ελεγκτικούς φορείς
• Αρχιτέκτονες τεχνολογίας και σχεδιαστές API
• Αναπτυξιακούς οργανισμούς και δωρητές
• ΜΚΟ, κοινωνικά κινήματα και κοινότητες

Αποτελεί ένα πρακτικό εργαλείο για διαβούλευση, συνεκτικό σχεδιασμό και βελτίωση θεσμικής ετοιμότητας.

Κρίσιμες Προκλήσεις και Περιορισμοί

Παρά την πληρότητα του εργαλείου, η UNESCO αναγνωρίζει:

1. Ανάγκη τοπικής προσαρμογής – Δεν υπάρχει «μια λύση για όλους».
2. Δεν αντικαθιστά τη νομική συμβουλή – Χρειάζεται εναρμόνιση με τοπική και διεθνή νομοθεσία.
3. Ταχεία τεχνολογική εξέλιξη – Νέες πρακτικές, όπως AI και συνθετικά δεδομένα, απαιτούν συνεχή επικαιροποίηση.

Συμπεράσματα

Η διακυβέρνηση δεδομένων αποτελεί βασικό στοιχείο μιας δημοκρατικής, βιώσιμης και ανθρώπινης ψηφιακής κοινωνίας. Το Toolkit της UNESCO δεν επιβάλλει λύσεις, αλλά προσφέρει ένα κοινό λεξιλόγιο, δομή και εργαλεία, ώστε να προωθηθεί η διαφανής, συμμετοχική και δικαιοπρακτική χρήση των δεδομένων.

Η ορθή διακυβέρνηση δεδομένων δεν είναι μόνο τεχνολογική επιλογή. Είναι πολιτική επιλογή. Και σε αυτήν, η προστασία των δικαιωμάτων και η ενίσχυση του δημόσιου οφέλους πρέπει να τεθούν στο επίκεντρο.

Διαβάστε το πλήρες κείμενο εδώ

Μέχρι πρόσφατα, τα κέντρα ελέγχου διαστημικών αποστολών εξαρτώνταν από δαπανηρά και ιδιόκτητα συστήματα επικοινωνίας για τον συντονισμό των δραστηριοτήτων τους. Η κατάσταση αυτή αλλάζει ριζικά με την κυκλοφορία του Openvocs, ενός λογισμικού φωνητικής επικοινωνίας που αναπτύχθηκε από το Γερμανικό Κέντρο Διαστημικών Επιχειρήσεων (GSOC) και διατίθεται πλέον ως λογισμικό ανοιχτού κώδικα.

Το Openvocs σηματοδοτεί μια σημαντική τεχνολογική πρόοδο, προσφέροντας σε διαστημικά κέντρα σε όλο τον κόσμο ένα ελεύθερο, ευέλικτο και προσαρμόσιμο σύστημα επικοινωνίας. Πλέον, η φωνητική επικοινωνία — κρίσιμος παράγοντας επιτυχίας σε κάθε αποστολή — γίνεται πιο προσβάσιμη, καινοτόμα και διαλειτουργική.

Το GSOC, που λειτουργεί υπό την αιγίδα του Γερμανικού Κέντρου Αεροδιαστημικής (DLR — Deutsche Zentrum für Luft- und Raumfahrt), διαχειρίζεται διαστημικές αποστολές από το 1969 και αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους κόμβους επιχειρήσεων στην Ευρώπη. Το 2014, η ομάδα του GSOC ξεκίνησε το φιλόδοξο εγχείρημα Openvocs, με σκοπό τη δημιουργία ενός web-based κέντρου ελέγχου βασισμένου εξ ολοκλήρου σε ανοιχτό λογισμικό.

Μετά από περισσότερο από μια δεκαετία ανάπτυξης, το Openvocs δημοσιεύτηκε επίσημα ως λογισμικό ανοιχτού κώδικα την περασμένη εβδομάδα υπό την Apache License 2.0. Το μεγαλύτερο μέρος του κώδικα γράφτηκε εξ αρχής από την ομάδα του έργου και είναι πλέον διαθέσιμο στο GitHub, προσφέροντας σε κάθε ενδιαφερόμενο τη δυνατότητα ελεύθερης χρήσης, τροποποίησης και διανομής.

“Πριν το Openvocs, δεν υπήρχαν διαθέσιμα συστήματα που να είναι ελεύθερα και προσβάσιμα, οπότε έπρεπε να το κατασκευάσουμε μόνοι μας”, δηλώνει ο Markus Töpfer, πρωτοβουλιαστής και κύριος προγραμματιστής του έργου. “Στην αρχή προσπαθήσαμε να χρησιμοποιήσουμε αποκλειστικά ανοιχτό λογισμικό, αλλά αντιμετωπίσαμε σοβαρά τεχνικά προβλήματα, και τελικά ξεκινήσαμε την ανάπτυξη από την αρχή.”

Ο ρόλος της φωνητικής επικοινωνίας στις διαστημικές επιχειρήσεις

Τα συστήματα φωνητικής επικοινωνίας (VoCS) είναι ουσιώδη για τις διαστημικές επιχειρήσεις. Εξασφαλίζουν την ταχεία και σαφή μεταφορά πληροφοριών μεταξύ των ομάδων ελέγχου, συχνά σε περιβάλλοντα υψηλής πίεσης. Η λεκτική επικοινωνία είναι η πλέον πρακτική και αξιόπιστη μέθοδος μετάδοσης κρίσιμων εντολών, ειδικά σε επανδρωμένες αποστολές ή σε πολυεθνικά εγχειρήματα όπως ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός (ISS).

Ωστόσο, η αγορά των VoCS είναι ιδιαίτερα εξειδικευμένη και περιορίζεται σε λίγους προμηθευτές που χρησιμοποιούν ιδιόκτητα πρωτόκολλα, περιορίζοντας την διαλειτουργικότητα μεταξύ διαφορετικών κέντρων ελέγχου. Αυτό συνιστά σημαντικό πρόβλημα για τις διεθνείς συνεργασίες, στις οποίες η ανοιχτή και απρόσκοπτη επικοινωνία είναι κρίσιμη.

Η δημιουργία του Openvocs εντάσσεται σε ένα ευρύτερο κίνημα του διαστημικού τομέα προς την ανοιχτότητα και συνεργασία, με στόχο τη μείωση του κόστους και την ενίσχυση της καινοτομίας. Αντίστοιχες πρωτοβουλίες προωθούν και άλλοι οργανισμοί, όπως η ESA (Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία) και η NASA, ενισχύοντας το οικοσύστημα των ανοιχτών τεχνολογιών.

Γιατί το Openvocs είναι διαφορετικό

Το Openvocs σχεδιάστηκε ώστε να αποτελεί μια ελαφριά, επεκτάσιμη και διαλειτουργική λύση βασισμένη αποκλειστικά σε λογισμικό. Όπως εξηγεί ο Töpfer:

“Το Openvocs είναι διαθέσιμο σε κάθε browser. Η βασική διαφορά με τα άλλα συστήματα είναι ότι επεκτείνεται εύκολα σε περισσότερους χρήστες και servers.”

Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά VoCS, που απαιτούν ειδικό εξοπλισμό και κλειστά δίκτυα, το Openvocs λειτουργεί εξ ολοκλήρου μέσω web. Ο χρήστης χρειάζεται απλώς ένα laptop, ένα headset και μια σύνδεση στο διαδίκτυο για να αποκτήσει πρόσβαση στο σύστημα.

Η αρχιτεκτονική του Openvocs επιτρέπει την εύκολη παραμετροποίηση από τρίτους. Οι προγραμματιστές μπορούν να τροποποιήσουν ή να επεκτείνουν τον κώδικα, να προσθέσουν νέα στοιχεία ή να προσαρμόσουν το γραφικό περιβάλλον στις δικές τους ανάγκες. Αυτό προσφέρει μεγάλη ευελιξία και δημιουργεί έναν κοινό πυρήνα ανάπτυξης, στον οποίο μπορούν να συμβάλουν πολλοί.

Επιπλέον, το πρωτόκολλο επικοινωνίας είναι εξαιρετικά ελαφρύ, μειώνοντας τις απαιτήσεις σε εύρος ζώνης και πόρους. Αυτό ενισχύει τη συντηρησιμότητα και διευκολύνει την ανάπτυξη του συστήματος σε διαφορετικά περιβάλλοντα επιχειρήσεων.

Ίσως η πιο σημαντική πτυχή του Openvocs είναι η δημοκρατικοποίηση της πρόσβασης στις διαστημικές τεχνολογίες. Η διαθεσιμότητα ενός ανοικτού και δωρεάν συστήματος επικοινωνίας επιτρέπει και σε μικρότερους φορείς — όπως πανεπιστήμια, startups ή ανεξάρτητα εργαστήρια — να συμμετάσχουν σε διαστημικές αποστολές ή να στήσουν δικά τους συστήματα ελέγχου.

Αυτή η στροφή έχει τη δυνατότητα να αλλάξει ριζικά τον τρόπο που λειτουργεί ο διαστημικός τομέας: από ένα κλειστό περιβάλλον κρατικών πρακτόρων και κολοσσών τεχνολογίας, προς ένα πιο συμμετοχικό, προσβάσιμο και καινοτόμο οικοσύστημα.

Το Openvocs δεν είναι απλώς ένα τεχνικό εργαλείο· είναι ένα σύμβολο αλλαγής. Υποδεικνύει ότι η τεχνογνωσία και οι υποδομές του διαστήματος μπορούν να γίνουν κοινό αγαθό, συμβάλλοντας στην πρόοδο της επιστήμης και της τεχνολογίας για όλους.

Η κυκλοφορία του Openvocs αντιπροσωπεύει μια καθοριστική στιγμή στην εξέλιξη των διαστημικών επικοινωνιών. Στον πυρήνα του βρίσκεται η ιδέα ότι η τεχνολογία δεν πρέπει να είναι αποκλειστική, αλλά κοινόχρηστη. Όπως ακριβώς η επιστήμη βασίζεται στη διαφάνεια και τη συνεργασία, έτσι και τα τεχνικά μέσα που την υποστηρίζουν πρέπει να προάγουν τις ίδιες αρχές.

Το έργο του GSOC έθεσε νέα πρότυπα και ενέπνευσε μια νέα γενιά μηχανικών, ερευνητών και καινοτόμων. Το Openvocs είναι η αρχή μιας νέας εποχής: μιας εποχής όπου ο έλεγχος διαστημικών αποστολών είναι πλέον στα χέρια όλων.

Μπορείτε να βρείτε τον κώδικα και να συμβάλετε στην εξέλιξη του Openvocs μέσω του επίσημου αποθετηρίου στο GitHub:
https://github.com/dlr/openvocs

Πηγή άρθρου: https://interoperable-europe.ec.europa.eu/

Η Ευρωπαϊκή Ένωση διανύει μία κρίσιμη περίοδο ψηφιακής μετάβασης, στην οποία η διαλειτουργικότητα αναδεικνύεται ως βασικός πυλώνας για την επιτυχημένη παροχή δημόσιων υπηρεσιών που υπερβαίνουν τα εθνικά σύνορα. Με τον Κανονισμό για τη Διαλειτουργική Ευρώπη (Interoperable Europe Act) να τίθεται σε ισχύ τον Απρίλιο του 2024, εισάγεται μία νέα υποχρέωση: η διενέργεια Αξιολογήσεων Διαλειτουργικότητας (Interoperability Assessments – IOPAs) από τις δημόσιες διοικήσεις πριν από την υιοθέτηση οποιωνδήποτε δεσμευτικών απαιτήσεων που μπορεί να επηρεάσουν τη διασυνοριακή διαλειτουργικότητα ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών.

Το τελικό αυτό πόρισμα της μελέτης, η οποία διεξήχθη με εντολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έχει σκοπό να στηρίξει την εφαρμογή αυτών των αξιολογήσεων, εξετάζοντας τις προκλήσεις, τους καταλυτικούς παράγοντες, και καταλήγοντας σε συγκεκριμένες, εφαρμόσιμες συστάσεις.

Τι είναι οι Αξιολογήσεις Διαλειτουργικότητας και γιατί είναι σημαντικές

Οι IOPAs δεν είναι απλώς μία νέα διοικητική διαδικασία. Αποτελούν ένα ουσιαστικό εργαλείο ενσωμάτωσης της διαλειτουργικότητας “από τον σχεδιασμό” (interoperability-by-design) στη δημόσια πολιτική. Με απώτερο στόχο να αποφευχθούν οι ψηφιακές ασυνέχειες και η κατακερματισμένη παροχή υπηρεσιών, οι αξιολογήσεις αυτές ενισχύουν την οριζόντια συνεργασία, την επαναχρησιμοποίηση υπαρχόντων λύσεων και τη διασφάλιση συνεκτικότητας στον ευρωπαϊκό ψηφιακό χώρο.

Το ρυθμιστικό πλαίσιο: Ο Κανονισμός για τη Διαλειτουργική Ευρώπη

Σύμφωνα με το άρθρο 3 του κανονισμού, μια δημόσια διοίκηση οφείλει να διενεργεί IOPA πριν από την υιοθέτηση νέων ή ουσιωδώς τροποποιημένων δεσμευτικών απαιτήσεων που επηρεάζουν τις διασυνοριακές ψηφιακές υπηρεσίες. Το τι ακριβώς ορίζεται ως δεσμευτική απαίτηση, καθώς και το πότε πρέπει να ενεργοποιείται η αξιολόγηση, αποτέλεσαν βασικά ερωτήματα στη μελέτη.

Μεθοδολογία της μελέτης

Η μελέτη διεξήχθη σε τρεις κύριες φάσεις:

1. Χαρτογράφηση του τοπίου – Ανάλυση υπαρχουσών πρακτικών, θεσμικών πλαισίων και διεξαγωγή συνεντεύξεων με βασικούς εμπλεκομένους.
2. Μελέτες περίπτωσης – Οκτώ case studies ανέδειξαν προκλήσεις και επιτυχημένες πρακτικές.
3. Κατάρτιση προτάσεων – Συνολικά 34 συστάσεις, δομημένες γύρω από τρεις άξονες: διαδικασίες & εργαλεία, ανθρώπινοι πόροι και διακυβέρνηση.

Η μελέτη περιέλαβε 132 συνεντεύξεις, εργαστήρια συνδημιουργίας, καθώς και δημόσια διαβούλευση. Το αποτέλεσμα είναι μια εμπεριστατωμένη επισκόπηση της ετοιμότητας των κρατών-μελών και των εργαλείων που απαιτούνται για μια επιτυχή εφαρμογή.

Προκλήσεις και καταλυτικοί παράγοντες

Η εφαρμογή των IOPAs έρχεται αντιμέτωπη με ποικίλες προκλήσεις:

• Ασαφής ορισμός “δεσμευτικών απαιτήσεων”: Χρειάζεται σαφήνεια ως προς το τι συνιστά δεσμευτική απαίτηση και πότε υφίσταται ανάγκη για αξιολόγηση.
• Ετερογένεια στις εθνικές διοικητικές πρακτικές: Οι διαφορετικές προσεγγίσεις ως προς τη δομή και το τι θεωρείται “δημόσια υπηρεσία” προκαλούν ασυνέχειες στην εφαρμογή.
• Έλλειψη δεξιοτήτων και κατάρτισης: Η αξιολόγηση διαλειτουργικότητας απαιτεί συνδυασμένες γνώσεις νομοθεσίας, πληροφορικής και διαχείρισης έργων.

Παρόλα αυτά, η μελέτη αναδεικνύει και θετικούς καταλύτες, όπως:

• Η ύπαρξη υφιστάμενων εργαλείων (π.χ. EIF checklist, Interoperable Europe Portal),
• Η προθυμία των κρατών-μελών να υιοθετήσουν κοινές προσεγγίσεις,
• Η δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης καλών πρακτικών από έργα όπως το SPID στην Ιταλία ή το Digitalcheck στη Γερμανία.

Συστάσεις για αποτελεσματική εφαρμογή

Οι 34 συστάσεις κατηγοριοποιούνται ως εξής:

1. Διαδικασίες και Εργαλεία

• Δημιουργία ολοκληρωμένου οικοσυστήματος εργαλείων μέσω του Interoperable Europe Portal.
• Ανάπτυξη εργαλείων όπως το Common Assessment Method for Binding Requirements (CAMBR).
• Υιοθέτηση απλών και προσαρμόσιμων εργαλείων, για διοικήσεις με διαφορετικά επίπεδα ωριμότητας.
• Διαλειτουργική σύνδεση μέσω API με εθνικά εργαλεία.

2. Ανθρώπινο Δυναμικό

• Δημιουργία δομημένου πλαισίου κατάρτισης, συνδυάζοντας e-learning, πρακτικά σεμινάρια και peer review μηχανισμούς.
• Δημιουργία εθνικών κόμβων υποστήριξης (π.χ. competence centres).
• Κατάρτιση οδηγών για αξιολογητές IOPA και ενίσχυση του δικτύου Interoperability Coordinators.

3. Διακυβέρνηση

• Ο Ενιαίος Ρόλος του Interoperable Europe Board και της Μόνιμης Ομάδας Εργασίας ως κέντρα στρατηγικής καθοδήγησης.
• Ενεργοποίηση της κοινότητας διαλειτουργικότητας για ανταλλαγή καλών πρακτικών.
• Καθορισμός πολυεπίπεδου πλαισίου διακυβέρνησης, ώστε να ευνοείται η συνεργασία ΕΕ – κρατών μελών.

Ενσωμάτωση των αξιολογήσεων στον κύκλο χάραξης πολιτικής

Η μελέτη χαρτογράφησε τα βασικά σημεία εισόδου των IOPAs στον κύκλο χάραξης πολιτικής:

• Στρατηγικός σχεδιασμός: μέσω εργαλείων όπως το “Digital Check”.
• Αξιολόγηση επιπτώσεων: ευθυγράμμιση με άλλα ex-ante εργαλεία (π.χ. RIA, DPIA).
• Κατάρτιση πολιτικής: ένταξη του IOPA πριν την υιοθέτηση δεσμευτικών απαιτήσεων.
• Εφαρμογή και παρακολούθηση: σύνδεση με τεχνικές υλοποίησης και προδιαγραφές ICT.

Συμπεράσματα και προοπτική

Το τελικό συμπέρασμα της μελέτης είναι ενθαρρυντικό: τα βασικά εργαλεία και το πλαίσιο για την έναρξη των IOPAs είναι ήδη διαθέσιμα. Ωστόσο, η συστηματική εφαρμογή και η ευρεία υιοθέτηση απαιτούν:

• Συνεχή δέσμευση όλων των εμπλεκομένων: Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κράτη μέλη, τοπικές αρχές.
• Επένδυση σε κατάρτιση και υποστήριξη.
• Κουλτούρα μάθησης, καθώς τα πρώτα βήματα δεν θα είναι τέλεια.

Η διαλειτουργικότητα δεν είναι απλώς τεχνική απαίτηση· είναι προϋπόθεση για μία Ευρώπη χωρίς ψηφιακά σύνορα, όπου πολίτες και επιχειρήσεις απολαμβάνουν ποιοτικές υπηρεσίες ανεξαρτήτως χώρας. Οι αξιολογήσεις IOPA είναι το όχημα για να φτάσουμε εκεί.

Διαβάστε την πλήρη μελέτη εδώ

Πηγή άρθρου: https://interoperable-europe.ec.europa.eu/

Στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή, η ανάγκη για αυτοματοποίηση είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της McKinsey, τα δύο τρίτα των εταιρειών αναζητούν ενεργά τρόπους να αυτοματοποιήσουν τις επιχειρηματικές τους διαδικασίες. Ωστόσο, δύο βασικά εμπόδια εμφανίζονται συνεχώς στον δρόμο τους: Πώς διατηρείς τον πλήρη έλεγχο των δεδομένων σου όταν χρησιμοποιείς εξωτερικά εργαλεία; Και πώς δημιουργείς αυτοματισμούς χωρίς να απαιτούνται εξειδικευμένες γνώσεις προγραμματισμού;

Η απάντηση έρχεται από το οικοσύστημα του Nextcloud και ονομάζεται Nextcloud Flow. Ένα ισχυρό εργαλείο που σας επιτρέπει να μετατρέψετε χρονοβόρες, επαναλαμβανόμενες εργασίες σε απρόσκοπτες, αυτοματοποιημένες ροές, διατηρώντας ταυτόχρονα την πολύτιμη ψηφιακή σας κυριαρχία.

Τι είναι το Nextcloud Flow;

Το Nextcloud Flow είναι μια συλλογή από διαισθητικά στοιχεία αυτοματισμού, πλήρως ενσωματωμένα στην πλατφόρμα του Nextcloud Hub. Μέσω ενός απλού γραφικού περιβάλλοντος, χωρίς την ανάγκη γραφής κώδικα (no-code/low-code), επιτρέπει σε οποιονδήποτε χρήστη — από τον απλό υπάλληλο μέχρι τον διαχειριστή — να δημιουργήσει κανόνες που αυτοματοποιούν καθημερινές εργασίες. Σκεφτείτε το σαν έναν αόρατο βοηθό που δουλεύει στο παρασκήνιο για να κάνει τη δουλειά σας ευκολότερη.

Πώς λειτουργεί στην πράξη; Η λογική Trigger-Action

Η δύναμη του Flow κρύβεται στην απλή λογική του: «Όταν συμβεί αυτό (Trigger), τότε κάνε εκείνο (Action)». Ας δούμε δύο απτά παραδείγματα:

Παράδειγμα 1: Αυτόματη διαχείριση εγγράφων

1. Trigger: Ένας χρήστης ανεβάζει ένα αρχείο Word (.docx) στον φάκελο "Συμβάσεις προς έγκριση".
2. Action 1: Το Nextcloud Flow το μετατρέπει αυτόματα σε αρχείο PDF.
3. Action 2: Στη συνέχεια, στέλνει μια ειδοποίηση στο κανάλι "Νομικό Τμήμα" του Nextcloud Talk, ενημερώνοντας την ομάδα ότι ένα νέο συμβόλαιο είναι έτοιμο για έλεγχο.

Παράδειγμα 2: Διαχείριση αιτήσεων άδειας

1. Trigger: Ένας υπάλληλος συμπληρώνει και υποβάλλει μια "Αίτηση Άδειας" μέσω μιας φόρμας του Nextcloud (Nextcloud Forms).
2. Action 1: Το Flow αποθηκεύει αυτόματα τα δεδομένα (όνομα, ημερομηνίες, λόγος) σε μια νέα γραμμή στην εφαρμογή Nextcloud Tables.
3. Action 2: Αποστέλλεται αυτόματα ένα email επιβεβαίωσης στον υπάλληλο ότι η αίτησή του έχει παραληφθεί.

Με μερικά μόνο κλικ, περίπλοκες διαδικασίες απλοποιούνται, μειώνεται ο "ψηφιακός θόρυβος" (emails, μηνύματα) και όλοι μένουν ενήμεροι.

Τα βασικά πλεονεκτήματα του Nextcloud Flow

1. Απόλυτη ψηφιακή κυριαρχία και απόρρητο

Ίσως το πιο σημαντικό πλεονέκτημα. Επειδή το Nextcloud είναι μια λύση που φιλοξενείται στις δικές σας υποδομές (on-premise ή σε ιδιωτικό cloud), το ίδιο ισχύει και για το Flow. Τα δεδομένα σας, οι ροές εργασίας σας και οι κανόνες σας δεν φεύγουν ποτέ από τον έλεγχό σας. Αυτό εγγυάται απόλυτη συμμόρφωση με κανονισμούς όπως ο GDPR και το καθιστά ιδανικό για τομείς με υψηλές απαιτήσεις ασφάλειας, όπως ο δημόσιος τομέας, η υγεία και τα χρηματοοικονομικά.

2. Ευκολία χρήσης χωρίς κώδικα

Δεν χρειάζεται να είστε προγραμματιστής για να δημιουργήσετε ισχυρούς αυτοματισμούς. Το οπτικό περιβάλλον drag-and-drop σας επιτρέπει να σχεδιάζετε τις ροές εργασίας σας με απλό και κατανοητό τρόπο, εκδημοκρατίζοντας την αυτοματοποίηση για όλη την ομάδα.

"Ένα μεγάλο μέρος της εργασίας μας σπαταλιέται σε εργασίες ρουτίνας, παρόλο που οι υπολογιστές υποτίθεται ότι μας απελευθέρωσαν από αυτές. Με το Nextcloud Flow, κάθε χρήστης μπορεί να δημιουργήσει προσαρμοσμένες ροές εργασίας μέσα σε λίγα λεπτά. Κάνοντας την αυτοματοποίηση προσβάσιμη σε όλους, οι ομάδες μπορούν να επικεντρωθούν σε αυτό που κάνουν καλύτερα."

– Frank Karlitschek, Ιδρυτής & CEO του Nextcloud

3. Απρόσκοπτη ενσωμάτωση στο οικοσύστημα Nextcloud

Το Flow δεν είναι ένα ξεχωριστό πρόσθετο. Είναι "δεμένο" με τον πυρήνα του Nextcloud. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να αλληλεπιδράσει φυσικά με όλες τις αγαπημένες σας εφαρμογές: Files, Talk, Calendar, Forms, Tables, Mail και άλλες, δημιουργώντας μια πραγματικά συνεκτική και ενοποιημένη εμπειρία.

4. Ανοιχτός κώδικας και αποφυγή "Vendor Lock-in"

Ως λύση 100% ανοιχτού κώδικα, το Nextcloud Flow σας προσφέρει απόλυτη διαφάνεια και ελευθερία. Δεν δεσμεύεστε σε έναν συγκεκριμένο πάροχο και έχετε τη δυνατότητα να προσαρμόσετε ή να επεκτείνετε τη λειτουργικότητά του ανάλογα με τις ανάγκες σας.

Εφαρμογές στον πραγματικό κόσμο: Use Cases

• Δημόσιος Τομέας: Ένας πολίτης υποβάλλει ηλεκτρονικά αίτηση για εγγραφή στον παιδικό σταθμό. Το Flow αναλαμβάνει να εξάγει τα στοιχεία, να τα καταχωρήσει σε έναν πίνακα, να ειδοποιήσει τον αρμόδιο υπάλληλο και τέλος να στείλει την επίσημη βεβαίωση ως PDF στον πολίτη.
• Επιχειρήσεις: Όταν ένας πελάτης συμπληρώνει μια φόρμα εκδήλωσης ενδιαφέροντος, το Flow μπορεί αυτόματα να δημιουργήσει μια νέα εκδήλωση στο ημερολόγιο του πωλητή για follow-up.
• Διακυβέρνηση: Ένας επιχειρηματίας στέλνει με email ένα PDF για διαγραφή της εταιρείας του. Το Flow αναγνωρίζει το συνημμένο, εξάγει τις πληροφορίες, ενεργοποιεί ένα βήμα πληρωμής για τα σχετικά τέλη και αποστέλλει αυτόματα την τελική επιβεβαίωση.

Η τεχνολογία πίσω από τη μαγεία

Για τους πιο περίεργους τεχνολογικά, το Nextcloud Flow βασίζεται σε τέσσερα βασικά συστατικά που συνεργάζονται αρμονικά:

• Built-in Workflow app: Η βασική, ενσωματωμένη εφαρμογή για τη δημιουργία απλών κανόνων.
• Open Collaboration Services (OCS) API: Ένα ισχυρό API που επιτρέπει προχωρημένο scripting και συνδέσεις με εφαρμογές τρίτων.
• Windmill: Μια προηγμένη εφαρμογή ανοιχτού κώδικα για τη μοντελοποίηση σύνθετων επιχειρηματικών διαδικασιών με διαγράμματα ροής.
• Nextcloud Tables: Η εφαρμογή για την οργάνωση και διαχείριση δομημένων δεδομένων που τροφοδοτούν τους αυτοματισμούς.

Συμπέρασμα: Το επόμενο βήμα στην ψηφιακή σας μετάβαση

Το Nextcloud Flow δεν είναι απλώς ένα ακόμη εργαλείο αυτοματισμού. Είναι μια ολιστική προσέγγιση που συνδυάζει την ισχύ, την ευκολία και, κυρίως, την ασφάλεια. Σας δίνει τη δυνατότητα να ανακτήσετε πολύτιμο χρόνο, να μειώσετε τα ανθρώπινα λάθη και να βελτιστοποιήσετε τις διαδικασίες σας, χωρίς ποτέ να θυσιάσετε τον έλεγχο των δεδομένων σας.

Η ψηφιακή μετάβαση της επιχείρησής σας ή του οργανισμού σας ξεκινά με έξυπνες και ασφαλείς επιλογές. Το Nextcloud Flow σας δίνει τα εργαλεία για να κάνετε αυτό ακριβώς το βήμα. Ανακαλύψτε τις δυνατότητες και φανταστείτε τις διαδικασίες που θα μπορούσατε να αυτοματοποιήσετε από αύριο κιόλας.

Δείτε ένα βίντεο:

---

Δείτε περισσότερα:
Nextcloud Flow

Οι εκδηλώσεις δεν σταματούν καθώς αυτήν την εβδομάδα πραγματοποιούνται εκδηλώσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό για τις ανοιχτές τεχνολογίες και την καινοτομία! Ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών (ΕΕΛΛΑΚ) σας προτείνει να τις παρακολουθήσετε και να τις διαδώσετε. Μπορείτε επίσης να δείτε περισσότερες εκδηλώσεις για τις επόμενες εβδομάδες ή να καταχωρίσετε τη δική σας εκδήλωση στο: https://ellak.gr/events.

Date/Time	Event
21/01/2025 – 11/09/2025 Ολοήμερο	#online event: Adopt and scale AI
27/02/2025 – 18/09/2025 Ολοήμερο	#online event: Modernize your network with automation: Red Hat Ansible Automation Platform
17/06/2025 – 15/12/2025 Ολοήμερο	#online event: Mastering modern cybersecurity and compliance
24/06/2025 – 15/07/2025 19:00 – 19:15	# online event: Building an Open Future: Core Components for the AI-Driven Enterprise
14/07/2025 – 20/07/2025 Ολοήμερο	DebConf ’25 Campus de Brest, Brest
14/07/2025 – 20/07/2025 Ολοήμερο	EuroPython Prague Congress Centre, Prague
14/07/2025 – 20/07/2025 Ολοήμερο	FOSS4G Europe 2025 Filozofski fakultet, Mostar University, Mostar
16/07/2025 – 23/07/2025 Ολοήμερο	Bornhack 2025 camp site, Gelsted
16/07/2025 15:00 – 16:00	#online event: From Complexity to Clarity: AI + Agility Layer for Intelligent Insurance
17/07/2025 – 18/07/2025 Ολοήμερο	DevRelCon Industry City, Brooklyn
17/07/2025 19:30 – 22:00	The 4th Athens Causal Data Science Meetup Impact Hub Athens, Athens
18/07/2025 11:00 – 12:00	#online event: Next steps to compliance: preparing for the EU AI Act

Μια πρόσφατη έρευνα από την οργάνωση Bits of Freedom, μέλος του EDRi (European Digital Rights), ρίχνει φως σε ένα φαινόμενο που ολοένα και περισσότερο απασχολεί την ψηφιακή κοινωνία: τη συστηματική χρήση χειριστικού σχεδιασμού (manipulative design) από τις Πολύ Μεγάλες Διαδικτυακές Πλατφόρμες (VLOPs). Πλατφόρμες όπως το Snapchat, το Facebook, το TikTok, το Shein, το Zalando και το Booking.com φαίνεται να προωθούν πρακτικές που επηρεάζουν αρνητικά τις επιλογές των χρηστών, συχνά εν αγνοία τους, παραβιάζοντας δυνητικά νομοθεσίες όπως η Οδηγία για τις Αθέμιτες Εμπορικές Πρακτικές (UCPD) και ο Κανονισμός για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (Digital Services Act – DSA).

Τι Είναι ο Χειριστικός Σχεδιασμός;

Ο χειριστικός σχεδιασμός, γνωστός και ως “dark patterns”, περιγράφει τις διεπαφές που έχουν σχεδιαστεί σκόπιμα για να κατευθύνουν ή να πιέζουν τους χρήστες να λάβουν αποφάσεις που εξυπηρετούν τα συμφέροντα της πλατφόρμας – και όχι του ίδιου του χρήστη. Αυτό μπορεί να σημαίνει επιλογές που ενισχύουν την εθιστική χρήση, τη συλλογή προσωπικών δεδομένων ή την κατανάλωση περιεχομένου ή προϊόντων.

Ευρήματα της Έρευνας

Η έρευνα της Bits of Freedom καταγράφει πληθώρα παραδειγμάτων χειριστικού σχεδιασμού:

1. Ειδοποιήσεις που δεν μπορούν εύκολα να απενεργοποιηθούν

Σε όλες τις κοινωνικές πλατφόρμες που μελετήθηκαν, οι ειδοποιήσεις είναι ενεργοποιημένες από προεπιλογή. Ο χρήστης πρέπει να ακολουθήσει πολύπλοκες διαδικασίες για να τις περιορίσει, ενώ δεν παρέχεται ξεκάθαρη καθοδήγηση για το πώς μπορεί να το κάνει. Επιπλέον, το Snapchat, ακόμη και μετά την απενεργοποίηση των ειδοποιήσεων, συνεχίζει να ζητά με αναδυόμενα μηνύματα από τον χρήστη να τις ενεργοποιήσει ξανά – πρακτική που αναφέρεται ρητά στο Άρθρο 25 του DSA ως χειριστική.

2. Εικονίδια που δημιουργούν ψευδή αίσθηση επείγοντος

Το χαρακτηριστικό κόκκινο εικονίδιο ειδοποίησης, που παλαιότερα υποδήλωνε αλληλεπίδραση με άλλον χρήστη, χρησιμοποιείται πλέον για να υποδεικνύει την ύπαρξη νέου περιεχομένου γενικότερα. Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται ένα τεχνητό αίσθημα επείγοντος ή προσμονής.

3. Προβολή επιλογών που ευνοούν την πλατφόρμα σε pop-ups cookies

Στους διαλόγους αποδοχής cookies, το κουμπί «Αποδοχή όλων» παρουσιάζεται με πιο έντονα χρώματα ή μεγαλύτερο μέγεθος, ενώ το κουμπί «Ρυθμίσεις» ή «Απόρριψη» είναι συχνά δυσδιάκριτο. Επιπλέον, συνοδευτικό κείμενο ωθεί τον χρήστη προς τη συνολική αποδοχή, αγνοώντας τις ανησυχίες απορρήτου.

4. Προεπιλεγμένες ρυθμίσεις που υπονομεύουν την ιδιωτικότητα

Όταν ο χρήστης δημιουργεί λογαριασμό στο Snapchat, του προτείνονται αυτόματα «φίλοι» που είναι προσυμπληρωμένοι, χωρίς δική του επιλογή. Στο Facebook, όταν συμπληρώνει πληροφορίες στο προφίλ του, οι ρυθμίσεις ιδιωτικότητας είναι ορισμένες ως «δημόσιες» από προεπιλογή, και παρουσιάζονται με μικρό, γκρι κείμενο.

5. Αδιαφανείς αλγόριθμοι κατάταξης περιεχομένου

Οι πλατφόρμες χρησιμοποιούν δεδομένα και συμπεριφορές των χρηστών για να καθορίσουν ποιο περιεχόμενο θα εμφανιστεί πρώτα. Το Άρθρο 38 του DSA απαιτεί την παροχή επιλογής για μη προφιλική προβολή περιεχομένου, ενώ το Άρθρο 27 ζητά αυτή η επιλογή να είναι άμεσα προσβάσιμη. Ωστόσο, καμία από τις πλατφόρμες που μελετήθηκαν δεν πληροί αυτές τις προδιαγραφές. Το Facebook μάλιστα εμποδίζει την οριστική επιλογή της εναλλακτικής προβολής ως προεπιλογή.

6. Ψευδείς ειδοποιήσεις «φίλων»

Στο Snapchat, ο χρήστης λαμβάνει μηνύματα που μοιάζουν να προέρχονται από επαφές του, αλλά στην πραγματικότητα δημιουργούνται από την ίδια την πλατφόρμα με σκοπό την προώθηση περιεχομένου ή λειτουργιών.

7. Χρήση στοιχείων «παιχνιδοποίησης» (gamification)

Το Snapchat ενσωματώνει στοιχεία όπως τα «snap streaks», το «snapscore», το επίπεδο φιλίας και την κοινή χρήση τοποθεσίας, ενισχύοντας την κοινωνική πίεση και τη συχνή χρήση της εφαρμογής.

8. Δυσκολία διαγραφής λογαριασμού

Στο Facebook, η διαδικασία για τη διαγραφή λογαριασμού είναι εξαιρετικά περίπλοκη, γεγονός που αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα χειριστικού σχεδιασμού, σύμφωνα με το Άρθρο 25 του DSA.

9. Απατηλά τεχνάσματα σε πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου

Η πλατφόρμα Shein χρησιμοποιεί ψεύτικα χρονόμετρα για να δώσει την εντύπωση ότι μια προσφορά λήγει σύντομα, ή μηνύματα όπως «Μένουν λίγα τεμάχια» για να προτρέψει τον χρήστη να αγοράσει γρήγορα.

Οι Νομικές και Ηθικές Επιπτώσεις

Η παραπάνω συμπεριφορά ενδέχεται να παραβιάζει συγκεκριμένες διατάξεις της DSA, όπως τα άρθρα 25 (σχετικά με την απαγόρευση χειριστικού σχεδιασμού), 27 (εναλλακτικές επιλογές στο περιεχόμενο), και 38 (περιορισμός της προφίλ-βασισμένης κατάταξης περιεχομένου). Οι οργανισμοί ψηφιακών δικαιωμάτων ζητούν αυστηρότερη εποπτεία, επιβολή προστίμων και καλύτερη ενημέρωση των χρηστών.

Επιπλέον, από ηθικής άποψης, ο χειριστικός σχεδιασμός εγείρει σοβαρά ερωτήματα για τη σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ πλατφορμών και χρηστών. Οι περισσότεροι χρήστες δεν έχουν επαρκή γνώση ή εργαλεία να αντιληφθούν αυτές τις στρατηγικές και γίνονται έρμαια της ψηφιακής αρχιτεκτονικής.

Η Σημασία της Έρευνας

Η συμβολή της έρευνας της Bits of Freedom είναι πολύπλευρη:

• Για τους ρυθμιστές: Παρέχει απτά παραδείγματα για τον εντοπισμό παραβάσεων και τη δημιουργία προτύπων ελέγχου.
• Για τους χρήστες: Ενισχύει την επίγνωσή τους ως προς τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται για να επηρεαστεί η συμπεριφορά τους.
• Για τους σχεδιαστές λογισμικού: Λειτουργεί ως ηθική υπενθύμιση ότι ο σχεδιασμός πρέπει να υπηρετεί τον χρήστη, όχι να τον χειραγωγεί.

Το Επόμενο Βήμα: Δράση και Ευαισθητοποίηση

Η Bits of Freedom σχεδιάζει τη συνέχιση της έρευνας, εστιάζοντας στις επιπτώσεις συγκεκριμένων μηχανισμών όπως οι ειδοποιήσεις του Snapchat. Σκοπός είναι να τεκμηριωθεί η άμεση επιρροή που έχει ο χειριστικός σχεδιασμός στην εμπειρία και τη συμπεριφορά των χρηστών. Με αυτόν τον τρόπο, ενισχύονται τα νομικά επιχειρήματα για την επιβολή κυρώσεων από τις αρχές.

Συμπεράσματα

Σε έναν ψηφιακό κόσμο όπου η προσοχή των χρηστών μεταφράζεται σε έσοδα, οι πλατφόρμες είναι διατεθειμένες να χρησιμοποιήσουν κάθε διαθέσιμο μέσο για να διατηρήσουν την εμπλοκή και τη συλλογή δεδομένων. Όμως η ισορροπία μεταξύ καινοτομίας και εκμετάλλευσης έχει χαθεί. Ο χειριστικός σχεδιασμός δεν είναι απλώς μια «έξυπνη στρατηγική UX» – είναι μια μορφή καταναγκασμού, πολλές φορές αντίθετη με τον νόμο.

Η αποδόμηση αυτών των πρακτικών και η εκπαίδευση των χρηστών αποτελεί το πρώτο βήμα προς μια πιο ηθική και ανθρώπινη τεχνολογία. Εναπόκειται πλέον στους χρήστες, στους ρυθμιστές και στους ίδιους τους σχεδιαστές να επαναφέρουν την ισορροπία και να ανακτήσουν τον έλεγχο των ψηφιακών μας εμπειριών.

Πηγή άρθρου: https://edri.org/

Στη σύγχρονη εκπαιδευτική πραγματικότητα, η βιντεοσκόπηση διαλέξεων και η διαχείριση πολυμεσικού υλικού είναι πιο σημαντικές από ποτέ. Εδώ έρχεται να προσφέρει λύση το Opencast — ένα δυναμικό, ανοιχτού κώδικα σύστημα καταγραφής, διαχείρισης και διανομής βίντεο, σχεδιασμένο ειδικά για τις ανάγκες των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων.

Τι είναι το Opencast;

Το Opencast είναι μια αξιόπιστη, ευέλικτη και επεκτάσιμη πλατφόρμα διαχείρισης βίντεο, αναπτυγμένη από μια παγκόσμια κοινότητα πανεπιστημίων και οργανισμών. Προσφέρει στους εκπαιδευτικούς και τεχνικούς χρήστες τη δυνατότητα να διαχειρίζονται αποτελεσματικά το εκπαιδευτικό οπτικοακουστικό υλικό – από την καταγραφή και δημιουργία του, έως την επεξεργασία, αρχειοθέτηση και διάθεσή του στο κοινό.

Γιατί να επιλέξετε το Opencast:

1. Αυτοματοποιημένη Καταγραφή Διαλέξεων
   Το Opencast παρέχει πλήρως αυτοματοποιημένες λύσεις για καταγραφή διαλέξεων, υποστηρίζοντας ποικιλία συσκευών. Το πολύτιμο εκπαιδευτικό περιεχόμενο αποθηκεύεται και διατίθεται με ασφάλεια, χωρίς την ανάγκη συνεχούς ανθρώπινης παρέμβασης.
2. Ευελιξία και Κλιμάκωση
   Είτε πρόκειται για χιλιάδες ώρες διαλέξεων είτε για μικρά βίντεο εκπαιδευτικής χρήσης, το Opencast ανταποκρίνεται άριστα στις απαιτήσεις. Παρέχει εργαλεία για καταγραφή, επεξεργασία, αρχειοθέτηση και δημοσίευση σε πολλαπλά κανάλια.
3. Ελευθερία και Παραμετροποίηση
   Καθώς είναι ανοιχτού κώδικα, το Opencast επιτρέπει την παραμετροποίηση σύμφωνα με τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε ιδρύματος, χωρίς περιορισμούς που συναντώνται σε εμπορικές λύσεις.
4. Μηδενικό Κόστος Αδειοδότησης
   Το Opencast προσφέρει μια οικονομικά αποδοτική εναλλακτική λύση, χωρίς τα συνεχή κόστη αδειών λογισμικού που συνοδεύουν τις ιδιόκτητες πλατφόρμες.
5. Συνεχείς Αναβαθμίσεις
   Με δύο νέες εκδόσεις κάθε χρόνο, το Opencast διατηρείται τεχνολογικά επίκαιρο, ενσωματώνοντας καινοτομίες και βελτιώσεις που αναπτύσσει η διεθνής κοινότητα χρηστών του.

Περισσότερο από ένα εργαλείο: Μια παγκόσμια κοινότητα

Υιοθετώντας το Opencast, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα γίνονται μέρος μιας διεθνούς κοινότητας που υποστηρίζει την ανοιχτή τεχνολογία στην εκπαίδευση. Η ένταξη στην Apereo Foundation, που στηρίζει ενεργά την ανάπτυξη του Opencast, προσφέρει τη δυνατότητα συμβολής στην εξέλιξη και διάδοση καινοτόμων εκπαιδευτικών εργαλείων.

Δείτε περισσότερες πληροφορίες  για το Opencast και το video portal Tobira.

Πηγή άρθρου: https://www.apereo.org/

Εισαγωγή

Σε έναν κόσμο που η τεχνολογία εξελίσσεται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, το ανοιχτό λογισμικό (Open Source Software - OSS) έχει κατακτήσει ένα εντυπωσιακό μερίδιο της αγοράς. Από τους διακομιστές που τροφοδοτούν το διαδίκτυο μέχρι τα λειτουργικά συστήματα σε κινητά τηλέφωνα και τους browsers που χρησιμοποιούμε καθημερινά, το OSS είναι παντού. Το παράδοξο; Οι περισσότεροι από εμάς το χρησιμοποιούμε δωρεάν.

Και εδώ τίθεται το κρίσιμο ερώτημα: αφού το λογισμικό ανοιχτού κώδικα είναι τόσο ισχυρό, τόσο ευέλικτο και τόσο διαδεδομένο σε κρίσιμες υποδομές, πώς είναι δυνατόν να διανέμεται χωρίς κόστος; Πώς επιβιώνουν οι χιλιάδες προγραμματιστές και οι εταιρείες που στηρίζουν αυτό το οικοσύστημα; Η συνήθης απάντηση, η οποία είναι και η επίσημη "αφηγήση", είναι: μέσω της παροχής υπηρεσιών τεχνικής υποστήριξης. Δηλαδή, το προϊόν είναι δωρεάν, αλλά χρεώνεται η εγκατάσταση, η ρύθμιση, η παραμετροποίηση, η εκπαίδευση και η επίλυση προβλημάτων. Ένα business model που, εκ πρώτης όψεως, μοιάζει λογικό και βιώσιμο.

Το Μυστήριο της Απουσίας Τεκμηρίωσης

Και όμως, υπάρχει μια «σκοτεινή» πτυχή αυτής της πραγματικότητας, που συχνά παραβλέπεται: η διαβόητη –και σχεδόν καθολική– έλλειψη ολοκληρωμένης, εύχρηστης και ενημερωμένης τεκμηρίωσης στα έργα ανοιχτού κώδικα. Οι προγραμματιστές, κατά γενική ομολογία, «μισούν» να γράφουν τεκμηρίωση. Θεωρείται μια βαρετή, χρονοβόρα διαδικασία, μια αναγκαία πλην όμως δυσάρεστη αγγαρεία που αποσπά από το δημιουργικό, συναρπαστικό έργο της συγγραφής κώδικα. Η ιδέα ότι "ο καλός κώδικας αυτο-τεκμηριώνεται" είναι μια βολική δικαιολογία που σπάνια ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα του τελικού χρήστη.

Αυτό το φαινόμενο δεν είναι νέο, ούτε μοναδικό στο ανοιχτό λογισμικό. Ακόμη και σε εμπορικά προϊόντα, η ποιότητα της τεκμηρίωσης μπορεί να κυμαίνεται. Ωστόσο, στην περίπτωση του OSS, όπου ολόκληρο το επιχειρηματικό μοντέλο βασίζεται στην ανάγκη για υποστήριξη, η απουσία του «εγχειριδίου» αποκτά μια ιδιαίτερη σημασία.

Μια Σκόπιμη Στρατηγική;

Εδώ γεννάται μια τολμηρή, ίσως και κυνική, υπόθεση: Είναι πιθανό η συστηματική αυτή "παράλειψη" τεκμηρίωσης να μην είναι απλώς αποτέλεσμα βαρεμάρας ή έλλειψης χρόνου, αλλά μια –συνειδητή ή ασυνείδητη– στρατηγική;

Σκεφτείτε το: Αν η εγκατάσταση ενός εργαλείου ανοιχτού κώδικα απαιτεί δεκάδες, αν όχι εκατοντάδες, βήματα, εντολές σε τερματικό, ανάλυση αρχείων ρυθμίσεων με ελάχιστα σχόλια, επίλυση εξαρτήσεων (dependencies) που μοιάζουν με κυνήγι θησαυρού, τότε ακόμη και ο πιο έμπειρος χρήστης υπολογιστών θα βρεθεί σε αδιέξοδο. Θα καταφύγει, αναπόφευκτα, στον δημιουργό του λογισμικού ή σε κάποιον εξειδικευμένο επαγγελματία που είναι εξοικειωμένος με τις ιδιοτροπίες του συγκεκριμένου έργου. Κι αυτός ο επαγγελματίας; Συχνά είναι ο ίδιος ο προγραμματιστής ή μέλος της ομάδας του, που τώρα προσφέρει τις "υπηρεσίες υποστήριξης" επί πληρωμή.

Είναι σαν να σου προσφέρω ένα εξαιρετικό αυτοκίνητο δωρεάν, αλλά σου παραδίδω έναν φάκελο με 200 κομμάτια, χωρίς καμία οδηγία συναρμολόγησης, πέρα από μια υπόδειξη "χρειάζεσαι και λίγα εργαλεία από ένα μαγαζί στην άλλη άκρη της πόλης που είναι κλειστό τα Σαββατοκύριακα". Ο μόνος που μπορεί να σε βγάλει από το αδιέξοδο είναι... εγώ, ο οποίος είμαι φυσικά διαθέσιμος –με την ανάλογη αμοιβή– να το συναρμολογήσω για σένα.

Οι Πίσω Όψεις της Έλλειψης Τεκμηρίωσης

Αυτό το σενάριο, αν και ωφελεί τους developers από οικονομικής άποψης, δεν είναι χωρίς προβλήματα.

Τοίχος εισόδου: Δημιουργεί έναν υψηλό φραγμό εισόδου για τους νέους χρήστες ή τους μη-τεχνικούς, αποθαρρύνοντάς τους από το να δοκιμάσουν ένα κατά τα άλλα εξαιρετικό λογισμικό.

Αποσπασματική γνώση: Οδηγεί σε ένα «στόμα με στόμα» μοντέλο διάδοσης της γνώσης, με αποτέλεσμα αυτή να είναι κατακερματισμένη και συχνά ανακριβής.

Εξάρτηση από δημιουργούς: Ενώ το ανοιχτό λογισμικό προωθεί την ελευθερία, η έλλειψη τεκμηρίωσης δημιουργεί μια de facto εξάρτηση από τους δημιουργούς ή λίγους εξειδικευμένους.

Φυσικά, ας είμαστε δίκαιοι. Δεν είναι όλες οι ελλείψεις τεκμηρίωσης αποτέλεσμα συνωμοσίας. Η ανάπτυξη λογισμικού είναι μια διαρκής διαδικασία, με συχνές αλλαγές και ενημερώσεις. Η τεκμηρίωση παλιώνει γρήγορα. Επίσης, πολλοί προγραμματιστές δουλεύουν εθελοντικά σε αυτά τα έργα, στον ελεύθερο χρόνο τους, και η προτεραιότητα είναι πάντα ο κώδικας, όχι η επικοινωνία του. Παρόλα αυτά, το αποτέλεσμα παραμένει το ίδιο: ένα περιβάλλον που προάγει την ανάγκη για εξειδικευμένη υποστήριξη.

Συμπέρασμα

Εν τέλει, η απουσία ή η ελλιπής τεκμηρίωση στο ανοιχτό λογισμικό, είτε είναι συνειδητή στρατηγική είτε παρενέργεια της κουλτούρας των developers, αποτελεί έναν αναπόσπαστο μοχλό του επιχειρηματικού μοντέλου που έχει αναπτυχθεί γύρω από αυτό. Ενώ μας προσφέρεται η «ελευθερία» της χρήσης χωρίς κόστος, αυτή η ελευθερία έρχεται συχνά με την «υποχρέωση» να αναζητήσουμε και να πληρώσουμε για την τεχνογνωσία εκείνων που γνωρίζουν τα «μυστικά» της εγκατάστασης και της λειτουργίας του. Και σε αυτό το πλαίσιο, το «απόν εγχειρίδιο» είναι κάτι περισσότερο από μια απλή παράλειψη – είναι ίσως ο ακρογωνιαίος λίθος της βιωσιμότητας ενός ολόκληρου κλάδου.

Τα τελευταία δύο χρόνια έχουν υλοποιηθεί δράσεις που στοχεύουν στη διάδοση του βικιπαιδισμού στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών, μία από τις μεγαλύτερες πανεπιστημιακές σχολές της Ελλάδας, με στόχο την ενίσχυση της κοινότητας των ελληνόφωνων Βικιπαιδιστών. Πιο πρόσφατα, πραγματοποιήθηκε συνεργασία με το Τμήμα Αγγλικής Φιλολογίας του ΕΚΠΑ, στο πλαίσιο της οποίας φοιτητές από δύο μεταπτυχιακά προγράμματα του τμήματος μετέφρασαν λήμματα της Βικιπαίδειας στα ελληνικά, εντάσσοντας τη δραστηριότητα στην πρακτική άσκηση του εξαμήνου.

Τον Απρίλιο του 2025 πραγματοποιήθηκαν δύο τηλεμαθήματα σε 15 φοιτητές μεταπτυχιακών προγραμμάτων του Τμήματος Αγγλικής Φιλολογίας. Το πρώτο μάθημα επικεντρώθηκε στη χρήση του εργαλείου μετάφρασης της Βικιπαίδειας, ενώ το δεύτερο παρείχε μια ολοκληρωμένη εισαγωγή στο κίνημα Wikimedia, στις αρχές του, και στη λειτουργία της Βικιπαίδειας. Η εν λόγω δράση σχεδιάστηκε σε συνεργασία με τον επιβλέποντα καθηγητή των δύο μεταπτυχιακών προγραμμάτων, κ. Νίκο Λαβίδα, και τον Νίκο Λυκομήτρο, μέλος του Wikimedia Community User Group Greece.

Συνολικά, εννέα φοιτητές μετέφρασαν 37 λήμματα στην Ελληνική Βικιπαίδεια, ενώ ορισμένα λήμματα μεταφράστηκαν και στην Αγγλική από τα ελληνικά. Αν και το πλήρες δυναμικό συμμετοχής περιορίστηκε από τις απαιτήσεις του μεταπτυχιακού προγράμματος, υπήρξε συνεχής υποστήριξη προς τους συμμετέχοντες κατά την πορεία της δράσης.

Μετά την ολοκλήρωση της δραστηριότητας (Απρίλιος – Ιούνιος 2025), εστάλη ερωτηματολόγιο στους συμμετέχοντες. Από τις απαντήσεις προέκυψε ότι, παρά τις δυσκολίες στην αρχική επεξεργασία λημμάτων, οι φοιτητές και φοιτήτριες δήλωσαν ικανοποιημένοι από την εμπειρία. Επιπλέον, εξέφρασαν ενδιαφέρον για μελλοντική συμμετοχή σε δράσεις της Βικιπαίδειας, αναγνωρίζοντας την αξία της ως μορφή εθελοντικής προσφοράς με ουσιαστικό αντίκτυπο.

Πέρα από τις συλλογικές δράσεις που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί, σχεδιάζονται και νέες συνεργασίες με άλλες φοιτητικές κοινότητες του ΕΚΠΑ. Η ανάπτυξη επαφών με φοιτητικά δίκτυα και οργανωμένες ομάδες εντός των πανεπιστημίων κρίνεται κρίσιμη για την επέκταση της παρουσίας της Βικιπαίδειας στον ακαδημαϊκό χώρο και για τη διευκόλυνση της ενεργής συμμετοχής νέων χρηστών στο εγχείρημα.

Η συγκεκριμένη διοργανώθηκε από τον Νίκο Λυκομήτρο στο πλαίσιο των προσπαθειών του User Group για την προώθηση της Βικιπαίδειας στα πανεπιστήμια. Αντίστοιχες δράσεις έχουν γίνει και από άλλα μέλη εδώ και πολλά χρόνια στα τμήματα Αγγλικής Φιλολογίας και Ιταλικής Φιλολογίας του Αριστοτέλειου και του Ιόνιου Πανεπιστήμιου.

Του Τάσου Αραμπατζή στο homodigitalis.gr

Παρά τις τεχνολογικές εξελίξεις και τις επενδύσεις στην ασφάλεια των πληροφοριακών συστημάτων, ο ανθρώπινος παράγοντας εξακολουθεί να αποτελεί τον πιο ευάλωτο κρίκο στην αλυσίδα της κυβερνοασφάλειας.

Σύμφωνα με την αναφορά VerizonDataBreachInvestigationsReport (DBIR) 2025, η ανθρώπινη συμπεριφορά σχετίζεται άμεσα με το 60% των περιστατικών παραβίασης δεδομένων. Από ακούσια λάθη μέχρι κακή εκτίμηση κινδύνων και παραπλάνηση μέσω κοινωνικής μηχανικής, ο άνθρωπος παραμένει το πιο σύνθετο και απρόβλεπτο «σύστημα» εντός κάθε οργανισμού.

Phishing και κλεμμένοι κωδικοί: Οι πιο ακριβές επιθέσεις

Δεν είναι τυχαίο ότι οι επιθέσεις τύπου phishing και η χρήση κλεμμένων διαπιστευτηρίων συγκαταλέγονται ανάμεσα στις πιο δαπανηρές για τις επιχειρήσεις.

Σύμφωνα με την αναφορά της IBM, CostofaDataBreach 2024, το μέσο παγκόσμιο κόστος μίας επίθεσης phishing ανέρχεται σε 4.88 εκατομμύρια δολάρια, ενώ μία επίθεση κοινωνικής μηχανικής κοστίζει στις επιχειρήσεις 4.77 εκατομμύρια δολάρια. Τέλος, το κόστος μίας επίθεσης που ξεκινά από κλεμμένα διαπιστευτήρια ανέρχεται σε 4.81 εκατομμύρια δολάρια.

Ο κυριότερος λόγος για την υψηλή οικονομική επίδραση αυτών των επιθέσεων είναι ότι είναι πολύ δύσκολο να ανιχνευθούν – είναι ύπουλες επιθέσεις, όπου οι επιτιθέμενοι εκμεταλλεύονται την ανωνυμία που τους παρέχουν οι κλεμμένοι κωδικοί και κινούνται αθόρυβα μέσα στα δίκτυα των επιχειρήσεων. Σε αντίθεση, π.χ., οι επιθέσεις ransomware είναι άμεσα ορατές διότι οι επιτιθέμενοι τις διαφημίζουν για να ζητήσουν λύτρα.

Το κόστος τους δεν περιορίζεται μόνο σε οικονομικές ζημίες, αλλά επεκτείνεται και σε νομικές συνέπειες, απώλεια εμπιστοσύνης, ζημιές στη φήμη και μείωση της παραγωγικότητας. Επιπλέον, οι επιθέσεις αυτές είναι εξαιρετικά εξελιγμένες, αξιοποιούν τεχνικές εξαπάτησης που βασίζονται στην ψυχολογία και «ξεγελούν» ακόμα και τους πιο προσεκτικούς χρήστες. Η χρήση της Παραγωγικής ΤΝ (GenAI) κάνει την κατάσταση ακόμα πιο πολύπλοκη για τις επιχειρήσεις και τους ανθρώπους.

Εκπαίδευση ευαισθητοποίησης: απαραίτητη, αλλά όχι επαρκής

Η εκπαίδευση ευαισθητοποίησης στην κυβερνοασφάλεια αποτελεί βασικό εργαλείο για την αντιμετώπιση των κινδύνων που προέρχονται από τον ανθρώπινο παράγοντα. Μελέτες δείχνουν ότι, όταν εφαρμόζεται σωστά, μπορεί να μειώσει σημαντικά την ευπάθεια των εργαζομένων σε επιθέσεις τύπου phishing. Συγκεκριμένα, πρόσφατη έρευνα αναφέρει ότι το τακτικό πρόγραμμα εκπαίδευσης μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο από 60% σε 10% εντός του πρώτου έτους εφαρμογής.

Ωστόσο, παρά την αναγνώριση της σημασίας της, η αποτελεσματικότητα της εκπαίδευσης ευαισθητοποίησης συχνά περιορίζεται λόγω διαφόρων παραγόντων.

1. Προσέγγιση συμμόρφωσης αντί αλλαγής συμπεριφοράς: Πολλοί οργανισμοί αντιμετωπίζουν την εκπαίδευση ως μια υποχρέωση συμμόρφωσης, εστιάζοντας στην ολοκλήρωση των μαθημάτων παρά στην πραγματική αλλαγή συμπεριφοράς των εργαζομένων. Αυτό οδηγεί σε προγράμματα που δεν καταφέρνουν να επηρεάσουν ουσιαστικά τις καθημερινές πρακτικές των χρηστών.
2. Έλλειψη εξατομίκευσης: Η γενική προσέγγιση στην εκπαίδευση δεν λαμβάνει υπόψη τις διαφορετικές ανάγκες και ρόλους των εργαζομένων, με αποτέλεσμα να μην αντιμετωπίζονται οι συγκεκριμένοι κίνδυνοι που σχετίζονται με κάθε θέση εργασίας.
3. Ανεπαρκής ενίσχυση και επανάληψη: Η εκπαίδευση συχνά παρέχεται ως εφάπαξ δραστηριότητα, χωρίς συνεχή ενίσχυση και επανάληψη, γεγονός που μειώνει την αποτελεσματικότητά της με την πάροδο του χρόνου.
4. Έλλειψη μέτρησης αποτελεσματικότητας: Πολλές επιχειρήσεις δεν διαθέτουν μηχανισμούς για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των προγραμμάτων εκπαίδευσης, καθιστώντας δύσκολη την αναγνώριση και διόρθωση των αδυναμιών.

Από την ευαισθητοποίηση στη διαχείριση του ανθρώπινου ρίσκου

Η παραδοσιακή προσέγγιση της ευαισθητοποίησης στην κυβερνοασφάλεια, αν και απαραίτητη, αποδεικνύεται ανεπαρκής για την αντιμετώπιση των σύγχρονων απειλών. Αυτό έχει οδηγήσει σε μια μετατόπιση προς τη διαχείριση του ανθρώπινου ρίσκου (Human Risk Management – HRM), μια πιο στοχευμένη και μετρήσιμη προσέγγιση που εστιάζει στην κατανόηση και την αλλαγή της ανθρώπινης συμπεριφοράς.

Σύμφωνα με την Forrester, το HRM περιλαμβάνει τη μέτρηση και την ποσοτικοποίηση των ανθρώπινων συμπεριφορών ασφαλείας, την υλοποίηση πολιτικών και εκπαιδευτικών παρεμβάσεων βάσει του ανθρώπινου ρίσκου, και την ενδυνάμωση του εργατικού δυναμικού για την προστασία του εαυτού τους και της οργάνωσης από κυβερνοεπιθέσεις.

Το HRM δημιουργεί έναν συνεχή κύκλο ανατροφοδότησης μεταξύ των λειτουργιών ασφαλείας και της εκπαίδευσης ευαισθητοποίησης. Καθώς οι ομάδες ασφαλείας εντοπίζουν νέες απειλές ή ευπάθειες, αυτές οι πληροφορίες μπορούν να ενσωματωθούν γρήγορα στα εκπαιδευτικά υλικά και να χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία πιο σχετικών εκπαιδευτικών εκστρατειών.

Το HRM προσφέρει επίσης τη δυνατότητα εξατομικευμένης εκπαίδευσης, προσαρμοσμένης στο προφίλ κινδύνου κάθε εργαζομένου. Για παράδειγμα, ένας υπάλληλος που έχει συχνή πρόσβαση σε ευαίσθητα δεδομένα μπορεί να λάβει εντατικότερη εκπαίδευση σχετικά με τα πρωτόκολλα διαχείρισης δεδομένων, ενώ κάποιος που ταξιδεύει συχνά για εργασία μπορεί να εκπαιδευτεί επιπλέον στις πρακτικές ασφαλούς απομακρυσμένης πρόσβασης.

Επιπλέον, το HRM επιτρέπει την ποσοτικοποίηση της αποτελεσματικότητας των προγραμμάτων ευαισθητοποίησης στην ασφάλεια. Οι οργανώσεις μπορούν να παρακολουθούν πώς οι αλλαγές στη συμπεριφορά των χρηστών συσχετίζονται με τη μείωση των περιστατικών ασφαλείας, παρέχοντας απτά αποδεικτικά στοιχεία για τον αντίκτυπο του προγράμματος και τις περιοχές που χρειάζονται βελτίωση.

Η μετάβαση από την απλή ευαισθητοποίηση στη διαχείριση του ανθρώπινου ρίσκου είναι μια αναγνώριση ότι η ανθρώπινη συμπεριφορά είναι ένας κρίσιμος παράγοντας στην κυβερνοασφάλεια. Με την υιοθέτηση πολιτικών διαχείρισης ανθρώπινου ρίσκου, οι εταιρείες μπορούν να δημιουργήσουν μια πιο ανθεκτική και ευαισθητοποιημένη κουλτούρα ασφαλείας, μειώνοντας ουσιαστικά τον κίνδυνο που προέρχεται από τον ανθρώπινο παράγοντα.

Ψηφιακή ενδυνάμωση όλων των κοινωνικών ομάδων

Η συζήτηση για την κυβερνοασφάλεια δεν μπορεί να περιοριστεί μόνο στο επιχειρηματικό περιβάλλον. Η ψηφιακή ζωή είναι πλέον αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας όλων μας. Παιδιά, έφηβοι, ηλικιωμένοι —όλοι χρησιμοποιούν το διαδίκτυο, και όλοι είναι πιθανοί στόχοι κακόβουλων ενεργειών.

Για τα παιδιά, η ενδυνάμωση αφορά την ασφαλή πλοήγηση, την αναγνώριση του διαδικτυακού εκφοβισμού και την κατανόηση των προσωπικών δεδομένων. Για τους ηλικιωμένους, η προστασία σχετίζεται συχνά με απάτες, παραπληροφόρηση και χειραγώγηση. Η εκπαίδευση αυτών των ομάδων χρειάζεται διαφορετική γλώσσα, μέσα και μεθοδολογία, αλλά είναι εξίσου σημαντική με αυτή των εργαζομένων.

Η δημιουργία μιας κουλτούρας που σέβεται τα ψηφιακά δικαιώματα όλων των πολιτών είναι πλέον κοινωνική επιταγή. Δεν αρκεί να προστατευόμαστε ατομικά· χρειάζεται συλλογική υπευθυνότητα. Ο σεβασμός στα προσωπικά δεδομένα, η ασφαλής χρήση της τεχνολογίας και η απόρριψη κακόβουλων πρακτικών είναι στάσεις ζωής που πρέπει να ενθαρρυνθούν σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας.

Κλείνοντας: μια πρόσκληση για σκέψη και δράση

Η διαχείριση του ανθρώπινου ρίσκου δεν είναι ζήτημα τεχνολογίας – είναι ζήτημα πολιτισμού. Αφορά την καλλιέργεια μιας κουλτούρας ευθύνης, διαρκούς μάθησης και ψηφιακού σεβασμού. Είναι καιρός να σταματήσουμε να ρίχνουμε το βάρος μόνο στους χρήστες και να αναγνωρίσουμε ότι η προστασία ξεκινά από το πώς σχεδιάζουμε τα συστήματα, τα μηνύματα και τις εμπειρίες τους.

Το μέλλον της κυβερνοασφάλειας περνά μέσα από τον άνθρωπο. Ας τον ενδυναμώσουμε.

Πηγή άρθρου: https://homodigitalis.gr